Panama – Wikipedia tiếng Việt

Panama (tiếng Tây Ban Nha: Panamá [panaˈma]), tên gọi chính thức là nước Cộng hoà Panama (tiếng Tây Ban Nha: República de Panamá), là một quốc gia tại Trung Mỹ.[7] Quốc gia này có biên giới với Costa Rica về phía tây, Colombia về phía đông nam, biển Caribe về phía bắc và Thái Bình Dương về phía nam. Thủ đô và thành phố lớn nhất là thành phố Panama, vùng đại đô thị của thủ đô là nơi cư trú của hơn một nửa trong số 4 triệu dân trong nước.

Panama có một vài bộ lạc địa phương định cư từ trước khi người Tây Ban Nha đến vào thế kỷ XVI. Panama tách khỏi Tây Ban Nha vào năm 1821 và gia nhập một liên hiệp mang tên Cộng hoà Đại Colombia. Đến khi Đại Colombia giải thể vào năm 1831, Panama thuộc Cộng hoà Colombia. Do được Hoa Kỳ giúp sức, Panama ly khai từ Colombia vào năm 1903, và được cho phép Hoa Kỳ thiết kế xây dựng kênh đào Panama từ năm 1904 đến 1914. Năm 1977, một hiệp định được ký kết với nội dung Hoa Kỳ chuyển giao hàng loạt kênh đào cho Panama vào cuối thế kỷ XX, hạn cuối là 31 tháng 12 năm 1999. [ 8 ]Doanh thu từ thuế kênh đào liên tục chiếm một phần đáng kể trong GDP của Panama, tuy nhiên thương mại, ngân hàng nhà nước và du lịch là những nghành lớn và đang tăng trưởng. Năm năm ngoái, Panama đứng thứ 60 quốc tế về chỉ số tăng trưởng con người. [ 9 ] Kể từ năm 2010, Panama duy trì là nền kinh tế tài chính có tính cạnh tranh đối đầu thứ nhì tại Mỹ Latinh. Rừng rậm bao trùm 40 % diện tích quy hoạnh đất liền Panama, tại đó có nhiều loài động thực vật nhiệt đới gió mùa, một số ít không thấy được ở những nơi khác. [ 10 ]

Sau thời kì thám hiểm của Cristoforo Colombo (1502) và Balboa (1513), eo đất này là thuộc địa Tây Ban Nha từ đầu thế kỷ XVI, thực dân Tây Ban Nha đã mở những con đường để chuyển vàng, bạc từ Panama và Peru ra hướng Đại Tây Dương.

Vùng này thường trực Phó vương quốc Peru ( 1542 ) và New Grenada ( 1740 ), bị sáp nhập vào Đại Colombia năm 1819. Năm 1855, cuộc đổ xô tìm vàng ở California dẫn đến việc thiết kế xây dựng đường sắt nối liền Colón với Panama. Từ năm 1881 đến năm 1889, Ferdinand de Lesseps triển khai khai thông kênh đào Panama, khu công trình bị trì hoãn vì thiếu vốn .

Đa phần chính trị trong nước Panama ở thế kỷ hai mươi gắn liền với Kênh đào Panama và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Đầu thế kỷ XX, Theodore Roosevelt đã theo đuổi những nỗ lực đối ngoại của Hoa Kỳ nhằm tạo lập một thỏa thuận với Colombia sẽ cho phép Mỹ tiếp nhận hoạt đồng điều hành kênh của Pháp vốn bắt đầu từ thời Ferdinand de Lesseps. Tháng 11 năm 1903, Hoa Kỳ ủng hộ phong trào Separatist Junta bí mật gồm một số chủ đất giàu có người Panama dưới sự lãnh đạo của Tiến sĩ Manuel Amador Guerrero nhằm ly khai khỏi Colombia.

Ngày 3 tháng 11 năm 1903, Panama tuyên bố độc lập khỏi Colombia. Chủ tịch Hội đồng Thành phố, Demetrio H. Brid, cơ quan chính quyền cao nhất thời điểm đó, trở thành Tổng thống trên thực tế, và đã chỉ định một Chính phủ Lâm thời ngày 4 tháng 11 để điều hành công việc của nhà nước cộng hòa mới thành lập. Hoa Kỳ, với tư cách quốc gia đầu tiên công nhận nước Cộng hoà Panama mới, đã gửi quân tới bảo vệ những lợi ích kinh tế của nước này. Quốc hội Lập hiến năm 1904 đã bầu Tiến sĩ Manuel Amador Guerrero, một thành viên nổi bật thuộc đảng chính trị bảo thủ, làm Tổng thống hợp hiến đầu tiên của nước Cộng hoà Panama.

Tháng 12 năm 1903, những đại diện thay mặt của nước cộng hòa đã ký Hiệp ước Hay-Bunau Varilla trao cho Hoa Kỳ quyền thiết kế xây dựng và quản trị vô hạn định với Kênh đào Panama, Open từ năm 1914. Hiệp ước này đã trở thành một yếu tố ngoại giao tiềm tàng giữa hai vương quốc, trở thành căng thẳng mệt mỏi nhất vào Ngày của Martyr ( 9 tháng 1 năm 1964 ). Những yếu tố này sau đó đã được xử lý khi hai bên ký Các hiệp ước Torrijos-Carter năm 1977 .Ý định bắt đầu của những người xây dựng quốc gia là mang lại sự hòa hợp giữa hai đảng chính trị chính ( Bảo thủ và Tự do ). nhà nước Panama đã trải qua những quá trình không ổn định chính trị và tham nhũng, tuy nhiên, ở nhiều thời gian trong lịch sử vẻ vang của mình, thời hạn cầm quyền của những vị tổng thống hợp hiến thường rất ngắn ngủi. Năm 1968, một cuộc hòn đảo chính lật đổ cơ quan chính phủ của vị tổng thống mới được bầu gần đó là Arnulfo Arias Madrid diễn ra. Tướng Omar Torrijos ở đầu cuối đã trở thành người nắm quyền lực tối cao trong một cơ quan chính phủ quân sự chiến lược ( junta ), và sau này trở thành nhà chỉ huy độc đoán cho tới tận khi ông chết trong một vụ tai nạn thương tâm máy bay gây hoài nghi năm 1981. Sau cái chết của Torrijos, quyền lực tối cao dần được tập trung chuyên sâu trong tay Tướng Manuel Antonio Noriega, cựu chỉ huy lực lượng công an mật Panama và cựu nhân viên cấp dưới CIA. Noriega tương quan tới vụ buôn lậu thuốc phiện vào Hoa Kỳ, dẫn tới những căng thẳng mệt mỏi trong quan hệ hai nước cuối thập niên 1980 .Ngày 20 tháng 12 năm 1989, hai mươi bảy nghìn quân Mỹ [ 1 ] tiến công Panama nhằm mục đích lật đổ Noriega. Vài giờ sau vụ tiến công, tại một buổi lễ diễn ra bên trong một địa thế căn cứ quân sự chiến lược Mỹ tại Vùng Kênh đào Panama cũ, Guillermo Endara ( người thắng lợi trong cuộc bầu cử tháng 5 năm 1989 ) tuyên thệ nhậm chức tổng thống mới của Panama. Cuộc tiến công diễn ra mười năm trước khi quyền quản trị Kênh Panama được giao lại cho người Panama, theo một thời hạn biểu do Các hiệp ước Torrijos-Carter lao lý. Sau cuộc tiến công, Noriega tìm cách xin tị nạn tại sứ quán Vatican qua phái bộ ngoại giao do Monsignor Jose S. Laboa đại diện thay mặt. Quân Mỹ vây quanh sứ quán nhưng không dám xông vào bắt. Lúc đầu họ đề xuất Giáo hoàng trục xuất nhưng bị khước từ. Vì thế những chuyên viên tâm ý chiến đã sử dụng vũ khí âm thanh để ép Noriega ra ngoài, chiến dịch này được mang mật danh ” Just Cause ” .Để buộc Noriega đầu hàng, những lực lượng Mỹ đã dùng xe quân sự chiến lược lắp loa phóng thanh hiệu suất lớn vây quanh sứ quán thành một vòng chơi và chơi ầm ĩ liên tục bên ngoài đại sứ quán bài ” Panama, ” nhóm nhạc Rock thập niên 1980 Van Halen. ( WSJ ) Lưu trữ 2007 – 04-03 tại Wayback Machine hoặc những bài nhạc Rock nặng khác. Sau vài ngày, do không chịu nổi thể loại nhạc này ( vốn Noriega được biết là người rất thích nhạc Opera ) nên Noriega đã đầu hàng quân Mỹ, và bị đưa về Florida để chính thức bị dẫn độ và xét xử trước những cơ quan tòa án liên bang Mỹ. Năm 1992, nhà độc tài Panama bị tòa Mỹ phán quyết 40 năm tù vì buôn lậu ma tuý, gian lận, và rửa tiền và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về cuộc phóng thích tù binh trước hạn ( parole ) tháng 9 năm 2007., sau được giảm xuống còn 30 năm .Theo Các hiệp ước Torrijos-Carter, Hoa Kỳ trả lại hàng loạt kênh đào và những vùng đất tương quan cho Panama ngày 31 tháng 12 năm 1999, nhưng giữ quyền can thiệp quân sự chiến lược vì quyền hạn bảo mật an ninh vương quốc của họ. Panama cũng giành được quyền trấn áp những tòa nhà và hạ tầng tương quan cũng như quyền quản trị hành chính vừa đủ với Kênh đào Panama .Nhân dân Panama đã đống ý việc lan rộng ra kênh, và sau khi được hoàn thành xong, nó sẽ được cho phép những tàu post-Panamax đi qua cũng như tăng số lượng tàu lưu thông .
Chính trị Panama theo hình thức nhà nước Cộng hòa tổng thống đại diện thay mặt dân chủ, theo đó Tổng thống Panama vừa là chỉ huy vương quốc vừa là chỉ huy chính phủ nước nhà, và một mạng lưới hệ thống nghị viện đa đảng. Quyền hành pháp thuộc cơ quan chính phủ. Quyền lập pháp vừa do chính phủ nước nhà vừa do Quốc hội đảm nhiệm. Tư pháp độc lập với hành pháp và lập pháp .nhà nước theo chính sách dân chủ lập hiến, trong đó :

• Cơ quan hành pháp: đứng đầu nhà nước là Tổng thống, tiếp theo là 2 Phó Tổng thống, được bầu cử với nhiệm kỳ 5 năm. Nội các được chỉ định bởi Tổng thống.
• Cơ quan lập pháp: Quốc hội lập pháp lưỡng viện gồm 71 thành viên được bầu cử với các nhiệm kỳ 5 năm.
• Cơ quan tư pháp: Tòa án Công lý Tối cao gồm 9 thẩm phán được chỉ định với nhiệm kỳ 10 năm; 5 tòa án tối cao, 3 tòa thượng thẩm.

Khu vực hành chính[sửa|sửa mã nguồn]

Chính tỉnh và comarcas cấp tỉnh của Panama.
Bản đồ Panama

Theo hành chính, các khu vực chính của Panama gồm chín tỉnh và năm vùng lãnh thổ bản xứ (comarcas indígenas) cấp tỉnh.

Tỉnh

Comarcas cấp tỉnh

Đồi Ancon Panama.
Một căn nhà kiểu châu Phi-Panama truyền thống.
Panama nằm ở Trung Mỹ, giáp với cả Biển Caribe và Thái Bình Dương, giữa Colombia và Costa Rica. Nước này có vị trí kế hoạch ở điểm cuối phía đông Eo Panama, một cầu lục địa lớn nối Bắc và Nam Mỹ. Tới năm 1999, Panama đã trấn áp Kênh đào Panama nối Bắc Đại Tây Dương qua Biển Caribe với Bắc Thái Bình Dương .Địa hình rừng già phần nhiều không hề xâm nhập của Vực Darien giữa Panama và Colombia. Nó tạo ra khoảng chừng đứt của Xa lộ Xuyên Mỹ, nếu không tuyến đường này sẽ tiếp nối từ Alaska tới Patagonia .
Kinh tế Panama dựa trên dịch vụ, hầu hết là ngân hàng nhà nước, thương mại và du lịch, vì vị trí địa lý kế hoạch của nó. Việc chuyển giao quyền quản trị kênh đào và những địa thế căn cứ quân sự chiến lược của Mỹ khiến những dự án Bất Động Sản thiết kế xây dựng mới ở đây bùng nổ. Chính quyền Martín Torrijos đã thực thi nhiều cuộc cải cách cơ cấu tổ chức gây tranh cãi, như cải cách thuế và một cuộc cải cách phúc lợi xã hội rất khó khăn vất vả. Hơn nữa, một cuộc trưng cầu dân ý về việc kiến thiết xây dựng một bộ cửa cống thư ba cho Kênh đào Panama đã được đại đa số dân chúng ưng ý ( dù số người đi bầu rất ít ) ngày 22 tháng 10 năm 2006. Con số ước tính chính thức ngân sách cho việc thiết kế xây dựng này lên tới 5.25 tỷ dollar Mỹ .

Kinh tế Panaman tăng trưởng 8% năm 2006 và lần đầu tiên trong mười năm qua lĩnh vực công cộng đã kết toán năm 2006 với một con số thặng dư thương mại khoảng 88 triệu USD.[cần kiểm chứng] Hơn nữa, theo thông tin được công bố bằng tiếng Tây Ban Nha, “Informe Fiscal – Cierre año 2006” của Bộ Kinh tế và Tài chính ngày 14/02/2007, mức GDP danh nghĩa chính thức năm 2006 lên tới 16.704 tỷ dollar Mỹ; xem đường link bên dưới của bộ này.

Đồng tiền tệ Panama là balboa, được lao lý ở mức trao đổi tương tự với đồng dollar Mỹ. Tuy nhiên, trên trong thực tiễn, nước này đã bị dollar hoá ; Panama có đồng xu tiền xu riêng của mình nhưng sử dụng toàn bộ những loại tiền giấy bằng dollar Mỹ. Panama là một trong ba vương quốc trong vùng đã dollar hoá nền kinh tế tài chính, hai nước kia là Ecuador và El Salvador .Panama là một nước có nền kinh tế tài chính không thay đổi nhất trong số những nước Mỹ Latinh, Panama có những nghành dịch vụ tiên tiến và phát triển chiếm khoảng chừng 75 % GDP. Các dịch vụ gồm có Kênh đào Panama, ngân hàng nhà nước, Khu tự do Colon, bảo hiểm, cảng container, ĐK tàu đô đốc và du lịch. Thời kỳ khủng hoảng cục bộ của Khu vực Tự do Colon và sự giảm giá mạnh của những mẫu sản phẩm xuất khẩu, sự giảm vận tốc sản xuất toàn thế giới và việc rút quân của Mỹ đã làm giảm vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính Panama trong năm 2000 – 2001. nhà nước Panamma đặt kế hoạch cho những chương trình công tác làm việc công cộng, cải cách thuế, hiệp định thương mại khu vực mới để thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính. Thập kỷ vừa mới qua cho thấy Panama duy trì được một nền kinh tế tài chính tăng trưởng không thay đổi, trung bình hàng năm tăng trưởng từ 2 % đến 4 % .Nền kinh tế tài chính Panama là nền kinh tế tài chính bị đô la hóa, cơ bản dựa trên những hoạt động giải trí dịch vụ với chất lượng cao, chiếm tới 3/4 tổng sản phẩm quốc nội. Trong những mô hình dịch vụ này hoàn toàn có thể kể ra như : Kênh đào Panama, ngân hàng nhà nước, Khu vực tự do Colon, bảo hiểm, cảng container, du lịch … Năm 2007, GDP nước này khoảng chừng 29 tỷ USD, vận tốc tăng trưởng GDP là 7,8 % .Trong thời hạn tới, Panama sẽ đạt được vận tốc tăng trưởng cao hơn nhờ dự án Bất Động Sản lan rộng ra kênh đào Panama, dự án Bất Động Sản này đã được khởi động vào năm 2007 và kết thúc vào năm năm trước, với tổng kinh phí đầu tư là 5.3 tỷ USD. Dự án này sẽ nâng gấp đôi năng lượng của kênh đào .Thời gian gần đây, nhà nước đã thực thi cải cách mạng lưới hệ thống thuế, bảo mật an ninh xã hội và thôi thúc những hiệp định thương mại khu vực, tăng trưởng ngành du lịch. Không chỉ là thành viên của khối CAFTA, Panama đã khởi đầu đàm phán FTA với Hoa Kỳ vào tháng 12 năm 2006 .Tính đến năm năm nay, GDP của Panama đạt 55.227 USD, đứng thứ 78 quốc tế và đứng thứ 13 khu vực Mỹ Latin .

Vai trò là thị trường trung chuyển sản phẩm & hàng hóa[sửa|sửa mã nguồn]

Panama có vị trí địa lý vô cùng thuận tiện với kênh đào Panama dài 80 km nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương, không riêng gì mang lại quyền lợi kinh tế tài chính quan trọng cho Panama mà còn giúp những tàu biển tiết kiệm chi phí thời hạn và ngân sách trong vận tải đường bộ đường thủy. Panama tăng trưởng mạnh ngoại thương, dịch vụ thương mại, kinh tế tài chính ngân hàng nhà nước. Đây là TT kinh tế tài chính ngân hàng nhà nước quốc tế với chủ trương thông thoáng tạo điều kiện kèm theo tối đa cho những doanh nghiệp ( thuế suất 0 % nếu những nguồn vốn, kinh tế tài chính không góp vốn đầu tư / sử dụng trên chủ quyền lãnh thổ Panama, đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính trong việc xây dựng cơ quan đại diện thay mặt, tự do chuyển doanh thu ra quốc tế … ), là thiên nhiên và môi trường lý tưởng cho những nhà đầu tư cũng như cho những doanh nghiệp tăng trưởng kinh doanh thương mại, quyền tự do kinh doanh thương mại của mọi pháp nhân được bảo vệ, không có sự phân biệt đối xử với người quốc tế. Panama giữ vai trò TT kinh tế tài chính ở Mỹ Latinh, là nơi phân phối tín dụng thanh toán, vốn góp vốn đầu tư, cho vay, thanh toán giao dịch quốc tế, bảo hiểm … cho những hoạt động giải trí kinh tế tài chính, thương mại của thị trường khu vực và quốc tế .Hiện nay Panama là nước có nhiều tàu quốc tế thuê cờ nhất quốc tế nhờ có chủ trương khuyễn mãi thêm và tạo thuận tiện cho người mua trên nhiều mặt : pháp lý, kinh tế tài chính, bảo hiểm … Panama có mạng lưới viến thông bằng sợi cáp quang nối tổng thể những vương quốc trên quốc tế với tần suất 3.300 gb / giây. Hạ tầng cơ sở của Panama rất tăng trưởng, dân trí cao, chất lượng đời sống ở mức cao ( không có thiên tai dịch họa ; môi trường tự nhiên sống xanh-sạch-đẹp, an lành và thân thiện ). Hai ngôn từ chính được sử dụng ở Panama là tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh .Kênh đào Panama được thiết kế xây dựng cho một luồng giao thông vận tải khoảng chừng hơn 13.000 lượt tàu thuyền hàng năm và trải qua đường luân chuyển này đã tạo ra nguồn doanh thu kinh tế tài chính đáng kể cho thương mại quốc tế. Sử dụng những khu vực trong vùng kênh đào có ý nghĩa cho những thời cơ lớn góp vốn đầu tư sinh lợi so với những nhà đầu tư có nhu yếu tăng thêm gia trị loại sản phẩm hàng hoá và dịch vụ, sử dụng Panama như một vị trí kế hoạch với những thị trường mới hoặc thị trường đã có sẵn. Sự thử thách lớn nhất đó là đổi khác quốc gia trở thành một TT phục vụ hầu cần quốc tế gắn liền với sự tăng trưởng của những nghành nghề dịch vụ hàng hải, công nghiệp, du lịch, thương mại .Panama là thị trường trung chuyển lớn trên quốc tế với kho ngoại quan miễn thuế Colón lớn thứ 2 toàn thế giới, lớn nhất châu Mỹ cùng những chủ trương cởi mở, thông thoáng, tạo điều kiện kèm theo tốt cho thương mại quốc tế, mọi thanh toán giao dịch đều sử dụng đồng USD. Hiện nay có hơn 2000 công ty đặt văn phòng tại Khu Thương mại Tự do Colón trên tổng diện tích quy hoạnh 988 ha, trao đổi thương mại đạt trị giá hơn 10 tỷ USD / năm, trong đó nhập khẩu chiếm 45 % và tái xuất chiếm 55 %. Khu miễn thuế này hàng năm góp phần 7,5 % GDP cho Panama .Khu Colón gần những vương quốc tăng trưởng của khu vực Thái Bình Dương, Bắc Mỹ và tương đối gần châu Âu, gần như mọi tuyến đường giao thông vận tải trên quốc tế đều qua Colón khiến nơi này trở thành một TT lý tưởng trong thời đại toàn thế giới hóa nền kinh tế tài chính quốc tế như lúc bấy giờ với vận tốc và hiệu suất cao của việc trung chuyển hàng, Chi tiêu cạnh tranh đối đầu, thuế suất nhập khẩu là 0 %, và 100 % thời cơ dành cho những doanh nghiệp với rất nhiều thuận tiện, tặng thêm và thủ tục đơn thuần. Colón đặt tiềm năng trở thành TT phân phối sản phẩm & hàng hóa thương mại chính yếu cho khu vực châu Mỹ. Panama có nhiều kinh nghiệm tay nghề trong quản trị, trong nghành nghề dịch vụ dịch vụ đồng thời có nhu yếu lớn nhập khẩu nhiều chủng loại hàng, nhất là trang thiết bị, máy móc, hàng công nghiệp, hàng tiêu dùng những loại .Bên cạnh đó, để đón đầu việc FTAA ( Khu vực Thương mại Tự do châu Mỹ ) sinh ra, Panama đang tiến hành thực thi dự án Bất Động Sản biến Colón thành một ” TT phục vụ hầu cần đa phương pháp của châu Mỹ ” ( tích hợp vận tải đường bộ đường thủy, đường hàng không, đường tàu và đường đi bộ giữa những nước châu Mỹ với nhau và giữa châu Mỹ với quốc tế ) với tính năng chính là TT trung chuyển ( nhập khẩp-tái xuất ) sản phẩm & hàng hóa, sẵn sàng chuẩn bị tiếp đón mọi đối tượng người tiêu dùng đến góp vốn đầu tư, làm ăn kinh doanh thương mại .

Toàn cầu hoá[sửa|sửa mã nguồn]

Những mức độ thương mại cao của Panaman đa phần nhờ Vùng thương mại tự do Colón, vùng thương mại tự do lớn nhất Tây Bán cầu. Theo một nghiên cứu và phân tích của ban quản trị vùng Colon và nhìn nhận về thương mại Panama của Cao ủy Kinh tế Liên hiệp quốc vùng Mỹ Latinh và Caribe ( ECLAC ), năm ngoái vùng này chiếm 92 Phần Trăm xuất khẩu và 65 Phần Trăm nhập khẩu của Panama .Panama có tỷ suất nguồn thu từ du lịch và góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế trên GDP khá lớn ( cao thứ tư Mỹ Latinh về cả hai yếu tố ) mức độ người dân sử dụng Internet cũng khá cao ( đứng thứ tám Mỹ Latinh ) .
Theo Cao ủy Kinh tế vùng Mỹ Latinh và Caribe ( ECLAC, hay CEPAL theo tên viết tắt tiếng Tây Ban Nha thông dụng hơn ), lạm phát kinh tế của Panama tính theo Chỉ số Giá Tiêu thụ ( CPI ) là 2.0 Phần Trăm năm 2006. [ 2 ] Thường Panama có mức lạm phát kinh tế thấp .

[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố Panama từng chứng kiến một cuộc đua giữa hai dự án cạnh tranh nhau với mục tiêu xây dựng tòa nhà cao nhất Mỹ Latinh. Nhưng một trong hai dự án đã bị hủy bỏ. Dự án kia, một tòa nhà ở và khách sạn cao 104 tầng tên gọi Tháp Băng (Ice Tower), được dự định hoàn thành năm 2010.

Dự án Palacio de la Bahia đã bị công ty sáng lập Tây Ban Nha là Olloqui hủy bỏ. Trước kia cả hai dự án Bất Động Sản đều có quy mô nhỏ, nhưng sau đó khởi đầu ngày càng tăng số tầng để trở thành tòa nhà cao nhất vùng .Có hơn 105 dự án Bất Động Sản tại Thành phố Panama nơi những khu lân cận đang có sự tăng trưởng chóng mặt về số lượng nhà cửa. Tại San Francisco hiện đang có 25 tòa nhà được kiến thiết xây dựng .Grupo Mall, một công ty khác của Tây Ban Nha, đang kiến thiết xây dựng một tòa nhà làm căn hộ cao cấp, khu phức tạp, khách sạn và khu thương mại nhiều tầng. Dự án này theo kế hoạch sẽ triển khai xong một phần vào năm 2009 .Ngoài những nhu yếu hiện tại, những tăng trưởng tương lai cũng sẽ có tương lai tốt nhờ kế hoạch lan rộng ra Kênh đào Panama, một nhà máy sản xuất lọc dầu của công ty dầu khí Mỹ Occidental Petroleum và một cảng container mới gần lối vào phía Thái Bình Dương của kênh .

Tình trạng nghèo khó[sửa|sửa mã nguồn]

Dù có những nguồn thu lớn từ Kênh đào Panama và ngành du lịch, Ngân hàng Thế giới đã báo cáo giải trình rằng Cộng hòa Panama liên tục phải chiến đấu với nạn nghèo khó [ 3 ] Lưu trữ 2007 – 07-05 tại Wayback Machine. Bình đẳng thu nhập cũng là một yếu tố lớn ở nước này. Theo Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ, Hệ số Gini trên đầu hộ tại Panama là 0.57. [ 4 ] Lưu trữ 2007 – 02-28 tại Wayback Machine Đây là một trong những mức độ bình đẳng thu nhập tồi nhất trong vùng và quốc tế .
Nhà thờ Iglesia San Pedro ở Taboga Island, đây là nhà thờ lâu đời nhất của Panama và lâu đời thứ hai tại Tây bán cầu

Tôn giáo tại Panama ( 2013 ) [ 11 ]

 Công giáo Roma (80.6%)

 Tin lành (10.4%)

 Thuyết vật linh (7.7%)

 Khác (1.3%)

 Không xác định (1%)

Văn hoá, phong tục và ngôn từ của người Panama hầu hết thuộc vùng Caribe và Tây Ban Nha. Về chủng tộc, hầu hết dân là người mestizo hay lai Amerindian, châu Phi, Tây Ban Nha và người Hoa. Tiếng Tây Ban Nha là ngôn từ chính thức và hầu hết ; tiếng Anh cũng được công nhận là một ngôn từ chính thức và được sử dụng thoáng đãng trong những doanh nghiệp và tại vùng bờ biển Caribe. Hơn 50% dân số sống tại Thành phố Panama – hiên chạy đô thị Colón .Đại đa số người Panama theo Cơ đốc giáo La Mã, chiếm tới 80 % dân số. Dù hiến pháp công nhận Cơ đốc giáo là tôn giáo của đại đa số người dân, Panama không có tôn giáo chính thức. Các tôn giáo nhỏ tại Panama gồm Tin Lành ( 12 % ), Hồi giáo ( 4.4 % ), Bahá’í ( 1.2 % ), Phật giáo ( tối thiểu 1 % ), Chính thống giáo Hy Lạp ( 0.1 % ), Do Thái giáo ( 0.4 % ), và Hindu giáo ( 0.3 % ). Cộng đồng Do Thái tại Panama, với hơn 10.000 người, là hội đồng lớn nhất trong khu vực ( gồm Trung Mỹ, Colombia và Caribe ). Cuộc di cư Do Thái diễn ra vào cuối thế kỷ XIX, hiện tại có những giáo hội Do Thái tại Thành phố Panama, cũng như những trường Do Thái. Bên trong Mỹ Latin, Panama là một trong những nước có tỷ suất người Do Thái trên dân số lớn, chỉ sau Uruguay và Argentina. Các hội đồng Hồi giáo, Đông Á, và Nam Á tại Panama cũng rất lớn .Thành phố Panama có một Nhà thờ Đức tin Bahá’í, một trong tám nhà thời thánh duy nhất trên quốc tế. Được triển khai xong năm 1972, nó nằm trên một quả đồi cao quay mặt ra kênh, và được xây bằng bùn theo kiểu phong cách thiết kế châu Mỹ bản xứ .

Vì mối quan hệ thương mại lịch sử của mình, trên tất cả Panama là một quốc gia đa sắc tộc. Ví dụ, điều này được thể hiện ở con số người Hoa đông đảo (xem Người Hoa tại các khu Chinatown Mỹ Latinh). Nhiều người Trung Quốc đã di cư tới Panama để xây dựng tuyến Đường sắt Panama. Một thuật ngữ gọi “gian hàng góc phố” trong tiếng Tây Ban Nha Panama là el chinito, phản ánh thực tế nhiều gian hàng này thuộc sở hữu và do những người nhập cư Trung Quốc điều hành. (Các nước khác có hình mẫu xã hội tương tự, ví dụ, các gian hàng góc phố “Ả Rập” tại Pháp.)

Có bảy sắc tộc bản xứ tại Panama :
Đây là vương quốc nói tiếng Tây Ban Nha nhỏ thứ hai Mỹ Latinh nếu tính theo dân số, ước tính 4,2 triệu người ( 2019 ), Uruguay là nước đứng thứ nhất, ước tính 3.463.000 người ( 2019 ) .

Ghi chú và tìm hiểu thêm[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất