Bài giảng vật lý đại cương 1 – Tài liệu học tập: Vật lý đại cương tập 1, tập 2 (Giáo trình+bài tập), – StuDocu

Tài liệu học tập: Vật lý đại cương

tập 1, tập 2 (Giáo trình+bài tập),

NXBGD, Lương Duyên Bình

NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH

PHẦN 2: NHIỆT HỌC

CHƯƠNG 7. Thuyết động học phân tử những chất khí và định luật phân bổ CHƯƠNG 8. Nguyên lý thứ nhất của nhiệt động lực học CHƯƠNG 9. Nguyên lý thứ hai của nhiệt động lực học CHƯƠNG 10. Khí thực

PHẦN 1: CƠ HỌC

CHƯƠNG 1. Mở đầu CHƯƠNG 2. Động học chất điểm CHƯƠNG 3. Động lực học chất điểm CHƯƠNG 4. Cơ năng và trường lực thế CHƯƠNG 5. Chuyển động quay của vật rắn CHƯƠNG 6. Dao động và sóng cơ

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

1. Phát biểu các định luật Newton ( Định luật 1, 2, 3)
2. Nguyên lý tương đối Galileo ( Không gian và thời gian, Phép biến đổi Galileo,
   Tổng hợp vận tốc và gia tốc, Hệ quy chiếu và nguyên lý tương đối)
3. Một số loại lực cơ học ( Trọng lực, lực hướng tâm, Lực ly tâm, Lực quán tính…)
4. Động lượng của chất điểm (Định lý 1,2 về động lượng, …)
5. Định luật bảo toàn động lượng của hệ chất điểm
6. Mô men động lượng của chất điểm và một hệ chất điểm

vPhát biểu : 1 / Chuyển động của một chất điểm chịu công dụng của những lực có tổng hợp  0 là một hoạt động có tần suất .

2 / Gia tốc chuyển động của chất điểm tỉ lệ với tổng hợp lực
tác dụng và tỉ lệ nghịch với khối lượng của chất điểm ấy

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 1. Phát biểu các định luật Newton

3.1 Định luật II Newton𝑭# # # # # # # 𝒎 ( 3 )Issac Newton ( 1643 – 1727 ) Đơn vị : m / s 2vPhát biểu : Lưu ý :Công thức 3 :Trong hệ SI : k = 1 nên 𝑚𝐹 ∑ 𝑚𝑖 ி ೔ với ଵ ଶ ௡ 𝑖 ௜Hay 𝑖 ௜ ( 3 )§ Khi  Định luật thứ nhất§ Khi  ∑ 𝑚𝐹 Định luật thứ hai

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 1. Phát biểu các định luật Newton

3.1 Định luật II NewtonIssac Newton ( 1643 – 1727 ) ( Phương trình cơ bản của động lực học chất điểm )𝑭 𝒎 ( 3 )

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 2. Nguyên lý tương đối Galileo

3.1 Không gian và thời hạn trong cơ học cổ xưa

• Xét 2 hệ tọa độ Oxyz và O’x’y’z’

• Hệ Oxyz đứng yên.
  M được xác định bởi
• Hệ O’x’y’z’: trượt dọc theo Ox với vận tốc
  M được xác định bởi

O O ’y y ’z z ’x x ’M 𝒓

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 2. Nguyên lý tương đối Galileo

O O ’y y ’z z ’x x ’

• Vị trí không gian có tính tương đối phụ thuộc vào hệ quy
  chiếu: x=x’+v’ ; y=y’; z=z’ (3)
  Do đó: chuyển động có tính tương đối phụ thuộc hệ quy chiếu
• Khoảng không gian có tính tuyệt đối, không phụ thuộc hệ
  quy chiếu ( )

ଵ ଵᇱ ᇱ ଶ ଶᇱ ᇱ ଶ ଵ ଶᇱ ଵᇱ ᇱ ( 3 )

• Theo quan điểm của cơ học cổ điển Newton

• Thời gian có tính tuyệt đối không phụ thuộc vào hệ quy chiếu: t=t’

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 2. Nguyên lý tương đối Galileo

3.1 Tổng hợp tốc độ và tần suất

• Ta có:
• Đạo hàm 2 vế theo thời gian:
  O O’

y y ’z z ’x x ’M

ᇱ (3) 𝑶𝑶ᇱ=𝝊.𝒕
: vận tốc của M đối với O
: vận tốc của M đối với O’
: vận tốc tịnh tiến của hệ
O’ đối với O

( 3 ) : tần suất của M so với O : tần suất của M so với O ’ : tần suất tịnh tiến của hệ O ’ so với O

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 2. Nguyên lý tương đối Galileo

3.1 Hệ quy chiếu quán tính và nguyên tắc tương đối Galileoa. Hệ quy chiếu quán tính

• Hệ quy chiếu trong đó định luật quán tính ( định luật I Niu tơn ) được nghiệm đúng. ( Trong tự nhiên không có hệ quy chiếu quán tính )
• Hệ quy chiếu gắn với toàn cầu hoàn toàn có thể coi là h. q quán tính khi bỏ lỡ hoạt động quay của Trái đất quanh Mặt trời và quanh trục của nó ( Hqc không yên cầu có độ

đúng mực cao )

• Các hệ quy chiếu đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều đối với h.q quán tính.

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 2. Nguyên lý tương đối Galileo

PB nguyên tắc : Các hiện tượng kỳ lạ, những quy trình cơ học trong những hệ quy chiếu quán tính khác nhau đều xảy ra giống nhau. Các phương trình cơ học không bao giờ thay đổi so với phép biến hóa Galileo. ØMọi hệ quy chiếu hoạt động thẳng đều so với 1 hệ quy chiếu quán tính cũng là hệ quy chiếu quán tính ØCác định luật Newton được nghiệm đúng trong hệ quy chiếu hoạt động thẳng đều so với hệ quy chiếu quán tính ØCác phương trình động lực học trong những hệ quy chiếu quán tính có dạng như nhau .

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 2. Nguyên lý tương đối Galileo

vSự không bao giờ thay đổi của những phương trình cơ học

• Xét chất điểm m, F, trong hệ quy chiếu quán tính O
  Phương trình chuyển động của chất điểm m:

𝒙𝟐 𝟐 𝒚 𝒅 𝟐 𝒚 𝒅𝒕𝟐 ( 3 ) 𝒛𝟐 𝟐𝟐 𝟐𝟐 𝟐 𝒙ᇱ 𝒅𝟐𝒚 𝒅𝒕𝟐𝒅𝟐𝒚 ′ 𝒅𝒕𝟐 𝒚ᇱ ( 3 ) 𝟐 𝟐𝟐 𝟐 𝒛ᇱDo có : Ø Phương trình c. động trong hệ O ’( 3 ) Chiếu xuống những trục Ox, Oy, OzᇱØ Các phương trình cơ học không bao giờ thay đổi qua phép đổi khác Galileo ( H.q O ’ c. động thẳng đều đ. với h. q q. tính O cũng là h. q quán tính )

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 3. Một số lực cơ học

3.3 Phản lực và lực ma sát ØKhi vật thể c. động ( trượt ) trên một mặt phẳng  tác dung lên mặt phẳng một lực nén. ØTheo định luật III Newton có phản lực của mặt phẳng ( ) công dụng trở lại  xác lập bởi : 𝒎𝒔 ( 3 )

• : Phản lực pháp tuyến
• 𝒎𝒔 : Lực ma sát 𝒎𝒔

m ௠ ௦

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 3. Một số lực cơ học

3.3 Phản lực và lực ma sát Lực ma sát m௠ ௦ vNếu 𝒎𝒔 : vật sẽ trượt hoặc hoạt động v  𝒎𝒔 : Lực ma sát động vNếu 𝒎𝒔 : vật sẽ đứng yên  𝒎𝒔 : Lực ma sát tĩnh𝒎𝒔

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 3. Một số lực cơ học

3.3 Lực căng dây ØLực căng tại điểm A trên dây là lực tương tác giữa 2 nhánh dây 2 bên điểm A, tuân theo định luật III Newton ( 3 )

ĐỘNG HỌC LỰC CHẤT ĐIỂM

3. 3. Một số lực cơ học

• Khi chất điểm c.động trên quỹ đạo cong (C):
   Gia tốc CĐ: ௧ ௡
• Phương trình động lực của chất điểm CĐ trên quỹ đạo:

3.3 Lực hướng tâm, ly tâm𝒂𝒕𝒂𝒏M 𝒂

Tiếp tuyến với quỹ đạo
CĐ tại M

Vuông góc với quỹ đạo CĐ tại M( C )𝒕 𝒏 𝒕 𝒏 ( 3 )

Source: https://vh2.com.vn
Category : Khoa Học