Săn – Wikipedia tiếng Việt

Săn là hành động giết hay bẫy bất kỳ loài động vật nào, hoặc là đuổi theo để làm thế. Con người thường hay săn các loài động vật hoang dã nhằm bổ sung thực phẩm, tiêu khiển hay trao đổi. Theo cách sử dụng ngày nay thì săn bắt hợp pháp khác với săn trộm, là việc bẫy, bắt hay giết các loài động vật trái phép. Những loài động vật bị săn thường được xem là thú săn, gồm các loài động vật có vú và các loài chim.

Săn cũng hoàn toàn có thể là một hình thức trấn áp động vật hoang dã gây hại. Những lời biện hộ cho việc săn chứng minh và khẳng định rằng nó hoàn toàn có thể là một yếu tố thiết yếu [ 1 ] trong việc trấn áp động vật hoang dã hoang dã thời văn minh, ví dụ như giúp duy trì số lượng những động vật hoang dã khỏe mạnh trong một khoảng trống sinh thái xanh môi trường tự nhiên, khi mà những động vật hoang dã săn mồi giảm đi. [ 2 ] Tuy nhiên, săn cũng gây nguy hại và làm tuyệt chủng nhiều loài động vật hoang dã. [ 3 ]

Việc bắt rồi thả, hay bắt làm thực phẩm đối với các loài cá được gọi là ngư nghiệp, và thường không được xếp vào các hình thức săn.

Việc theo dấu và giành được một tiềm năng khó tìm một cách khôn khéo đã làm cho từ ” săn ” trở thành một tiếng lóng, ví dụ điển hình như ” săn kho tàng “, ” săn món hời ” …

Thời kỳ đồ đá cũ[sửa|sửa mã nguồn]

Tranh vẽ trên đá ở sa mạc Sahara
Đi săn có một lịch sử dân tộc truyền kiếp và có lẽ rằng trước cả sự trỗi dậy của loài homo sapiens. Trong khi mà tổ tiên họ người sớm nhất của tất cả chúng ta có lẽ rằng vẫn còn thuộc loài ăn quả hay ăn tạp, thì có vật chứng cho thấy rằng chủng loài homo trước đó, [ 4 ] [ 5 ] có năng lực là australopithecine [ 6 ], săn những động vật hoang dã lớn hơn để sống sót. Những dẫn chứng ở phía tây Kenya cho rằng việc đi săn có lẽ rằng đã diễn ra khoảng chừng hai triệu năm trước. [ 7 ]Hơn nữa, vật chứng sống sót cho thấy rằng việc đi săn có lẽ rằng là một trong những tác nhân dẫn đến sự tuyệt chủng của những loài động vật hoang dã lớn thế Holocen và được thay thế sửa chữa bởi những động vật hoang dã ăn cỏ nhỏ hơn. [ 8 ] Sự tuyệt chủng của động vật hoang dã lớn ở Bắc Mỹ trùng với sự kiện Younger Dryas, làm cho việc đi săn có năng lực không phải là tác nhân quan trọng của sự tuyệt chủng những loài như người ta đã từng nghĩ trước đó. [ 9 ] Tuy nhiên, ở những nơi khác, ví dụ điển hình như ở Úc, con người được cho là đóng một vai trò rất quan trọng trong sự tuyệt chủng những loài động vật hoang dã lớn ở Úc do sự chiếm giữ khoảng trống sống cho mình. [ 10 ] [ 11 ]Họ hàng gần nhất với con người còn sống sót là hai loài tinh tinh : tinh tinh thông thường ( Pan troglodytes ) và bonobo ( Pan paniscus ). Tinh tinh thông thường là loài ăn tạp và có thói quen săn mồi theo đàn, thường là do con đực đầu đàn chỉ huy. Tinh tinh bonobo cũng được cho là có tham gia săn theo đàn, [ 12 ] nhưng hầu hết vẫn là loài ăn quả. [ 13 ]Trong khi việc loài người đã sớm là thợ săn là không còn hoài nghi gì nữa, sự quan trọng của điều này là sự điển hình nổi bật của chủng loài homo từ chủng loài Australopithecine, gồm có sự sản xuất những công cụ bằng đá và sau đó là sử dụng lửa. Với sự hình thành ngôn từ, văn hóa truyền thống, và tôn giáo, đi săn đã trở thành chủ đề của những câu truyện và truyền thuyết thần thoại, cũng như những nghi lễ ví dụ điển hình như múa và hiến tế động vật hoang dã .Đi săn là một yếu tố quan trọng trong xã hội săn bắt và hái lượm trước khi có sự thuần hóa gia súc và sự khởi đầu của nông nghiệp, mở màn khoảng chừng 11000 năm trước. Cho đến thời kỳ đồ đá giữa, những giải pháp đi săn đã trở nên đa dạng hóa hơn với sự tăng trưởng của cung vào 18000 năm trước và sự thuần hóa loài chó vào khoảng chừng 15000 năm trước. Có vật chứng hóa thạch cho thấy việc sử dụng giáo để đi săn ở châu Á vào khoảng chừng xê dịch 16200 năm trước. [ 14 ]
Cảnh săn hươu thời kỳ Moche, bộ sưu tập bảo tàng Larco tại Lima, Peru.
Đồ gốm Hy Lạp cổ đại mô tả sự trở về của thợ săn cùng với chú chó của ông. Được làm ở Athens và khoảng năm 550 – 530 trước Công nguyên, được tìm thấy ở Rhodes.

Nhiều loài động vật hoang dã đã bị săn xuyên suốt lịch sử dân tộc. Người ta cho rằng ở Bắc Mỹ và lục địa Á Âu, tuần lộc có lẽ rằng là chủng loài quan trọng duy nhất trong cả nền văn hóa truyền thống quả đât về việc săn bắt [ 15 ], mặc dầu sự quan trọng của những chủng loài khác nhau tùy thuộc và vị trí địa lý .Kiểu sống săn bắt và hái lượm vẫn còn sống sót khá thông dụng ở một vài nơi tại Tân Thế giới, Châu Phi hạ Sahara, Xibia, cũng như ở hàng loạt Úc, cho đến thời đại tò mò của người châu Âu. Hiện tai vẫn còn những xã hội kiểu bộ lạc, nhưng đang giảm đi nhanh gọn. Những người mà vẫn còn duy trì tập quán săn bắt và hái lượm cho đến gần đây gồm có người dân địa phương ở Amazon, một số ít ở Trung và Nam Phi ( người San ), một số ít ở New Guinea ( người Fayu ), người Mlabri ở xứ sở của những nụ cười thân thiện và Lào, người Vedda ở Sri Lanka, và rất nhiều bộ lạc chưa được biết đến. Ở Châu Phi, những người vẫn còn săn bắt và hái lượm cả ngày còn lại là người Hadza ở Tanzania .

Sự phê phán[sửa|sửa mã nguồn]

Nhà khảo cổ học Louis Binford phê phán sáng tạo độc đáo cho rằng những sinh vật họ người và những con người tiên phong đều là thợ săn. Dựa trên nền tảng của nghiên cứu và phân tích phần xương còn lại của những động vật hoang dã bị ăn thịt, ông Tóm lại rằng những sinh vật họ người và những con người tiên phong hầu hết đều là những động vật hoang dã ăn xác thối chứ không phải thợ săn, [ 16 ] và sáng tạo độc đáo này khá phổ cập trong giới khảo cổ học và điều tra và nghiên cứu quả đât thời cổ. Robert Blumenschine đề xuất kiến nghị ý tưởng sáng tạo ” đương đầu và cướp xác “, [ 17 ] là thử thách và đuổi những loài thú săn mồi khác đi sau khi chúng giết con mồi, mà ông cho rằng hoàn toàn có thể là phương pháp chính nhằm mục đích lấy được nguồn thịt giàu protein bởi những con người tiên phong .

Tính cổ xưa[sửa|sửa mã nguồn]

Kể cả khi sư thuần hóa động vật hoang dã trở nên tương đối thông dụng và sau khi nông nghiệp đã tăng trưởng, việc đi săn vẫn là một nguồn phân phối thực phẩm quan trọng cho con người. Ngoài thịt ra, việc đi săn còn phân phối những vật tư, ví dụ điển hình như xương để làm đồ vật, gân để làm thừng chão, lông, lông vũ, da để làm quần áo. Những vũ khí đi săn sớm nhất của con người gồm có đá, giáo, dụng cụ ném giáo, và cung tên. Việc đi săn vẫn là điều sống còn ở những nơi có khí hậu khô hạn, đặc biệt quan trọng là những nơi không thích hợp cho chăn nuôi hay trồng trọt. Ví dụ như người Inuit ở vùng Bắc Cực hay bẫy và săn động vật hoang dã để làm quần áo và lấy da của động vật hoang dã có vú ngoài biển để làm thuyền kayak, quần áo và giày dép .
Trên những hình chạm khắc cổ đại, đặc biệt quan trọng là từ nền văn minh Lưỡng Hà, những vị vua thường được miêu tả là những thợ săn những động vật hoang dã lớn ví dụ điển hình như sư tử và thường là đang đi săn trên những cỗ xe ngựa chiến. Tầm quan trọng về mặt văn hóa truyền thống và tâm ý của việc đi săn ở những xã hội thời cổ thường được đại diện thay mặt bởi những vị thần, ví dụ điển hình như thần có sừng Cernunnos và những nữ thần mặt trăng trên những cổ vật, Artemis trong truyền thuyết thần thoại Hy Lạp và Diana trong truyền thuyết thần thoại La Mã .Với sự thuần hóa những loài chó, chim săn mồi và chồn sương, những hình thức tương hỗ đi săn bằng động vật hoang dã đã tăng trưởng, gồm có sử dụng chó để đánh hơi, quan sát ; sử dụng chim ưng ; chồn sương. Trong khi những hình thức này thường đi kèm với săn bắt thời Trung Cổ, nhiều giống chó đã được chọn để thực thi những việc quan trọng trong lúc đi săn .

Chăn nuôi và nông nghiệp[sửa|sửa mã nguồn]

Phụ nữ đi săn vào thế kỷ 15.
Thảm thêu với cảnh săn bắn, thế kỷ 16.
Kể cả khi nông nghiệp và việc làm chăn nuôi đã trở nên thông dụng hơn, việc đi săn vẫn thường sống sót như một phần của văn hóa truyền thống loài người ở nơi mà điều kiện kèm theo xã hội và thiên nhiên và môi trường được cho phép. Những xã hội săn bắt và hái lượm vẫn duy trì, kể cả khi hạn chế ở những nơi khô hạn. Và bên trong mạng lưới hệ thống nông nghiệp, săn bắt là nhằm mục đích giết những động vật hoang dã mà hay săn những động vật hoang dã thuần hóa hay hoang dã khác, hoặc là nỗ lực tuyệt diệt những động vật hoang dã mà con người cho là cạnh tranh đối đầu những nguồn tài nguyên ví dụ điển hình như nước và cỏ cho gia súc. Khi việc săn bắt chuyển từ mục tiêu sống sót sang một hoạt động giải trí xã hội thi có hai khuynh hướng phát sinh

1. Sự phát triển của vai trò các thợ săn chuyên nghiệp, với phương pháp huấn luyện và trang thiết bị đặc biệt
2. Đưa săn bắt trở thành một môn “thể thao” cho tầng lớp thượng lưu của xã hội

Nghĩa của chữ ” game ” trong tiếng Anh thời Trung cổ đã ” tiến hóa ” để chỉ một con vật bị săn. Khi thú săn trở nên xa xỉ hơn mức thiết yếu, những giải pháp truy đuổi theo phong thái cũng trở thành một sự xa xỉ. Săn bắt kiểu nguy khốn, ví dụ điển hình như sư tử hay heo rừng, thường được vận dụng trên sống lưng ngựa hay trên một cỗ xe, cũng có cùng tính năng với những giải đấu hay những môn thể thao dành cho phái mạnh. Săn bắt được xếp hạng là một kiểu vui chơi Gianh Giá, có phần nào cạnh tranh đối đầu để giúp giới quý tộc tập luyện kiến thức và kỹ năng chiến đấu trong thời bình. [ 18 ]Tại hầu hết những nơi ở châu Âu thời Trung cổ, những tầng lớp thượng lưu có những độc quyền được săn bắt trong những khu vực của một chủ quyền lãnh thổ phong kiến. Thú săn ở những khu vực này được sử dụng làm nguồn thực phẩm và lông, thường được chia đều cho những thợ săn chuyên nghiệp, nhưng cũng được trông chờ làm một hình thức vui chơi cho giới quý tộc. Sự quan trọng của quan điểm độc quyền thú săn hoàn toàn có thể được thấy trong những giai thoại về Robin Hood, mà ở đó những người ngoài vòng pháp lý thường bị buộc tội chính là ” săn nai của nhà vua “. Trái lại, những người định cư ở những thuộc địa Anglophone thì tôn vinh sự săn bắt một cách dân chủ. [ 19 ]

Việc sử dụng loài chó[sửa|sửa mã nguồn]

Dù rằng nhiều loài động vật hoang dã đã được sử dụng nhằm mục đích tương hỗ thợ săn, ví dụ điển hình như chồn sương, không có loài nào quan trọng bằng loài chó. Sự thuần hóa của chúng đã dẫn đến mối quan hê cộng sinh mà sự độc lập của chó từ con người là được chiều theo. Dù loài chó hoàn toàn có thể sống độc lập khỏi con người, và trong nhiều trường hợp, khi mà cơn đói không phải là tác nhân chính buộc chúng phải tuân theo sự trấn áp của con người để có được chỗ ở, thức ăn và sự chăm nom .
Hunting companions, tranh vẽ Hà Lan thế kỷ 19 mô tả 2 chú chó, Shotgun súng săn và túi đựng mồi.
Ngày nay chó được dùng để tìm, truy đuổi, nhặt mồi và đôi lúc giết thú săn. Chó đi săn giúp con người bám theo và giết những thú săn khó hay nguy khốn. Việc săn bắt động vật hoang dã có vú hoang dã với chó ở Anh và Wales đã bị cấm theo luật đạo săn bắt 2004. Động vật có vú hoang dã gồm có cáo, thỏ đồng, hươu nai và chồn nâu. Tuy nhiên vẫn có một số ít ngoại lệ của luật đạo này được cho phép đi săn với chó. [ 20 ]

Những truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống[sửa|sửa mã nguồn]

New Zealand có một truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống về săn bắt khá can đảm và mạnh mẽ. Những hòn hòn đảo tạo nên New Zealand bắt đầu không có bất kể động vật hoang dã có vú nào trừ loài dơi. Tuy nhiên, khi những người châu Âu đến, những loại thú săn được đưa vào New Zealand nhằm mục đích làm nguồn tài nguyên săn bắn. Các loại hươu, lợn, dê, thỏ đồng, linh dương, dê núi đều thích nghi tốt với địa hình ở New Zealand, và vì không có những loại thú săn mồi khác, nên số lượng chúng tăng đáng kể. Các cơ quan chính quyền sở tại xem những loài động vật hoang dã này là có hại do ảnh hưởng tác động của chúng lên môi trường tự nhiên tự nhiên và hiệu suất nông nghiệp, nhưng những thợ săn thì xem chúng như một nguồn lợi .
Departure for the hunt, tranh của Weeks Edwind.

Trong suốt thời phong kiến và thuộc địa ở Ấn Độ thuộc Anh, săn bắt được xem là một môn thể thao vương giả ở những tiểu vương quốc, khi mà nhiều maharaja và nawab, cũng như những sĩ quan người Anh đều duy trì một nhóm shikaris ( thợ săn thú lớn ), thường là những thợ săn địa phương chuyên nghiệp. Họ thường được dẫn dắt bởi một bậc thầy săn bắt, là người có thương hiệu là mir-shikar. Họ thường tuyển người từ những bộ lạc những tầng lớp thấp vì đó là những người có kiến thức và kỹ năng truyền thống lịch sử về môi trường tự nhiên và kỹ thuật săn bắt. Với những thú săn lớn, ví dụ điển hình như hổ Bengal, người ta thường cưỡi voi khi đi săn. Chuẩn mực xã hội theo vùng thường trái ngược với việc săn bắt, trong khi mà ở một số ít vùng, ví dụ điển hình như ở Bishnoi, người ta thường nhấn mạnh vấn đề đặc biệt quan trọng việc bảo tồn những loài động vật hoang dã đặc trưng, như tuần lộc ví dụ điển hình. Đạo luật bảo vệ động vật hoang dã hoang dã năm 1972 ở Ấn Độ cấm việc giết tất những động vật hoang dã hoang dã. Tuy nhiên, Trưởng giám sát thì hoàn toàn có thể được phép nếu chứng tỏ được là loài động vật hoang dã đó nằm trong nhóm gây nguy khốn cho con người, hoặc là nó bị thương tật hay mắc bệnh và không hề hồi sinh được nữa. Trong trường hợp này, bất kể động vật hoang dã nào bị giết hay bị thương đều là gia tài của chính quyền sở tại. [ 21 ]
Safari, theo tiếng Swahili có nghĩa là ” một hành trình dài dài “, đặc biệt quan trọng là ở châu Phi thì nó được định nghĩa là một chuyến đi bộ .
Nhà thám hiểm và thợ săn Samuel Baker bị một con voi đuổi theo
Safari theo nghĩa về săn bắt được thông dụng bởi nhà văn người Mỹ Ernest Hemingway và tổng thống Theodore Roosevelt. Một chuyến safari hoàn toàn có thể là một chuyến đi săn và ngày hay kể cả vài tuần, cắm trại ở trong rừng cây bụi hay rừng rậm, trong khi đang truy lùng thú săn lớn. Ngày nay, safari thường được sử dụng để diễn đạt những chuyến du lịch qua những khu vui chơi giải trí công viên vương quốc ở châu Phi để ngắm cảnh hay săn bắt .Thợ săn thường là những du khác, sát cánh cùng những thợ săn chuyên nghiệp có giấy hành nghề, hướng dẫn viên du lịch địa phương, phu khuân vác ở những nơi có địa hình hiểm trở. Một dạng safari khác được gọi là safari một mình, khi mà việc lấy giấy phép, dò tìm, sẵn sàng chuẩn bị mọi thức đều tự thợ săn thực thi .
Fox hunting in 1850s England
Thợ săn với cung hiện đại
Săn cáo trên sống lưng ngựa cùng với chó săn là kiểu săn bắt gắn liền ngặt nghèo với nước Anh ; thật sự, ” săn bắt ” không trình độ thường là săn cáo. Ban đầu, đây chỉ là một hình thức trấn áp động vật hoang dã gây hại nhằm mục đích bảo vệ gia súc. Sau đó nó đã trở thành một hoạt động giải trí xã hội thông dụng của những tầng lớp thượng lưu phong phú mới ở thời Victoria và là một hoạt động giải trí truyền thống cuội nguồn ở vùng nông thôn. Tương tự với những hình thức săn cáo, cũng có những hình thức săn thỏ đồng. Nhiều loại chó săn chó thể được sử dụng nhằm mục đích tương hỗ người đi săn. Chúng hoàn toàn có thể đánh hơi, theo dấu con mồi, truy đuổi … Vài loài chó săn cáo cũng hoàn toàn có thể được sử dụng để săn hươu, nai, hay Chồn nâu châu Mỹ. Săn hươu bằng súng trướng hoàn toàn có thể không cần chó săn mà chỉ ẩn nấp .Những hình thức săn bắt này đã gây tranh cãi ở Anh. Những người bảo vệ động vật hoang dã tin rằng săn bắt chỉ gây đau đớn không thiết yếu tới những loài cáo, ngựa và chó săn. Những người đống ý thì lại nói rằng đó là văn hóa truyền thống và còn hoàn toàn có thể quan trọng về kinh tế tài chính. Việc sử dụng chó để truy đuổi động vật hoang dã có vú hoang dã trở nên trái phép vào tháng 2 năm 2005 theo Luật săn bắn 2004 ; vẫn có 1 số ít ngoại lệ khi đi săn với chó săn, nhưng cấm toàn bộ khi săn thỏ đồng .

Sử dụng súng

Với những loài chim, đặc biệt quan trọng là gà lôi, người ta thường dùng súng săn cho mục tiêu thể thao ở Anh ; Thương Hội săn bắn và bảo tồn ở Anh nói rằng mỗi năm hơn một triệu người tham gia săn bắn, gồm có săn thú, bắn tiềm năng di động và bắn bia. [ 22 ]Sử dụng súng đi săn ở Anh thì khác với việc săn bắt truyền thống lịch sử, ít phải tìm kiếm thú săn, vì mỗi năm có khoảng chừng 35 triệu con chim được thả ra nhằm mục đích ship hàng săn bắn, 1 số ít từ những nông trại. Sử dụng súng hoàn toàn có thể khá công phu khi phải đặt đúng vị trí và cần người tương hỗ để giúp nạp đạn cho súng săn .
Thợ săn mang đầu của một con gấu làm chiến lợi phẩm
Việc săn bắt ở Bắc Mỹ đã Open trước Hoa Kỳ hàng ngàn năm và là một phần quan trọng của nhiều nền văn hóa truyền thống của thổ dân châu Mỹ tại Hoa Kỳ thời kỳ tiền Colombo. Ngày nay họ vẫn còn một số ít quyền săn bắt và được miễn một số ít luật như một phần của hiệp ước Indian, mặt khác vẫn phải tuân thủ luật liên bang. Ví dụ như những luật về lông vũ của đại bàng và những ngoại lệ trong luật bảo vệ động vật hoang dã có vú ngoài biển. Điều này được xem là đặc biệt quan trọng quan trọng với những hội đồng người Alaska địa phương .

Săn bắt thường được quy định bởi luật liên bang; những quy định bổ sung được áp đặt theo luật bảo vệ môi trường ở Hoa Kỳ với trường hợp các loài chim di trú và những loài nguy cấp. Những quy định thường thay đổi lớn giữa các bang và ảnh hưởng đến những khu vực, thời điểm, kỹ thuật và phương pháp mà theo đó những loài thú săn nào có thể được săn. Một số bang phân biệt rõ giữa những loài nguy cấp và không nguy cấp (thường là các loài gây hại nên không có quy định về săn bắt đối với chúng). Những người săn các loài nguy cấp thường được yêu cầu phải có giấy phép ở tất các bang, khi mà việc chứng nhận rằng đã hoàn tất khóa học về an toàn khi săn bắt đôi khi là được yêu cầu.

Thông thường, thú săn được chia làm vài loại vì mục tiêu pháp lý, như sau :
Săn bắt thú săn lớn thường nhu yếu phải có những tấm thẻ kèm theo cho mỗi động vật hoang dã săn được. Thẻ phải được mua cùng với giấy phép đi săn, và số thẻ phát cho mỗi cá thể thường bị số lượng giới hạn. Trong trường hợp mà có nhiều thợ săn hơn lượng thú săn ở một loài nào đó, thẻ thường được chia theo kiểu xổ số kiến thiết. Thẻ cũng hoàn toàn có thể bị hạn chế ở một khu vực đặc biệt quan trọng, hay nơi bảo tồn đời sống hoang dã. Săn bắt những loài thủy cầm di trú thường nhu yếu giấy phép săn vịt ( duck stamp ) từ Cục Hoang dã và Cá Hoa Kỳ kèm theo giấy phép săn bắt tương thích ở bang đó .
Khu trại săn bắt với hươu treo sẵn, tại hồ Schoodic, Maine, năm 1905

Săn bắt các động vật khác ngoài thú săn lớn thường bị hạn chế bởi mẻ săn (bag limit) và giới hạn sở hữu (possession limit). Mẻ săn là số lượng tối đa của một loài động vật đặc biệt mà một cá nhân được phép săn trong một ngày. Giới hạn sở hữu là số lượng tối đa của một loài động vật đặc biệt mà một cá nhân có thể sở hữu tại bất kỳ lúc nào.

Sử dụng súng khi đi săn thường được pháp luật theo loại thú săn, khu vực, thời gian. Những pháp luật trong việc săn bắt thú săn lớn thường ghi rõ cỡ nòng và động năng nòng súng tối thiểu khi sử dụng súng. Súng trường thường bị cấm vì nguyên do bảo đảm an toàn ở những khu vực với tỷ lệ dân số cao hay độ nổi địa hình bị số lượng giới hạn. Những pháp luật cũng hoàn toàn có thể số lượng giới hạn hoặc cấm sử dụng đạn chì chính do những nguyên do tương quan đến môi trường tự nhiên. Những mùa săn đặc biệt quan trọng dành cho cung tên hay súng kiểu nạp đạn ngoài nòng thường được tổ chức triển khai nhằm mục đích số lượng giới hạn sự cạnh trnh của những thợ săn mà sử dụng những vũ khí hiệu suất cao hơn .
Săn bắt ở Hoa Kỳ thường không tương quan đến những tầng lớp hay văn hóa truyền thống ; một cuộc thăm dò ý kiến năm 2006 cho thấy 78 % người Mỹ ủng hộ việc săn bắt hợp pháp, mặc dầu chỉ có tương đối ít người thật sự đi săn. Vào đầu thế kỷ 21, chỉ có 6 % người Mỹ là đi săn. Những người miền Nam ở những bang dọc theo những vùng ven biển phía Đông săn bắt với tỷ suất khoảng chừng 5 %, hơi thấp hơn sơ với tỷ suất trung bình cả nước. Và khi mà săn bắt vẫn còn phổ cập hơn ở những vùng miền Nam khác, với tỷ suất 9 %, thì vẫn không qua được so với những bang ở vùng đồng bằng, với tỷ suất là 12 % ở miền Trung Tây. Còn so với những vùng khác thì tỷ suất này thấp hơn trung bình cả nước. [ 23 ] Nói chung, vào thời gian từ năm 1996 – 2006, số thợ săn trên 16 tuổi giảm xuống khoảng chừng 10 %, hoàn toàn có thể là do một số ít tác nhân gồm có mất môi trường tự nhiên sống và sự đổi khác thói quen vui chơi .

Các loại súng dùng để đi săn[sửa|sửa mã nguồn]

Tại Hoa Kỳ, trước khi đi săn bạn cần phải đến những cơ quan chức năng để xin giấy phép sử dụng súng săn. Hiện tại có rất nhiều loại súng săn hoàn toàn có thể chiếm hữu. Tuy nhiên đại trà phổ thông nhất vẫn là ba loại súng cơ bản sau : – CO2 : Loại này sử dụng khí co2 được nén trong một bình gắn vào súng để làm lực đẩy viên đạn. Khi sử dụng súng này bạn hoàn toàn có thể bắn liên tục khoảng chừng 50 lần cho một bình khí nén 12 gram. – Spring : Loại súng này sử dụng một lò xo trong nòng súng để làm lực đẩy viên đạn. Ưu điểm loại này không cần phải nạp khí, tuy nhiên sau mỗi lần bắn, bạn cần phải nạp lại lò xo. – Pump : Một khẩu súng pump hoạt động giải trí hay shotgun là một trong đó nắm tay hoàn toàn có thể được bơm trở lại và ra để đẩy một vòng dành đạn dược và buồng một tươi. Nó là nhanh hơn nhiều so với một bolt-action và hơi nhanh hơn so với một đòn kích bẩy hành vi, vì nó không yên cầu những tay cò để được gỡ bỏ từ kích hoạt khi tải lại .
Quy định trong săn bắt ở Hoa Kỳ mở màn từ thế kỷ 19. Một số thợ săn hiện đại tự xem họ là những người ủng hộ bảo vệ môi trường tự nhiên và tham gia thể thao theo kiểu của Theodore Roosevelt và câu lạc bộ Boone và Crokett. Những câu lạc bộ săn bắt địa phương và những tổ chức triển khai trong nước phân phối cho thợ săn những kiến thức và kỹ năng thiết yếu và giúp bảo vệ tương lai của môn thể thao này bằng cách mua đất cho việc đi săn về sau. Một số nhóm đại diện thay mặt cho những sở trường thích nghi săn bắt đặc biệt quan trọng, ví dụ điển hình nhu Duck Unlimited, Pheasants Forever, hay tổ chức triển khai Delta Waterfowl. Nhiều nhóm thợ săn cũng tham gia vào những hoạt động giải trí hiên chạy cho chính quyền sở tại liên bang và những bang .Mỗi năm, gần 200 triệu USD từ tiền thuế của những thợ săn được đưa đến những cơ quan nhằm mục đích tương hỗ những chương trình bảo tồn đời sống hoang dã, mua những khoảng chừng đất, mở những lớp dạy kỹ năng và kiến thức và bảo đảm an toàn. Kể từ năm 2934, việc bán giấy phép săn vịt ( nhu yếu so với những thợ săn trên 16 tuổi khi săn bắn những loài thủy cầm di trú ) đã thu được trên 700 triệu USD, giúp mua được hơn 5200000 mẫu ( 8100 dặm vuông ; 21000 km vuông ) đất nhằm mục đích tương hỗ môi trường tự nhiên sống cho những loài thủy cầm, và nhiều loài động vật hoang dã hoang dã khác. Các bang cũng thu tiền từ việc bán giấy phép săn bắt để tương hỗ việc bảo tồn những loài thú săn theo chỉ định của pháp lý. Nhiệm vụ chính của nhân viên cấp dưới lâm nghiệp của bang và liên bang là thực thi pháp lý và pháp luật có tương quan đến săn bắt .

Săn bắt những loài gây hại[sửa|sửa mã nguồn]

Săn bắt những loài gây hại là hình thức giết có tinh lọc những loài động vật hoang dã được xem là có hại, không phải thú săn. Dù rằng không phải là hình thức trấn áp động vật hoang dã gây hại luôn luôn hiệu suất cao, nó vẫn có tính năng theo kiểu tinh lọc và còn tạo sự vui chơi cũng như ít bị pháp luật bởi pháp lý hơn. Các động vật hoang dã gây hại thường chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cho những thiệt hại trên những vụ mùa, gia súc, đất đai, hạ tầng, và thú nuôi. Một số loài, ví dụ điển hình như thỏ hay sóc hoang, hoàn toàn có thể được săn lấy lông và thịt. Loài nào được xem là gây hại sẽ tùy vào thực trạng và khu vực. Chúng thường gồm có nhiều loài gặm nhấm, sói đồng cỏ, quạ, cáo, mèo hoang, lợn hoang. Một số loài từng bị xem là động vật hoang dã gây hại giờ lại được bảo vệ, ví dụ điển hình như sói. Ở bang Louisiana, một loài gặm nhấm ngoại là chuột hải ly đã trở nên rất nguy khốn so với hệ sinh thái địa phương nên chính quyền sở tại đã khởi động chương trình nhằm mục đích trấn áp số lượng của chúng .

Truy đuổi công minh[sửa|sửa mã nguồn]

Tranh vẽ En uheldig bjørnejakt (Một cuộc săn gấu không may) của họa sĩ Theodor Kittelsen
Những nguyên tắc của việc truy đuổi một cách công minh [ 24 ] đã là một phần của truyền thống cuội nguồn săn bắt ở Mỹ trong hàng trăm năm. Vai trò của người thợ săn – ủng hộ bảo tồn, thông dụng bởi tổng thống Theodore Roosevelt, và được duy trì bởi câu lạc bộ Boone và Crokett, là khởi đầu của sự tăng trưởng truyền thống cuội nguồn truy đuổi một cách công minh kiểu văn minh .Khi săn bắt qua internet được trình làng vào năm 2005, được cho phép người tham gia săn bắt bằng súng điều khiển và tinh chỉnh tự động hóa qua internet, thì nó đã bị phê phán kịch liệt bởi những thợ săn vì đã vi phạm những nguyên tắc của truy đuổi công minh. Theo một đại diện thay mặt của Thương Hội súng trường Hoa Kỳ lý giải : Thương Hội luôn duy trì sự truy đuổi công minh, trên khu vực với súng hay cung, và đó là một yếu tố quan trọng của truyền thống cuội nguồn săn bắt. Nếu chỉ ngồi trước máy tính, nhấp vào chuột, thì chẳng phải là săn bắt gì cả. ” [ 25 ]Một câu lạc bộ săn bắt công bố rằng truy đuổi công minh sẽ không tương quan đến việc bắt động vật hoang dã trong những thực trạng sau :

• Mắc kẹt trong bẫy, tuyết sâu hay nước, hay trong băng.
• Từ những phương tiện hay thuyền hiện đại.
• Bằng cách nhá đèn hay chiếu sáng khu vực.
• Sử dụng thuốc mê hay thuốc độc.
• Nấp ở trong khu đất có hàng rào an toàn dễ trốn thoát.
• Sử dụng bất kỳ phương tiện hay thuyền hiện đại nào nhằm lùa động vật, bao gồm việc sử dụng máy bay để đáp dọc theo hay liên lạc trực tiếp với thợ săn trên mặt đất.
• Sử dụng các thiết bị điện tử nhằm thu hút, xác định vị trí hay truy đuổi thú săn, hoặc hướng dẫn cho thợ săn, hay sử dụng cung hoặc tên có thiết bị điện tử gắn kèm.[26]

Trại chăn nuôi[sửa|sửa mã nguồn]

Linh dương đen Ấn Độ, linh dương bò lam, hươu đốm, hươu hoang và hươu đầm lầy giờ đây hoàn toàn có thể được tìm thấy tại những trại chăn nuôi dành cho săn bắt ở Texas, nơi mà chúng sẽ được đưa vào môn thể thao này. Những thợ săn hoàn toàn có thể trả hơn 4000 $ để săn hươu đầm lầy .
Săn bắt của hoàng gia nước Nga tăng trưởng từ những truyền thống cuội nguồn của những người quản lý trước đó là Đại thân vương và Sa hoàng – bị tác động ảnh hưởng bởi truyền thống lịch sử săn bắt của hoàng gia châu Âu. Những cuộc đi săn này được tổ chức triển khai hầu hết ở Peterhof, Tsarskoye Selo và Gatchina .
Săn bắt ở Úc tăng trưởng từ việc săn bắt và diệt trừ nhiều loại động vật hoang dã mà được xem như là vật gây hại. Các loài động vật hoang dã địa phương ít khi bị săn so với những loài ngoại nhập như lạc đà và hươu nai .
Số lượng thợ săn có giấp phép ở Nhật, gồm có những người sử dụng bẫy lưới và súng, đang giảm dần, trong khi độ tuổi trung bình của họ lại tăng lên. Vào năm 2010, có khoảng chừng 190000 thợ săn có ĐK, 65 % trong số đó là 60 tuổi hoặc già hơn. [ 27 ]

Kiểm soát động vật hoang dã hoang dã[sửa|sửa mã nguồn]

Săn bắt được cho là phân phối cho những người quản trị tài nguyên một công cụ quan trọng [ 28 ] [ 29 ] trong việc trấn áp số lượng mà hoàn toàn có thể vượt quá diện tích quy hoạnh môi trường tự nhiên sống và rình rập đe dọa sự cân đối của những loài khác, hoặc là, trong một số ít trường hợp, gây ảnh hưởng tác động đến sức khỏe thể chất và sự bảo đảm an toàn của con người. [ 30 ] Tuy nhiên trong hầu hết mọi trường hợp, diện tích quy hoạnh môi trường tự nhiên sống được quyết định hành động bởi môi trường tự nhiên sống và lượng thức ăn, và săn bắt nhằm mục đích ” trấn áp số lượng ” chẳng có tính năng gì cả. Trong một số ít trường hợp, nó hoàn toàn có thể làm tăng số lượng thú săn mồi ví dụ điển hình như sói đồng cỏ bằng cách bỏ đi những biên giới chủ quyền lãnh thổ mà lẽ ra sẽ được thiết kế xây dựng, hiệu quả là những loài ở khu vực ” láng giềng ” đi vào khu vực này tiêu biểu vượt trội hẳn, do đó tăng số lượng một cách không tự nhiên. Những người biện hộ cho sắn bắt quả quyết rằng săn bắt giảm sự cạnh tranh đối đầu thức ăn và chỗ ở giữa những loài và tỉ lệ chết. Một số người bảo vệ môi trường tự nhiên lại nói rằng việc đưa ( lại ) những loài thú săn mồi vào cũng sẽ có hiệu quả tựa như với công dụng tốt hơn, và không có ảnh hưởng tác động xấu đi, như thể việc đưa một lượng lớn chì vào môi trường tự nhiên và chuỗi thức ăn .Ở Hoa Kỳ, những người trấn áp động vật hoang dã hoang dã cũng thường góp thêm phần vào việc kiểm soát và điều chỉnh và cấp phép cho săn bắt bằng cách pháp luật số lượng, kiểu và điều kiện kèm theo mà loài thú săn nào hoàn toàn có thể bị săn .Những TT quản trị đôi lúc nhờ vào vào việc săn bắt nhằm mục đích trấn áp tỷ lệ những loài đặc biệt quan trọng, như trường hợp của loài hươu ở Bắc Mỹ. Những cuộc đi săn này đôi lúc hoàn toàn có thể được triển khai bởi những xạ thủ chuyên nghiệp, mặc dầu cũng có những thợ săn nghiệp dư. Ở nhiều thành phố tại Hoa Kỳ, người ta thuê những thợ săn chuyên nghiệp và nghiệp dư mỗi năm để giảm số lượng động vật hoang dã ví dụ điển hình như hươu nai, loài mà đang trở nên nguy hại ở những khu vực bị hạn chế, ví dụ điển hình như những khu vui chơi giải trí công viên lân cận và khoảng trống mở ở đô thị .

Một phần quan trọng trong việc kiểm soát mật độ động vật có liên quan đến kiểm soát số lượng và đôi khi là kích cỡ hay độ tuổi của thú săn để đảm bảo được sự duy trì mật độ. Những biện pháp thường được sử dụng là giới hạn mẻ săn (bag limit) và kết thúc mùa săn, dù vậy việc áp dụng giới hạn trang bị như tổ chức các mùa săn chỉ dành cho cung thủ đang trở nên phổ biến nhằm giảm tỉ lệ săn bắt thành công của thợ săn.

Giới hạn mẻ săn[sửa|sửa mã nguồn]

Một thợ săn ở châu Âu

Giới hạn mẻ săn là những điều khoản pháp luật nhằm kiểm soát số lượng trong một loài hoặc nhiều loài có thể bị giết, dù rằng thường có những loài mà giới hạn mẻ săn không được áp dụng cho. Cũng có một số quyền hạn mà giới hạn mẻ săn không được áp dụng hoặc chỉ áp dụng trong một số trường hợp. Cụm từ này (bag limit) là từ phong tục của những người hay săn các loài thú săn nhỏ, khi họ mang các giỏ nhỏ để chứa thú săn, tương tự như giỏ đựng cá.

Ở nơi mà số lượng giới hạn mẻ săn được vận dụng, thì hoàn toàn có thể tính hàng ngày hoặc theo mùa ; ví dụ, với vịt thì số lượng giới hạn là sáu con / thợ săn mỗi ngày. [ 31 ] Với những thú săn lớn như nai sừng tấm châu Âu, thì số lượng giới hạn theo mùa là một con mỗi thợ săn. Giới hạn mẻ săn cũng hoàn toàn có thể lao lý kích cỡ, giới tính, hay độ tuổi của động vật hoang dã mà thợ săn hoàn toàn có thể giết. Trong nhiều trường hợp, số lượng giới hạn mẻ săn được thiết lập với dự tính cân đối lượng thú săn giữa những thợ săn hơn là để bảo vệ động vật hoang dã .

Mùa không săn và mùa săn[sửa|sửa mã nguồn]

Mùa không săn là khoảng thời gian mà việc săn bắt một loài động vật nào đó là trái phép. Thường thì những mùa không săn được thiết lập nhằm bảo vệ một loài khi chúng dễ bị tổn thương nhất hoặc khi chúng đang trong mùa sinh sản.[32] Ngược lại, khoảng thời gian mà không phải là mùa không săn thì được gọi là mùa săn.

Săn bắt trái phép và săn những loài động vật hoang dã trái với luật bảo tồn động vật hoang dã hoang dã địa phương và quốc tế được gọi là săn trộm. Cấm đi săn là một trong những kế hoạch nhằm mục đích ngăn cản nạn săn trộm. Vi phạm những luật lệ hay pháp luật về việc săn trộm thường bị phạt. [ 33 ] Hình phạt có thẻ gồm có tịch thu dụng cụ, phạt tiền hoặc phạt tù. Ở Costa Rica, mọi hình thức thể thao săn bắt đều là trái phép kể từ ngày 10/12/2012 [ 34 ] .

Các chiêu thức săn bắt[sửa|sửa mã nguồn]

Bò rừng bizon bị đuổi đến vách núi ở Mỹ, tranh của Alfred Jacob Miller
Người chủ và những chú chó săn cáo trong rừng tại Yorkshire, miền Bắc nước Anh, vào ngày cuối cùng mà việc săn cáo còn được cho phép hoàn toàn.
Theo lịch sử dân tộc, những kỹ thuật săn bắt để sống sót hay chỉ để vui chơi hoàn toàn có thể khác nhau trọn vẹn, với những pháp luật về săn bắt thường đưa ra những quan điểm như ở đâu, khi nào, và làm thế nào một cuộc đi săn được thực thi. Những kỹ thuật hoàn toàn có thể biến hóa phong phú tùy vào những pháp luật của chính quyền sở tại, đạo đức cá thể của thợ săn, truyền thống lịch sử địa phương, dụng cụ săn bắt, và loài động vật hoang dã nào được phép săn. Thường thì thợ săn sẽ tích hợp nhiều kỹ thuật. Pháp luật hoàn toàn có thể cấm thợ săn thể thao sử dụng những giải pháp mà hay được dùng khi săn trộm và trấn áp động vật hoang dã hoang dã .

• Baitting là phương pháp sử dụng mồi nhử, mùi hương hay thức ăn
• Battue là phương pháp đe dọa động vật (bằng gậy) để lùa chúng vào chỗ mai phục
• Beagling là phương pháp sử dụng chó săn thỏ khi săn thỏ, đôi khi cũng để săn cáo
• Beating là phương pháp xua thú săn ra và / hay lùa vào vị trí nào đó
• Blind hunting hay stand hunting là phương pháp chờ động vật trong khi ẩn náu hay ở vị trí trên cao
• Calling là phương pháp sử dụng âm thanh thu hút hay xua đuổi động vật
• Camouflage là phương pháp ẩn giấu tầm nhìn hay mùi hương để hòa mình vào môi trường
• Các loài chó cũng có thể được sử dụng để săn đuổi hay giúp xua, lùa, theo dấu, chỉ điểm, truy đuổi hoặc nhặt con mồi
• Driving là phương pháp lùa động vật về một hướng nào đó, thường là về phía thợ săn khác chờ sẵn
• Flushing là phương pháp xua động vật ra khỏi nơi chúng ẩn nấp
• Glassing là phương pháp định vị con mồi bằng thị giác, chẳng hạn như dùng ống nhòm
• Glue là phương pháp thụ động, dùng một các bừa bãi, để bẫy các loài chim.[35]
• Internet hunting là phương pháp săn bắt qua internet, sử dụng webcam và súng điều khiển từ xa.
• Netting là phương pháp sử dụng lưới, bao gồm các loại lưới chủ động sử dụng súng và tên lửa

• Persistence hunting là phương pháp theo dấu và truy đuổi con mồi đến cùng.[36]
• Scouting là phương pháp thường được dùng trước khi đi săn và sẽ đảm bảo con mồi mong muốn ở vị trí chọn sẵn. Tìm kiếm dấu hiệu của động vật như dấu vết… và sử dụng máy quay phim là những cách thức thường được sử dụng.
• Solunar theory cho rằng động vật di chuyển dựa theo vị trí của mặt trăng so với cơ thể của chúng và nó được cho là đã được sử dụng rất lâu trước đó bởi những thợ săn, để biết được thời điểm đi săn tốt nhất.[37]
• Spotlightning hay shinning là phương pháp sử dụng ánh sáng nhân tạo để tìm hay làm mù động vật trước khi giết chúng.
• Stalking hay still hunting là phương pháp tìm kiếm động vật một cách lặng lẽ hoặc chỉ truy đuổi một con thú duy nhất.
• Tracking là phương pháp đọc những dấu vết để lại khi truy đuổi động vật.
• Trapping là phương pháp sử dụng các loại bẫy như bẫy lưới, bẫy sập hay bẫy rơi.

• Dickson D. Bruce, Jr., Mississippi Quarterly (Spring 1977).
• Kenneth S. Greenberg, Honor and Slavery: Lies, Duels, Noses, Masks, Dressing as a Woman, Gifts, Strangers, Humanitarianism, Death, Slave Rebellions, the Pro-Slavery Argument, Baseball, Hunting, and Gambling in the Old South (1996).
• Steven Hahn, Radical History Review (1982).
• Charles H. Hudson, Jr., in Indians, Animals, and the Fur Trade, ed., Shephard Krech III (1981).
• Stuart A. Marks, Southern Hunting in Black and White: Nature, History, and Ritual in a Carolina Community (1991).
• Ted Ownby, Subduing Satan: Religion, Recreation, and Manhood in the Rural South, 1865–1920 (1990).
• Wiley C. Prewitt, “The Best of All Breathing: Hunting and Environmental Change in Mississippi, 1900–1980” M.A. thesis, (1991).
• Nicolas W. Proctor, Bathed in Blood: Hunting and Mastery in the Old South (2002).
• Jacob F. Rivers III, Cultural Values in the Southern Sporting Narrative (2002).
• Salem, D.J., and A.N. Rowan, eds. 2003. The State of the Animals II: 2003. Washington, D.C.: Humane Society Press. (ISBN 0-ngày 94 tháng 7 năm 8942)
• Timothy Silver, A New Face on the Countryside: Indians, Colonists, and Slaves in South Atlantic Forests, 1500–1800 (1990).
• Richard C. Stedman and Thomas A. Heberlein, Rural Sociology (2001).
• Nancy L. Struna, People of Prowess: Sport, Leisure, and Labor in Early Anglo-America (1996).
• Marek Zukow-Karczewski, Polowania w dawnej Polsce (Hunting in the old Poland), “AURA” (A Monthly for the protection and shaping of human environment) 12 (1990).

Source: https://vh2.com.vn
Category : Ẩm Thực