Hệ thống bôi trơn: Sơ đồ, Nguyên lý làm việc, các kiểu hệ thống bôi trơn

Tác giả: Vương Ngọc Thắng Ngày đăng: 04/06/2021

Hệ thống bôi trơn là gì ?

Hệ thống bôi trơn là tập hợp những chi tiết phụ tùng xe hơi làm trách nhiệm đưa dâu nhỏn đi đến để bôi trơn những mặt phẳng ma sát, lọc sạch những tạp chất cặn bã lẫn trong dầu nhờn. Hệ thống bôi trơn giúp tẩy rửa và làm mát những mặt phẳng ma sát .
Trong quy trình thao tác của động cơ, hệ thống bôi trơn phải thao tác không thay đổi, hiệu suất dẫn động bơm dầu phải nhỏ .

Bôi trơn bằng vung té

Bạn đang đọc: Hệ thống bôi trơn: Sơ đồ, Nguyên lý làm việc, các kiểu hệ thống bôi trơn

Hinh 8.1. Sơ đồ nguyên tắc bôi trơn bằng vung té dầu .
a ) Bôi trơn vung té trong động cơ nằm ngang .
b ) Bôi trơn vung té trong động cơ đứng .
e ) Bôi trơn vung té có bơm dầu đơn thuần .
1 – Bánh lệch tâm ; 2 – Pittông bơm dầu ; 3 – Thân bơm ; 4 – Cácte ; 5 – Diểm tựa ; 6 – Máng dầu phụ ; 7 – Thanh truyền có thìa hắt dầu .
Dầu nhờn được chứa trong cacte ( 4 ), khi động cơ thao tác nhờ vảo thìa múc dâu lắp trên đầu to thanh truyền ( 7 ) múc hắt tung lên. Nếu múc dầu trong cacte sắp xếp cách xa thỉa múc thì hệ thống bôi trơn có dùng thêm bơm dầu cấu trúc đơn thuần để bơm dầu lên máng dầu phụ ( 6 ), sau đó dầu nhờn mới được hắt tung lên. Cứ mỗi vòng xoay của trục khuýu thỉa hắt dầu múc dầu lên một lần. Các hạt dầu vung tế ra bên trong khoảng chừng khoảng trống của cacte sẽ rơi tự do xuống những mặt ma sát của ổ trục. Để bảo vệ cho những ổ trục không bị thiếu dầu, trên những vách ngăn bên trên ổ trục thưởng có những gân hứng dâu khi dẫu tung lên .

Uu điểm: Kết cấu của hệ thống bôi trổ rất đơn giản,để bố trí.

Nhược diểm: Phương án bôi trơn này rất lạc hậu, không đấm bảo lưu lượng dầu bôi trơn
của ổ trục, tuổi thọ dầu giảm nhanh, cưởng độ dầu bôi trơn không ổn định nên ít dùng.

Phạm vì sử dụng:

Hiện nay, giải pháp này chỉ còn tổn tại trong những động cơ kiểu cũ, hiệu suất nhỏ và vận tốc thấp : Thưởng dùng trong động cơ một xilanh kiểu xilanh nằm ngang có cấu trúc đơn thuần như T62, W1105 … hoặc một trong vài loại động cơ một xilanh, kiểu đứng tích hợp bôi trơn vung té dầu với bôi trơn bằng cách nhỏ dầu tự động hóa như động cơ Becna, Slavia kiểu cũ …

Bôi trơn cưỡng bức

Trong những động cơ đốt trong lúc bấy giờ, gần như là tổng thể đều dùng giải pháp bôi trơn cưỡng bức, dầu nhờn trong hệ thống bôi trơn từ nơi chứa dầu, được bơm dầu đẩy đến những bể mặt ma sát dưới một áp suất nhất định thiết yếu, gần như là bảo vệ tốt tổng thể những nhu yếu về bôi trơn, làm mát và tẩy rửa những mặt phẳng ma sát ổ trục của hệ thống bôi trơn .

Hệ thống bôi trơn cưỡng bức của động cơ nói chung bao gồm các thiết bị cơ bản sau:
Thùng chứa dầu hoặc cácte, bơm dầu, bầu lọc thô, bầu lọc tỉnh, két làm mát dầu nhờn, các đường ống dẫn dầu, đồng hồ báo áp suất và đồng hồ báo nhiệt độ của dầu nhờn, ngoài ra còn có các van. Tùy theo vị trí chứa dầu nhờn,người ta phân hệ thống bôi trơn cưỡng bức thành hai loại: Hệ thống bôi trơn cácte ướt (dầu chứa trong cácte) và hệ thống bôi trơn cácte khô (dầu chứa trong thùng dầu bên ngoài cácte).

Căn cứ vào hình thức lọc, hệ thống bôi trơn cưỡng bức lại phân thành hai loại: Hệ
thống bôi trơn dùng lọc thấm và hệ thống bôi trơn dùng lọc ly tâm (toàn phần và không toàn phần)…Ta lần lượt khảo sát từng loại như sau:

Sơ đồ nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cácte ướt

Hinh 8.2. Sơ đồ nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cácte ướt.
1- Phao hút dầu; 2- Bơm dầu nhờn; 3- Lọc thô; 4- Trục khuýu;
5- Đường đầu lên chốt khuỷu; 6- Đường dâu chính; 7- Ô trục cam;
8- Đường dầu lên chết pittông; 9- lỗ phun dầu; 10- Bầu lọc tỉnh;
11- Két làm mát dầu; 12- Thước thăm dầu; 13- Đưởng dẫn dâu.
a- Van an toàn của bơm dâu; b- Van an toàn của lọc thô;
e- Van khống chế dầu qua két làm mát; T- Đồng hồ nhiệt độ dầu nhờn;
M-Đồng hồ áp suất.

Dầu nhờn chứa trong cácte được bơm dâu 2 hút qua phao hút dầu 1 ( vị trí phao hút nằm lơ lửng ở mặt thoáng của dầu để hút được dầu sạch và không cho lọt bọt khí ), sau đó dầu đi qua lọc thô 3, khi đi qua bầu lọc thô, dầu được lọc sạch sơ bộ những tạp chất eơ học có kích cỡ những hạt lớn, tiếp theo đó dầu nhỏn được đẩy vào đường dâầu chính 6 để chảy đến những ổ trục khuỷu, ổ trục cam, … Đường dầu 5 trong trục khuỷu đưa dẫu lên bôi trơn ở chốt, ở đầu to thanh truyền rồi theo đường dầu lên bôi trơn chốt piston. Nếu như không có đường dẫu trên thanh truyền thì đầu nhỏ trên thanh truyền phải có lỗ hứng dầu. Trên đường dầu chính còn có những đường dầu 13 đưa dầu đi bôi trơn những cơ cấu tổ chức phối khí … Một phần dầu ( khoảng chừng 15 – 20 % lượng dầu bôi trơn do bơm dầu phân phối ) đi qua bầu lọc tỉnh 10 rồi trổ về lại cácte. Bầu lọc tỉnh hoàn toàn có thể được lắp gần bầu lọc thô hoặc để xa bầu lọc thô, nhưng khi nào cũng lắp theo mạch rẽ so với bầu lọc thô. Đồng hồ M báo áp suất và đồng hồ đeo tay T báo nhiệt độ của dầu nhờn .
Khi nhiệt độ của dầu bôi trơn lên cao quá 80 °C, vì do độ nhớt giảm sút, van điểu khiển C sẽ mở để dầu nhòn đi qua két làm mát dầu nhờn 11. Sau một thời hạn thao tác bầu lọc thô hoàn toàn có thể bị tắt do quá tấi, van an toàn D của bầu lọc thô được dầu nhờn đẩy mở ra, dầu lúc này không hề qua bầu lọc thô mà trực tiếp đi vào đường dầu chính 6. Để bảo vệ áp suất dầu bôi trơn có trị số không đổi trên cả hệ thống, trên hệ thống bôi trơn có lắp van an toàn a .
Ngoài việc bôi trơn những bộ phận trên để bôi trơn những bể mặt thao tác của xilanh, piston, người ta phối hợp tận dụng dầu vung ra khỏi ổ đầu to thanh truyền trong quy trình thao tác ở 1 số ít ít động cơ, trên đầu to thanh truyền khoan một lỗ nhỏ để phun dầu về phía trục cam tăng chất lượng bôi trơn cho trục cam và xilanh .

Hinh 8.3. Sơ đồ cấu trúc của hệ thống bôi trơn Kamaz-740 .
1 – Máy nén khí ; 2 – Bơm cao áp ; 3 – Bộ ngắt khớp thủy lực ; 4 – Khớp thủy lực ; 5,12 – Van an toàn bơm dẫu ; 6 – Van của hệ thống bôi trơn ( van vi sai ) ; 7 – Bơm dầu ; § – Van an toàn của bầu lọc ; 9 – Van hồi dầu của bầu lọc ly tâm ; 10 – Van điều khiển và tinh chỉnh dầu đến két làm mát dẫu ; 11 – Bầu lọc ly tâm ; 13 – Đèn báo hiệu bầu lọc thấm bị tắc ; 14 – Van an toàn của bầu lọc thấm ; 15 – Bầu lọc thấm ; 16 – Lọc sơ bộ ; 17 – Cácte ; 18 – Đường dầu chính .
1. Đường dầu về két làm mát dầu .

Ấp suất dầu ở số vỏng quay bình thưởng là 0,4+0,5 MPa (4+KG/em” ) và ở số vòngquay thấp nhất ( không tải) là 0,1 Mpa (1KG/ em?), áp lực dầu được kiểm tra khi động cơ nóng. Trong hệ thống dầu được lọc sạch nhờ hai loại bầu lọc dầu: Bầu lọc thấm và một bầu lọc ly tâm. Van an toàn 14 có kết cấu kiểu piston đựơc điều chỉnh áp lực mở van là 8,5+11,6 KG/cmˆ, van được lắp trên đường dẫu từ bơm đến bầu lọc thấm 15, nếu vì lý do nào đó ( bầu lọc không hoạt động được, bầu lọc bị tắc ) áp lực dầu trong đường dâu chính vượt quá 8,5+1 1,6 KG/em? thi van 14 mở đồng thời đèn 13 sáng lên báo hiệu bầu lọc bị tắc.

Xem thêm: Taxi 2 Công Nghệ Số Toàn Cầu, Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Công Nghệ Số Toàn Cầu

Ưu – điểm yếu kém :
Ưu điểm : Cung cấp khá không thiếu dầu bôi trơn cả về số lượng và chất lượng, độ đáng tin cậy thao tác của hệ thống bôi trơn tương đối cao .

Nhược điểm: Do dùng cácte ướt (chứa dầu trong cácte ) nên khi động cơ làm việc ở độ
nghiêng lớn, dầu nhờn dễn về một phía khiến phao hút dầu bị hãng. Vì vậy lưu lượng dầu cung cấp sẽ không đảm bảo đúng yêu cầu.

Phạm vì sử dụng :
Hầu hết những loại động cơ đốt trong thời nay đều dùng giải pháp bôi trơn cưỡng bức do dầu nhờn trong hệ thống bôi trơn được bơm dầu đẩy đến những bể mặt ma sát dưới một áp suất nhất định nên hoàn toàn có thể bảo vệ yêu câu bôi trơn, làm mát và tẩy rửa mặt ma sát của ổ trục. Nói chung hệ thống bôi trơn cácte ướt thường dùng trên động cơ ôtô thao tác trong địa hình tương đối phẳng phiu ( vì ở loại này khi động cơ thao tác ở độ nghiêng lớn, dầu nhờn dồn về một phía khiến phao hút dầu bị hãng ) .

Hệ thống bôi trơn cưỡng bức cácte khô

Hinh 8.4. Sơ đồ nguyên tắc thao tác của hệ thống bôi trơn cácte khô .

1- Phao hút dầu; 2- Bơm chuyển dầu nhờn; 3- Bầu lọc thô; 11- Két làm mát dầu ;14-
Thủng chứa dầu; 15-Bơm hút dầu tử cácte về thùng chứa; a- Van an toàn của bơm; b Van an toàn của bầu lọc thô; d- Van khống chế dầu qua két làm mát ; M- Đồng hồ áp suất; T- Đồng hồ nhiệt độ dầu nhờn.

Chỉ khác bôi trơn cưỡng bức cácte ướt là ở trong hệ thống này có thêm hai bơm hút dầu từ cácte về thùng chứa, sau đó bơm 2 mới chuyển dầu đi bôi trơn. Trong hệ thống bôi trơn cưỡng bức cácte ướt, nơi chứa dầu đi bôi trơn là cácte, cỏn ở đây là thùng chứa dâu. Van d thưởng mở. Trong một số ít động cơ tĩnh tại và tàu thủy, trên hệ thống bôi trơn còn sắp xếp bơm tay hoặc bơm điện để phân phối dầu nhỏn đến những mặt ma sát và điển đây những đường ống dẫn trước khi khởi động động cơ. Sơ đề sắp xếp bơm tay hoặc bơm điện được trình làng trên hình 8.5 .
Thông qua giải pháp bôi trơn cácte khô, với những ưu điểm của nó thời nay giải pháp nảy được dùng rất nhiều ở máy kéo, tàu thủy … Sau đây trình làng hệ thống bôi trơn động cơ NVD36 AU lắp trên tàu thúy .

Hinh 8.5. Sơ đồ cấu trúc hệ thống bôi trơn cácte khô trên động cơ NVD-36AU .
1 – Đường ống dẫn dâu trong cácte động cơ tới bơm ; 2 – Trục khuỷýu ; 3 – Trục cam ; 4 – Bơm ly tâm chuyển dầu ; 5 – Bộ điều tốc ; 6 – Van kiểm soát và điều chỉnh áp suất ; 7 – Áp kế ; § Máy nén khí ; 9 – Nhiệt kế ; 10 – Bơm kép chuyển dầu nhờn ; 11 – Bơm kép dự bị ; 12 – Bầu lọc kép dầu nhỏn ; 13 – Van ba ngả ; 14 – Bầu làm mát dầu nhờn ; 15 – Van an toàn ; 16 – Bơm tay kiểu pittông ; 17 – Két đựng dầu ; 18 – Két đựng dầu bổ trợ .

a) Đường dầu đang hoạt động
b) Đưởng dầu dự phòng

Nguyên lý hoạt động hệ thống bôi trơn cưỡng bức cácte khô

Dầu trong cácte vào đường ống 1 tới bơm 10,rồi đổ vào két dầu 17. Dầu từ két 17 được
bơm 10 hút chuyển tới bầu lọc 12,tới bầu làm mát 14,sau đó đến đường ống chính đi bôi trơn cho bệ đố trục khuỷu 2,bệ đỡ trục cam 3,và các chỉ tiết khác rồi tự động rơi xuống cácte.

Trứơc lúc khởi động động cơ,các bơm 10 và 10′ chưa hoạt động,ta dùng bơm tay 16 để
bơm dầu. Khi các bơm 10 và10′ bị hỏng ta mổ cho 2 bơm 11 hoạt động,vả lúc đầu trong hệ thống bị hao hụt ta mở van ba ngả cho dâu từ két bổ sung 18 tăng thêm lượng dầu. Hệ thống này có ưu điểm là trong caéte ít dầu,không có sự va đập giữa dầu với tay quay và đầu to thanh truyền,có két riêng đựng dâu nên dầu sạch sẽ,cácte nhỏ và gọn,khuyết điểm là nhiều bơm,nhiễu chi tiết nên hệ thống cồng kênh

Ưu – điểm yếu kém :
Ưu điểm : Cácte chỉ hứng và chứa dầu trong thời điểm tạm thời, còn thùng dầu mới là nơi chứa dầu để đi bôi trơn nên động cơ hoàn toàn có thể thao tác ở độ nghiên lớn mà không sợ thiếu dầu, dầu được phân phối rất đầy đủ và liên tục .
Nhược điểm : Kết cấu phức tạp hơn, giá tiền tăng lên do phải thêm đến 2 bơm dầu hút dầu cácte qua thùng, thêm đường dầu và sắp xếp thùng dầu sao cho hài hòa và hợp lý .
Phạm vì sử dụng :
Hệ thống bôi trơn cưỡng bức cácte khô thường dùng trên những loại động cơ điêzen dùng trên máy ủi đất, xe tắng, máy kéo, tàu thủy … Trong một số ít động cơ tĩnh tại và tàu thúy, trên hệ thống bôi trơn còn sắp xếp bơm tay hoặc bơm điện để phân phối dầu nhờn đến những mặt ma sát và điền đẩy những đường ống dẫn trước khi khởi động cơ .

Ngoài ra,để đấm bảo bôi trơn cho mặt làm việc của xilanh,hệ thống bôi trơn của các loại
động cơ này còn thưởng dùng van phân phối để cấp dầu nhỏn vào một số điểm chung quanh xi lanh,lỗ dầu thưởng khoan trên lót xilanh.

PHA DẦU NHỜN VÀO NHIÊN LIỆU

Phương án bôi trơn này chỉ dùng để bôi trơn các chỉ tiết máy của động cơ xăng hai kỳ cỡ nhỏ, làm mát bằng không khí hoặc nước. Dầu nhờn được pha vào trong xăng theo tỷ lên 5s thê tích. Đôi với một số động cơ cổ nhỏ của Đức, Tiệp thưởng pha dâu nhờn với tỷ lệ ít hơn, thưởng vào khoảng. Hỗn hợp của dâu nhỏn và xăng đi qua bộ chế hoà khí,được xé nhỏ,củngvới không khí tạo thành khí hổn hợp. Khí hỗn hợp này được nạp vào cácte của động cơ rồi theo lỗ quét đi vào xilanh. Trong quá trình này,các hạt dầu nhỏn l trong khí hỗn hợp ngưng đọng bám trên bề mặt các chỉ tiết máy để bôi trơn các mặt ma sát.

Xem thêm: In thẻ thành viên, membership card, VIP, thẻ khách hàng thân thiết

Cách bôi trơn này thực tiễn không cần hệ thống bôi trơn, thực thi việc bôi trơn những chỉ tiết máy rất đơn thuần, thuận tiện nhưng do dầu nhỏn theo khí hỗn hợp vào buồng cháy nên dễ tạo thành muội than bám trên đỉnh piston, pha càng nhiều dầu nhởn, trong buồng cháy càng nhiều muội than, làm cho piston nhanh nóng, quá nóng, dể xảy ra hiện tượng kỳ lạ cháy sớm, kích nổ và đoán mạch do buji bị bám bụi than .

Ngược lại,pha ít dầu nhờn,bôi trơn kém, ma sát lớn dễ làm cho piston bị bó kẹt trong
xilanh.

Phương án này rất đơn giản nhưng lại nhiều nhược điểm. Ngày nay,người ta quan tâm
nhiều về vấn đề môi trưởng nên các loại động cơ này ít dùng và hệ thống bôi trơn kiểu này cũng không còn phổ biến.
 

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ