Gợi ý đáp án bài thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT

Bài giải môn Ngữ văn do thạc sĩ Phạm Thị Thanh Nga và thạc sĩ Nguyễn Phú Hải, giáo viên THCS&THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội, thực hiện.

Giáo viên gợi ý đáp án đề thi tốt nghiệp THPT. Ảnh: Hoàng Hiệp. Bạn đang đọc: Gợi ý đáp án bài thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT

Phần I: Đọc hiểu

Câu 1: Sự ra đời của dòng sông diễn ra như sau: “Từ những kẽ hở trên mặt đất, nước trào lên mát lạnh và trong lành. Từ một dòng nước nhỏ, nước hòa với nước tươi mát rơi từ trên trời và nước thấm vào đất để tạo nên một dòng suối nhỏ cứ chảy mãi xuống cho tới khi một dòng sông ra đời”.

Câu 2. “Món quà cuối cùng” nước dành tặng cho loài người trước khi hòa vào biển cả: “Những vùng nông nghiệp vĩ đại nhất trên thế giới”.

Câu 3: Dòng chảy của nước và cuộc sống con người có mối quan hệ mật thiết với nhau:

– Dòng chảy của nước có nhiều biến hóa cũng giống như cuộc sống con người có nhiều thăng trầm, dịch chuyển .- Dòng chảy của nước gắn bó mật thiết với đời đời sống con người : Chứng kiến lũ trẻ chơi đùa trong khu vui chơi giải trí công viên, tận mắt chứng kiến người cha cùng cậu con trai nhỏ chơi bắt bóng .- Gợi tâm lý về mối quan hệ giữa cái biến hóa và cái không biến hóa, giữa cái vĩnh hằng và cái trong thời điểm tạm thời .

Câu 4: Hành trình từ sông ra biển của nước là hành trình dài, đầy gian khổ, từ đó gợi những bài học sau về lẽ sống:

– Sống phải biết góp sức- Sống phải có khát vọng, tham vọng, hoài bão, lý tưởng cao đẹp- Cuộc sống cần có thưởng thức, vì vậy con người cần gan góc đối diện với khó khăn vất vả, thử thách để trưởng thành .

Phần II: Làm văn

Câu 1: Đề nghị luận xã hội bàn về sự cống hiến

– Cống hiến là góp phần những phần cao quý của cá thể / thành viên cho sự nghiệp chung của tập thể, của hội đồng xã hội. Cống hiến hoàn toàn có thể biểu lộ qua những góp phần về mặt vật chất và niềm tin. Sự góp sức không chỉ bộc lộ ở những điều lớn lao mà còn ở những điều nhỏ bé, giản đơn trong đời sống- Sống góp sức là điều thiết yếu, bởi vì :+ Giúp cho mỗi người trở nên vị tha, bao dung, dễ đồng cảm, sẻ chia với người khác. Người góp sức cho xã hội sẽ được những người xung quanh nể trọng, nhìn nhận cao. Chính sự góp sức là động lực, điểm tựa để thôi thúc con người vượt qua khó khăn vất vả trở ngại, những thử thách thăng trầm trong đời sống để góp phần nhiều hơn cho hội đồng, xã hội+ Sống góp sức góp thêm phần hàn gắn, kết nối những mối quan hệ trong mái ấm gia đình, xã hội, giúp cho mái ấm gia đình, xã hội thêm bền vững và kiên cố, văn minh, tăng trưởng hơn- Phê phán những lối sống ích kỷ, tầm thường, tôn vinh quyền lợi cá thể mà bỏ lỡ quyền lợi tập thể, hội đồng, cũng như những người ” góp sức ” vì sự háo danh, vụ lợi và toan tính cá thể- Học sinh liên hệ bản thân, rút ra bài học kinh nghiệm về nhận thức và hành vi : Để hoàn toàn có thể góp sức, mỗi người cần xác lập cho mình lý tưởng, tiềm năng, lối sống lành mạnh, cao đẹp, đúng đắn, văn minh, cần tu dưỡng đời sống tâm hồn, tình cảm trong sáng, vô tư, chân thành, và cũng cần có kiến thức và kỹ năng sống để sự góp sức thực sự có ý nghĩa, trở thành nghĩa cử cao đẹp. Tuy nhiên, con người cần biết giải quyết và xử lý hài hòa mối quan hệ giữa cái riêng và cái chung, giữa quyền lợi và nghĩa vụ cá thể và quyền lợi tập thể …

Câu 2: Đảm bảo xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

– Cảm nhận về đoạn thơ

– Từ đó, nhận xét về vẻ đẹp êm ả dịu dàng trong thơ Xuân QuỳnhTriển khai vấn đề nghị luận :

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm và đoạn trích:

+ Tác giả Xuân Quỳnh : Là nhà thơ tiêu biểu vượt trội của thế hệ những nhà thơ trẻ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Thơ bà là tiếng lòng của tâm hồn phụ nữ giàu lòng trắc ẩn, luôn da diết trong khát vọng về tình yêu và niềm hạnh phúc đời thường .+ Tác phẩm : Hoàn cảnh sinh ra : ” Sóng ” được sáng tác năm 1967, trong chuyến đi trong thực tiễn về vùng biển Diêm Điền, Tỉnh Thái Bình, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra khó khăn, ác liệt. Bài thơ được in trong tập thơ ” Hoa dọc chiến hào ” .+ Đoạn trích nằm ở phần giữa của bài thơ, cho thấy những do dự, trăn trở về cội nguồn của tình yêu cũng như nỗi nhớ mong da diết khắc khoải của người phụ nữ khi yêu. Đây là một đoạn thơ rực rỡ, tiêu biểu vượt trội cho phong thái thơ Xuân Quỳnh

Phân tích nội dung:

– Khổ đầu đoạn trích : ” Trước muôn trùng sóng bể / Em nghĩ về anh, em / Em nghĩ về biển lớn / Từ khi nào sóng lên “. Nhân vật trữ tình ” em ” suy ngẫm về nguồn gốc của ” Sóng ” cũng là đi tìm nguồn gốc về tình yêu .- Khổ giữa đoạn trích : ” Sóng bắt nguồn từ gió / Gió khởi đầu từ đâu ? Em cũng không biết nữa / Khi nào ta yêu nhau “. Nhân vật trữ tình ” em ” cắt nghĩa, lý giải cội nguồn của ” sóng ” cũng như của tình yêu, qua đó cho thấy cội nguồn của tình yêu cũng như sóng mơ hồ, huyền bí, không hề lý giải bằng lý trí thường thì- Khổ cuối đoạn trích : ” Con sóng dưới lòng sâu / Con sóng trên mặt nước / Ôi con sóng nhớ bờ / Ngày đêm không ngủ được / Lòng em nhớ đến anh / Cả trong mơ còn thức “. Nhân vật trữ tình ” em ” thể hiện nỗi nhớ của mình qua hình thức trực tiếp và gián tiếp + Nỗi nhớ bao trùm cả không gian, thời gian : “ lòng sâu – mặt nước, ngày – đêm ” .+ Nỗi nhớ thường trực, không riêng gì sống sót khi thức mà cả khi ngủ, len lỏi cả vào trong mơ, trong vô thức, tiềm thức ( “ cả trong mơ còn thức ” ). Lời thơ còn phảng phất nỗi âu lo, phấp phỏng của người phụ nữ về sự mong manh, dễ thay đổi của tình yêu .+ Cách nói cường điệu nhưng đúng và chân thành biểu lộ nỗi nhớ một tình yêu mãnh liệt ( “ Ngày đêm không ngủ được ” ) .+ Mượn hình tượng sóng để nói lên nỗi nhớ vẫn chưa đủ, chưa thỏa, nhà thơ trực tiếp thể hiện nỗi nhớ của mình ( “ Lòng em nhớ đến anh ” )Như vậy, qua hình tượng sóng, nhân vật trữ tình thể hiện nỗi nhớ : da diết, khắc khoải ; bao trùm lên không gian, thời gian ; hiện hữu trong ý thức lẫn tiềm thức .

Nhận xét về vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh:

+ Đó là vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ có sự tích hợp giữa chất truyền thống cuội nguồn và tính tân tiến. Người phụ nữ trong thơ vừa đằm thắm, dịu dàng êm ả, hồn hậu, thủy chung, vừa táo bạo, mãnh liệt, cháy bỏng, luôn vững tin vào sức mạnh của tình yêu. Điều này góp thêm phần tạo nên sức mê hoặc can đảm và mạnh mẽ của thơ Xuân Quỳnh khi viết về một đề tài tình yêu phổ cập, quen thuộc+ Từ những cung bậc xúc cảm của tình yêu, và cách nhà thơ lý giải về tình yêu, người đọc nhận ra vẻ đẹp êm ả dịu dàng cũng chính là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ giàu trắc ẩn, hồn hậu, nhạy cảm, luôn da diết trong khát vọng về tình yêu và niềm hạnh phúc đời thường

Đánh giá chung:

+ Đoạn thơ có cặp hình tượng song hành, chuyển hoá lẫn nhau là “ sóng ” và “ em ”. “ Sóng ” vừa là hình tượng vừa là hình tượng cho tâm hồn và tình yêu của người phụ nữ.

+ Thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp, phối âm tạo nên nhịp điệu khi khoan hoà khi dồn dập; ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên, giàu xúc cảm và được tổ chức theo lối hô ứng, song hành tạo nên liên tưởng về những con sóng trùng điệp miên man; giọng điệu vừa tha thiết vừa sâu lắng, …

+ Các giải pháp ẩn dụ, nhân hóa, trái chiều, câu hỏi tu từ và điệp từ, điệp cú pháp góp thêm phần tạo nên nhịp điệu nồng nàn, say đắm, thích hợp cho việc miêu tả nỗi trăn trở do dự, nỗi nhớ mãnh liệt : “ Em nghĩ về biển lớn / Em nghĩ về anh, em ”, “ con sóng ” ( ba lần ), “ dưới lòng sâu – trên mặt nước ” …+ Ba khổ thơ trên đã biểu lộ những do dự, trăn trở của người phụ nữ về cội nguồn của tình yêu cũng như nỗi nhớ thiết tha, mãnh liệt của họ khi yêu, góp thêm phần làm rõ hơn những nét rực rỡ của phong thái thơ Xuân Quỳnh.

Thứ trưởng GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc kiểm tra công tác thi tại TP.HCM Sáng 7/7, Thứ trưởng GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc và Phó giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM kiểm tra công tác tổ chức thi tại điểm trường THPT Trưng Vương (quận 1, TP.HCM).

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất