Những cơ hội và thách thức cho việt nam từ cuộc cách mạng khoa học, công nghệ hiện đại là gì

Cơ hội và thách thức của khoa học công nghệ Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay

Đời sống update

Toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ và là một xu thế tất yếu đối với sự phát triển của thế giới ngày nay. Vai trò của nó đang ngày càng được khẳng định trong việc thúc đẩy sự giao lưu kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội và an ninh mà không một quốc gia nào nằm ngoài xu thế đó. “Toàn cầu hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối quan hệ có ảnh hưởng tác động lẫn nhau, phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các khu vực các quốc gia, các dân tộc trên thế giới”.

Nội dung chính

• Cơ hội và thách thức của khoa học công nghệ Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay
• Thách thức hay cơ hội?
• Video liên quan

Như vậy toàn cầu hoá vừa là cơ hội to lớn cho sự phát triển của mỗi quốc gia ,đồng thời cũng tạo ra những thách thức mà nếu không chuẩn bị nội lực và bỏ lỡ thời cơ thì sẽ bị tụt hậu rất xa tên con đường tiến tới văn minh của nhân loại.

Trong tiến trình tăng trưởng kinh tế tài chính quốc tế, khoa học và công nghệ luôn đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng xuất lao động và hiệu suất cao sản xuất và hiển nhiên trong toàn cảnh toàn thế giới hóa, nghành nghề dịch vụ này cũng chịu những ảnh hưởng tác động không nhỏ, nhất là ở những nước đang tăng trưởng như Nước Ta .
Đảng và Nhà nước ta đã xác lập khoa học và công nghệ là quốc sách số 1 trong chủ trương tăng trưởng vương quốc. Tuy nhiên để sự tăng trưởng này đi đúng lộ trình và xu thế của quốc tế cần phải nhận diện rõ những cơ hội và thách thức của toàn thế giới hóa so với nghành nghề dịch vụ này .

Về cơ hội

Trước hết, toàn thế giới hóa giúp khoa học và công nghệ Nước Ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của quốc tế, tạo thuận tiện cho Nước Ta học tập kinh nghiệm tay nghề, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ quốc tế ship hàng cho sự tăng trưởng của kinh tế tài chính – xã hội của quốc gia. Việc chuyển giao những dây chuyền sản xuất công nghệ, khoa học tiên tiến và phát triển của quốc tế vào từng ngành nghề, nghành đơn cử ở Nước Ta như : Công nghệ sản xuất xe hơi ( Nhà máy xe hơi Trường Hải tiếp đón dây chuyền sản xuất chuyển giao của Hyundai về sản xuất xe hơi ), công nghệ sản xuất thiết bị di động cầm tay, chip và những loại sản phẩm viễn thông ( Samsung Nước Ta ), những công nghệ ứng dụng trong nghành nghề dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao ( Công nghệ tưới nhỏ giọt theo tiêu chuẩn Israel ), công nghệ kiến thiết xây dựng cầu đường giao thông và đặc biệt quan trọng công nghệ thông tin trong những ngành dịch vụ kinh tế tài chính, ngân hàng nhà nước đã góp thêm phần đưa những ngành này từng bước tiếp cận và đạt đến trình độ của quốc tế .

Toàn cầu hóa tạo điều kiện kèm theo lôi cuốn vốn góp vốn đầu tư quốc tế vào nghành nghề dịch vụ khoa học và công nghệ, đặc biệt quan trọng là sự góp vốn đầu tư của những nước tiên tiến và phát triển có nền khoa học và công nghệ tăng trưởng cao như Mỹ, Nhật Bản, Nước Hàn, Singapo. Sự tham gia liên kết kinh doanh, link trong hoạt động giải trí khoa học và công nghệ với những đối tác chiến lược quốc tế giúp cho những nhà khoa học và công nghệ Nước Ta có cơ hội tiếp cận với khoa học và công nghệ cao mà qua đó từng bước thu hẹp khoảng cách về kiến thức và kỹ năng, kiến thức và kỹ năng nghiên cứu và điều tra tăng trưởng cũng như nâng cao năng lượng phát minh sáng tạo khoa học-công nghệ của cá thể và nền khoa học và công nghệ trong nước. Các chương trình hợp tác huấn luyện và đào tạo nhân lực khoa học công nghệ trình độ cao, có năng lực đảm nhiệm, chuyển giao và ứng dụng những thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển của quốc tế sẽ góp thêm phần nâng cao năng lượng, trình độ của đội ngũ những người làm khoa học hiện có và tăng trưởng đội ngũ những nhà khoa học công nghệ trẻ kế tục sự nghiệp tăng trưởng nền khoa học và công nghệ vương quốc ngày càng tân tiến hơn .

Những khó khăn và thách thức:

Toàn cầu hóa khiến cho những loại sản phẩm khoa học – công nghệ của quốc tế đặc biệt quan trọng là của những nước tiên tiến và phát triển như Hoa Kỳ, Nhật Bản và những nước Châu Âu xâm nhập can đảm và mạnh mẽ vào thị trường trong nước khiến cho nền khoa học công nghệ Nước Ta bị cạnh tranh đối đầu nóng bức. Đặc biệt, nó làm nẩy sinh những yếu tố tranh chấp mới tương quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, thương hiệu, hướng dẫn địa lý, mẫu mã công nghiệp – những nghành nghề dịch vụ mà nước ta đang ở trình độ tăng trưởng rất thấp so với họ. Sự chênh lệch về trình độ tăng trưởng KH&CN quá lớn trong một sân chơi có sự cạnh tranh đối đầu nóng bức khiến cho sự thua thiệt và yếu thế luôn nằm về phía những nhà KH&CN Nước Ta. Chẳng hạn sự thống trị của giống lúa lai Trung quốc trên thị trường giống lúa trong nước là vật chứng rõ nhất về những thách thức của nền KH&CN Nước Ta mặc dầu những giống lúa do những nhà khoa học Nước Ta tạo ra không thua kém gì về chất lượng. Đây là một thách thức rất lớn của không chỉ riêng ngành khoa học và công nghệ .
Hiện nay, những mẫu sản phẩm khoa học công nghệ Nước Ta, dù đã được nâng cấp cải tiến và thay đổi nhiều, tuy nhiên hầu hết vẫn sử dụng những công nghệ cũ, lỗi thời. Việc thay đổi công nghệ so với mặt phẳng chung vẫn còn chậm. Trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính còn nhiều khó khăn vất vả, việc góp vốn đầu tư vào nghiên cứu và điều tra và thay đổi công nghệ bị hạn chế khiến cho những mẫu sản phẩm khoa học và công nghệ vẫn bị tụt hậu so với quốc tế, làm giảm năng lượng cạnh tranh đối đầu trong nghành nghề dịch vụ này. Mặt khác việc thay đổi công nghệ không chỉ đơn thuần là thay máy cũ bằng máy mới mà còn phải thay đổi cả một mạng lưới hệ thống quản trị cũng như nguồn nhân lực chất lượng cao đi kèm mà những điều này vẫn còn thiếu và yếu. Chiến lược tăng trưởng KH&CN Nước Ta đến 2020 đã đặt ra nhu yếu vận tốc thay đổi công nghệ phải đạt 15-20 % mỗi năm, nghĩa là sau khoảng chừng 5 năm những doanh nghiệp Nước Ta phải thay đổi được một thế hệ công nghệ. Thực tế, đây là số lượng quá cao nhưng mặt khác cũng lại được coi là quá thấp so với khoa học và công nghệ Nước Ta .
Khung hành lang pháp lý, việc triển khai xong thể chế, mạng lưới hệ thống chủ trương để bảo vệ Luật KH&CN được tiến hành sâu rộng vào đời sống, tạo đà cho tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, đưa KH&CN thực sự trở thành lực lượng sản xuất quan trọng để tăng trưởng kinh tế tài chính vẫn còn nhiều chưa ổn. Việc phát hành những văn bản dưới Luật như Nghị định, Thông tư hướng chậm trễ, khiến cho quy trình triển khai Luật KH&CN gặp nhiều khó khăn vất vả .
Đầu tư để tăng trưởng khoa học và khoa học tuy đã có nhiều chuyển biến, được chú trọng nhưng mới chỉ đạt 2 % tổng chi ngân sách nhà nước – một số lượng quá thấp so với nhu yếu của hoạt động giải trí khoa học và công nghệ. Các nước tiên tiến và phát triển góp vốn đầu tư cho tăng trưởng khoa học công nghệ, đặc biệt quan trọng là nghiên cứu và điều tra những loại sản phẩm khoa học ứng dụng luôn đạt từ 3 – 5 % ngân sách. Rõ ràng sự chênh lệch về vốn góp vốn đầu tư cho KH&CN cũng đã là một thách thức lớn cho nền KH&CN Nước Ta .
Đội ngũ cán bộ làm công tác làm việc khoa học, đặc biệt quan trọng là những nhà khoa học đầu ngành còn thiếu và yếu, thiếu những TT khoa học lớn ; hiệu suất cao sử dụng những phòng thí nghiệm trọng điểm vương quốc và hiệu quả hoạt động giải trí của những khu công nghệ cao còn thấp. Thiếu chính sách quản trị khoa học nhất là chính sách tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài còn nhiều hạn chế. Việc nâng cao số lượng và chất lượng đội ngũ làm công tác làm việc khoa học không hề triển khai trong thời hạn ngắn mà yên cầu nhiều thời hạn và tâm sức cũng là những thách thức không nhỏ cho việc tăng trưởng nền KH&CN nước nhà

Lời kết

Để “ khoa học-công nghệ thực sự là quốc sách số 1, là động lực quan trọng nhất để tăng trưởng lực lượng sản xuất. Phấn đấu đến năm 2020, khoa học và công nghệ Nước Ta đạt trình độ tăng trưởng của nhóm những nước đứng vị trí số 1 ASEAN ; đến năm 2030, có một số ít nghành nghề dịch vụ đạt trình độ tiên tiến và phát triển trên quốc tế. ”, thiết yếu phải ưu tiên, tập trung chuyên sâu góp vốn đầu tư trước một bước cho KH&CN, đồng thời thay đổi can đảm và mạnh mẽ, đồng điệu chính sách quản trị khoa học và công nghệ, nhất là chính sách kinh tế tài chính nhằm mục đích giải phóng năng lượng phát minh sáng tạo của nhà khoa học-công nghệ, đưa nhanh tân tiến khoa học – công nghệ vào sản xuất và đời sống. Giải pháp đưa ra là tăng cường link giữa những tổ chức triển khai khoa học và công nghệ với doanh nghiệp ; Liên kết 4 nhà : nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông. Tăng cường hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ cao phải là hướng ưu tiên trong hội nhập quốc tế. Có như vậy nền KH&CN Nước Ta mới không lạc lõng và tụt hậu so với quốc tế .

Ngô Thanh Tứ

Thách thức hay cơ hội?

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đón đầu những cơ hội về công nghệ. Ảnh : NG.HẢI

Thuật ngữ cách mạng công nghiệp lần thứ tư ( CMCN 4.0 ) mới chỉ Open năm 2011 ở Hội chợ Công nghệ Hannover, Cộng hòa Liên bang Đức, nhưng đã nhanh gọn trở thành một trong những từ ngữ có tần suất Open nhiều nhất trong những loại văn bản in cũng như những trang thông tin mạng trên toàn thế giới. Cho dù cũng còn có những quan điểm chưa trọn vẹn đồng thuận, san sẻ với ý niệm về CMCN 4.0, tuy nhiên có một trong thực tiễn là rất nhiều tổ chức triển khai khoa học, doanh nghiệp sản xuất chăm sóc, rất nhiều vương quốc đã đề ra kế hoạch và kế hoạch hành vi phân phối nhu yếu, điều kiện kèm theo của cuộc cách mạng này .

Theo cách hiểu chung nhất, CMCN 4.0 là sự quy tụ của nhiều công nghệ văn minh trên nền tảng số hóa, trên cơ sở đó mà hình thành sự liên kết vạn vật, tích hợp những mạng lưới hệ thống số hóa – vật lý – sinh học, liên kết giữa quốc tế thực với ảo, tạo ra lực lượng sản xuất mới can đảm và mạnh mẽ hơn và quan hệ sản xuất mới hiệu suất cao hơn. Và do đó, CMCN 4.0 sẽ đảo lộn toàn bộ những bình diện của đời sống xã hội văn minh, từ tổ chức triển khai sản xuất, đáp ứng dịch vụ, phương pháp kinh doanh thương mại, phương pháp quản trị, phương pháp tiêu dùng, đến văn hóa truyền thống, lối sống, lao động, ngành nghề, tiếp xúc xã hội … Điều đó cũng có nghĩa là, CMCN 4.0 sẽ làm đổi khác chính bản thân con người trong những mối quan hệ với tự nhiên và xã hội .
CMCN 4.0 không phải là một hiện tượng kỳ lạ trọn vẹn mới mẻ và lạ mắt. Thực chất, nó cũng chính là một quá trình mới trong tiến trình tăng trưởng tiếp nối liên tục của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ ( KH-CN ) trong thời kỳ công nghiệp, trong đó, quá trình thứ nhất là, cơ giới hóa nhờ sự sinh ra của động cơ hơi nước ; quá trình thứ hai là, điện khí hóa với sự ý tưởng ra điện và động cơ điện ; tiến trình thứ ba là, số hóa trên cơ sở sự ý tưởng ra máy tính và internet. Tuy nhiên, quy trình tiến độ thứ tư là sự liên kết, quy tụ trên nền tảng số hóa toàn bộ những công nghệ lõi văn minh, những tác dụng phát minh sáng tạo nâng tầm trong những nghành : Trí tuệ tự tạo ; robot tiên tiến và phát triển và những công nghệ tự động hóa mới ; mạng di động ; internet liên kết vạn vật ; chuỗi khối ; công nghệ sản xuất đắp lớp 3D ; những phương tiện đi lại vận tải đường bộ tự hành ; vật tư mới ; tân tiến về di truyền, sinh học và y học đúng mực, nguồn nguồn năng lượng mới ; thống kê giám sát lượng tử và mạng lưới hệ thống tàng trữ tài liệu khổng lồ. Sự liên kết, quy tụ những công nghệ lõi trên nền tảng số hóa mang lại năng lực tương tác mới, to lớn và vô cùng phong phú và đa dạng giữa thực với ảo, giữa con người với máy móc, tạo thành một hệ sinh thái sản xuất mưu trí, trong đó máy móc làm thay hầu hết việc làm của con người. Đến lượt nó, hệ sinh thái của CMCN 4.0 lại thôi thúc sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ và phát huy hiệu quả tích cực những công nghệ mới, lan rộng ra quy mô, vận tốc của môi trường tự nhiên số, thôi thúc những nâng tầm trong tăng trưởng KH – CN, tạo thành động lực can đảm và mạnh mẽ cho tăng trưởng tổng lực nền sản xuất vật chất và những nghành nghề dịch vụ của đời sống xã hội .
Nói như vậy để thấy CMCN 4.0 có ý nghĩa quan trọng, to lớn như thế nào so với sự tăng trưởng của trái đất, cũng như của mỗi vương quốc, dân tộc bản địa lúc bấy giờ. Song, CMCN 4.0 chỉ trở thành cơ hội tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ cho vương quốc nào tận dụng được những yếu tố, điều kiện kèm theo thuận tiện của nó với sự quyết tâm chính trị cao, sự nỗ lực thay đổi phát minh sáng tạo của cả cộng đồng cư dân. Ngược lại, nếu vương quốc bị gạt ra bên ngoài tiến trình hoạt động của nó thì CMCN 4.0 sẽ là thách thức, thậm chí còn là lực cản dẫn tới sự tụt hậu .
Nghị quyết số 52 – NQ / TW, ngày 27-9-2019, về 1 số ít chủ trương, chủ trương dữ thế chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0 đã đề ra tiềm năng của nước ta là : “ Tận dụng có hiệu suất cao những cơ hội do cuộc CMCN 4.0 đem lại để thôi thúc quy trình thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế tài chính gắn với thực thi những nâng tầm kế hoạch và văn minh hóa quốc gia ; tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ kinh tế tài chính số ; tăng trưởng nhanh và vững chắc dựa trên KH-CN, thay đổi phát minh sáng tạo và nhân lực chất lượng cao ; nâng cao chất lượng đời sống, phúc lợi của dân cư ; bảo vệ vững chãi quốc phòng, bảo mật an ninh, bảo vệ môi trường sinh thái ” .
Để thực thi được tiềm năng đó, tất cả chúng ta phải đương đầu với một loạt yếu tố. Thứ nhất, yếu tố hoàn thành xong thể chế tăng trưởng, gồm có từ chính sách tổ chức triển khai, quản lý và vận hành của mạng lưới hệ thống chính trị, mạng lưới hệ thống lao lý và những chủ trương, quyết định hành động quản trị của Nhà nước và những địa phương, bảo vệ cho sự quản lý và vận hành thuận tiện, hiệu suất cao những tiến trình chính trị, kinh tế tài chính – xã hội, trong đó có việc tạo ra môi trường tự nhiên thuận tiện cho việc dữ thế chủ động tham gia CMCN 4.0. Thứ hai, tăng trưởng nguồn nhân lực chất lượng cao, phân phối nhu yếu của cuộc CMCN 4.0, cũng như nhu yếu của công cuộc kiến thiết xây dựng, tăng trưởng quốc gia, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Thứ ba, tăng trưởng hạ tầng văn minh, đồng nhất, Giao hàng kịp thời, có hiệu suất cao cho quy trình quy đổi số. Thứ tư, tăng trưởng và nâng cao năng lượng thay đổi phát minh sáng tạo vương quốc, nhất là năng lượng nghiên cứu và điều tra, ứng dụng của những cơ sở nghiên cứu và điều tra, những trường ĐH ; năng lượng nghiên cứu và điều tra, tiếp thu, thay đổi công nghệ của những doanh nghiệp trong nước. Thứ năm, thôi thúc nhanh, dữ thế chủ động quy trình quy đổi số, liên kết tài liệu vương quốc, tăng trưởng nhanh cả về quy mô và vận tốc kinh tế tài chính số, thương mại và giao dịch thanh toán điện tử tân tiến .
Trong những năm vừa mới qua, KH-CN và thay đổi phát minh sáng tạo của nước ta đã có những bước thay đổi, tăng trưởng đáng kể, góp phần tích cực vào những thành tựu chung to lớn của công cuộc thay đổi. Tuy nhiên, những hạn chế trong nghành này cũng không nhỏ và không dễ khắc phục, vượt qua nếu không có những chủ trương, giải pháp can đảm và mạnh mẽ, phát minh sáng tạo và hiệu suất cao. Các xếp hạng quốc tế về nghành này của tất cả chúng ta đều ở mức thấp, thí dụ : Chỉ số chính phủ nước nhà điện tử xếp hạng 88/193 vương quốc ( Liên Hiệp Quốc năm 2018 ) ; chỉ số công nghệ và thay đổi phát minh sáng tạo xếp thứ 90/100 và chỉ số vốn con người xếp thứ 70/100, chỉ số về nguồn lực vững chắc xếp thứ 87/100 ( Diễn đàn Kinh tế quốc tế năm 2018 ) … Một số công nghệ tất cả chúng ta có bước đi quá chậm, thí dụ, khi nhiều nước chung quanh tất cả chúng ta đã sử dụng phổ cập công nghệ giao dịch thanh toán “ 1 chạm ” thì tất cả chúng ta đang mở màn bước vào sử dụng công nghệ thẻ chíp …
Đúng như ý thức của Nghị quyết số 52 – NQ / TW, “ dữ thế chủ động, tích cực tham gia cuộc CMCN 4.0 là nhu yếu tất yếu khách quan ; là trách nhiệm có ý nghĩa kế hoạch đặc biệt quan trọng quan trọng … ”. Để hoàn toàn có thể biến những thách thức của cuộc CMCN 4.0 thành “ cơ hội để Nước Ta nâng tầm trong tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội ”, yên cầu tất cả chúng ta phải có quyết tâm chính trị cao, kinh khủng trong thay đổi tư duy và hành vi, đề ra những giải pháp cải tiến vượt bậc với bước tiến và lộ trình phát minh sáng tạo, tương thích .
Nói cách khác, CMCN 4.0 là thách thức hay cơ hội – điều đó phụ thuộc vào vào tất cả chúng ta, vào khát vọng và ý chí của con người Nước Ta !

Nhân viên đi kiểm tra mô cấy được nuôi dưỡng tại phòng lab. Ảnh: VNP

NAM SƠN