Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO

TTO – * Cơ chế giải quyết các tranh chấp của WTO là như thế nào? (TTO – * Cơ chế giải quyết những tranh chấp của WTO là ra làm sao ? ( buidung … @ gmail … )- Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO được thiết kế xây dựng trên bốn nguyên tắc : công minh, nhanh gọn, hiệu suất cao và đồng ý được so với những bên tranh chấp, tương thích với tiềm năng bảo toàn những quyền và nghĩa, tương thích với những hiệp định thương mại có tương quan trên cơ sở tuân thủ những quy phạm của luật tập quán quốc tế về lý giải điều ước quốc tế .
Ngoài ra, WTO cũng sẽ liên tục vận dụng cách giải quyết tranh chấp của GATT 1947 như : tái lập sự cân đối giữa quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm ; giải quyết tích cực những tranh chấp ; cấm đơn phương vận dụng những giải pháp trả đũa khi chưa được phép của WTO. Nguyên tắc cấm đơn phương vận dụng những giải pháp trừng phạt có ý nghĩa sống còn so với sự sống sót của mạng lưới hệ thống thương mại toàn thế giới .

Tuy nhiên, nguyên tắc này không bao hàm rõ ràng ý có cấm các nước thành viên không được đơn phương xác định các hành vi của nước thành viên khác có vi phạm các hiệp định của WTO hay không. Lợi dụng sự không rõ ràng này nên một số nước thành viên phát triển như Mỹ, EU vẫn tiếp tục đơn phương áp dụng các đạo luật của riêng mình như điều khoản Super 301 trong luật thương mại Mỹ hoặc quy định 384/96 của Hội đồng châu Âu để “kết án” và trừng phạt các nước thành viên WTO khác.

Bạn đang đọc: Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO

Cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO, quy chế “nhóm chuyên gia” và cơ quan phúc thẩm thường trực

– Cơ quan giải quyết tranh chấp: Viết tắt theo tiếng Anh là DSB (Dispute Settlement Body) có quyền quyết định thành lập và thông qua báo cáo của nhóm chuyên gia và nhóm phúc thẩm, giám sát việc thực hiện các quyết định về giải quyết tranh chấp, cho phép tạm đình chỉ việc áp dụng các hiệp định thương mại với một nước thành viên, cho phép áp dụng các biện pháp trừng phạt.

– Nhóm chuyên gia: Công việc chính về giải quyết tranh chấp do các nhóm chuyên gia thực hiện. Các nhóm chuyên gia này do DSB thành lập để giải quyết một vụ tranh chấp cụ thể và giải thể sau khi kết thúc nhiệm vụ. Khác với cơ cấu nhóm chuyên gia thời kỳ GATT 1947 chủ yếu được ưu tiên lựa chọn trong các quan chức chính phủ các nước thành viên, nhóm chuyên gia thời WTO được ưu tiên lựa chọn trong số những chuyên gia (expert) độc lập, không làm việc cho chính phủ, có uy tín quốc tế về chính sách hoặc luật thương mại quốc tế. Thành phần của mỗi nhóm chuyên gia từ 3-5 người.

Nhiệm vụ của nhóm chuyên viên là giúp cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO làm sáng tỏ nội dung tranh chấp và khuyến nghị một giải pháp để những bên hữu quan giải quyết tranh chấp của họ, tương thích với những hiệp định thương mại có tương quan. Trong quy trình xem xét vấn đề, nhóm chuyên viên có quyền tìm kiếm thông tin từ mọi nguồn và trưng cầu quan điểm giám định của những chuyên viên bên ngoài về những yếu tố kỹ thuật .
Toàn bộ quy trình giải quyết tranh chấp từ thời gian những bên tranh chấp tự thương lượng với nhau cho đến khi nhóm chuyên gia đệ trình báo cáo giải trình lên DSB tối đa không quá một năm, trong đó thời hạn kể từ thời gian xây dựng nhóm chuyên viên cho đến khi đệ trình báo cáo giải trình tối đa không quá sáu tháng .
Báo cáo của nhóm chuyên viên sẽ được gửi đến cho những bên tranh chấp trong vòng sáu tháng, trong trường hợp tranh chấp tương quan đến những sản phẩm & hàng hóa dễ hư hỏng trong vòng ba tháng và gửi đến toàn bộ những thành viên của WTO sau đó ba tuần. Sau 60 ngày, báo cáo giải trình của nhóm chuyên viên sẽ tự động hóa trở thành quyết định hành động của DSB nếu không có sự đồng thuận của tổng thể những nước thành viên WTO, kể cả hai bên tranh chấp bác bỏ nội dung của báo cáo giải trình .

– Cơ quan phúc thẩm thường trực: Một trong những nét mới của bộ máy giải quyết tranh chấp của WTO là việc thành lập cơ quan phúc thẩm thường trực. Cơ quan này có 7 thành viên, do cơ quan giải quyết tranh chấp bổ nhiệm với nhiệm kỳ 4 năm, là những chuyên gia pháp lý và thương mại quốc tế có kinh nghiệm lâu năm. Cơ quan này có chức năng xem xét theo thủ tục “phúc thẩm” báo cáo của nhóm chuyên gia, theo đề nghị của một trong các bên tranh chấp.

Tuy nhiên, khoanh vùng phạm vi ” phúc thẩm ” chỉ vận dụng so với những Tóm lại và lý giải pháp lý được đưa ra trong báo cáo giải trình của nhóm chuyên viên. Khi có ý kiến đề nghị xem xét phúc thẩm, cơ quan phúc thẩm thường trực sẽ lập ra một nhóm phúc thẩm riêng không liên quan gì đến nhau cho mỗi một vụ tranh chấp, bao gôm 3 thành viên. Nhóm phúc thẩm có thẩm quyền hoặc giữ nguyên, đổi khác hoặc hủy bỏ những lý giải và Kết luận pháp lý nêu trong báo cáo giải trình của nhóm chuyên viên .
Báo cáo của nhóm phúc thẩm sẽ được đệ trình lên DSB để trải qua. Việc trải qua báo cáo giải trình phúc thẩm được thực thi theo nguyên tắc đồng thuận xấu đi và gần như mang đặc thù tự động hóa. Các bên tranh chấp có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai vô điều kiện kèm theo quyết định hành động ở đầu cuối của DSB trên cơ sở báo cáo giải trình phúc thẩm. Thời hạn xem xét phúc thẩm là 60 ngày, hoàn toàn có thể được gian hạn nhưng không quá 90 ngày .

Thực hiện quyết định của Cơ quan giải quyết tranh chấp và áp dụng biện pháp trả đũa

Quyết định về giải quyết tranh chấp được DSB trải qua theo nguyên tắc đồng thuận xấu đi có giá trị pháp lý và có tính cưỡng chế thi hành so với những bên tranh chấp. Thông thường thì bên thua kiện có nghĩa vụ và trách nhiệm bãi bỏ những lao lý hoặc chấm hết vận dụng những giải pháp mà nhóm chuyên viên Tóm lại là vi phạm pháp luật trong những hiệp định có tương quan của WTO.
Để bảo vệ là bên thua kiện sẽ triển khai tráng lệ quyết định hành động của DSB và để tránh thực trạng ” rơi vào tĩnh mịch “, WTO đề ra một cơ chế theo dõi và giám sát việc triển khai quyết định hành động trong vòng 30 ngày kể từ ngày trải qua báo cáo giải trình của nhóm chuyên viên, bên thua kiện phải thông tin cho DSB biết về những giải pháp mà nước này dự tính vận dụng để triển khai khuyến nghị của nhóm chuyên viên .
Nếu nước này vì nguyên do nào đó không hề triển khai ngay khuyến nghị của nhóm chuyên viên thì DSB hoàn toàn có thể cho phép nước này được thực thi trong một thời hạn “ hài hòa và hợp lý ”. Và nếu trong thời hạn ” hài hòa và hợp lý ” đó bên thua kiện vẫn không hề thực thi được khuyến nghị của nhóm chuyên viên thì nước này có nghĩa vụ và trách nhiệm thương lượng với bên thắng kiện về mức độ bồi thường thiệt hại, ví dụ như giảm thuế quan so với một loại sản phẩm nào đó có lợi cho bên thắng kiện .
Nếu trong vòng 20 ngày kể từ ngày chấm hết thời hạn hài hòa và hợp lý, những bên tranh chấp không đạt được thỏa thuận hợp tác về mức độ bồi thường thì bên thắng kiện có quyền nhu yếu DSB được cho phép vận dụng những giải pháp trả đũa, đơn cử là tạm ngưng việc cho bên thua kiện hưởng những nhân nhượng thuế quan hoặc tạm ngưng thực thi những nghĩa vụ và trách nhiệm so với bên thua kiện theo hiệp định có tương quan .
Biện pháp trả đũa phải tương ứng với mức độ thiệt hại và phải được thực thi trong nghành ( sector ) thương mại mà bên thua kiện bị thiệt hại. Để bảo vệ tính hiệu suất cao của những giải pháp trả đũa và rút kinh nghiệm tay nghề, WTO lao lý trong trường hợp việc vận dụng giải pháp trả đũa mà nghành nghề dịch vụ bị thiệt hại là không thực tiễn hoặc không có hiệu suất cao thì bên thắng kiện có quyền nhu yếu DSB được cho phép trả đũa trong một nghành nghề dịch vụ khác ( trả đũa chéo ) .
Chẳng hạn một nước đang tăng trưởng sẽ khó hoàn toàn có thể vận dụng một cách hiệu suất cao giải pháp trả đũa trong nghành nghề dịch vụ thương mại sản phẩm & hàng hóa so với một nước tăng trưởng nhưng nếu trả đũa trong nghành thương mại dịch vụ hoặc chiếm hữu trí tuệ thì hoàn toàn có thể sẽ hiệu suất cao hơn. Hơn thế nữa, trong 1 số ít trường hợp đặc biệt quan trọng nghiêm trọng, bên thắng kiện còn hoàn toàn có thể nhu yếu DSB được cho phép trả đũa trong những nghành nghề dịch vụ thuộc những hiệp định thương mại khác với hiệp định thương mại mà bên thua kiện vi phạm .
Tuy nhiên, để bảo vệ sự công minh và trong trường hợp có tranh chấp về mức độ trả đũa, WTO cũng dành cho bên thua kiện quyền đưa tranh chấp nói trên ra giải quyết theo phương pháp trọng tài. Quyết định trọng tài về yếu tố này là quyết định hành động sau cuối và có giá trị thi hành so với tổng thể những bên .

Các phương thức giải quyết tranh chấp khác

Ngoài cơ chế của DSB, những nước thành viên WTO còn hoàn toàn có thể sử dụng những phương pháp giải quyết tranh chấp khác trong Công pháp quốc tế như trọng tài liên vương quốc ( interstate arbitration ), trung gian ( mediation ) và hòa giải ( conciliation ). Điều 25 Thỏa thuận DSU lao lý những nước thành viên hoàn toàn có thể giải quyết tranh chấp với nhau trải qua trọng tài so với những tranh chấp nếu những nước này thỏa thuận hợp tác nhất trí sử dụng cơ chế này và gật đầu tuân thủ quyết định hành động của trọng tài .

Các nước cũng có thể sử dụng cơ chế trung gian hoặc hoà giải của một bên thứ ba. Riêng đối với những tranh chấp mà một bên là nước kém phát triển nhất thì Tổng giám đốc có thể đứng ra làm trung gian hoặc hoà giải.

Xem thêm: Toyota Corolla Cross 2022: Giá xe & đánh giá thông số kỹ thuật

Ngoài cơ chế giải quyết tranh chấp chung ra, một số ít hiệp định thương mại đa biên của WTO cũng pháp luật những cơ chế giải quyết tranh chấp đặc biệt quan trọng. Ví dụ như Hiệp định về trợ cấp có lao lý thủ tục riêng về giải quyết tranh chấp tương quan đến hàng dệt trước Cơ quan giám sát hàng dệt. Trong trường hợp những pháp luật về cơ chế giải quyết tranh chấp đặc biệt quan trọng khác với những pháp luật về cơ chế giải quyết tranh chấp chung thì những pháp luật trong cơ chế đặc biệt quan trọng thắng thế .
Các nước đang tăng trưởng và Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO
Mặc dù luôn chiếm hầu hết tại GATT, nhưng vì những nguyên do lịch sử vẻ vang ( hầu hết những nước đang tăng trưởng đã từng là thuộc địa của những nước tăng trưởng ) nên những nước đang tăng trưởng thường có thái độ ” hoài nghi ” và ” ngần ngại ” so với những cơ chế do những nước phương Tây đặt ra. Trong một điều tra và nghiên cứu được công bố vào năm 1985, Ủy ban thương mại quốc tế của Mỹ ( USIC ) đã chỉ ra 1 số ít nguyên do làm cho những nước đang tăng trưởng ít sử dụng đến Cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT :
– Thứ nhất, những nước đang tăng trưởng không có đội ngũ chuyên gia pháp lý có trình độ và kinh nghiệm tay nghề trong việc tham gia giải quyết và xử lý những tranh chấp thương mại quốc tế và cũng không có năng lực kinh tế tài chính để đi thuê những chuyên viên phương Tây ;
– Thứ hai, tâm ý lúng túng rằng nếu đi kiện cáo những nước tăng trưởng thì có khi họ phải chịu thiệt nhiều hơn là được lợi, ” chưa được vạ thì má đã sưng “. Sự phụ thuộc vào vào thị trường và những nguồn trợ giúp về kinh tế tài chính của phương Tây là một trong những nguyên do khiến những nước đang tăng trưởng rất ngại va chạm với những nước tăng trưởng và nếu có tranh chấp thì những nước này chủ trương giải quyết và xử lý song phương, kín kẽ và thường là chuẩn bị sẵn sàng nhượng bộ ;
– Thứ ba, những nước đang tăng trưởng nhận thức được rằng mặc dầu họ có thắng kiện và dám gan góc áp đặt những giải pháp trả đũa hợp pháp chăng nữa thì cũng không đem lại hiệu suất cao và hoàn toàn có thể có một ảnh hưởng tác động tích cực đến cách cư xử của những nước tăng trưởng ;
– Thứ tư, tuy tham gia GATT ngay từ khi mới xây dựng, nhưng những nước đang tăng trưởng vẫn còn giữ thái độ lưỡng lự trong tiến trình hội nhập vào nền kinh tế tài chính quốc tế. Đa số những nước này cho rằng Cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT cũng chỉ là một trong những công cụ của những nước phương Tây sử dụng để ép buộc họ Open thị trường .
Vì những nguyên do nói trên, quan điểm chung của những nước đang tăng trưởng so với Cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT trong khoảng chừng 30 năm ( từ 1948 – 1979 ) là ” phớt lờ ” cơ chế này. Trong khoảng chừng thời hạn này, số vụ kiện của những nước đang tăng trưởng chỉ chiếm có 12 % tổng số những vụ kiện tại GATT và hầu hết là kết thúc trải qua thương lượng trước khi nhóm chuyên viên của GATT trải qua báo cáo giải trình sau cuối .
Chỉ đến thời kỳ sau Vòng Tokyo, những nước đang tăng trưởng, đặc biệt quan trọng là 1 số ít nước NIC như Brazil, Mexico, Ấn Độ, Argentina mới thực sự chăm sóc và sử dụng tiếp tục hơn Cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT. Sự đổi khác này xuất phát từ những nguyên do sau. Thứ nhất, sự giảm sút của thương mại quốc tế những năm 1970 do tác động ảnh hưởng của hai cuộc khủng hoảng cục bộ dầu lửa đã dẫn đến việc trỗi dậy của chủ nghĩa bảo lãnh ở hầu hết những nước công nghiệp tăng trưởng .
Thứ hai, quy trình công nghiệp hóa tại 1 số ít nước đang tăng trưởng đã đem lại những thành quả tiên phong, điển hình nổi bật nhất là trong một số ít ngành sản xuất công nghiệp và chế biến, những nước NIC đã đạt được lợi thế cạnh tranh đối đầu với mẫu sản phẩm cùng loại của phương Tây và đã mở màn dư thừa năng lượng sản xuất trong một số ít nghành nghề dịch vụ như may mặc, điện tử gia dụng, thép .
Các nước này khởi đầu nhận thức được cần phải sử dụng nhiều công cụ để tiếp cận thị trường tiêu thụ của những nước phương Tây và khi thiết yếu sử dụng cả Cơ chế giải quyết tranh chấp. Ngoài ra việc xây dựng một Bộ phận pháp lý ( Legal Office ) thường trực Ban thư ký GATT đã giúp phân phối những trợ giúp kỹ thuật có hiệu suất cao cho những nước đang tăng trưởng trong việc nghiên cứu và điều tra về cơ cấu tổ chức thể chế và pháp lý của GATT và tư vấn pháp lý cho những nước này trong quy trình sẵn sàng chuẩn bị những tài liệu và thủ tục khiếu kiện .
Trong vòng 15 năm ( 1979 – 1994 ), số lượng những vụ kiện của những nước đang tăng trưởng chống lại những nước tăng trưởng đã tăng lên đến 25 % tổng số những vụ kiện tại GATT ( 25/117 vụ ) .
Ở Vòng đàm phán Uruguay, Brazil đã đưa ra đề xuất thiết yếu phải vận dụng nguyên tắc đối xử đặc biệt quan trọng so với những nước đang tăng trưởng khi vận dụng Cơ chế giải quyết tranh chấp của GATT. Đề nghị này đã được đồng ý và biểu lộ trong Thỏa thuận về Cơ chế giải quyết tranh chấp WTO. Cụ thể như sau :
– Các nước đang tăng trưởng hoàn toàn có thể nhu yếu Tổng giám đốc WTO đứng ra làm trung gian, hòa giải trong trường hợp có tranh chấp với nước tăng trưởng ;
– Trong thành phần của nhóm chuyên viên nhất thiết phải có một thành viên là công dân của một nước đang tăng trưởng, trừ khi nước đang tăng trưởng có tương quan không nhu yếu như vậy ;
– Thời gian để giải quyết tranh chấp với những nước đang tăng trưởng hoàn toàn có thể được lê dài hơn so với pháp luật chung ;
– Các nước tăng trưởng cần có thái độ kiềm chế khi vận dụng những giải pháp trả đũa với bên thua kiện là nước đang tăng trưởng ;
– Các nước tăng trưởng hoàn toàn có thể được phép vận dụng những giải pháp trả đũa chéo so với bên thua kiện là nước tăng trưởng ;
– Các nước đang tăng trưởng hoàn toàn có thể nhu yếu Ban Thư ký WTO trợ giúp pháp lý khi có tranh chấp ;

– Các nước đang phát triển có thể áp dụng các thủ tục giải quyết tranh chấp được Đại hội đồng GATT thông qua theo Quyết định ngày 5-4-1966.

Xem thêm: Thông tư 30/2022/TT-BTC hướng dẫn cơ chế tài chính thực hiện Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ giáo dục đại học

Các nước đang tăng trưởng đã nhanh gọn nhận thức được quyền lợi từ việc sử dụng Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO và chỉ sau gần 5 năm, những nước đang tăng trưởng đã trở thành nhóm những nước sử dụng nhiều nhất cơ chế giải quyết tranh chấp mới của WTO .
Tính đến ngày 31-12-1998, những nước đang tăng trưởng đứng vị trí số 1 số lượng những vụ kiện ( 37 % ) nhiều hơn Mỹ ( 34 % ) và EU ( 21 % ) và 80 % trong số đó kết thúc thắng lợi. Có thể nói Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO được những nước đang tăng trưởng sử dụng như một công cụ có hiệu suất cao để giải quyết tranh chấp thương mại với những nước tăng trưởng. Và xét về toàn cục thì Cơ chế này là một bước tăng trưởng văn minh theo hướng công minh hơn trong quan hệ thương mại quốc tế .

Từ www. wto.org, Sách tìm hiểu về WTO của Viện quan hệ quốc tế, Diễn đàn doanh nghiệp VN

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá