Khi cuộc sống đơn giản là cần thiết

Cuộc sống tốt đẹp là cuộc sống đơn giản. Trong số các ý tưởng triết học về cách chúng ta nên sống, thì đây là một ý niệm lâu đời.

Bạn đang đọc: Khi cuộc sống đơn giản là cần thiết

Lối sống tối giản đang trở lại

Từ Socrates đến Thoreau, từ Đức Phật đến Wendell Berry, những nhà tư tưởng đã giảng về nó trong hơn hai thiên niên kỷ, và cho đến giờ đây, nó ngày càng lôi cuốn nhiều Fan Hâm mộ hơn, khi mọi người ngày càng thích nói nhiều hơn về sự tối giản, về việc ít ham muốn và ít đồ vật hơn .

Oprah Winfrey cũng liên tục phỏng vấn những đại diện thay mặt của đời sống đơn giản, như thể Jack Kornfield, một giáo viên dạy thiền Chánh niệm. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một hình tượng của cách sống chậm lại, cố gắng nỗ lực nhìn vào bên trong, để đạt đến sự tỉnh thức .

Cuộc sống đơn giản không chỉ đẹp, mà nó còn thật sự cần thiết cho tương lai? Nguồn ảnh: Medium.

Nhân loại cũng đang nỗ lực quay trở lại với những điều cơ bản thời kỳ tiền công nghiệp. Các khóa học thiền và Yoga chưa khi nào thôi hút khách. Và sống tối giản đang được tôn lên thành một phong thái đáng trân trọng .

Trong phần đông lịch sử vẻ vang loài người, sự đơn giản thanh đạm không chỉ là một lựa chọn sống, mà còn là điều thiết yếu, và vì nó thiết yếu, nên đây cũng được coi là một đức tính tốt. Nhưng với sự sinh ra của chủ nghĩa tư bản, cách mạng công nghiệp và xã hội tiêu dùng, một mạng lưới hệ thống phát sinh từ đây với cam kết tăng trưởng không ngừng và dân số ngày một tăng lên được tất cả chúng ta gọi bằng cụm từ ” thị trường ” .

Hệ thống này, với thực chất khuyến khích tăng trưởng vô hạn của nó, kích thích việc shopping, bất chấp sự dư thừa nhu yếu. Kết quả là sự mất liên kết giữa những giá trị truyền thống cuội nguồn mà tất cả chúng ta được thừa kế và những ” mệnh lệnh ” của người tiêu dùng trong tất cả chúng ta, vốn đã bị thẩm thấu quá nhiều ý tưởng sáng tạo của nền sản xuất và tiêu thụ văn minh .

Trong thời kỳ tiền tân tiến, sự độc lạ giữa những gì mà những nhà tư tưởng khuyên nhủ tất cả chúng ta và cách ta sống không quá lớn. Giàu có mang lại sự bảo đảm an toàn, nhưng không phải là một sự bảo vệ vững chãi trước những xấu số như cuộc chiến tranh, nạn đói, bệnh tật, sự bất công và thậm chí còn là thất thường theo tâm tính của một bạo chúa .

Triết gia khắc kỷ Seneca, một trong những người giàu sang nhất thành Rome, sau cuối vẫn bị bạo chúa Nero phán quyết tử. Đối với đại đa số dân chúng – gồm có nô lệ, nông dân và người lao động thủ công bằng tay, phần nhiều không có triển vọng tích góp để chạm đến ngưỡng phong phú .

Trước khi nền công nghiệp, những khái niệm dân chủ đại diện thay mặt, dân quyền, kháng sinh và aspirin sinh ra, chỉ cần sống lâu và không quá đau khổ là đủ để bạn hoàn tất một cuộc sống thắng lợi. Ngày nay, đặc biệt quan trọng trong những xã hội thịnh vượng, mọi người đều muốn mọi thứ ngày càng tốt lên, và không có số lượng giới hạn cho điều này. Sống đơn giản vào thời kỳ này đồng nghĩa tương quan với nhàm chán .

Tuy nhiên, có vẻ như sự chăm sóc của tất cả chúng ta về một đời sống đơn giản ngày càng ngày càng tăng, gồm có cả những nỗ lực mày mò quyền lợi của nó. Một phần vô thức, tất cả chúng ta hụt hẫng đời sống thiếu thốn thời xưa : những kỷ niệm của thời bao cấp vẫn được nhắc lại đầy trân trọng, con người của quá khứ thường tốt bụng hơn giờ đây, những thế hệ cũ thường giỏi hơn, dù đã phải chịu đựng thực trạng thiếu thốn hơn .

Hình như sống qua một đời sống đơn giản ( dù bất đắc dĩ đi chăng nữa ) cũng làm tăng đức hạnh của con người, trong nỗi hoài niệm thâm thúy về quốc tế tiền công nghiệp hoặc tiền tiêu dùng, và sự đồng cảm với lập luận đạo đức cho rằng cách sống đơn giản làm cho tất cả chúng ta trở nên tốt hơn. Bằng cách thiết kế xây dựng cho ta những đức tính tích cực như thanh đạm, kiên cường và độc lập. Hoặc làm ta trở nên niềm hạnh phúc hơn, bằng việc đạt đến bình yên trong tâm hồn và thân mật với vạn vật thiên nhiên hơn .

Mâu thuẫn của xã hội hiện đại

Những lý lẽ này tất nhiên nghe vô cùng hợp lý, và bản thân những lập luận đạo đức này của các nhà hiền triết được đa số nhân loại tôn sùng. Nhưng nghịch lý cũng xuất hiện ở đây: hàng triệu người trong chúng ta vẫn khốn khổ vì các khoản nợ, thu nhập và chi tiêu, làm việc ngoài giờ, và phấn đấu 24/7 để leo đến một chuỗi thức ăn cao hơn. Tại sao lại ra nông nỗi này?

Xem thêm: Những nguy hiểm đến từ wifi công cộng và cách phòng tránh

Đạo đức giả đang trở thành thực chất của thời kỳ văn minh. Chúng ta hoan nghênh triết lý thanh đạm nói chung, nhưng đa phần bỏ lỡ thực thi những giới luật của nó trong đời sống cá thể hàng ngày .

Chúng ta ca tụng sự đơn giản và giản dị của Đức Giáo hoàng Francis và coi đó là tín hiệu của đạo đức lẫn sự liêm chính, nhưng đồng thời ta cũng kỳ vọng và cổ vũ cho bánh xe tăng trưởng kinh tế tài chính, vì nó sẽ tạo ra nhiều nhà cửa, xe hơi và những loại sản phẩm xa xỉ hơn .

Và yếu tố không chỉ là việc làm của tất cả chúng ta thường xung đột với công bố về đức tin của ta : tư duy của ta về sự đơn giản cơ bản là không đồng điệu. Chúng ta lên án sự tiêu tốn lãng phí, cho nó là vô vị, nhưng đồng thời cũng ngợi ca những tượng đài về sự ngông cuồng trong quá khứ, như thể Tử cấm thành ở Bắc Kinh hay hoàng cung Versailles, những kiến trúc có vẻ như đáng ngưỡng mộ .

Sự thật phũ phàng ở đây là những gì tất cả chúng ta hay gọi là ” văn hóa truyền thống ” thường được tạo ra từ những khoảnh khắc ngông cuồng xa xỉ .

Và mặc kệ việc ngợi ca lối sống đơn giản, những cuộc tranh cãi tân tiến cũng thường nỗ lực thuyết phục rằng một người chỉ chọn cách sống đơn giản khi anh ta không còn lựa chọn nào khác, thí dụ : nghèo thì chỉ sống được thế này thôi. Đơn giản không giống như một lựa chọn sống như bao lựa chọn sống khác, vì người ta cho rằng cực chẳng đã mới phải thực hành thực tế nó .

Điều này hoàn toàn có thể biến hóa, dưới ảnh hưởng tác động của suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính và thuyết môi trường tự nhiên luận. Khi suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính xảy ra, như những gì đã diễn ra trong dịch COVID-19 mới gần đây, tất cả chúng ta lập tức nhìn thấy sự không ổn định vốn có trong một mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính cam kết tăng trưởng không ngừng .

Kết quả là hàng tỷ người bất thần rơi vào trường hợp mà sự đơn giản một lần nữa trở nên thiết yếu và giá trị những đức tính tương quan của nó được tò mò lại : tất cả chúng ta khởi đầu nói về việc sống chậm lại, tằn tiện, và trên hết, nghĩ cho người khác. Thông qua những ý tưởng sáng tạo quyên góp, từ thiện, và san sẻ .

Học giả đáng kính người Mỹ Noam Chomsky nói rằng sáng tạo độc đáo về một nhà nước phúc lợi đến từ một thái độ đơn giản : nghĩ cho người khác. Đồng nghĩa với việc chia sớt bớt nhu yếu của anh lại, để bảo vệ rằng 1 số ít đông khác hoàn toàn có thể tiếp cận những nhu yếu tối thiểu. Anh sống đơn giản hơn không chỉ vì muốn mài sắc đức hạnh của bản thân, mà còn để san sẻ cho người khác .

Trong những xã hội tư bản can đảm và mạnh mẽ như Hoa Kỳ, tất cả chúng ta đang tận mắt chứng kiến khoảng cách giữa ” có rất nhiều ” và ” không có gì ” lớn chưa từng thấy. Những bất bình đẳng ngày càng ngày càng tăng này đã gợi ý nhiều hơn thái độ phê phán sự ngông cuồng và tiêu tốn lãng phí. Khi rất nhiều người còn sống dưới mức bần hàn, có điều gì đó rạn nứt trên khuôn mặt sang chảnh và xa xỉ của chủ nghĩa tiêu thụ. Sự phân phối của cải chênh lệch kinh khủng không chỉ đơn thuần là chuyện vật chất, mà nó còn tước đi những thời cơ .

Triết lý của tương lai

Theo Epicurus và những triết gia ủng hộ đời sống tối giản khác, con người trọn vẹn hoàn toàn có thể sống tốt với những nhu yếu cơ bản được thỏa mãn nhu cầu. Quan điểm này được xác nhận bởi nhà tâm lý học Abraham Maslow trải qua phát hiện của ông về tháp nhu yếu. Điều này đặt ra câu hỏi, liệu của cải dư thừa thay vì để ship hàng cho nỗ lực leo lên đỉnh và thậm chí còn vượt quá tháp Maslow nên chăng cần được sử dụng cho những nhu yếu cơ bản hơn như thực phẩm, nhà tại, y tế, giáo dục, tiện ích và giao thông vận tải công cộng, cho số đông với ngân sách thấp ?

Tất nhiên, những tranh luận kiểu này dễ đặt ra sự khái quát hóa vội vã rằng đây là dạng tư duy Robinhood, với mong ước ” lấy của người giàu chia cho dân nghèo “. Nhưng rõ ràng là một khi sự phân hóa giàu nghèo đã đạt mức cực đoan, thì một hình thái phân phối lại của cải cần được tính đến, gồm có cả đạo đức của những người có điều kiện kèm theo tiếp cận với của cải và thời cơ hơn .

Xem thêm: Các cách giao tiếp nơi công cộng không phải ai cũng biết

Trong hai thế kỷ công nghiệp hóa, ngày càng tăng dân số và tăng trưởng kinh tế tài chính điên cuồng vừa mới qua, tất cả chúng ta cũng đã khiến sông hồ và biển bị ô nhiễm, làm ô nhiễm bầu không khí, rừng bị chặt phá, không ít thực vật và động vật hoang dã tuyệt chủng cùng với sự nóng lên toàn thế giới. Một cách sống đơn giản hơn hoàn toàn có thể là kỳ vọng tốt nhất của tất cả chúng ta hòng hãm phanh và đảo ngược những xu hướng này, bảo tồn những hệ sinh thái mỏng mảnh trên hành tinh này, cũng là bảo vệ chính tất cả chúng ta .

Rất nhiều người vẫn chưa tin vào điều này, nhưng trong thực tiễn cho thấy rằng nền sản xuất và tiêu dùng văn minh có rất đầy đủ những kẽ hở không vững chắc, và rốt cục là đại dịch vừa qua đã trình diện rằng nó cũng mong manh như thế nào. Một cảnh huống yên cầu tất cả chúng ta phải đơn giản hóa mọi thứ. Trong trường hợp này, một truyền thống cuội nguồn đáng kính sẽ trở thành thứ tiềm ẩn triết lý của tương lai .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Cộng