Hệ thống làm mát ô tô: cấu tạo, công dụng, nguyên lý làm việc

Hệ thống làm mát ô tô gồm hai loại: hệ thống làm mát cho ô tô bằng không khí và bằng nước. Hai loại này có cấu tạo và hiệu suất làm mát khác nhau. Vậy chúng khác nhau như nào? Nên lựa chọn loại nào để đạt hiệu suất làm mát cho xe tốt hơn? Một số hỏng hóc thường gặp và cần lưu ý những gì để hệ thống làm mát hoạt động tốt nhất? Tất cả những điều trên sẽ được Hà Thành Garage giải đáp trong bài viết ngay dưới đây!

Bạn đang đọc: Hệ thống làm mát ô tô: cấu tạo, công dụng, nguyên lý làm việc

1. Hệ thống làm mát ô tô là gì và công dụng?

Hệ thống làm mát ô tô là một trong những bộ phận quan trọng nhất của động cơ. Bộ phận này có chức năng điều hòa nhiệt độ động cơ xe bằng việc giảm bớt nhiệt độ do quá trình đốt cháy nhiên liệu sản sinh, duy trì mức nhiệt độ ở ngưỡng cho phép, giúp động cơ và các chi tiết máy trong xe hoạt động ổn định nói riêng và xe vận hành an toàn, ổn định nói chung. 

2. Hệ thống làm mát ô tô gồm những loại nào?

Có 2 loại hệ thống làm mát trên thị trường lúc bấy giờ :

• Hệ thống làm mát bằng không khí
• Hệ thống làm mát bằng nước

2.1. Hệ thống làm mát bằng không khí

2.1.1. Cấu tạo và chức năng của từng bộ phận

Hệ thống làm mát cho xe hơi bằng không khí có cấu trúc khá đơn thuần, gồm có 3 bộ phận :

• Cánh tản nhiệt và thân động cơ
• Quạt gió
• Bản dẫn gió

Trong đó, quạt gió là bộ phận nắm giữ vai trò quan trọng nhất, có công dụng dẫn lượng không khí từ môi trường tự nhiên bên ngoài vào khoang động cơ góp thêm phần giảm nhiệt và làm mát cho khu vực cánh tản nhiệt trên nắp xy-lanh và thân động cơ ( khu vực hấp thụ nhiệt rất lớn trong quy trình quản lý và vận hành của động cơ ) .

2.1.2. Nguyên lý hoạt động

Hệ thống làm mát bằng không khí có nguyên lý hoạt động khá đơn giản. Khi động cơ vận hành, các cánh tản nhiệt trên nắp xy-lanh và thân động cơ sẽ hấp thụ nhiệt lượng từ quá trình vận hành của động cơ. Khi đó, để giảm nhiệt độ của động cơ và tránh các hiện tượng hỏng hóc do động cơ hoạt động ở nhiệt độ quá cao gây ra (như piston bó kẹt, dầu nhớt mất tác dụng bôi trơn, thậm chí cháy nổ…), quạt gió lúc này sẽ dẫn không khí có nhiệt độ thấp hơn từ môi trường bên ngoài vào bên trong khu vực này, giúp hạ nhiệt và làm mát khoang động cơ. 

Lượng không khí sau khi làm mát khoang động cơ sẽ được đưa ra ngoài. Tuy nhiên, lượng không khí được luân chuyển vào hệ thống không đủ để làm mát trọn vẹn động cơ, hiệu suất cao làm mát của hệ thống làm mát bằng không khí không cao. Chính thế cho nên, hệ thống làm mát bằng không khí lúc bấy giờ không còn được sử dụng nhiều trên xe hơi, tuy nhiên, trên xe máy thì vẫn có .

2.1.3. Ưu, nhược điểm

Ưu điểm:  Cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ, chi phí thấp, không đòi hỏi phải bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên do không có nhiều bộ phận phức tạp.

Nhược điểm: Hiệu suất làm mát thấp, nhất là ở các khối động cơ cỡ lớn; gây tiếng ồn lớn trong quá trình sử dụng.

2.2. Hệ thống làm mát ô tô bằng nước

2.2.1. Cấu tạo và chức năng của từng bộ phận

Hệ thống làm mát bằng nước có cấu trúc phức tạp hơn hệ thống làm mát bằng không khí. Cấu tạo gồm 5 bộ phận chính :

Két nước

Két nước được cấu trúc từ những ống nhỏ, hẹp và những lá nhôm mỏng mảnh xem kẽ nhau. Các lá nhôm này có tính năng giúp quy trình tản nhiệt nhanh hơn .
Két nước là bộ phận chứa nước để phân phối nước làm mát cho động cơ trong quy trình quản lý và vận hành, đồng thời truyền nhiệt từ nước ra không khí để hạ nhiệt độ động cơ .
Mỗi dòng xe khác nhau mà kích cỡ két nước sẽ khác nhau .

Nắp két nước

Nắp két nước có tính năng đóng kín, ngăn không cho nước trong hệ thống làm mát xe hơi bị bốc hơi. Đồng thời, điều áp hệ thống làm mát, giúp tăng nhiệt độ sôi của nước giúp quy trình làm mát có hiệu suất cao hơn .
Nắp két nước có hai van :

• Van áp suất: đưa nước từ két nước vào bình phụ khi áp suất trong két nước và nhiệt độ nước tăng.
• Van chân không: có nguyên lý hoạt động ngược lại với van áp suất, hút nước từ bình phụ vào két nước để duy trì hoạt động làm mát khi nhiệt độ nước tăng cao nhưng áp suất trong két nước thấp.

Van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt được phong cách thiết kế tại vị trí giữa nắp xi lanh ( giữa bình làm mát ) .
Van hằng nhiệt có công dụng trấn áp sự lưu thông của nước làm mát giữa động cơ và két nước :

• Khi động cơ mới khởi động, van hằng nhiệt sẽ đóng đường trao đổi nước giữa động cơ tới két làm mát để động cơ nhanh đạt tới nhiệt độ làm việc.
• Khi động cơ hoạt động được một khoảng thời gian, nhiệt độ tăng, cao hơn mức cho phép (khoảng 75 – 102 độ C), van hằng nhiệt sẽ mở đường trao đổi nước giữa động cơ và két nước, bắt đầu quá trình làm mát.

Bơm nước

Bơm nước được sắp xếp phía trước động cơ, thường là loại cánh gạt, có công dụng hút và đẩy một lượng lớn khối lượng nước làm mát từ két làm mát đến động cơ mà không làm ngày càng tăng áp suất trong hệ thống đi nhờ tận dụng lực ly tâm .
Khi vận tốc động cơ tăng, vận tốc bơm tăng, luân chuyển nhanh một lượng lớn lượng nước làm mát vào động cơ, giúp quy trình làm mát động cơ được cung ứng tương tự với vận tốc nóng lên của động cơ trong quy trình quản lý và vận hành .

Quạt gió

Quạt gió có công dụng tăng vận tốc lưu thông không khí qua két nước, giúp tăng hiệu suất làm mát của nước làm mát khi chảy từ két làm mát vào động cơ .

Quạt làm mát hoạt động với 2 cơ chế cụ thể:

Xem thêm: Tin tuyển sinh Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội 2022

• Hoạt động bằng điện với chế độ tự động khi nước làm mát đạt đến một giới hạn hoạt động nhất định.
• Hoạt động bằng khớp chất lỏng khi động cơ quay đủ số vòng tua.

Ngoài những bộ phận chính được liệt kê bên trên, hệ thống làm mát xe hơi bằng nước còn có những đường ống dẫn nước, bình nước phụ và những bộ phận tương quan đến điều hòa không khí hơi nước bên trong khoang xe .

2.2.2. Nguyên lý hoạt động

Hệ thống làm mát bằng nước hoạt động giải trí trên nguyên tắc luân chuyển nước làm mát liên tục tuần hoàn xung quanh thân máy .
Trong quy trình quản lý và vận hành, khi nhiệt độ của động cơ tăng cao, van hằng nhiệt sẽ tự động hóa mở ra để nước làm mát tuần hoàn qua thân máy. Nhiệt lượng tỏa ra từ thân máy sẽ được nước làm mát hấp thụ, sau đó lượng nước này được đẩy về két nước để làm mát. Sau đó, bên trong két nước, lượng nước nóng này liên tục được đẩy vào những ống dẫn nước nhỏ và được làm mát nhờ quạt gió, liên tục luân chuyển sử dụng trong chu kỳ luân hồi làm mát ngay sau đó nhờ bơm nước. Quá trình này diễn ra liên tục và lặp lại trong suốt quy trình hoạt động giải trí của xe .

Dưới đây là sơ đồ hệ thống làm mát ô tô:

>>> Xem thêm: Những điều cần biết về nước làm mát ô tô

2.2.3. Ưu, nhược điểm

Ưu điểm: Hiệu suất làm mát tốt hơn nhiều so với hệ thống làm mát bằng không khí; đồng thời không gây ra tiếng ồn trong quá trình hoạt động.

Nhược điểm: cấu tạo phức tạp, giá thành cao do nhiều bộ phận, cần bảo dưỡng định kỳ thường xuyên.

3. Hệ thống làm mát ô tô thường gặp phải những vấn đề nào?

3.1. Két nước bị tắc, gỉ

Do liên tục thao tác ở thiên nhiên và môi trường nhiệt độ cao, két nước hoàn toàn có thể bị gỉ, sét làm những mối hàn trên két hoàn toàn có thể bị vỡ, hoặc nghẹt đường ống dẫn nước làm mát do đọng cặn …
Để nhận ra và tránh hiện tượng kỳ lạ két nước bị tắc, hành khách cần tiếp tục kiểm tra nước tản nhiệt có chứa cặn bẩn hoặc gỉ sét hay không. Nếu có, hành khách cần đem xe đi kiểm tra để bảo trì hoặc thay két nước mới .

3.2. Hỏng van hằng nhiệt

Trong từng trường hợp khác nhau, van hằng nhiệt lại đóng một vai trò quan trọng nhất định trong việc điều tiết lượng nước làm mát từ két làm mát đến khoang động cơ :
Nếu van hằng nhiệt hỏng, nước làm mát sẽ không được cung ứng một cách hài hòa và hợp lý đến khoang động cơ, nhiệt độ khu vực này không được làm mát kịp thời trong quy trình xe quản lý và vận hành, tác động ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác .
trái lại, khi xe mới khởi động cần đạt nhanh tới nhiệt độ vận hành thích hợp mà van hằng nhiệt lại đẩy nước làm mát vào thân động cơ, điều này sẽ khiến hiệu năng quản lý và vận hành bị giảm đi .

3.3. Ống dẫn nước làm mát bị rò rỉ

Ống dẫn nước là cụ thể thường được làm bằng cao su đặc. Trong quy trình hoạt động giải trí, nhiệt độ từ nước làm mát hấp thụ một phần trên ống dẫn nước hoàn toàn có thể khiến chúng bị hư hỏng và rò rỉ .

3.4. Hỏng quạt gió

Quạt gió trong quy trình hoạt động giải trí, sản sinh nhiệt và chịu tác động ảnh hưởng nhiệt từ hoạt động giải trí của động cơ và những chi tiết cụ thể máy xung quanh hoàn toàn có thể khiến bộ phận này bị nóng chảy, bị gãy, vỡ và làm hư hại đến motor. Khi đó, nước làm mát ra khỏi động cơ sẽ không được làm mát, làm giảm hiệu suất của hệ thống làm mát nói chung .

3.5. Hỏng bơm nước

Bơm nước đóng vai trò chính trong việc luân chuyển nước làm mát trong hệ thống làm mát của xe hơi. Nếu bơm không hoạt động giải trí sẽ khiến dòng nước làm mát không lưu thông được trong hệ thống .

4. Hệ thống làm mát ô tô cần được sử dụng đúng cách như thế nào?

Với mỗi hệ thống làm mát khác nhau, hành khách ghi nhớ những quan tâm sau :

4.1. Với hệ thống làm mát bằng không khí

Thứ nhất, bảo trì liên tục. Dù có cấu trúc đơn thuần, ít bộ phận, tuy nhiên, hệ thống làm mát bằng không khí vẫn cần bảo trì tiếp tục để bảo vệ hiệu suất sử dụng tốt nhất .
Thứ hai, một số ít tín hiệu cần sửa chữa thay thế hệ thống : tiếng ồn quá lớn khi hoạt động giải trí, nhiệt độ động cơ luôn ở mức cao …

4.2. Với hệ thống làm mát bằng nước

Thứ nhất, kiểm tra và bảo trì hệ thống làm mát liên tục, thực thi thay thế sửa chữa những bộ phận khi thiết yếu nhằm mục đích bảo vệ hệ thống hoạt động giải trí hiệu suất cao và không thay đổi .
Thứ hai, kiểm tra và bảo trì két nước, van hằng nhiệt liên tục .

Trên đây là toàn bộ giải đáp thắc mắc của quý khách về cấu tạo hệ thống làm mát ô tô, công dụng và nguyên lý làm việc của từng loại, cũng như những lưu ý và hỏng hóc thường gặp của hệ thống làm mát trong quá trình vận hành xe.

Cảm ơn hành khách đã chăm sóc và theo dõi. Chúc hành khách một ngày tốt đẹp .

Hà Thành Garage chuyên bảo dưỡng, sửa chữa ô tô uy tín, chất lượng, luôn đồng hành cùng quý khách!

>>> LIÊN HỆ TƯ VẤN NGAY: DỊCH VỤ BẢO DƯỠNG Ô TÔ ĐỊNH KỲ TẠI HÀ THÀNH GARAGE

HÀ THÀNH GARAGE – HỆ THỐNG SỬA CHỮA, CHĂM SÓC Ô TÔ CAO CẤP

Website: Hà Thành Garage

Youtube: Hà Thành Car Spa Official

Xem thêm: Tin tuyển sinh Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội 2022

Fanpage: Hà Thành Garage – Dịch Vụ Chăm Sóc Xe Hơi Cao Cấp 

Hotline: 0242.205.1111 (Miễn phí cứu hộ 24/24)

Open: 8:00 – 17:30

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ