[21] UNCLOS: Thềm lục địa (Continental Shelf)

Trước Hội nghị UNCLOS III (1973 – 1982)

Thuật ngữ “ thềm lục địa ” không được đàm đạo nhiều trong luật quốc tế và chỉ mở màn được xem xét trong luật quốc tế từ khi Tổng thống Mỹ Truman đưa ra công bố ngày 28 tháng 9 năm 1945. [ 1 ] Ủy ban Luật pháp Quốc tế ( ILC ) sau đó đã điều tra và nghiên cứu và dự thảo 07 pháp luật tương quan đến quy chế pháp lý của thềm lục địa trong Dự thảo các pháp luật về Luật Biển, trình Hội nghị Luật Biển lần thứ nhất tại Geneva ( UNCLOS I ) hai năm sau đó. [ 2 ] Ý tưởng chính của Ủy ban là vương quốc ven biển hoàn toàn có thể trấn áp và thực thi thẩm quyền so với tài nguyên vạn vật thiên nhiên của thềm lục địa, nhưng không có quyền yêu sách chủ quyền lãnh thổ hay bất kể thẩm quyền nào so với vùng nước phía trên. [ 3 ] Đã từng có quan điểm trong Ủy ban mong ước vùng đáy biển này sẽ được quản trị bởi một cơ quan quốc tế, nhưng do khó khăn vất vả về độ khả thi cũng như hiệu suất cao khai thác tài nguyên của sáng tạo độc đáo quốc tế hóa thềm lục địa mà sáng tạo độc đáo này không được gật đầu. [ 4 ] Có vẻ như đây là ý tưởng sáng tạo đã được các vương quốc xem xét vận dụng vào vùng đáy biển quốc tế tại Hội nghị Luật Biển lần thứ ba ( UNCLOS III, 1973 – 1982 ), theo đó xây dựng Cơ quan Quyền lực đáy đại dương ( International Seabed Authority – ISA ) theo UNCLOS 1982 .

Thềm lục địa được quy định lần đầu tiên trong Công ước Geneva về Thềm lục địa năm 1958. Điều 1 Công ước định nghĩa thềm lục địa là:

“ vùng đáy biển và lòng đất dưới đáy biển nối tiếp bờ biển nhưng nằm phía ngoài lãnh hải, đến độ sâu 200 mét hoặc vượt qua mức đó, đến nới mà độ sâu của vùng nước phía trên được cho phép khai thác tài nguyên vạn vật thiên nhiên của khu vực nói trên ” .
Định nghĩa này bảo vệ toàn bộ các vương quốc đều có một thềm lục địa tối thiểu đến độ sâu 200 mét nước, đồng thời tạo điều kiện kèm theo cho các vương quốc có công nghệ tiên tiến và kỹ thuật tăng trưởng hoàn toàn có thể lan rộng ra thêm thềm lục địa của mình nếu năng lực khai thác hoàn toàn có thể thực thi được. Một mặt, định nghĩa này bảo vệ năng lực khai thác tối ưu của con người so với thềm lục địa khi khuyến khích các vương quốc tăng trưởng công nghệ tiên tiến, kỹ thuật để có thềm lục địa rộng hơn ; mặt khác, định nghĩa này tạo bất lợi đương nhiên cho các vương quốc kém tăng trưởng, đang tăng trưởng hoặc các vương quốc vừa mới giành độc lập trong quá trình đó – những nước có công nghệ tiên tiến, kỹ thuật kém hẳn so với các vương quốc đế quốc, thực dân tại thời gian đó. Với những chưa ổn như vậy, Hội nghị Liên hợp quốc về Luật Biển lần thứ III ( UNCLOS III ), với đa số các vương quốc tham gia là những nước bất lợi nêu trên – đã có kiểm soát và điều chỉnh công minh hơn .

Định nghĩa và cách xác định thềm lục địa theo UNCLOS 1982

Điều 76 UNCLOS lao lý :
“ Thềm lục địa của vương quốc ven biển gồm có vùng đáy biển và lòng đất dưới đáy biển lan rộng ra bên ngoài lãnh hải theo sự lê dài tự nhiên của chủ quyền lãnh thổ đất liền đến mép ngoài của rìa lục địa, hoặc đến khoảng cách 200 hải lý tính từ đường cơ sở dùng để tính lãnh hải nếu rìa lục địa không lan rộng ra đến khoảng cách đó. ”
Định nghĩa này vô hiệu yếu tố “ năng lực khai thác ” và bám sát vào điều kiện kèm theo tự nhiên của đáy biển. Trong mọi trường hợp vương quốc ven biển có tối thiểu 200 hải lý thềm lục địa. Nếu rìa lục địa tự nhiên vượt quá 200 hải lý thì vương quốc ven biển hoàn toàn có thể có thềm lục địa pháp lý rộng hơn 200 hải lý ( thường gọi là thềm lục địa lan rộng ra hoặc thềm lục địa vượt quá 200 hải lý ). Tuy nhiên, thềm lục địa không được vượt quá 350 hải lý tính từ đường cơ sở hoặc 100 hải lý tính từ đường đẳng sâu 2.500 mét. [ 5 ] Xem thêm UNCLOS : Đường cơ sở .
Yếu tố quan trọng nhất để xác định ranh giới ngoài của thềm lục địa là xác định đúng mép của rìa lục địa ( outer edge of the continental margin ). Rìa lụa địa là phần lê dài của đất liền chìm dưới biển, gồm có thềm ( shelf ), dốc ( slope ) và bờ ( rise ) ( xem ảnh dưới, nguồn : Britannica ). Điều 76 ( 4 ) đưa ra hai giải pháp mà vương quốc ven biển hoàn toàn có thể lựa chọn : ( a ) theo độ dày trầm tích của đáy biển, hoặc ( b ) theo khoảng cách với chân dốc lục địa. Cả hai phương pháp này đều mang nặng tính kỹ thuật và yên cầu trình độ trong các nghành địa chất, địa lý, địa mạo và hải dương học .

Trong trường hợp vương quốc ven biển muốn xác lập thềm lục địa vượt quá 200 hải lý, Điều 76 nhu yếu các vương quốc phải nộp đệ trình lên Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa ( Commission on the Limits of Continental Shelf – CLCS ). Thềm lục địa vượt quá 200 hải lý chỉ hoàn toàn có thể được xác lập dựa trên khuyến nghị của Ủy ban này. [ 6 ] Cơ cấu, tổ chức triển khai, tính năng của Ủy ban được pháp luật ở Phụ lục II. Ủy ban gồm có 21 thành viên, có nhiệm kỳ 5 năm, là các chuyên viên trong các nghành nghề dịch vụ địa chất, địa vật lý hay thủy văn. [ 7 ] Phụ lục II pháp luật Ủy ban có hai tính năng chính :
“ ( a ) xem xét thông tin và các tài liệu khác do các vương quốc ven biển đệ trình tương quan đến ranh giới ngoài của thềm lục địa ở khu vực mà các ranh giới này vượt quá 200 hải lý, và đưa ra khuyến nghị tương thích với Điều 76 [ … ]
( b ) phân phối tư vấn khoa học và kỹ thuật, nếu được các vương quốc tương quan nhu yếu trong quy trình chuẩn bị sẵn sàng các thông tin nêu ở tiểu đoạn ( a ). ”
Như vậy, Ủy ban có công dụng trong việc ( i ) tương hỗ kỹ thuật cho các vương quốc để sẵn sàng chuẩn bị thông tin, tài liệu tương quan đến xác định thềm lục địa vượt quá 200 hải lý, ( ii ) xem xét các thông tin và tài liệu đó khi các vương quốc đệ trình chính thức, và ( iii ) đưa ra khuyến nghị về ranh giới ngoài của thềm lục địa vượt quá 200 hải lý. Từ khuyến nghị này các vương quốc sẽ xác lập chính thức thềm lục địa vượt quá 200 hải lý của mình. Nếu vương quốc ven biển không chấp thuận đồng ý với khuyến nghị của Ủy ban, vương quốc này hoàn toàn có thể nộp một đệ trình mới hay đệ trình bổ trợ trong thời hạn hài hòa và hợp lý. [ 8 ]
Cũng cần quan tâm rằng khuyến nghị của CLCS không tác động ảnh hưởng đến việc phân định biển giữa các vương quốc. [ 9 ] Chức năng của CLCS là trấn áp việc xác lập thềm lục địa vượt quá 200 hải lý của vương quốc ven biển, bảo vệ họ tuân thủ các điều kiện kèm theo ở Điều 76. CLCS không có thẩm quyền công nhận một khu vực thềm lục địa thuộc về vương quốc nào ; nói cách khác, việc CLCS đưa ra khuyến nghị về thềm lục địa lan rộng ra cho một quốc gia cụ thể không đồng nghĩa tương quan với việc vương quốc đó là vương quốc duy nhất hoàn toàn có thể yêu sách khu vực đó. Các vương quốc khác cũng có quyền đệ trình so với cùng khu vực giống nhau và CLCS sẽ cũng đưa ra khuyến nghị cho toàn bộ các vương quốc đó. Một khu vực đáy biển hoàn toàn có thể được đệ trình lên CLCS bời nhiều vương quốc. Trong trường hợp nhiều vương quốc xác lập thềm lục địa vượt quá 200 hải lý so với cùng một khu vực đáy biển theo đúng khuyến nghị của CLCS thì đây sẽ là một khu vực chồng lấn mà các bên sẽ phải phân định biển .
Cho đến lúc bấy giờ ( tháng 4/2017 ) Ủy ban đã nhận được 82 đệ trình từ 69 vương quốc thành viên. [ 10 ] Nước Ta nộp một đệ trình tương quan đến khu vực phía bắc của Biển Đông và một đệ trình chung với Malaysia ở khu vực phía nam của Biển Đông. [ 11 ]

Đệ trình liên quan đến khu vực tranh chấp

Quy tắc thủ tục của CLCS có 1 số ít lao lý riêng để giải quyết và xử lý các đệ trình tương quan đến khu vực đáy biển tranh chấp, đơn cử là Quy tắc 46 và Phụ lục II. Khoản 5 ( a ) Phụ lục II của Quy tắc thủ tục pháp luật :
“ Trong trường hợp có tranh chấp chủ quyền lãnh thổ hay biển tồn tài, Ủy ban sẽ không xem xét và công nhận một đệ trình được nộp bởi bất kể vương quốc tương quan đến tranh chấp. Tuy nhiên, Ủy ban hoàn toàn có thể xem xét một hay nhiều đệ trình trong khu vực tranh chấp nếu có sự chấp thuận đồng ý trước bởi tổng thể các vương quốc là một bên trong tranh chấp đó. ”
Việc vận dụng lao lý này đã khiến các đệ trình tương quan đến thềm lục địa lan rộng ra của Nước Ta năm 2009 không hề được Ủy ban xem xét khi Trung Quốc và Philippines gửi công hàm phản đối .

Thềm lục địa vượt quá 200 hải lý và các quốc gia không là thành viên của UNCLOS

Cho đến hiện nay, một số quốc gia ven biển vẫn chưa là thành viên của UNCLOS, bao gồm Mỹ, Colombia, Venezuela, Peru, Libya, Thổ Nhĩ Kỳ, Eritrea, Syria, Iran, UAE, Campuchia, và Triều Tiên.[12] Đối với những quốc gia này, câu hỏi đặt ra là liệu họ có thể yêu sách thềm lục địa mở rộng hay không? Nếu học yêu sách và có vẻ như có quyền để yêu sách theo tập quán quốc tế, thì liệu họ có phải nộp đệ trình lên CLCS – một thiết chế của UNCLOS – và liệu CLCS có thẩm quyền xem xét các đệ trình từ các quốc gia không thành viên?

Quyền của quốc gia ven biển và các quốc gia khác

Về cơ bản quy chế pháp lý của thềm lục địa tập trung chuyên sâu vào quyền lợi kinh tế tài chính từ tài nguyên vạn vật thiên nhiên, tựa như như với vùng độc quyền kinh tế tài chính ( EEZ ). Quốc gia ven biển có quyền chủ quyền lãnh thổ trong việc thăm dò và khai thác tài nguyên sinh vật và phi sinh vật tại thềm lục địa. [ 13 ] Mọi hoạt động giải trí khoan vì bất kỳ mục đích nào đều trái phép nếu không có sự chấp thuận đồng ý của vương quốc ven biển. [ 14 ] Các vương quốc khác có các quyền tự do lắp ráp cáp, ống ngầm, nhưng hướng đi của các tuyến cáp, ống này phải được vương quốc ven biển đồng ý chấp thuận. [ 15 ] Một điểm khác nữa là vương quốc ven biển có nghĩa vụ và trách nhiệm góp phần khi triển khai khai thác tài nguyên trong thềm lục địa lan rộng ra. [ 16 ]
Trần H.D. Minh

(*) Xem thêm quy chế pháp lý của các vùng biển khác theo quy định của UNCLOS:

1. Nội thủy (Internal Waters) 

2. Lãnh hải (Territorial Sea) 

3. Vùng tiếp giáp lãnh hải  (Contiguous Zone)

4. Vùng đặc quyền kinh tế (Exclusive Economic Zone – EEZ)

5. Biển cả (High Seas)

6. Vùng đáy biển quốc tế (Vùng – the Area/International Seabed Are).

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —
[ 1 ] J. A. C. Gutteridge, The 1958 Geneva Convention on the Continental Shelf, 35 Brit. Y. B. Int’l L. 102 ( 1959 ), tr. 102 .
[ 2 ] ILC’s Articles converning the Law of the Sea with commentaries, Yearbook of the International Law Commission, 1956, vol. II, Điều 67 – 73. [ 3 ] Như trên, tr. 295 – 296. [ 4 ] Như trên .
[ 5 ] UNCLOS, Điều 76 ( 5 ). [ 6 ] UNCLOS, Điều 76 ( 8 ). [ 7 ] UNCLOS, Phụ lục II, Điều 2. [ 8 ] UNCLOS, Phụ lục II, Điều 8. [ 9 ] UNCLOS, Phụ lục II, Điều 9 .
[ 10 ] http://www.un.org/depts/los/clcs_new/commission_submissions.htm, truy vấn ngày 21/4/2017. [ 11 ] Như trên .
[ 12 ] Chronological lists of ratification of, accessions and successions to the Convention and related Agreements, xem tại https://www.un.org/depts/los/reference_files/chronological_lists_of_ratifications.htm
[ 13 ] UNCLOS, Điều 77. [ 14 ] UNCLOS, Điều 81. [ 15 ] UNCLOS, Điều 79. [ 16 ] UNCLOS, Điều 81 .

Chia sẻ:

• Tweet

Thích bài này:

Thích

Đang tải …

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất