Người Sán Chay – Wikipedia tiếng Việt

Người Sán Chay, tên gọi khác là Cao Lan, Sán Chỉ, Hờn Bán, Sán Chấy là một dân tộc cư trú tại miền bắc Việt Nam.[2]

Tại Nước Ta người Sán Chay là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Nước Ta [ 3 ] [ 4 ], có dân số năm 2019 là 201.398 người .Người Sán Chay nói tiếng Sán Chay, một ngôn từ thuộc ngữ chi Thái trong Hệ ngôn từ Tai-Kadai .

Dân số và địa phận cư trú[sửa|sửa mã nguồn]

Người Sán Chay gồm hai nhóm Cao Lan và Sán Chỉ chủ yếu tập trung ở ba huyện Sơn Dương, Yên Sơn, Hàm Yên thuộc tỉnh Tuyên Quang, huyện Phú Lương thuộc tỉnh Thái Nguyên, huyện Sơn Động thuộc tỉnh Bắc Giang và rải rác các tỉnh đông bắc Bắc Bộ khác như Yên Bái, Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn. Hiện tại có một nhóm người vào Tây Nguyên lập nghiệp được tổ chức thành các làng.

Theo Tổng tìm hiểu dân số và nhà ở năm 2019, người Sán Chay ở Nước Ta có dân số 201.398 người, xuất hiện tại 58 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Sán Chay cư trú tập trung chuyên sâu tại những tỉnh :

Đặc điểm kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]

Người Sán Chay làm ruộng nước là chính, nông nghiệp đóng vai trò quan trọng. Ngoài ra có một số ít dân tộc : Sán Chỉ vì điều kiện kèm theo không có ruộng nên nghề chính của những người dân vẫn là nghề làm nương rẫy ( lúa nương ) .

Tổ chức hội đồng[sửa|sửa mã nguồn]

Làng xóm thường tập trung chuyên sâu một vài hộ mái ấm gia đình đến vài chục hộ mái ấm gia đình tùy vào thời hạn sinh sống hay thời hạn hình thành của làng, họ sống gắn bó đoàn kết với nhau .

Hôn nhân mái ấm gia đình[sửa|sửa mã nguồn]

Dân tộc Sán Chay có nhiều họ, mỗi họ chia ra các chi. Từng họ có thể có một điểm riêng biệt về tập tục. Mỗi họ thờ “hương hỏa” một thần linh nhất định. Trong gia đình người Sán Chay, người cha là chủ nhà. Tuy nhà trai tổ chức cưới vợ cho con nhưng sau cưới, cô dâu lại về ở với cha mẹ đẻ, thỉnh thoảng mới về nhà chồng, cho đến khi mang thai mới về hẳn với chồng.

Trang phục : Hiện nay phục trang của người Sán Chay thường giống người Kinh hoặc người Tày. Thường ngày phụ nữ Sán Chay dùng chiếc dây mang bao dao thay cho thắt lưng. Trong những dịp lễ tết, hội hè, những cô gái thường thắt 2-3 chiếc thắt lưng bằng lụa hoặc bằng nhiễu, với những màu khác nhau .Dân tộc Sán Chay có nhiều truyện cổ, thơ ca, hò, vè, tục ngữ, ngạn ngữ. Đặc biệt sình ca là hình thức hoạt động và sinh hoạt văn nghệ nhiều mẫu mã mê hoặc nhất của người Sán Chay. Các điệu múa Sán Chay có : múa trống, múa xúc tép, múa chim gâu, múa đâm cá, múa thắp đèn … Nhạc cụ cũng phong phú và đa dạng, gồm những loại thanh la, não bạt, trống, chuông, kèn …

Vào ngày hội đình, hội xuân, tết nguyên đán… người Sán Chay vui chơi giải trí, có những trò diễn sôi nỗi như: đánh quay, “trồng cây chuối”, “vặn rau cải”, tung còn…Nhà cửa: Nói là nhà Cao Lan, nhưng đây chỉ là của một nhóm nhỏ ở Sơn Động, Bắc Giang. Nhà của người Cao Lan ở các địa phương khác cũng như nhà của người Sán Chỉ có nhiều nét gần với nhà Tày – Nùng. Riêng nhóm Cao Lan ở Sơn Động nhà cửa của họ có những nét rất độc đáo, chúng tôi không thấy giống bất kỳ nhà cửa của một dân tộc nào khác trong nước. Nhà sàn, vách che sát đất, xa trông tưởng là nhà đất.

Bộ khung nhà với vì kèo cấu trúc đơn thuần nhưng rất vững chãi. Có hai kiểu nhà là : ” nhà trâu đực ” và ” nhà trâu cái “. Nhà trâu cái vì kèo bốn cột. Nhà trâu đực vì kèo ba cột. Về tổ chức triển khai mặt phẳng hoạt động và sinh hoạt giữa nhà trâu cái và trâu đực đều có những nét tựa như như vậy là để phân biệt nhà trâu cái và nhà trâu đực chỉ là ở vì kèo khác nhau .Người Cao Lan là một bộ phận của dân tộc Sán Chay .

Những người Sán Chay có nổi tiếng[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Cộng