Phân tích hệ thống Tòa án tại Việt Nam và mối quan hệ giữa nhân dân với tòa án

Tại Việt Nam, hệ thống tòa án được tổ chức triển khai như thế nào, việc xét xử gồm hai cấp xét xử sơ thẩm và phúc thẩm là gì, thành phần của Hội đồng xét xử gồm những ai ?Tại Việt Nam, cơ quan xét xử được gọi là “ Tòa án nhân dân ” ( TANDTC ). Gọi tắt là “ tòa án ” .
Tòa án xét xử những vụ án thuộc mọi nghành trong xã hội : hình sự ( xử về tội phạm ), dân sự, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, lao động, kinh tế tài chính và hành chính .

Hệ thống tòa án tại Việt Nam được tổ chức gồm các tòa án sau :

Bạn đang đọc: Phân tích hệ thống Tòa án tại Việt Nam và mối quan hệ giữa nhân dân với tòa án

1. Tòa án nhân dân tối cao .
2. Tòa án nhân dân tỉnh ( hoặc thành phố thường trực TW ). Mỗi tỉnh có một tòa án. Ví dụ : TP. Hồ Chí Minh có tòa án nhân dân TP Hồ Chí Minh, tỉnh Vĩnh Long có tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long .
3. Tòa án nhân dân Q., huyện thuộc tỉnh. Mỗi huyện có một tòa án. Ví dụ : Quận 10 thuộc Thành Phố Hồ Chí Minh có tòa án nhân dân Quận 10, TP. Biên Hòa thuộc tỉnh Đồng Nai có TANDTC TP. Biên Hòa. Như vậy, trong một tỉnh sẽ có nhiều tòa án cấp Q., huyện .
4. Các Tòa án quân sự chiến lược ( chia theo quân khu – khu vực ) .

1.1 Chế độ xét xử hai cấp

Tại Việt Nam, việc xét xử của tòa án thực thi qua hai cấp : xét xử sơ thẩm ( hay gọi nôm na là xử lần 1 ) và phúc thẩm ( xử lần 2 ) .
Tòa án khi xét xử sẽ đưa ra phán quyết của mình, gọi chung là “ bản án ” .
Bản án của tòa án xử xét xử sơ thẩm gọi là Bản án xét xử sơ thẩm. Bản án xét xử sơ thẩm hoàn toàn có thể bị kháng nghị ( hay còn gọi là chống án ) bởi những đương sự ( nguyên đơn, bị đơn, người có quyền hạn nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan … ) – trong vòng 15 ngày kể từ ngày tuyên án .
Bản án xét xử sơ thẩm chưa có hiệu lực hiện hành pháp lý ngay và nếu không bị kháng nghị thì sau 15 ngày được xem là có hiệu lực hiện hành pháp lý. Tức là có tính bắt buộc phải thi hành. Ví dụ : ông A kiện đòi ông B 100 triệu đồng. Tòa án Quận 10 xử xét xử sơ thẩm xử tuyên ông B phải trả cho ông A 100 triệu đồng. Ông B thấy tòa xử đúng nên không kháng nghị bản án xét xử sơ thẩm. Sau 15 ngày kể từ ngày tuyên án, bản án sẽ chính thức có hiệu lực hiện hành pháp lý. Nghĩa là từ lúc này, việc phải trả 100 triệu cho ông A là “ bắt buộc ” so với ông B .
Bản án xét xử sơ thẩm bị kháng nghị sẽ được xét xử phúc thẩm .
Bản án của tòa phúc thẩm gọi là Bản án phúc thẩm, có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý ngay ( chung thẩm ), không ai được kháng nghị nữa .
Tuy nhiên, bất kể bản án nào – dù đã có hiệu lực hiện hành pháp lý, mà sau đó phát hiện có vi phạm pháp lý hoặc có diễn biến mới thì sẽ được xem xét lại theo trình tự giám đốc thẩm hoặc tái thẩm. ( Vấn đề này chúng tôi sẽ có dịp trình diễn sau ) .

1.2 Thành phần Hội đồng xét xử :

Việc xét xử một vụ án được thực thi bởi một Hội đồng xét xử .
Hội đồng xét xử tùy theo cấp xét xử xét xử sơ thẩm hay phúc thẩm mà có số lượng như sau :
– Hội đồng xét xử cấp xét xử sơ thẩm : 3 vị, gồm 1 thẩm phán và 2 vị hội thẩm nhân dân .
– Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm : gồm 3 vị thẩm phán .
Trong những vụ án lớn hoặc có đặc thù đặc biệt quan trọng, thành phần của Hội đồng xét xử hoàn toàn có thể được bổ trợ nhiều vị hơn .
Tại mỗi phiên tòa xét xử, trong Hội đồng xét xử sẽ có một vị thẩm phán nắm quyền điều hành quản lý phiên tòa xét xử gọi là “ Chủ tọa ” .
Điều đáng chú ý quan tâm là khi xét xử, Hội thẩm ngang quyền với Thẩm phán. Luật pháp luật những vị này độc lập với nhau ( tức không ai có quyền chỉ huy ai ) và chỉ tuân theo pháp lý .
Việc nghị án ( tức là trao đổi và quyết định hành động về mức án hay phán quyết có tương quan đến nội dung khởi kiện của những đương sự ) thực thi theo chính sách tập thể. Phán quyết của Hội đồng xét xử được trải qua bằng cách lấy biểu quyết – theo đa phần. Ví dụ : cũng vụ án ông A kiện ông B nói trên, sau khi triển khai xét xử xét xử sơ thẩm, Hội đồng xét xử sẽ vào nghị án. Trong Hội đồng xét xử ( gồm 1 thẩm phán và 2 hội thẩm có quan điểm khác nhau. Chẳng hạn vị thẩm phán thì cho rằng nội dung kiện của ông A là không có địa thế căn cứ, còn hai vị hội thẩm thì lại nói ông A kiện là đúng. Khi đó, với số phiếu hầu hết 2/1, xem như tòa sẽ xử tuyên gật đầu nhu yếu khởi kiện của ông A .
Tuy nhiên, đó là nói về “ triết lý ”, chứ trên trong thực tiễn, phần đông hiệu quả xét xử như thế nào đều do vị thẩm phán chủ tọa “ dẫn dắt ” .
Như vậy, hoàn toàn có thể thấy Hội đồng xét xử ở Việt Nam khá khác do với những nước tư bản. Tại những nước này ( ví dụ điển hình như Hoa Kỳ ), Hội đồng xét xử gồm vị thẩm phán nắm quyền chủ trì và một đoàn bồi thẩm ( Bồi thẩm đoàn ) gồm 15 vị .

1.3 Nguyên tắc xét xử

Tại Việt Nam, việc xử án phải bảo vệ những nguyên tắc cơ bản sau :

– Xét xử công khai ( trường hợp đặc biệt có thể xử kín, để giữ gìn bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục hoặc để giữ bí mật của các đương sự).

Xem thêm: Công nghệ 10 Bài 1: Bài mở đầu | Hay nhất Giải bài tập Công nghệ 10

– Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp lý, không phân biệt nam, nữ, dân tộc bản địa, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần xã hội, vị thế xã hội …
– Bảo đảm quyền bào chữa của bị cáo, quyền bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của đương sự. Tức là được thuê luật sư .

1.4 Chức năng, nhiệm vụ của tòa án các cấp

* Tòa án nhân dân tối cao

Đây là cơ quan xét xử cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Lãnh đạo cao nhất của tòa gọi là Chánh án .
Nhiệm vụ và quyền hạn :
– Hướng dẫn những Tòa án cấp dưới vận dụng thống nhất pháp lý .
– Giám đốc thẩm, tái thẩm những vụ án mà bản án đã có hiệu lực hiện hành pháp lý nhưng bị kháng nghị – theo pháp luật của pháp lý tố tụng. ( Kháng nghị thực ra cũng là một dạng kháng nghị, nhưng do những người có thẩm quyền của Nhà nước ( thuộc Viện kiểm sát ( cơ quan công tố ) hay tòa án “ kháng nghị ” ) .
– Xử phúc thẩm những vụ án mà bản án xét xử sơ thẩm chưa có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý của Tòa án cấp dưới bị kháng nghị, kháng nghị .
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có những trách nhiệm và quyền hạn sau đây :
– Kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định hành động đã có hiệu lực hiện hành pháp lý của những tòa án cấp dưới .
– Trình quản trị nước quan điểm của mình về những trường hợp người bị phán quyết xin ân giảm án tử hình .
– Bổ nhiệm, không bổ nhiệm, không bổ nhiệm những thẩm phán ở tổng thể những Tòa án trên cả nước .

* Tòa án nhân dân cấp tỉnh

Có thẩm quyền :
– Xét xử xét xử sơ thẩm những vụ án thuộc thẩm quyền của mình – được lao lý tại Bộ luật tố tụng ( hình sự và dân sự ) .
– Xét xử phúc thẩm những vụ án mà bản án xét xử sơ thẩm chưa có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý của Tòa án cấp dưới bị kháng nghị, kháng nghị .
– Giám đốc thẩm, tái thẩm những vụ án mà bản án đã có hiệu lực hiện hành pháp lý của Tòa án cấp dưới bị kháng nghị .
Về mặt tổ chức triển khai, Tòa án cấp tỉnh thường chia thành những Tòa chuyên trách là :
– Tòa hình sự .
– Tòa dân sự .
– Tòa kinh tế tài chính .
– Tòa hành chính .
Lãnh đạo cao nhất của Tòa án cấp tỉnh gọi là Chánh án. Còn chỉ huy cao nhất của những tòa chuyên trách gọi là Chánh tòa. Ví dụ : tại TANDTC TP. Hồ Chí Minh, vị chỉ huy cao nhất là Chánh án. Còn vị chỉ huy cao nhất của Tòa kinh tế tài chính TP.Hồ Chí Minh ( thuộc Tòa án TP. Hồ Chí Minh ) được gọi là “ Chánh tòa kinh tế tài chính ” .

* Tòa án nhân dân cấp quận, huyện

Đây là những tòa án phụ trách việc xét xử sơ thẩm các vụ án trong phạm vi địa giới hành chính của quận, huyện đó.

Xem thêm: Điểm chuẩn trường Đại học Công nghiệp Hà Nội (HaUi) năm 2020 2021 2022 mới nhất

Vị đứng đầu cũng được gọi là Chánh án .
Trên đây chỉ là những khái niệm cơ bản và rút gọn, được diễn giải theo lối ” xã hội hóa ” để mọi người cùng khám phá .

>> Tham khảo dịch vụ pháp lý liên quan: Luật sư tư vấn, tranh tụng trong lĩnh vực hình sự

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ