Những điều chưa biết về chiếc ghe Ngo của đồng bào Khmer Nam Bộ

Đây là giải nằm trong chuỗi các hoạt động văn hóa, thể thao thuộc Tuần lễ Văn hóa, Du lịch – Liên hoan ẩm thực Nam Bộ, gắn với Lễ hội Ok Om Bok tỉnh Trà Vinh năm 2022.

Bạn đang đọc: Những điều chưa biết về chiếc ghe Ngo của đồng bào Khmer Nam Bộ

Còn tại Sóc Trăng, trong 2 ngày 7 và 8/11 tới, cũng sẽ diễn ra giải Đua ghe Ngo truyền thống cuội nguồn của đồng bào Khmer .

Đây là hoạt động giải trí thể thao được tổ chức triển khai thường niên, nhưng ít ai biết được khá đầy đủ về những giá trị cũng như nét văn hóa truyền thống độc lạ của nó .

Đua ghe Ngo là phần mê hoặc nhất trong Lễ hội Ook Om Bok – 1 trong 3 liên hoan lớn của người Khmer bên cạnh Tết truyền thống Chôl Chnăm Thmây và lễ cúng ông bà Sene Dolta .

Đây được coi là hoạt động giải trí rước đặc trưng của dân cư nông nghiệp lúa nước, bộc lộ sự biết ơn so với thần nước đã tương thích cho người dân mùa màng bội thu .

Theo dân gian, chiếc ghe Ngo ( còn gọi là Tuk Ngo ) đã Open ở đồng bằng từ truyền kiếp. Xuất phát từ hình ảnh con rắn trườn đi trên mặt nước, người dân nơi đây đã tạo dáng chiếc ghe Ngo như con rắn cho gọn nhẹ, dễ bơi .

Ghe Ngo nguyên thủy là một chiếc thuyền độc mộc, khoét ruột từ một thân cây, giúp mọi người chuyển dời, luân chuyển nông sản … bằng đường thủy khi đường sá còn khó khăn vất vả. Ngày nay, việc tìm được cây vừa to, vừa dài rất khó khăn vất vả, người Khmer đã dùng những mảnh ván ghép với nhau để sửa chữa thay thế .

Ghe Ngo được làm giống hình con rắn dài khoảng chừng từ 25 – 30 m, ở giữa chỗ rộng nhất là 1,1 m. Đầu ghe được uốn cong lên như hình đầu rắn, đuôi ghe hay gọi là sau lái được uốn cong lên nhưng cao hơn phía đầu .

Ghe Ngo ngày xưa là 1 chiếc thuyền độc mộc, làm từ 1 thân cây khoét ruột. Ngày nay, việc tìm thân cây sao vừa to vừa dài để đóng ghe rất khó khăn, nên người Khmer làm ghe Ngo bằng cách ghép những mảnh ván với nhau. Mỗi ghe phải đảm bảo từ 40 – 60 người ngồi bơi và chỉ huy.

Xem thêm: Đơn xin cấp điện sinh hoạt hộ gia đình, mua điện, đóng điện, chiếu sáng

Trong văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của đồng bào Khmer, chiếc ghe Ngo giữ vai trò, vị trí quan trọng, là gia tài quý giá và thiêng liêng, là bộ mặt của một ngôi chùa và bổn sóc. Vì vậy mỗi khi đến tiệc tùng, ban quản trị chùa và bà con phật tử rất hào hứng tham gia .

Người Khmer tin rằng, trong quy trình tranh tài, ghe Ngo sẽ có năng lực lao đi với vận tốc nhanh và mạnh như con vật được chọn làm hình tượng .

Hai bên thân ghe, mũi ghe và đuôi ghe được trang trí hoa văn, sắc tố tương thích với hình tượng của ghe để tạo nên sức mạnh .

Nhằm giúp ghe chuyển dời nhanh trong khi tranh tài, người Khmer đã dùng 1 hoặc 2 cây dài cột chặt vào giữa ghe ( gọi là cây cần câu, một số ít nơi gọi là cây kềm ). Cây này có tính năng như đòn kích bẩy, đẩy ghe lướt nhanh về phía trước. Đây là cây gỗ tốt, rất cứng, thường là cây sao có đường kính khoảng chừng 0,2 m .

Đầu mỗi chiếc ghe đều vẽ hai mắt nổi để ghe thấy đường đi và tránh nguy khốn. Quan niệm này gần giống với tục vẽ mắt cho thuyền đã có từ truyền kiếp ở Nam Bộ .

Từ rất lâu rồi, đồng bào Khmer tổ chức triển khai Lễ cúng trăng Ook Om Bok vào rằm tháng 10 âm lịch ( theo lịch người Khmer ). Theo phong tục truyền thống, để ship hàng ngày vui này, người dân tổ chức triển khai thi và chơi những game show dân tộc bản địa như : ném còn, kéo co, đấu võ, đua thuyền và trình diễn văn nghệ … Đặc biệt, môn đua ghe Ngo và trình diễn văn nghệ là hai môn được đồng bào ưa thích nhất .

Tại giải đua ghe Ngo của tỉnh Trà Vinh lần này, có 14 đội ghe tham gia được bốc thăm tranh tài ở 2 bảng cho cả 3 nội dung :
Nội dung ghe nam cự ly 800 m, gồm những đội : Giồng Riềng ( Kiên Giang ), Cầu Ngang, Cầu Kè và Trà Cú ( bảng A ) ; TP Trà Vinh, Tiểu Cần, Châu Thành và huyện Duyên Hải ( bảng B ) .
Nội dung ghe nam cự ly 600 m, gồm những đội : Giồng Riềng ( Kiên Giang ), Trà Cú, Cầu Kè và Châu Thành ( bảng A ) ; Tiểu Cần, Cầu Ngang, huyện Duyên Hải và TP Trà Vinh ( bảng B ) .

Nội dung ghe nam nữ phối hợp cự ly 700m, gồm các đội: TP Trà Vinh, Châu Thành, Cầu Kè (bảng A); Trà Cú, Tiểu Cần, huyện Duyên Hải (bảng B).

Xem thêm: Giới thiệu Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Cộng Đồng

Các đội tranh tài vòng tròn 1 lượt ở mỗi bảng tính điểm xếp hạng để chọn 2 đội Nhất, Nhì mỗi bảng vào tranh tài bán kết và chung kết .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Cộng