Nhà máy Cơ khí Trần Hưng Đạo ra đời ở Việt Bắc

Tình cờ khi vào Đại học khoa cơ khí sản xuất năm 1966 thời Mỹ ném bom đánh phá miền Bắc tôi học cùng lớp với 4 sinh viên người Hà Nội ( 4 nam 1 nữ ), còn trong lớp gần trăm sinh viên toàn người ở những tỉnh miền Bắc và học viên miền Nam tập trung. Trong nhóm Hà Nội chúng tôi có 2 anh lớn tuổi hơn đã đi làm công nhân viên cho nhà nước rồi được chọn đi học. Hai đàn anh có chính sách phụ cấp, còn học viên chúng tôi cũng được nhà nước cấp cho học bổng 18 đ / tháng. Thế là có tý đồng ra vào. May mà trong nhóm bạn chơi có ông anh làm nghề thợ hàn lò cao ở Khu gang thép Thái Nguyên, đã là chiến sỹ thi đua, đảng viên, lớp phó và ông anh kia lại là Bí thư đoàn của lớp nên có tiêng nói nhất định trong chỉ huy lớp hay bên vực những gì nói không đúng về chúng tôi. Nhớ lại kỷ niệm thời sinh viên sống vô tư, xa nhà thiếu thốn gian nan trăm bề vì cuộc chiến tranh nên chúng tôi yêu thương nhau thật tình và luôn vui tươi chia ngọt sẻ bùi với những bạn trong lớp. Nhưng rồi do lớn lên ở Hà Nội nênvẫn bị một số ít ít cán bộ lớp có quan điểm “ săm soi về hoạt động và sinh hoạt mang tính tiểu tư sản, ăn mặc, đầu tóc khác người, hay coi thường những bạn xuất thân nông thôn … ”. May mắn khi đó có 2 ông anh người Hà Nội hiểu chúng tôi nên mới ngầm “ đỡ ” mỗi khi trong chi bộ lớp có quan điểm phê phán cách sống của chúng tôi. Mặc dù trẻ người non dạ, ham chơi, vô tư, không nghĩ sâu xa, không thống kê giám sát thiệt hơn nhưng khoản lao động lên rừng chặt cây lấy củi, làm nhà, làm hầm tránh bom, vác gạo … thì lại yếu hơn nhiều so với những bạn khác đã quen lao động từ nhỏ ở nông thôn. Bù lại chúng tôi học khá nên hay được cán bộ Lớp phân công phụ đạo cho những vị cán bộ lớp mỗi dịp ôn thi, nên rồi cũng hiểu nhau hơn và vui tươi cả. Nay về già gặp nhau chúng tôi chỉ cười khi kể lại thuở sinh viên sơ tán nghèo khó đã khó sống và lại vẫn bị chiếu tướng về “ tính giai cấp ”, mặc dầu mình sinh ra trong mái ấm gia đình cộng sản từ khi Đảng chưa có chính quyền sở tại sau 1945 .
Năm bạn bè Hà Nội chúng tôi xuất thân mỗi người mỗi cảnh và khi ra trường có 4 người đi làm cho nhà nước ở Hà Nội, còn một anh lớn tuổi, Bí thư Đoàn lớp khi đi học đã có tình nhân lâu năm nên muốn cưới vợ ngay khi ra trường, do đó anh ấy đã quyết định hành động đi làm nghề tự do để kiếm tiền nuôi thân cưới vợ ở riêng. Bốn người còn lại chỉ có tôi làm cơ khí, 3 bạn kia đi làm nghề khác. Vì theo nghề cơ khí nên tôi muốn viết kể lại chuyện phụ vương của anh bạn học ĐH năm xưa, người đã từng là thợ hàn lò cao, đảng viên, lớp phó và là người đã rất có tình với nhau sau nhiều năm qua, hay thăm hỏi động viên nhau cho đến giờ đây khi chúng tôi đã có cháu gọi ông. Hai chúng tôi có quan hệ đồng đội lâu bền phần vì hợp tính, hợp tâm lý, phần vì tôi ngưỡng mộ ông cụ thân sinh của anh ấy, người cũng đã suốt đời theo cái nghề cơ khí khó khăn vất vả này. Ông thân sinh của anh ấy có tên Nguyễn Nhân chính là Giám đốc tiên phong của nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo khi xây dựng ở Chiêm Hóa, Tuyên Quang, chiến khu Việt Bắc thời quân dân ta chống thực dân Pháp năm xưa .

Cán bộ CNV nhà máy Trần Hưng Đạo trên Việt Bắc thời kháng chiến chống thực dân Pháp

Bạn đang đọc: Nhà máy Cơ khí Trần Hưng Đạo ra đời ở Việt Bắc

Xin kể : Ông Nguyễn Nhân, sinh năm 1914, người Tỉnh Thái Bình. Khi còn trẻ cụ vào học nghề cơ khí của Trường bách nghệ Máy Tơ, TP. Hải Phòng. Ra trường đi làm bươn chải đời sống rồi cụ về Hà Nội lập xí nghiệp sản xuất cơ khí mang tên Nguyễn Nhân tại phố Hàng Bột ( Tôn Đức Thắng, Q. Q. Đống Đa ngày này ) có vài chục công nhân. Đang làm ăn phát đạt thì toàn nước kháng chiến năm 1946 nên ông cụ đã cho tháo hàng loạt máy móc chở thuyền về Tỉnh Thái Bình để tính chuyện sau. Một thời hạn cụ nghe tin có anh bạn cùng lớp Máy Tơ năm xưa nay đang làm Bí thư tỉnh Phú Thọ nên cụ đạp xe lên đó mò mẫm tìm gặp để bàn chuyện liên tục làm nghề cơ khí. Người bạn cộng sản ấy đã ủng hộ tâm lý và dự tính của Nguyễn Nhân nên hai người đã đạp xe đi tìm ông Nguyễn Lương Bằng lúc này đang đảm trách Trưởng Ban kinh tài của Đảng để xin quan điểm. Gặp được cụ Bằng và nhận được gợi ý nên cho chuyển máy lên góp với một số ít người khác cùng nghề để kiến thiết xây dựng một nhà máy cơ khí trên chiến khu sản xuất 1 số ít mẫu sản phẩm để chống giặc mà ta đang cần. Và cụ Nguyễn Lương Bằng hỏi thân tình : Thế anh Nhân định sẽ theo kháng chiến đến khi nào ?

• Dạ. Đến khi hết giặc ạ .

• Vậy thì tốt. Ta cùng nhau bắt tay làm cơ khí nhé. Nhiều khó khăn vất vả đấy .

• Vâng .

Xem thêm: Những ‘gã điên’ người Việt chế tạo xe điện

Cụ Nguyễn Lương Bằng và Giám đốc cơ khí Trần Hưng Đạo Nguyễn Nhân trên rừng Việt Bắc năm xưa
Thế là ông chủ xưởng cơ khí Nguyễn Nhân quay về Tỉnh Thái Bình để lại vợ cùng 3 con và bỏ tiền thuê chở toàn bộ máy móc theo thuyền lên Chiêm Hóa, Tuyên Quang để góp với một số ít chủ xưởng, gara cơ khí khác lập nên Nhà máy Cơ khí mang tên Trần Hưng Đạo do chính cụ Nguyễn Lương Bằng đặt và cử ông Nguyễn Nhân làm giám đốc. Nhà máy giữa rừng sâu hoạt động giải trí cho chính phủ nước nhà kháng chiến có đội ngũ cán bộ, công nhân rất nhiệt thành, có đảng viên cộng sản làm nòng cột, nhưng ông giám đốc lại ngoài đảng. Với niềm tin yêu nước cao độ họ đều đã đoàn kết xấp xỉ một lòng chịu đựng rất nhiều khó khăn vất vả khó khăn để duy trì sản xuất. Nhưng rồi năm 1953 nhà máy triển khai chỉnh huấn, phê và tự phê … theo thông tư của trên, thế là ông giám đốc Nguyễn Nhân được gọi về Thái Nguyên để thẩm vấn về quy trình và nguyên do tại sao lại lên chiến khu theo kháng chiến ? Tập trung chỉ phải vấn đáp một câu hỏi duy nhất là : Tại sao, động cơ gì đã làm ông chủ tư nhân lại nhiệt tình mang gia tài của mình theo kháng chiến ?
– Vì tôi yêu nước. Ông chỉ một mực vấn đáp có vậy thôi. Không hơn, không kém .
Và do vấn đáp như vậy nên ông bị liệt vào list cán bộ dự chỉnh huấn không thành khẩn, khó tin .
Thế là giám đốc Nguyễn Nhân đã bị giữ lại ở Thái Nguyên cùng một số ít người khác sau chỉnh huấn vì đó là những người chưa thành khẩn với tổ chức triển khai. Năm 1954 độc lập đã lập lại, quân ta về tiếp quản thủ đô hà nội, nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo cũng chuyển từ chiến khu về Hà Nội nhưng ông giám đốc Nguyễn Nhân vẫn bị giữ lại ở Thái Nguyên. Chuyện đến tai cụ Nguyễn Lương Bằng cụ đã lập tức gặp Bộ trưởng công nghiệp Lê Thanh Nghị để can thiệp và chứng minh và khẳng định : Tôi biết anh Nhân, anh ấy là một chủ doanh nghiệp cơ khí yêu nước đã có công, có của, tự nguyên chân thành theo cách mạng chống quân xâm lược. Sao ta lại sai lầm với anh ấy như vậy ? Và thế là giám đốc Nguyễn Nhân mới được giải thoát. Rồi Bộ Công nghiệp đã cho xe lên trại đón ông Nguyễn Nhân về Hà Nội và sắp xếp ông làm nhân viên ở cơ quan Bộ. Thời gian sau Bộ cho cụ tham gia một chuyến sang công cán ít ngày bên Tiệp Khắc là nước xã hội chủ nghĩa có cơ khí tăng trưởng để dán tiếp minh oan cho ông … Từ sau ngày đó cho đến lúc nghỉ hưu ông Nguyễn Nhân chỉ làm một nhân viên cơ khí ngoài đảng .

Hồ Chủ tịch đến thăm nhà máy Trần Hưng Đạo trên chiến khu Việt Bắc. Người đứng là Giám đốc Nguyễn Nhân

Xem thêm: 141+ Từ Vựng Tiếng Anh Chuyên Ngành Cơ Khí Chế Tạo Máy Tiếng Anh Là Gì

Thời thế và cuộc sống là vậy nhưng ông cụ vẫn thường dậy bảo những con : Mình còn như mong muốn chán vì vẫn còn được ở với vợ con cho đến cuối đời tại thủ đô hà nội. Thiên hạ vẫn còn nhiều người tốt, kẻ tiểu nhân không thiếu nhưng chúng chỉ sống ẩn nấp, phụ thuộc theo kiểu thời cơ nên rồi cũng tiêu. Cuộc đời phải nhìn lên để phấn đấu nhưng luôn cũng phải hướng và biết luôn nhìn xuống để biết mình là ai ? và đang ở đâu ? để thấy yêu đời sống và làm người tử tế. Các con nhé !
Nghe lời cha 3 người con trai của ông Nguyễn Nhân đều theo học ĐH ngành cơ khí sản xuất. Người con trưởng suốt đời làm chuyên viên huấn luyện và đào tạo nghề cơ khí tại một nước châu Phi, con thứ hai tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội khóa 2. Khi nghỉ hưu anh này vẫn kỳ cạch mở xưởng cơ khí nhỏ để sống vui, sống khỏe với nghề cơ khí. Còn anh thứ ba học với tôi sau khi đã đi làm công nhân khu Gang thép Thái Nguyên một thời hạn. Ra trường anh về trường dậy nghề cơ khí rồi làm quản trị ở Tổng cục dậy nghề. Tất cả ba bạn bè họ đều sống, học tập theo gương và chỉ dậy của người cha yêu nghề cơ khí của mình .

Truyện ông giám đốc tiên phong của nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo có danh Nguyễn Nhân trên chiến khu Việt Bắc chống giặc Pháp năm xưa là như vậy. Tôi viết những dòng này để tưởng niệm ông cụ – một trong những tiền bối của nghề làm Cơ khí Nước Ta – và hụt hẫng cho thương hiệu nhà máy Cơ khí Trần Hưng Đạo nổi danh năm xưa đã có một thời oanh liệt nhưng nay đã không còn được như xưa nữa trong Làng cơ khí Nước Ta đương đại. / .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo