Bài 2: Thế vận hội Olympic hiện đại

Có hai loại Đại hội Olympic là Olympic mùa Hè và Olympic mùa Đông. Qua năm 1992 cả hai Thế vận hội được tổ chức triển khai cùng năm, nhưng từ năm 1994 thì được đổi lại sao cho cả hai sự kiện thể thao này diễn ra trong những năm xen kẽ nhau. Ví dụ như Olympic mùa Đông tổ chức triển khai năm 1994 thì Olympic mùa Hè tổ chức triển khai năm 1996, kế đến Olympic mùa Đông diễn ra năm 1998 và Olympic mùa Hè thì diễn ra vào năm 2000. Đại hội thể thao Olympic hiện đại mở màn vào năm 1896 tại Aten ( Athens ), Hi Lạp, hai năm sau khi nhà sư phạm và tư tưởng người Pháp – Pierre de Coubertin đề xuất kiến nghị rằng thế vận hội Olympic của người Hi Lạp cổ đại cần được hồi sinh để tôn vinh nền tự do quốc tế.

Chương trình Thế vận hội năm 1896 chỉ có các môn thể thao mùa hè (vì Thế vận hội mùa đông đến năm 1924 mới tổ chức)có 300 vận động viên đến từ 15 nước thi 43 môn thi đấu trong 9 môn thể thao khác nhau. Và đến thế vận hội mùa hè 100 năm sau đó tại Atlanta (Mỹ) 1996, có hơn 10.000 vận động viên đến từ hơn 190 nước thi 271 môn thi đấu trong 29 môn thể thao khác nhau.

Bạn đang đọc: Bài 2: Thế vận hội Olympic hiện đại

Ủy ban Olympic quốc tế IOC

– Thế vận hội được quản trị bởi Ủy ban Olympic quốc tế ( viết tắt là IOC ), tổng hành dinh đặt tại Lausanne, Thụy Sĩ. IOC sinh ra tại Paris năm 1894 như một ủy ban độc lập và tự lựa chọn những thành viên cho mình ( tuy nhiên để mở màn thực thi, Coubertin đã tự chọn cho mình 15 thành viên ). Hầu hết những thành viên được bầu chọn vào IOC là những cá thể, đơn vị chức năng đã Giao hàng trong NOCs ( National Olympic Committees – Các ủy ban Olympic vương quốc ) tại chính vương quốc của thành viên đó. – Những thành viên tiên phong của IOC là toàn bộ những những thành viên châu Âu và châu Mỹ với một nước ngoại lệ là New Zealand ( châu Úc ). Thành viên châu Á tiên phong gia nhập ủy ban là vào năm 1908 và châu Phi là 1910. Các thành viên của IOC phải nghỉ hưu vào tuổi 80 trừ phi họ được bầu chọn trước năm 1966. – IOC có tính năng giám sát, quyết định hành động nơi sẽ tổ chức triển khai thế vận hội, lập những pháp luật về Olympic trên toàn quốc tế và thương lượng về bản quyền truyền hình những chương trình trong thời hạn diễn ra thế vận hội. IOC thao tác ngặt nghèo với NOCs, Liên đoàn thể thao không chuyên quốc tế ( the International Amateur Athletic Federation – IAAF ) và những liên đoàn thể thao quốc tế khác ( international sports federations – ISFs ) để tổ chức triển khai những kỳ thế vận hội. ISFs chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những điều luật quốc tế và những quy tắc của những môn thể thao mà họ có ảnh hưởng tác động. quản trị IOC ( được chọn từ những thành viên của IOC ) được cộng tác bởi một ban chỉ huy, nhiều phó quản trị và 1 số ít người của hội đồng IOC. quản trị tiên phong của IOC là ông Demetrius Vikélas, người Hi Lạp ( thao tác 1894 – 1896 ). Các quản trị tiếp theo là Count Henri de Baillet-Latour của Bỉ ( 1925 – 1942 ), J. Sigfrid Edström của Thụy Điển ( 1946 – 1952 ), Avery Brundage của Mỹ ( 1952 – 1972 ), Michael Morris, Lord Killanin của Ireland ( 1972 – 1980 ) và Juan Antonio Samaranch của Tây Ban Nha ( 1980 – ).

Quyết định các môn thi đấu

Để đăng cai thế vận hội, một thành phố phải đệ trình bản kế hoạch lên IOC. Sau khi tổng thể những bản kế hoạch được đưa lên, IOC triển khai bỏ phiếu. Nếu không có thành phố nào giành được nhiều phiếu trong lần bỏ phiếu tiên phong thì thành phố ít phiếu nhất sẽ bị loại và liên tục bỏ phiếu cho đến khi chọn được mới thôi. Thế vận hội được quyết định hành động trước đó vài năm, nhờ vậy thành phố giành được quyền đăng cai có đủ thời hạn để sẵn sàng chuẩn bị. Trong việc lựa chọn nơi tổ chức triển khai Olympic, IOC quyết định hành động dựa trên một số ít tác nhân đa phần mà thành phố đó có hoặc hứa sẽ tạo những tiện lợi tốt nhất và hiệu suất cao. IOC cũng quyết định hành động những phần nào trên quốc tế chưa được quyền đăng cai thế vận hội. Thí dụ như, thành phố Tokyo, Nhật Bản ( thuộc châu Á ) đăng cai Olympic mùa hè năm 1964 thì sang năm 1968 tổ chức triển khai ở Mê hi cô ( thuộc Mĩ Latinh ). Vì sự tăng trưởng quan trọng của truyền hình trên toàn quốc tế, trong những năm gần đây IOC cũng đưa vào việc chọn thành phố chủ nhà theo múi giờ. Ví dụ như mỗi khi thế vận hội diễn ra tại Mỹ hoặc Canada thì mạng truyền hình American sẵn sàng chuẩn bị chịu nhiều ngân sách bản quyền để phát hình trực tiếp thoáng đãng vào những giờ chiếu phim. Một khi thế vận hội diễn ra ở đâu thì sẽ được ủy ban tổ chức triển khai địa phương ở đó hỗ trợ vốn ( những tổ chức triển khai này không phải là IOC hay NOC của nước chủ nhà ). Điều này thường kết thúc với phần chia doanh thu từ bản quyền truyền hình thế vận hội, tiền từ những tập đoàn lớn hỗ trợ vốn, tiền bán vé, tiền quảng cáo và những nguồn hỗ trợ vốn nhỏ khác ví dụ điển hình như những con tem bưu điện làm kỉ niệm hoặc tiền thu từ vé số vương quốc. Trong nhiều trường hợp cũng có sự trợ giúp của chính quyền sở tại nước thường trực. Mặc dù nhiều thành phố giành được doanh thu từ thế vận hội, nhưng những kỳ Olympic cũng hoàn toàn có thể bị lâm vào thực trạng thiếu vắng kinh tế tài chính. Ví dụ như Montréal, Canada đã chi ra một lượng lớn tài lộc để chuẩn bị sẵn sàng cho thế vận hội mùa hè năm 1976, nhưng số tiền thu được lại thấp hơn dự kiến khiến thành phố phải chịu nhiều khoản nợ lớn.

Các vận động viên và tư cách tham dự

Mặc dù Hiến chương Olympic, luật chính thức của Ủy ban Olympic, công bố rằng Olympic là cuộc thi giữa những cá thể và không phải là giữa những vương quốc nhưng IOC lại phân công những NOC có trách nhiệm tuyển chọn riêng những đội tuyển Olympic vương quốc. Trong hầu hết những trường hợp, NOC làm điều này để nắm được những vận động viên đã trải qua kiểm tra để được tranh tài tại thế vận hội hoặc để chọn những vận động viên dựa trên những thành tích mà họ đã đạt được trước đó. Từ khi khởi đầu thế vận hội đến nay, những vận động viên nữ không chuyên của mọi tôn giáo, dân tộc bản địa đều có đủ tư cách tham gia. Mặc dù Coubertin phản đối sự tham gia thế vận hội của phụ nữ và không một phụ nữ nào tranh tài trong năm 1896, nhưng một số ít nhỏ vận động viên môn đánh gôn và quần vợt đã được tranh tài tại thế vận hội năm 1900. Các vận động viên nữ trong môn lượn lờ bơi lội và lặn được phép tranh tài tại thế vận hội năm 1912, còn những môn như thể dục và điền kinh thì mãi đến năm 1928 họ mới được tham gia. Kể từ đó những môn thể thao Olympic của nữ tăng trưởng đáng kể và lúc bấy giờ số lượng nữ vận động viên trong một đội đã chiếm đến khoảng chừng phân nửa trừ 1 số ít đội đến từ những nước Ả-Rập hồi giáo. Coubertin và tổ chức triển khai IOC dự trù từ bắt đầu là thế vận hội chỉ dành cho những vận động viên nghiệp dư. Tính chất không chuyên được xác lập bởi sự tôn trọng triệt để với luật không chuyên, một luật lệ có từ thế kỷ 19 làm nền tảng để ngăn không cho những vận động viên chuyên nghiệp tham gia trong những môn thể thao như bơi thuyền và quần vợt. Bởi vì luật không chuyên ngăn cản những vận động viên kiếm được bất kể ngân sách nào từ những hoạt động giải trí có tương quan đến thể thao nên những vận động viên thuộc những tầng lớp tầm trung khó mà đủ năng lực vừa kiếm sống vừa tập luyện để tranh tài. Tuy nhiên những luật lệ của thế vận hội về tính không chuyên vẫn là nguyên do của nhiều tranh cãi trong nhiều năm. Những câu hỏi đã được đưa ra như một vận động viên không chuyên hoàn toàn có thể được đài thọ ngân sách cho chuyến đi tranh tài, được đền bù ngân sách thời hạn mất việc, được thuê để dạy những môn thể thao hay không. Và chúng luôn được IOC ( tổ chức triển khai đứng đầu trong việc xác lập tính chuyên nghiệp trong những một thể thao khác ) xử lý một cách thỏa đáng.

Năm 1983, đa số các thành viên của IOC đều chấp nhận hầu hết các vận động viên Olympic thi đấu một cách chuyên nghiệp với ý muốn rằng các môn thể thao là hoạt động chính của họ. Sau đó IOC đã hỏi lại mỗi ISF để xác định tính tư cách của chính môn thể thao và qua thập niên sau thì gần như tất cả các ISF đã bãi bỏ sự khác biệt giữa các vân động viên nghiệp dư và các vận động chuyên nghiệp, còn gọi là thế vận hội mở. Một trong những ví dụ điển hình của sự thay đổi là vào năm 1992 khi các vận động viên chuyên nghiệp đến từ Liên đoàn bóng rổ quốc gia (NBA – National Basketball Association) đã được phép thi đấu tại thế vận hội mùa hè Barcelona, Tây Ban Nha.

Xem thêm: Vovinam – Wikipedia tiếng Việt

Những nghi thức

Thế vận hội luôn có những nghi thức, phần lớn trong số đó bộc lộ chủ đề tình hữu nghị và hợp tác độc lập giữa những vương quốc. Lễ khai mạc thế vận hội luôn luôn có cuộc diễu hành của những đội tuyển đến từ mỗi vương quốc tham gia tại sân hoạt động chính. Đội Hi Lạp luôn là đội đi đầu để kỉ niệm nguồn gốc rất lâu rồi của thế vận hội và đội nước chủ nhà luôn là đội đi sau chót. Nghi lễ khởi đầu là màn trình diễn tái hiện, hư cấu về thế vận hội qua thời hạn trong một khung cảnh phức tạp và hoành tráng với âm nhạc và lời nói. Một trong những nghi lễ quan trọng là cuộc chạy rước đuốc và lễ rước đuốc Olyimpic. Ngọn lửa Olympic tượng trưng cho sự chuyển giao những ý nghĩa cao đẹp từ thế vận hội Hi Lạp cổ đại đến quốc tế hiện đại. Ngọn đuốc Olympic được thắp sáng lần đầu tại thế vận hội mùa hè năm 1936. Trong cuộc chạy rước đuốc, ngọn lửa được thắp sáng tại thành phố Olympia, Hy Lạp và từ đó nó được nhiều người chạy bộ ( trừ đường sông, biển ) mang đi trải qua nhiều tuần lễ hoặc nhiều tháng trời để đến thành phố nước chủ nhà. Sau khi người rước đuốc sau cuối đã thắp ngọn lửa Olympic lên ngọn đuốc chính tại sân hoạt động, người đứng đầu của nước chủ nhà công bố thế vận hội khởi đầu và những con chim bồ câu được thả ra để tượng trưng cho niềm hy vọng quốc tế độc lập. Hai nghi thức thay đổi quan trọng khác đã Open sớm tại thế vận hội Antwerp, Bỉ năm 1920 đó là một lá cờ thế vận hội với năm vòng tròn có năm màu khác nhau trên nền trắng. Năm chiếc vòng tròn tượng trưng cho sự đoàn kết giữa những vương quốc năm châu : châu Phi, châu Mỹ, châu Á, châu Úc và châu Âu. Và kế đến là sự sinh ra của nghi thức đọc lời thề Olympic, được đọc bởi một thành viên của đội chủ nhà. Lời thề xác nhận cam kết của những vận động viên về ý thức thể thao hùng vĩ trong tranh tài. Nghi lễ trao huy chương cũng là một phần quan trọng của thế vận hội. Sau mỗi môn tranh tài cá thể tại thế vận hội, những huy chương được tặng thưởng có 3 giải : nhất, nhì và ba cho 3 người có thành tích cao nhất. Lễ trao huy chương diễn ra sau mỗi trận đấu chung kết của từng môn, những vận động viên thắng cuộc bước lên bục để nhận huy chương vàng ( thực ra là huy chương mạ vàng ), huy chương bạc ( mạ bạc ), và huy chương đồng, kế đến quốc kỳ những nước của họ được kéo lên trong tiếng nhạc quốc ca nghiêm trang. Một vài nhà phê bình ý kiến đề nghị rằng vì những kỉ niệm chương có vẻ như trái với ý thức quốc tế mà IOC đã công bố. Những hình tượng vương quốc nên thay bằng lá cờ Olyimpic và nhạc là bài hát chính thức của Olympic. Ban đầu có một cuộc diễu hành khác của những vương quốc vào buổi lễ sau cuối của thế vận hội. Tuy nhiên tại thế vận hội mùa hè vào năm 1956 tại Melbourne, Úc, những vận động viên đã tách khỏi hàng ngũ và đi lẫn vào nhau để kỉ niệm thế vận hội. Truyền thống này đã được liên tục tại những kỳ thế vận hội sau. Sau khi những vận động viên đã vào hết trong sân vận động Olympic tại buổi lễ, quản trị của IOC hẹn gặp lại những vận động viên và người theo dõi tại thế vận hội lần sau. Sau đó, quản trị IOC công bố kết thúc thế vận hội và ngọn đuốc Olympic được tạm tắt.

Những buổi đầu

Sau khi thắng lợi trong cuộc Chiến tranh Giải phóng Dân tộc ( 1821 – 1829 ) phá vỡ xiềng xích nô dịch của Đế quốc Ottoman, Hi Lạp đã tìm cách “ hồi sinh ” Đại hội Olympic thời rất lâu rồi nhằm mục đích làm tiếp thị những di sản cổ đại của họ. Đại hội Olympic của họ – bị số lượng giới hạn ở khoanh vùng phạm vi dân tộc bản địa Hi Lạp – đã không thành công xuất sắc, diễn ra không tiếp tục và lôi cuốn rất ít sự quan tâm của quốc tế. Thế vận hội bị đình chỉ trọn vẹn vào năm 1889. Nhưng sau đó Coubertin đã thành công xuất sắc trong nỗ lực tổ chức triển khai thế vận hội một cách đàng hoàng vì ý niệm của ông về Đại hội thể thao mang tính quốc tế hơn là mang tính dân tộc bản địa. Mặc dù lúc mở màn việc làm, ông chăm sóc đến thể thao như một cách để nâng cao tính chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu của quân đội Pháp, nhưng ở đầu cuối ông đã tưởng tượng chúng như một công cụ để thắng lợi những cuộc xung đột giữa những vương quốc. Coubertin khởi đầu tăng trưởng những sáng tạo độc đáo của mình cho một cuộc tranh tài thể thao quốc tế trong những năm 1880. Năm 1894 ông mời đại diện thay mặt thể thao những nước đến Paris để tranh luận về thể thao không chuyên tại một đại hội thể thao quốc tế. Hội nghị có 78 đại biểu đến từ 9 vương quốc. Tại hội nghị, Coubertin đã dùng thẩm mỹ và nghệ thuật và âm nhạc cổ xưa để tạo ảnh hưởng tác động với những đại biểu. Ông làm họ kinh ngạc với đề xuất kiến nghị làm sống lại thế vận hội Olympic của thời xưa và họ đã đồng ý chấp thuận ủng hộ. Coubertin muốn Đại hội Olympic hiện đại làm điển hình nổi bật những môn thể thao của thời xưa và hiện đại. Chẳng hạn như môn ném dĩa là hình tượng cho sự tiếp nối của quá khứ vì người Hi Lạp cổ đại đã từng rèn luyện thể thao. trái lại, môn đua xe đạp điện là môn thể thao Open gần hơn nên đại diện thay mặt cho thời hiện đại. Môn chạy marathon là để tưởng niệm một người lính Hi Lạp đã chạy bộ một mạch từ một thị xã của Marathon đến Athens để báo tin quân Hi Lạp đã chiến thắng quân xâm lược Ba Tư, môn chạy này có khoảng cách ngắn hơn khoảng cách marathon thực sự là 42.2 km ( khoảng chừng 26.2 dặm ). ( đường đua dài nhất của Olympic cổ đại là khoảng chừng 1000 m ). Sự không ổn định trong cơ quan chính phủ Hi Lạp rình rập đe dọa sự chuẩn bị sẵn sàng cho thế vận hội năm 1896, nhưng Coubertin đã đến Athens và tranh thủ được sự ủng hộ giúp sức của hoàng gia Hi Lạp trong việc tổ chức triển khai thế vận hội. Mặc dù sau đó không có NOC để tuyển chọn những vận động viên và gửi họ đến thế vận hội, nhưng nhờ Coubertin quen biết với nhiều nhà thể thao người châu Âu và châu Mỹ nên đã hoạt động họ xây dựng những đội tuyển vương quốc tại nước mình. Lúc ấy ước đạt 50% số đội của châu Mỹ đến từ ĐH Princeton vì ở đó có người bạn của Coubertin đang dạy môn lịch sử vẻ vang. Khoảng dưới 300 vận động viên đã tranh tài tại thế vận hội năm 1896 và không nhận được nhiều chăm sóc của báo chí truyền thông quốc tế, nhưng lại đủ sức thuyết phục để IOC liên tục những thế vận hội sau mỗi bốn năm.

(còn nữa)

Xem thêm: Động cơ Warp: Công nghệ đưa chúng ta đến gần hơn với tốc độ ánh sáng

PLO

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ