Khái niệm thông tin và dữ liệu – lý thuyết: thông tin và dữ liệu

– Thông tin là một khái niệm rất trừu tượng. Thông tin được hiểu như là sự thông báo, trao đổi, giải thích về một đối tượng nào đó và thường được thể hiện dưới dạng các tín hiệu như chữ số, chữ viết, âm thanh, dòng điện… Chẳng hạn thông tin về kết quả học tập của học sinh được giáo viên chủ nhiệm ghi trong sổ liên lạc giúp cho các bậc phụ huynh biết về tình hình học tập của con em mình.

1. Khái niệm thông tin và dữ liệu

– Thông tin là một khái niệm rất trừu tượng. Thông tin được hiểu như thể sự thông tin, trao đổi, lý giải về một đối tượng người dùng nào đó và thường được biểu lộ dưới dạng những tín hiệu như chữ số, chữ viết, âm thanh, dòng điện … Chẳng hạn thông tin về hiệu quả học tập của học viên được giáo viên chủ nhiệm ghi trong sổ liên lạc giúp cho những bậc cha mẹ biết về tình hình học tập của con em của mình mình .

Nói một cách tổng quát, thông tin là sự hiểu biết của con người về một thực thể nào đó, có thể thu thập, lưu trữ, xử lí được.

– Dữ liệu cũng là một khái niệm rất trừu tượng, là thông tin đã được đưa vào máy tính. Dữ liệu sau khi tập hợp lại và xử lí sẽ cho ta thông tin. Hay nói cách khác, dữ liệu là thông tin đã được mã hóa trong máy tính. Chẳng hạn, số lượng điểm thi là một dữ liệu hoặc số lượng về nhiệt độ trong ngày là một dữ liệu, hình ảnh về con người, cảnh sắc cũng là những dữ liệu, …

2. Đơn vị đo thông tin

Đơn vị cơ bản đo thông tin là bit ( Binary digit ). Bit là dung tích nhỏ nhất tại mỗi thời gian hoàn toàn có thể ghi được hoặc là kí hiệu 0 hoặc là kí hiệu 1. Hai kí hiệu này dùng để trình diễn thông tin trong máy tính .Ngoài đơn vị chức năng bit nói trên, đơn vị chức năng đo thông tin thường dùng là byte và 1 byte bằng 8 bit. Ta có những đơn vị chức năng đo thông tin như sau :

3. Các dạng thông tin

Chúng ta, có thể phân loại thông tin thành hai loại: số (số nguyên, số thực…) và phi số (văn bản, âm thanh, hình ảnh…)

4. Mã hoá thông tin trong máy tính

Muốn máy tính xử lí được, thông tin phải được biến hóa thành một dãy bit. Cách đổi khác như vậy được gọi là mã hóa thông tin .Để mã hóa thông tin dạng văn bản người ta dùng bộ mã ASCII sử dụng tám bit để mã hóa kí tự. Trong bộ mã ASCII, những kí tự được đánh số từ 0 đến 255 và những kí hiệu này được gọi là mã ASCII thập phân của kí tự .Người ta đã thiết kế xây dựng bộ mã Unicode sử dụng 16 bit để mã hóa vì bộ mã ASCII chỉ mã hóa được 256 kí tự, chưa đủ để mã hóa đồng thời những bảng vần âm của những ngôn từ trên quốc tế. Bộ mã Unicode hoàn toàn có thể mã hóa được 65536 kí tự khác nhau. Nó được cho phép biểu lộ trong máy tính văn bản của hầu hết những ngôn từ trên quốc tế bằng một bộ mã. Đây là bộ mã chung để biểu lộ những văn bản hành chính .Thông tin tuy có nhiều dạng khác nhau nhưng đều được tàng trữ và xử lí trong máy tính chỉ ở một dạng chung đó là mã nhị phân .

5. Biểu diễn thông tin trong máy tính

a ) Biểu diễn thông tin loại sốHệ đếm : Hệ đếm được hiểu như tập những kí hiệu và quy tắc sử dụng tập kí hiệu đó để màn biểu diễn và xác lập giá trị những số. Có hệ đếm nhờ vào vị trí và hệ đếm không nhờ vào vị trí .Hệ đếm La Mã là hệ đếm không phụ thuộc vào vị trí, đó là những vần âm : I = 1 ; V = 5 ; X = 10 ; L = 50 ; C = 100 ; D = 500 ; M = 1000 ; Hệ này thường ít dùng, chỉ dùng để đánh số chương, mục, đánh số thứ tự …Các hệ đếm thường dùng là những hệ đếm nhờ vào vị trí. Bất kì 1 số ít tự nhiên b nào lớn hơn 1 đều hoàn toàn có thể chọn làm cơ số cho một hệ đếm. Trong những hệ đếm này, số lượng những kí hiệu được sử dụng bằng cơ số của hệ đếm đó. Các kí hiệu được dùng cho hệ đếm đó có những giá trị tương ứng : 0, 1, …, b-1 .i ) Hệ thập phân ( hệ cơ số 10 ) sử dụng tập kí hiệu gồm 10 chữ số : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Giá trị của mỗi chữ số phụ thuộc vào vào vị trí của nó trong màn biểu diễn .

ii ) Các hệ đếm thường dùng trong Tin học- Hệ nhị phân ( hệ cợ số 2 ) chỉ dùng 2 kí hiệu là chữ số 0 và chữ số 1 .Ví dụ : 1012 = Ix22 + 0x21 + 1×2 ° = 510 .- Hệ cơ số mười sáu ( Hệ Hexa ), sử dụng những kí hiệu : 0, 1,2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F, trong đó A, B, C, D, E, F có giá trị tương ứng là 10, 11, 12, 13, 14, 15 trong hệ thập phân .iii ) Biểu diễn số nguyênMột byte trình diễn được số nguyên trong khoanh vùng phạm vi – 127 đến 127 .iv ) Biểu diễn số thựcDùng dấu chấm (. ) để ngăn cách giữa phần nguyên và phần thập phân. Mọi số thực đều hoàn toàn có thể trình diễn dưới dạng ± M X 10 + K ( dạng dấu phẩy động ) .b ) Biểu diễn thông tin loại phi sốBiểu diễn văn bản : Dùng một dãy bit để màn biểu diễn một kí tự ( mã ASCII của kí tự đó )

Các dạng khác: xử lí âm thanh, hình ảnh… thành dãy các bit

Nguyên lí mã hóa nhị phânThông tin có nhiều dạng khác nhau như số, văn bản, hình ảnh, âm thanh … Khi dựa vào máy tính, chúng đều đổi khác thành dạng chung – dãy bit. Dãy bit là mã nhị phân của thông tin mà nó trình diễn .