Trò chơi đóng vai theo chủ đề và vai trò của nó đối với sự phát triển tâm lý trẻ em tuổi mẫu giáo – Luận văn, đồ án, đề tài tốt nghiệp

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. “ Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ, biết học tập là ngoan. ” Lứa tuổi mẫu giáo là một quãng đời có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng trong quy trình tăng trưởng chung của trẻ nhỏ. Đúng như L. N. Tonxtoi đã đánh giá và nhận định : “ Tất cả những cái gì mà đứa trẻ sẽ có sau này khi trở thành người lớn đều thu nhận được trong thời thơ ấu. Trong quãng đời còn lại, những cái mà nó thu nhận được chỉ đáng một Tỷ Lệ những cái đó mà thôi ”. Giai đoạn trẻ nhỏ từ 3 – 6 tuổi là tiến trình có nhiều sự đổi khác trong tâm ý của trẻ : những em vừa bước ra cuộc khủng hoảng cục bộ lên 3 và chuẩn bị sẵn sàng để bước vào lớp 1. Với sự tăng trưởng chóng mặt của xã hội – những bà mẹ trẻ thường quan ngại khi thấy trẻ chơi quá nhiều. Liệu họ có nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động giải trí đi dạo ở trẻ hay không ? Liệu họ có thấy được hàng loạt đời sống tâm ý của trẻ bị ảnh hưởng tác động bởi hoạt động giải trí chủ yếu – TCĐVTCĐ – và có đưa ra được những giải pháp tích cực trong việc tổ chức triển khai hoạt động giải trí đi dạo cho trẻ ? Với những nguyên do trên, người viết xin nghiên cứu và điều tra về đề tài : “ Trò chơi đóng vai theo chủ đề và vai trò của nó so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo ”. 2. Mục đích nghiên cứu và điều tra : Làm rõ những yếu tố có tương quan đến trò chơi đóng vai theo chủ đề ( TCĐVTCĐ ) và thấy được vai trò của nó so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo .

Bạn đang đọc: Trò chơi đóng vai theo chủ đề và vai trò của nó đối với sự phát triển tâm lý trẻ em tuổi mẫu giáo – Luận văn, đồ án, đề tài tốt nghiệp

23 trang | Chia sẻ : lvcdongnoi

| Lượt xem: 55394

Xem thêm: Đề thi tốt nghiệp THPT nhẹ nhàng, điểm chuẩn sẽ tăng?

| Lượt tải : 10

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Trò chơi đóng vai theo chủ đề và vai trò của nó đối với sự phát triển tâm lý trẻ em tuổi mẫu giáo, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Xem thêm: Review con máy Vsmart Aris:

MỤC LỤC Nội dung Mở đầu. Lý do chọn đề tài. Mục đích nghiên cứu và điều tra. Đối tượng nghiên cứu và điều tra. Nội dung Tổng quan những nghiên cứu và điều tra về TCĐVTCĐ ở trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. Các nghiên cứu và điều tra về TCĐVTCĐ trên quốc tế Các nghiên cứu và điều tra về TCĐVTCĐ ở Nước Ta Các khái niệm cơ bản Hoạt động chủ yếu Hoạt động chủ yếu của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo Trò chơi Trò chơi đóng vai theo chủ đề Đặc điểm của TCĐVTCĐ ở trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo Cấu trúc của TCĐVTCĐ Sự tăng trưởng của TCĐVTCĐ Vai trò của trò chơi đóng vai theo chủ đề so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng nhận thức Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng ngôn từ Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng tình cảm Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng ý chí Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng mạng lưới hệ thống động cơ Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng cái tôi Kết luận và đề xuất kiến nghị Danh mục tài liệu tìm hiểu thêm A. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. “ Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ, biết học tập là ngoan. ” Lứa tuổi mẫu giáo là một quãng đời có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng trong quy trình tăng trưởng chung của trẻ nhỏ. Đúng như L. N. Tonxtoi đã đánh giá và nhận định : “ Tất cả những cái gì mà đứa trẻ sẽ có sau này khi trở thành người lớn đều thu nhận được trong thời thơ ấu. Trong quãng đời còn lại, những cái mà nó thu nhận được chỉ đáng một Tỷ Lệ những cái đó mà thôi ”. Giai đoạn trẻ nhỏ từ 3 – 6 tuổi là tiến trình có nhiều sự đổi khác trong tâm ý của trẻ : những em vừa bước ra cuộc khủng hoảng cục bộ lên 3 và sẵn sàng chuẩn bị để bước vào lớp 1. Với sự tăng trưởng chóng mặt của xã hội – những bà mẹ trẻ thường lo lắng khi thấy trẻ chơi quá nhiều. Liệu họ có nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động giải trí đi dạo ở trẻ hay không ? Liệu họ có thấy được hàng loạt đời sống tâm ý của trẻ bị ảnh hưởng tác động bởi hoạt động giải trí chủ yếu – TCĐVTCĐ – và có đưa ra được những giải pháp tích cực trong việc tổ chức triển khai hoạt động giải trí đi dạo cho trẻ ? Với những nguyên do trên, người viết xin nghiên cứu và điều tra về đề tài : “ Trò chơi đóng vai theo chủ đề và vai trò của nó so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo ”. 2. Mục đích nghiên cứu và điều tra : – Làm rõ những yếu tố có tương quan đến trò chơi đóng vai theo chủ đề ( TCĐVTCĐ ) và thấy được vai trò của nó so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. – Giúp người lớn có cái nhìn tổng thể và toàn diện về hoạt động giải trí đi dạo ở trẻ. – Đưa ra một số ít giải pháp tổ chức triển khai hoạt động giải trí đi dạo hiệu suất cao ở trẻ. 3. Đối tượng điều tra và nghiên cứu : Nghiên cứu về TCĐVTCĐ – vai trò của nó đối sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo. B. NỘI DUNG 1. Tổng quan những nghiên cứu và điều tra về TCĐVTCĐ ở trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. 1. 1. Các nghiên cứu và điều tra về TGĐVTCĐ trên quốc tế. Hoạt động đi dạo mà TT là TCĐVTCĐ chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng quan trọng trong đời sống trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. Chính cho nên vì thế, từ lâu-TCĐVTCĐ đã lôi cuốn, hấp dẫn sự chăm sóc nghiên cứu và điều tra của những nhà khoa học thuộc những nghành nghề dịch vụ khác nhau như : sinh học, xã hội học, tâm lý học, giáo dục học … Cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX – nhiều học thuyết trò chơi Open. Trên cơ sở đó, những nhà khoa học phát triẻn TCĐVTCĐ ở trẻ. Theo N. K. Crupxkaia thì : “ Trẻ có nhu yếu chơi vì trẻ mong ước hiểu biết về đời sống xung quanh, hơn thế nữa trẻ mẫu giáo rất thích bắt chước người lớn, thích được hoạt động giải trí tích cực với bạn bề cùng tuổi. Hoạt động chơi giúp tre thỏa mãn nhu cầu hai nhu yếu trên … ” Các nhà tâm lý học, giáo dục học Xô Viết như : L. Vưgôtski, A. N. Lêônchiép, A. P. Uxôva … cho rằng : TCĐVTCĐ là mẫu sản phẩm phát minh sáng tạo của trẻ dưới ảnh hưởng tác động trực tiếp của môi trường tự nhiên xung quanh. Họ điều tra và nghiên cứu lịch sử dân tộc tăng trưởng của trò chơi trong mối tương quan với chính vì sự tăng trưởng của xã hội loài người và với sự đổi khác vị trí của đứa trẻ trong mạng lưới hệ thống những mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên, toàn bộ những nghiên cứu và điều tra này đều chứng minh và khẳng định một điều không hề chối cãi : TCĐVTCĐ mang thực chất xã hội rõ ràng. Đúng như nhà tâm ý Pháp là Henri Wallon ( 1879 – 1962 ) trong khi nghiên cứu và điều tra về TCĐVTCĐ đã chỉ ra tính phức tạp và đầy xích míc trong hoạt động giải trí đi dạo của trẻ. Trong TCĐVTCĐ, trẻ ảnh hưởng tác động lại quốc tế bên ngoài nhằm mục đích lĩnh hội cho được những năng lượng của con người chứa trong quốc tế đó. Trẻ rèn luyện được năng lượng hoạt động, cảm xúc và những năng lượng trí tuệ, rèn luyện những tính năng và những mối quan hệ xã hội. 1. 2 Các điều tra và nghiên cứu về TCĐVTCĐ ở Nước Ta Ở Nước Ta, TCĐVTCĐ ở tuổi mẫu giáo đã lôi cuốn được nhiều nghiên cứu và điều tra của những nhà tâm lý học. Những khu công trình nghiên cứu và điều tra của PGS-TS Nguyễn Ánh Tuyết, những báo cáo giải trình khoa học của cố GS-TS Nguyễn Khắc Viện đã nghiên cứu và phân tích làm rõ tầm quan trọng của TCĐVTCĐ ở lứa tuổi mẫu giáo. Đồng thời, những nhà khoa học chỉ ra cấu trúc và những giải pháp tăng trưởng TCĐVTCĐ ở trẻ. 2. Các khái niệm cơ bản : 2. 1. Hoạt động chủ yếu : Cuộc sống của trẻ nhỏ ở mỗi quá trình thật muôn màu muôn vẻ với những chuỗi hoạt động giải trí khác nhau. Có những dạng hoạt động giải trí với lứa tuổi này là chủ yếu và có ý nghĩa lớn với sự tăng trưởng tâm ý, nhân cách trẻ. Có những dạng hoạt động giải trí khác lại giữ vai trò phụ thuộc vào và ít có ý nghĩa hơn. Sự tăng trưởng tâm ý trẻ không phải phụ thuộc vào vào những hoạt động giải trí nói chung mà đa phần nhờ vào vào hoạt động giải trí chủ yếu. “ Hoạt động chủ yếu đó là hoạt động giải trí mà sự tăng trưởng của nó lao lý những đổi khác đa phần nhất trong những quy trình tâm ý và trong những đặc thù tâm ý của nhân cách đứa trẻ ở quá trình tăng trưởng nhất định ” Hoạt động chủ yếu có những đặc thù sau đây : + Là hoạt động giải trí có đối tượng người tiêu dùng can đảm và mạnh mẽ, chưa hề có trước đó. Chính đối tượng người dùng mới này tạo ra những cái mới ( hay những cấu trúc mới ) trong tâm ý, tức là sự tăng trưởng. + Là hoạt động giải trí có năng lực chi phối hàng loạt đời sống tâm ý của trẻ. Những quy trình tâm ý của trẻ được cải tổ, được tổ chức triển khai lại bằng hoạt động giải trí này. + Là hoạt động giải trí có năng lực chi phối những hoạt động giải trí khác cùng diễn ra đồng thời và tạo ra những nét đặc trưng trong tâm ý của trẻ ở mỗi giai đoan tăng trưởng. Theo lý luận của Đ. B. Encônin, những tài liệu về tâm lý học trẻ nhỏ Nước Ta thường nghiên cứu và phân tích hoạt động giải trí chủ yếu của trẻ theo lứa tuổi sau : + Từ lọt lòng đến khoảng chừng 15 tháng : được gọi là tuổi hài nhi với hoạt động giải trí chủ yếu là hoạt động giải trí giao tiếp xúc cảm trực tiếp với mẹ và người lớn. + Từ 15 tháng đến 3 tuổi : được gọi là tuổi ấu nhi, với hoạt động giải trí chủ yếu là hoạt động giải trí với vật phẩm. + Từ 3 tuổi đến 6 tuổi : được gọi là tuổi mẫu giáo với hoạt động giải trí chủ yếu là đi dạo mà trò chơi đóng vai theo chủ đề là TT. + Từ 6 tuổi đến khoảng chừng 12 tuổi : được gọi là tuổi nhi đồng với hoạt động giải trí chủ yếu là học tập, tương ứng với bậc tiểu học. + Từ 12 đến 15 tuổi : được gọi là tuổi thiếu niên, hoạt động giải trí chủ yếu là tiếp xúc cá thể – thân tình, tương ứng với bậc đại trà phổ thông cơ sở. + Từ 15 tuổi đến khoảng chừng 18 tuổi : được gọi là tuổi người trẻ tuổi với hoạt động giải trí chủ yếu là học tập – nghề nghiệp, tương ứng với bậc đại trà phổ thông trung học. Cách chia này có ý nghĩa lớn trong lý luận và thực tiễn. Người lớn cần nắm vững những hoạt động giải trí chủ yếu so với từng quy trình tiến độ tăng trưởng của trẻ nhằm mục đích hướng dẫn, tạo điều kiện kèm theo cho trẻ hoàn thành xong nhân cách, tăng trưởng tâm ý thông thường. 2. 2. Hoạt động chủ yếu của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo : Vào tuổi mẫu giáo, ở trẻ Open nhiều hình thức hoạt động giải trí phong phú và đa dạng ( như đi dạo, lao động, học tập … ) nhưng trong đó đi dạo chính là hoạt động giải trí chủ yếu của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. Hoạt động đi dạo là một trong những mô hình hoạt động giải trí của trẻ ở trường mần nin thiếu nhi, là hoạt động giải trí chủ yếu của trẻ mẫu giáo được người lớn tổ chức triển khai, hướng dẫn nhằm mục đích giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu những nhu yếu đi dạo và nhận thức, đồng thời nhằm mục đích giáo dục và tăng trưởng tổng lực tâm ý cho trẻ ở lứa tuổi này. Có thể nói, đi dạo là hoạt động giải trí chủ yếu không phải vì trẻ mẫu giáo dành nhiều thời hạn cho nó, mà chính là trò chơi đã gây nên những biến hóa về chất trong tâm ý trẻ, nó chi phối hàng loạt đời sống tâm ý của trẻ và những dạng hoạt động giải trí khác, làm cho chúng mang sắc tố của lứa tuổi mẫu giáo. Những hình thức trò chơi như trò chơi tính năng, trò chơi thiết kế xây dựng, trò chơi có luật, trò chơi đóng kịch … đều Open ở lứa tuổi mẫu giáo. Trẻ mẫu giáo cũng thích những trò chơi này nhưng mê hoặc nhất vẫn là trò chơi đóng vai theo chủ đề – loại trò chơi mang vừa đủ ý nghĩa nhất của hoạt động giải trí đi dạo. Hoạt động đi dạo của trẻ mẫu giáo có đặc thù sau : + Khác với học tập và lao động, đi dạo là một hoạt động giải trí không mang tính bắt buộc. Vui chơi không phải là hoạt động giải trí tạo ra loại sản phẩm và hành vi chơi không nhất thiết phải tuân theo một phương pháp ngặt nghèo. + Động cơ của hoạt động giải trí đi dạo nằm ngay trong quy trình hoạt động giải trí chứ không phải ở tác dụng ( A. N. Lêônchep – D. B. Encônin ). Trò chơi mang tính tự nguyện rất cao. Có vui thì mới chơi, đã chơi thì phải vui. Đó chính là đặc thù đặc biệt quan trọng của đi dạo. Không ai hoàn toàn có thể áp đặt hay chơi hộ trẻ. + Vui chơi là một dạng hoạt động giải trí mang đặc thù tự lập. Trong khi chơi, trẻ mẫu giáo bộc lộ rõ nhất ý thức làm chủ, trẻ hoạt động giải trí hết mình, tích cực và độc lập hơn hẳn. Với những gợi ý của người lớn, trẻ phát minh sáng tạo những dạng hoạt động giải trí mới để thỏa mãn nhu cầu nhu yếu của mình. + Trong hoạt động giải trí đi dạo, trẻ có nhu yếu chơi với nhau. Các trò chơi của trẻ không còn mang đặc thù riêng không liên quan gì đến nhau, đơn độc mà có tương quan đến người khác, tức là trẻ có tính hợp tác với bạn cùng chơi. Sự hợp tác tạo ra nhóm chơi ở trẻ, một trong những cơ sở xã hội tiên phong của loài người. + Hoạt động đi dạo của trẻ mẫu giáo mang đặc thù ký hiệu – tượng trưng. Tính chất ký hiệu – tượng trưng ở đây là trẻ biết lấy cái này để sửa chữa thay thế cho cái khác, hoàn toàn có thể là sửa chữa thay thế cho con người, cho những vật phẩm hay sửa chữa thay thế cho những động tác trong hoạt động giải trí thực. Như vậy có nghĩa là trẻ không hoạt động giải trí một cách trực tiếp với những vật phẩm mà hoạt động giải trí với cái thay thế sửa chữa. Vì đi dạo là hoạt động giải trí chủ yếu của trẻ mẫu giáo nên cần phải tập trung chuyên sâu sinh lực để hình thành và triển khai xong hoạt động giải trí ấy ngay từ khi nó còn non yếu. Giáo dục đào tạo ở tiến trình này cần phải chăm sóc hơn cả đến việc tổ chức triển khai hoạt động giải trí đi dạo, làm cho hoạt động giải trí này có hiệu suất cao giáo dục và tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ nhất. 2. 3. Trò chơi. Ngay từ đầu tuổi vườn trẻ, trong hoạt động giải trí phối hợp với người lớn, trẻ nhỏ đã lĩnh hội được 1 số ít hành vi với những đồ chơi rồi về sau tự trẻ tái tạo lại những hành vi đó. Người ta thường gọi những hành vi đó là trò chơi. Trò chơi của trẻ là một hoạt động giải trí phản ánh sáng tạo độc lạ, triển khai tác động ảnh hưởng qua lại giữa trẻ với môi trường tự nhiên xung quanh. Qua đó làm thỏa mãn nhu cầu nhu yếu đi dạo của trẻ. Trò chơi với tư cách là một hình thức hoạt động giải trí đặc biệt quan trọng của trẻ nhỏ, có lịch sử dân tộc tăng trưởng riêng gắn liền với sự biến hóa vị thế của đứa trẻ trong xã hội. Không thể gắn liền trò chơi của đứa trẻ với cái gọi là trò chơi của những động vật hoang dã “ non ”. Cái gọi là trò chơi của những “ động vật hoang dã non ” là sự rèn luyện những hình thức hành vi bản năng được truyền lại bằng con được di truyền. Hành vi của con người không có thực chất bản năng, trẻ nhỏ lấy nội dung của những trò chơi của mình từ đời sống xung quanh người lớn. Các loại trò chơi lúc bấy giờ của trẻ mẫu giáo : Ở nước ta, trong những năm 60, trò chơi của trẻ mẫu giáo được phân thành hai nhóm : + Nhóm 1 : Trò chơi phản ánh hoạt động và sinh hoạt. + Nhóm 2 : Trò chơi hoạt động. Trong những năm 70, sự phân loại trò chơi của trẻ mẫu giáo chưa được thống nhất. Các nhà giáo dục được học và tiếp cận với quan điểm phân loại của nước nào thì đứng về quan điểm phan loại của nước đó. Từ những năm 80 trở lại đây, trong những trường mần nin thiếu nhi ở nước ta vận dụng cách phân loại trò chơi theo quan điểm của Liên Xô ( cũ ). Theo quan điểm này, trò chơi của trẻ mẫu giáo được phân thành hai nhóm chính : + Nhóm 1 : Nhóm trò chơi phát minh sáng tạo, gồm có : Trò chơi đóng vai theo chủ đề Trò chơi xây dựng-lắp ghép Trò chơi đóng kịch + Nhóm 2 : Nhóm trò chơi có luật, gồm có : Trò chơi học tập Trò chơi lao động Trò chơi là phương tiện đi lại tăng trưởng tổng lực nhân cách của trẻ, là phương tiện đi lại để trẻ học làm người. A. X. Macaruico đã viết : “ Trò chơi có một ý nghĩa rất quan trọng so với trẻ. Ý nghĩa này chẳng khác nào ý nghĩa của sự hoạt động giải trí sự thao tác và sự Giao hàng so với người lớn. Đứa trẻ biểu lộ như thế nào trong trò chơi thì sau này trong trường hợp lớn nó cũng bộc lộ như vậy trong việc làm. Vì vậy một nhà hoạt động giải trí trong tương lai thứ nhất phải được giáo dục trong trò chơi. Toàn bộ lịch sử vẻ vang trong một con người là một nhà hoạt động giải trí trong hay một cán bộ hoàn toàn có thể ý niệm như thể một quy trình tăng trưởng trò chơi, một sự vận động và di chuyển dần từ sự tham gia vào trò chơi sang sự chuyển dời những việc làm. Cũng thế cho nên mà ta có quyền gọi trò chơi là trường học của đời sống ”. ( Bài ca sư phạm ). 2. 4 Trò chơi đóng vai theo chủ đề TCĐVTCĐ hay còn gọi là trò chơi giả bộ, có tính tượng trưng độc lạ, diễn đạt lại những vấn đề diễn ra trong đời sống hoạt động và sinh hoạt của trẻ. Đây là một hoạt động giải trí chủ yếu đi dạo của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo, giúp trẻ hình thành kiến thức và kỹ năng và tăng trưởng nhân cách. Khi trẻ lên ba tuổi trẻ khởi đầu có ý thức về bản thân mình, biết phân biệt mình với người khác trong hội đồng nhỏ. Mối quan hệ giữa trẻ nhỏ với người lớn mang đặc thù mới ( hoạt động giải trí cùng nhau được thay thế sửa chữa bằng việc triển khai những trách nhiệm độc lập theo lời hướng dẫn của người lớn ). Quan hệ giữa trẻ và bạn hữu cùng lứa tuổi được hình thành. Trẻ khởi đầu chú ý và bắt chước người lớn về mọi mặt. Trẻ muốn tự khẳng định chắc chắn mình bằng cách tập làm người lớn. Nhưng trên thực tiễn, trẻ chưa có đủ năng lượng, kiến thức và kỹ năng kỹ xảo, thiết yếu với những việc làm của người lớn. Mâu thuẫn diễn ra nóng bức giữa một bên là nhu yếu một bên là năng lực của trẻ ba tuổi. TCĐVTCĐ sinh ra thay thế sửa chữa cho hoạt động giải trí với vật phẩm ở lứa tuổi vườn trẻ giúp trẻ xử lý xích míc này. Trò chơi giúp trẻ tái tạo lại đời sống lao động của người lớn cùng với những mối quan hệ xã hội, làm trẻ thỏa mãn nhu cầu khát vọng được sống như người lớn. Trong trò chơi trẻ được phân những vai khác nhau như vai bác sỹ – bệnh nhân, vai cô giáo – học viên, vai mẹ con, vai người bán hàng – người mua hàng …. 3. Đặc điểm TC § VTC § của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. Trẻ em thỏa mãn nhu cầu nhu yếu xã hội cơ bản của mình trải qua hoạt động giải trí đi dạo đơn cử là TCĐVTCĐ. Đó là khát vọng vươn tới đời sống chung với người lớn – một đời sống không hề thỏa mãn nhu cầu trên hiện thực. Trẻ tự cho mình hợp nhất lại thành những nhóm trẻ và tổ chức triển khai trong những nhóm đó một đời sống đi dạo đặc biệt quan trọng. Trong đời sống đó, mỗi đứa trẻ tự nhận cho mình một vai trò. Trò chơi phân vai với tư cách là một hình thức đặc biệt quan trọng của đời sống chung giữa trẻ nhỏ với người lớn, Open từ vị thế đặc biệt quan trọng của trẻ trong xã hội do sự phức tạp hóa nền sản xuất và quan hệ sản xuất. Trong trò chơi phân vai, sự tái tạo những hành vi có đối tượng người tiêu dùng lùi xuống hàng thứ yếu, nổi lên số 1 là sự tái tạo những mối quan hệ xã hội và những tính năng lao động 3. 1. Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo là những trẻ nằm trong độ tuổi từ 3-6 tuổi. Ở lứa tuổi này trẻ có những biến hóa về thể chÊt và những hoạt động giải trí cơ bản. + Về sức khỏe thể chất : ở trẻ nhỏ nhanh gọn xảy ra sự trưởng thành về hình thái cũng như não bộ : khối lượng não tăng từ 1100 gram đến 1300 gram. Vai trò kiểm soát và điều chỉnh và kiểm tra của bán cầu đại não tăng cường so với những TT ở dưới vỏ. Bộ xương được cốt hóa, cơ to ra, cơ quan hô hấp và tuần hoàn tăng trưởng. Tốc độ những phản xạ có điều kiện kèm theo tăng nhanh, mạng lưới hệ thống tín hiệu thứ hai và những cỗ máy nhận cảm tăng trưởng nhanh. Đây là điều kiện kèm theo thuận tiện cho sự tăng trưởng những công dụng tâm ý cấp cao ở trÎ. + Về những hoạt động giải trí cơ bản : Hoạt động với vật phẩm ở tuổi ấu nhi được sửa chữa thay thế dần bằng những dạng hoạt động giải trí khác : đó là hoạt động giải trí đi dạo, học tập và lao động. Ba dạng hoạt động giải trí này bộc lộ những trình độ tăng trưởng theo bậc thang khác nhau vủa đời người : lúc đầu trẻ mới biết đi dạo sau đó học tập và sau cuối là lao động. Đặc biệt hoạt động giải trí đi dạo mà TT là TCĐVTCĐ được xem là hoạt động giải trí chủ yếu của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. Nó tạo ra những đổi khác về chất trong sự tăng trưởng tâm ý trẻ đồng thời còn có công dụng chi phối những hoạt động giải trí khác. 3. 2. Cấu trúc của Trò chơi đóng vai theo chủ đề TCĐVTCĐ có cấu trúc tương đối phức tạp. Nó gồm có chủ đề chơi, nội dung chơi, vai chơi, hành vi chơi, mối quan hệ của trẻ trong trò chơi, đồ chơi, thực trạng chơi … 3. 2. 1. Chủ đề và nội dung TCĐVTCĐ + TCĐVTCĐ của trẻ mẫu giáo phản ánh đời sống xung quanh với những mảng hiện thực nhiều mẫu mã. Các mảng hiÖn thực được phản ánh vào trò chơi được coi là chủ đề của trò chơi. Trẻ càng tiếp xúc thoáng đãng với đời sống bao nhiêu thì chủ đề của trò chơi càng phong phú và đa dạng bấy nhiêu : hoàn toàn có thể là chủ đề mái ấm gia đình, chủ đề bệnh viện, chủ đề bán hàng. Cùng với sự tăng trưởng của trẻ, chủ đề chơi không chỉ tăng theo số lượng mà còn được phức tạp hóa dần và được lan rộng ra. Ví dụ : cùng chủ đề trò chơi là hoạt động và sinh hoạt mái ấm gia đình, nhưng ở trẻ mẫu giáo bé bộc lộ vai chơi khác so với trẻ mẫu giáo lớn. + Nội dung của trò chơi là những hoạt động giải trí của người lớn mà đứa trẻ nhận thức được và phản ánh vào trò chơi của mình. Đó là những hành vi của người lớn với những vật phẩm với những mối quan hệ giữa họ với nhau, những yếu tố đạo đức, thẩm mỹ và nghệ thuật … Việc tái tạo lại những hành vi ấy trở thành nội dung cơ bản trong trò chơi của trẻ mẫu giáo. 3. 2. 2. Vai chơi và hành vi chơi. + Vai chơi là một yếu tố quan trọng để tạo nên trò chơi-Trẻ đóng vai có nghĩa là tái tạo lại hành vi của người lớn với những vật phẩm trong những mối quan hệ nhất định với những người xung quanh. Trong vai chơi, trẻ nhận làm một công dụng xã hội của một người nào đó, thường là công dụng mang đặc thù nghề nghiệp. Ví dụ : trẻ đóng vai làm người lớn, làm cô giáo, làm người bán hàng. Đóng vai là con đường giúp trẻ xâm nhập vào đời sống của người xung quanh. + Muốn đóng một vai nào đó trẻ phải ghi nhận triển khai hành vi của vai. Những hành vi này xuất phát từ hành vi thực tiễn mà trẻ trông thấy trong đời sống hiện thực hay được nghe kể lại. Ví dụ : trẻ vào vai bác sỹ phải biết khám bệnh, trẻ đóng vai cô giáo phải biết giảng bài … Những thao tác của hành vi phụ thuộc vào vào đồ chơi của trẻ. Do đó cả hành vi chơi và thao tác chơi phải tương thích với điều kiện kèm theo thực tiễn. Vai trong trò chơi pháp luật hành vi của trẻ so với vật phẩm và cả hành vi của trẻ so với bạn cùng chơi. Những hành vi của trẻ chỉ là những hành vi mô phỏng, nó không trọn vẹn giống như hành vi của người lớn. Do đó hành vi chơi không yên cầu phải có thao tác đúng kỹ thuật – nó mang tính khái quát và tính ước lệ cao. 3. 2. 3. Những mối quan hệ qua lại của trẻ trong trò chơi Trong TCĐVTCĐ có hai mối quan hệ qua lại giữa những trẻ nhỏ cùng tham gia trò chơi : quan hệ chơi và quan hệ thực. + Những quan hệ chơi : đó là những quan hệ qua lại của những vai trong trò chơi theo một chủ đề nhất định, mô phỏng mối quan hệ của người lớn trong xã hội. Đó là những quan hệ mà trẻ chăm sóc và trở thành đối tượng người dùng trong hành vi của chúng. Ví dụ : Quan hệ giữa bác sỹ và bệnh nhân Quan hệ giữa người mua hàng và người bán hàng + Những quan hệ thực : Đó là những quan hệ qua lại giữa những trẻ cùng, là người tham gia trò chơi, những người bạn cùng triển khai một việc làm chung. Trẻ tập hợp nhau thành nhóm để luận bàn với nhau về chủ đề chơi, việc phân vai, thỏa thuạn về luật chơi và xử lý những yếu tố xảy ra trong quy trình chơi. Trong TCĐVTCĐ những quan hệ xã hội được bộc lộ-việc thực thi hành vi của vai chơi là phải tạo ra những mối quan hệ với những vai khác nhau. Sức sống của TC § VTC § là ở chỗ nó tạo ra được mối quan hệ giữa những vai. Đó chính là thực chất xã hội của trò chơi. Những mối quan hệ xã hội được mô phỏng vào trò chơi có một điểm đáng quan tâm là nó làm phát sinh luật lệ hành vi của những vai buộc phải tuân theo. Như vậy luật lệ hành vi của những vai được phát sinh từ những mối quan hệ được xác lập giữa những trẻ nhỏ tham gia vào trò chơi. 3. 2. 4. Đồ chơi và thực trạng chơi Đồ chơi là phương tiện đi lại vật chất dùng trong khi chơi nó không mang ý nghĩa đời sống hàng ngày. Trong đồ chơi bộc lộ đặc thù nổi bật của vật phẩm. Chính hình dáng tổng quát của đồ chơi giúp trẻ hoàn toàn có thể tái tạo và bộc lộ những hành vi tương ứng so với vật phẩm ấy. Có 2 loại đồ chơi : + Loại thứ nhất : những đồ chơi do người lớn làm cho trẻ, mô phỏng theo những vật phẩm thực ( búp bê, xe hơi, cái bút … ) + Loại thứ hai : những vật sửa chữa thay thế cho những vật thực ( cái gậy thay cho thanh kiếm, cái chổi thay cho con ngựa … ) Do chơi chỉ là vật sửa chữa thay thế nên khi trẻ thao tác với vật phẩm sửa chữa thay thế thì những thao tác này không tương ứng với những hành vi thực, từ đó buộc trẻ phải tưởng tượng ra thực trạng chơi. Hay nói cách khác hoạt động giải trí chơi của trẻ đã tạo ra hiệu quả là thực trạng chơi tưởng tượng ( A. N. Leoncheep ). 3. 3. Sự tăng trưởng của trò chơi đóng vai theo chủ đề + Từ thao tác với vật phẩm, đồ chơi của trẻ tuổi ấu nhi tăng trưởng thành TCĐVTCĐ ở tuổi mẫu giáo. Cuối tuổi nhà trẻ, ở trẻ Open chơi mô phỏng, chơi thao tác. Trẻ bắt chước 1 số ít thao tác của người lớn như cho ăn, cho con uống, lau mặt … Tất cả những hành vi mô phỏng này được diển ra trong thực trạng tưởng tượng nhờ những đồ chơi thay thế sửa chữa. Đây là quá trình chuẩn bị sẵn sàng cho sự sinh ra của TCĐVTCĐ ở tuổi mẫu giáo. Vào ba tuổi, TCĐVTCĐ đề xuất hiện. Ở quá trình tiên phong có khi trẻ có vai, có khi trẻ chưa có vai, chỉ đơn thuần là hành vi mô phỏng theo một vai nào đó mà trẻ thích, trẻ chưa tự xác lập được mình đóng vai gì. Nhưng thực trạng này nhanh gọn chuyển sang quá trình tăng trưởng mới, trẻ biết nhận vai và hành vi tương thích với vai trẻ nhận. Trẻ chưa thể chơi lâu với một vai nào mà thường bị hấp dẫn bởi những đồ chơi mê hoặc. Chính vì vậy trong một buổi chơi trẻ thường đóng 1 số ít vai. + Đến cuối ba tuổi – đầu bốn tuổi : trẻ mong ước bộc lộ vai chơi mình đóng bằng nội dung đa dạng chủng loại hơn như : quan hệ, đối xử và đời sống tình cảm tương thích với vai chơi. Trẻ thường chơi thành những nhóm nhỏ – nhưng đơn thuần là cùng nhau mô phỏng mối quan hệ điển hình nổi bật của người lớn mà trẻ nhận thức được. Ở trẻ chưa có sự luận bàn bàn luận trong nhóm chơi. + Tuổi mẫu giáo nhỡ ( 4-5 tuổi ) : những nhóm chơi được hình thành ở quy trình tiến độ trước được củng cố bền vững và kiên cố hơn, số trẻ trong mỗi nhóm đông hơn ( 4, 5 đến 6 trẻ ). Các thành viên trong nhóm đã biết cùng tranh luận, luận bàn về chủ đề, nội dung, phân vai bộc lộ và tìm đồ chơi sửa chữa thay thế để bộc lộ ý đồ chơi. Trẻ còn phản ánh đời sống tình cảm của vai chơi, phản ánh mối quan hệ xã hội của vai mà mình đã nhận, đặc biệt quan trọng là trẻ bộc lộ được 1 số ít tiêu chuẩn đạo đức đặc trưng của vai hơn. + Đến tuổi cuối mẫu giáo nhỡ – quy trình tiến độ đầu của tuổi mẫu giáo lớn : những ấn tượng và xúc cảm của trẻ về đời sống hoạt động và sinh hoạt của người lớn cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn. Bắt đầu có sự Open của tập thể chơi nhỏ trên cơ sở hợp nhất những nhóm chơi nhỏ có nội dung chơi gần nhau. ( như nhóm mái ấm gia đình hợp với nhóm lớp mẫu giáo ). Đến quá trình 2 và tiến trình 3 của tuổi mẫu giáo lớn – số nhóm trong tập thể tăng dần, những mối quan hệ chơi được lan rộng ra hơn, nội dung chơi nhiều mẫu mã hơn và giống thật hơn. Lúc này tập thể chơi nhỏ không còn cung ứng nhu yếu chơi của trẻ nữa và tập thể chơi chung đã được sinh ra – đây là tiến trình tăng trưởng cao nhất của TCĐVTCĐ. Tính tự nguyện, tính độc lập và phát minh sáng tạo của trẻ trong khi chơi được biểu lộ hơn bất kỳ quy trình tiến độ nào trước đó. Như vậy sự Open và tăng trưởng của TCĐVTCĐ ở tuổi mẫu giáo đã phản ánh sự tăng trưởng về nhận thức và về tâm ý xã hội nói chung của trẻ lứa tuổi này. 4. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. 4. 1. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng nhận thức : Ở tuổi mẫu giáo, đây là thời kì tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ hoạt động giải trí nhận thức của trẻ : Đó là sự khuynh hướng của trẻ vào những thuộc tính và những quan hệ bên ngoài của sự vật, hiện tượng kỳ lạ ( cảm xúc, tri giác ), đó là những bước thay đổi mới trong quy trình tư duy và tưởng tượng. Hoạt động đi dạo, mà TT là TCĐVTCĐ có vai trò quan trọng so với sự nhận thức của trẻ. Để tiếp đón được những vai chơi, yên cầu trẻ phải quan sát và miêu tả đối tượng người dùng có trình tự và tỉ mỉ hơn. Ví dụ : trẻ quan sát thấy bác sĩ phải mặc áo blu trắng, tai đeo ống nghe và những thao tác khám bệnh của bác sĩ. Với những vật phẩm chơi, bắt đầu trẻ cầm nắm vật phẩm lên tay, xoay trở mọi phía, ngắm nhìn, sờ mó cẩn trọng và quan tâm đến những đặc thù điển hình nổi bật nhất của nó. Dần dần trong trò chơi để thay thế sửa chữa cho những vật phẩm thật, trẻ không cần cầm vật phẩm lên tay nữa mà chỉ cần tri giác thôi cũng hoàn toàn có thể diễn đạt khá vừa đủ thuộc tính của đối tượng người tiêu dùng. Từ đó trẻ nhận thấy những sự vật có những đặc thù tương giống với vật thật trẻ muốn sửa chữa thay thế. Ví dụ trẻ quan sát thấy chiếc gậy dài nhỏ tương giống với hình dáng của thanh kiếm. Từ việc phân biệt, nắm vững những thuộc tính bên ngoài của sự vật hiện tượng kỳ lạ. Thông qua TCĐVTCĐ, trẻ phối hợp với những hành vi thực tiễn. Hai thành phần này tác động ảnh hưởng lẫn nhau, tương hỗ nhau tạo ra hành vi nhận cảm của trẻ. Hành động đó ngày càng có tổ chức triển khai, có hiệu suất cao hơn, đủ để tạo ra cho trẻ một hình ảnh tương đối vừa đủ về đối tượng người tiêu dùng. Như vậy, sự hoàn thành xong hành vi nhận cảm của trẻ là sự đổi khác hành vi xu thế bên ngoài thành những hành vi tri giác. Nói cách khác, hành vi nhận cảm của trẻ nhỏ lứa tuổi trên mẫu giáo được hình thành theo chính sách chuyển vào trong, trải qua trò chơi của trẻ – TCĐVTCĐ. + Đối với sự tăng trưởng của tư duy Đến tuổi mẫu giáo, tư duy của trẻ có một bước ngoặt rất cơ bản : đó là sự chuyển tư duy từ bình diện bên ngoài vào bình diện bên trong. Thực chất đó là việc chuyển những hành vi xu thế bên ngoài thành những hành vi khuynh hướng bên trong, theo chính sách nhập tâm dựa vào những hính ảnh của sự vật và hiện tượng kỳ lạ trong đời sống. Cũng có nghĩa là chuyển từ kiểu tư duy trực quan – hành vi sang kiểu tư duy hình tượng. Việc chuyển từ tư duy trực quan hành vi sang tư duy trực quan hình tượng là nhờ trẻ tích cực hoạt động giải trí với những vật phẩm. Quan trọng hơn đó là do việc nảy sinh hoạt động đi dạo với TCĐVTCĐ là chủ yếu. Loại trò chơi này giúp trẻ hình thành tính năng kí hiệu – tượng trưng của ý thức. Chức năng này được biểu lộ ở năng lực dùng một vật này thay thế sửa chữa cho một vật khác và hành vi với vật thay thế sửa chữa như thể hành vi với vật thật. Ví dụ : trẻ lấy cái chổi dùng làm ngựa – và hành vi với ngựa như thật. Lúc đầu, công dụng kí hiệu liền với hoạt động giải trí thực tiễn, giúp con người đi sâu mày mò thực chất vấn đề về một mặt nào đấy. Ở trẻ nhỏ sự nắm vững những hoạt động giải trí với vật phẩm và sau đó là sự tách rời hành vi ra khỏi vật phẩm là những tiền đề cho công dụng kí hiệu được phát sinh. Và khi một hành vi được triển khai không phải so với vật phẩm thật mà với vật phẩm thay thế sửa chữa thì hành vi đó mất đi ý nghĩa thực tiễn của nó. Khi đó nó trở thành một hình ảnh, một kí hiệu của hành vi có thực. Hiện tượng này xảy ra nhiều trong TCĐVTCĐ của trẻ. Chẳng hạn : khi trẻ dùng cái chổi để đánh đàn. Ở đây Open hai loại kí hiệu : kí hiệu của hành vi – tức là hành vi đánh đàn vờ vịt và kí hiệu vật phẩm – tức là cái đàn vờ vịt ( cái chổi ). TCĐVTCĐ làm Open ở trẻ nhiều mạng lưới hệ thống kí hiệu : mạng lưới hệ thống kí hiệu về vật phẩm, mạng lưới hệ thống kí hiệu về hành vi, mạng lưới hệ thống kí hiệu về con người. Việc phát sinh những mạng lưới hệ thống kí hiệu này không phải là tiền đề mà là hiệu quả của việc nắm vững hành vi với vật phẩm thay thế sửa chữa diễn ra trong TCĐVTCĐ. Một khi đứa trẻ nhận ra được điều này thì cũng chính lúc ấy, công dụng kí hiệu được sinh trong ý thức trẻ. Đây là bước chuyển biến quan trọng trong nhận thức của trẻ với thiên nhiên và môi trường xung quanh. + Đối với sự tăng trưởng của trí tưởng tượng Trí tưởng tượng của trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo được hình thành hầu hết qua TCĐVTCĐ. Trong khi chơi, trẻ hoạt động giải trí sôi sục, chơi hết mình và dữ thế chủ động như chính đời sống của mình vậy. Trí tưởng tượng được phát sinh mở màn khi đứa trẻ biết dùng vật thay thế sửa chữa trong trò chơi với một loạt hoạt động giải trí mang đặc thù kí hiệu tượng trưng. Việc thay thế sửa chữa vật phẩm này bằng vật phẩm khác trong trò chơi dẫn đến chỗ làm phát sinh năng lực bổ trợ, thay thế sửa chữa những sự vật, trường hợp, những sự kiện thực bằng việc thiết kế xây dựng lên những hình tượng mới từ những hình tượng đã tích góp được – tức là phát sinh trí tưởng tượng. Ví dụ : Cái gối được trẻ tượng tượng thành em bé, dãy ghế được tưởng tượng thành đoàn tàu … Các vai chơi càng nhiều mẫu mã bao nhiêu thì sức tìm tòi, trí tưởng tượng của trẻ cũng nhiều mẫu mã bấy nhiêu. Bằng trí tưởng tượng trong khi chơi, trẻ hoàn toàn có thể làm được mọi việc và hoàn toàn có thể là bất kỳ cái gì mình muốn. Trẻ hoàn toàn có thể làm bác sĩ, làm cô giáo, làm chú bộ đội, làm bệnh nhân … thậm chí còn trẻ hoàn toàn có thể tưởng tượng mình là siêu nhân bay vào ngoài hành tinh. Trong thời hạn đầu trí tưởng tượng của trẻ không tách khỏi tri giác đối tượng người tiêu dùng và hành vi chơi với những đối tượng người tiêu dùng ấy. Em bé nhảy và kẹp đôi chân vào cái gậy, lập tức em bé trở thành kị sĩ và cái gậy trở thành con ngựa. Dần dần, những em không cần đến chỗ dựa bên ngoài nữa mà chuyển vào trí tượng tượng ngầm trong đầu. Chẳng hạn có những em đang chơi và tưởng tượng ra rằng mình đang là một công chúa sống trong hoàng cung lộng lẫy. Trí tưởng tượng trong khi chơi của trẻ được biểu lộ tiếp tục, bay bổng và rộng khắp. Sự thao tác không stress của trí tưởng tượng là một trong những con đường dẫn trẻ đến chỗ nhận thức và khám phá quốc tế xung quanh, nó vượt ra khỏi số lượng giới hạn và kinh nghiệm tay nghề cá thể chật hẹp của trẻ. Nó nuôi dưìng, hình thành trong đầu trẻ những tham vọng cao đẹp về đời sống sau này. 4. 2. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng ngôn từ. Trong suốt lứa tuổi mẫu giáo, ngôn từ của trẻ được tục tăng trưởng mạnh. Vốn từ được lan rộng ra ( từ 300 – 400 từ ở lứa tuổi ấu nhi lên đến 3000 – 4000 từ ở lứa tuổi mẫu giáo ). Cấu trúc ngữ pháp được triển khai xong dần, trẻ phát âm đúng chuẩn hơn. Sự tăng trưởng ngôn từ của trẻ mẫu giáo diễn ra trong mèi quan hệ phức tạp hóa hoạt động giải trí của trẻ, trong TCĐVTCĐ – khi trẻ tiếp xúc với những người xung quanh và với những bạn cùng chơi. Trẻ chơi cùng những bạn trong nhóm. Để tiếp đón tốt vai chơi và để những bạn hiểu được mục tiêu vai chơi, trẻ phải nắm vững ý nghĩa của từ vựng thông dụng, phát âm gần đúng cách phát âm của người lớn. Đặc biệt, trẻ phải biết cách dùng ngôn từ tương thích với thực trạng tiếp xúc và nắm được mạng lưới hệ thống ngữ pháp phức tạp. ( Quy luật ngôn từ, nói năng mạch lạc, tự do ). Ví dụ : khi trẻ đóng vai là cô giáo, trẻ biết mình là cô giáo nên nói năng phải êm ả dịu dàng, rõ rµng học viên mới dể hiểu. Tuy nhiên trải qua những vai chơi, trẻ hầu hết nắm vững phong thái ngôn từ hoạt động và sinh hoạt và chỉ ở một mức độ nào đó là phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật. Cho nên đứa trẻ phải học thêm nhiều ở nhà trường, ở sách báo … để nắm vững thâm thúy hơn tiếng mẹ đẻ của mình. 4. 3. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng tình cảm. Ở tuổi mẫu giáo, tình cảm chi phối tổng thể những mặt trong hoạt động giải trí tâm ý đứa trẻ. Nó có sự chuyển biến can đảm và mạnh mẽ, vừa phong phú và đa dạng, vừa thâm thúy hơn những quy trình tiến độ lứa tuổi trước đó. Tình cảm của con người chỉ được phát sinh trong những mối quan hệ giữa người và người, mà ở trẻ mẫu giáo mối quan hệ ấy được lan rộng ra một cách đáng kể trải qua những vai chơi trong TCĐVTCĐ. TCĐVTCĐ giúp trẻ được hóa mình vào những vai trò khác nhau và trẻ gửi gắm tổng thể mọi tình cảm, cảm hứng của bản thân vào vai trò ấy. Những tình cảm của trẻ được biểu lộ một cách độc lạ : trẻ rất âu yếm khi bế một em bé, rất đồng cảm với người ốm khi làm bác sĩ hay chăm sóc cho học viên khi làm một cô giáo … Tất cả những điều đó là thời cơ tốt cho sự giáo dục những tình cảm đạo đức, tình cảm thẩm mĩ, lòng nhân ái ở trẻ – Đây chính là cơ sở quan trọng của sự tăng trưởng nhân phẩm sau này. Đồng thời, sự tăng trưởng tình cảm ở trẻ mẫu giáo không chỉ bộc lộ ở thái độ với người xung quanh mà còn bộc lộ ở thái độ so với bản thân mình. Khi tiếp đón một vai xã hội – trẻ đã biết lĩnh hội những chuẩn mực, quy tắc hành vi. .., đã biết phấn khởi khi người lớn khen ngợi ( nếu bộc lộ tốt vai chơi ) hay buồn rầu khi bị nhắc nhở. Với sự hình thành sự tự ý thức ở lứa tuổi mẫu giáo, trẻ mở màn gây ra niềm vui sướng tự hào, nỗi đau khổ, xấu hổ khi chỉ có một mình đứa trẻ mà không cần sự xuất hiện của người lớn. Luật lệ trong những trò chơi giúp trẻ tinh chỉnh và điều khiển được những xúc cảm tự phát của bản thân mình, biết bộc lộ sắc thái tình cảm một cách tế nhị như bằng ánh mắt, nụ cười, nét mặt, điệu bộ, cử chỉ, giọng nói … Cho nên, ở thời gian mà nhân cách vừa mới được hình thành – người lớn cần giáo dục cho trẻ một lối sống đẹp, uốn nắn ngay từ đầu, tránh để lại những di chứng, những dấu ấn không đẹp trong tâm hồn trẻ. 4. 4. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng ý chí. Ý chí Open ở trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo như thể một sự kiểm soát và điều chỉnh có ý thức so với hành vi của bản thân. Thông qua TCĐVTCĐ – mà đơn cử là luật của trò chơi – ở trẻ mẫu giáo đã hình thành năng lực bắt những hành vi của mình phải phục tùng một trách nhiệm nào đó và khắc phục những khó khăn vất vả để cung ứng nhu yếu của người lớn hay của bạn hữu cùng trong nhóm chơi. Ví dụ : Khi được phân vai làm chú bộ đội, trẻ phải hoàn thành xong được trách nhiệm đứng gác … Để bộc lộ tốt vai chơi, trẻ mẫu giáo cũng đã mở màn tinh chỉnh và điều khiển hoạt động giải trí tâm chí của mình như chú ý quan tâm, trí nhớ … từ chỗ không chủ định sang chủ định. Chẳng hạn như biết tập trung chuyên sâu quan sát cô giáo, không lơ đãng nhìn đi chỗ khác, nhớ những thao tác lên lớp của cô để khi đóng vai cô giáo được tốt hơn. Những mạng lưới hệ thống thứ bậc được hình thành trong TCĐVTCĐ làm cho trẻ phải có cuộc đấu tranh để chọn ra cách xử lý, điều đó dẫn tới năng lực tự chủ, tự kiềm chế nguyện vọng và ham muốn của mình được hình thành. Và điều đó cũng có nghĩa là trẻ đã tăng trưởng được ý chí. Hành động ý chí ngày càng tăng và chiếm một tỷ suất đáng kể trong “ bức tranh ” hành vi của trẻ ở tuổi mẫu giáo khi có những điều kiện kèm theo giáo dục tốt. Người lớn cần tạo ra những trường hợp trong TCĐVTCĐ, buộc trẻ phải lựa chọn cách xử lý, qua đó ý chí mới được tăng trưởng 4. 5. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng mạng lưới hệ thống động cơ của trẻ. Trong suốt thời kỳ mẫu giáo, ở trẻ diễn ra những biến hóa cơ bản trong hành vi : chuyển từ hành vi tự phát sang hành vi mang đặc thù xã hội hay hành vi mang đặc thù nhân cách. Đó cũng là quy trình nảy sinh động cơ ở trẻ. + Trước hết, đó là những động cơ gắn liền với ý thích muốn được như người lớn. Nguyện vọng này biến thành động cơ, dẫn trẻ tới việc sắm vai trong những trò chơi ĐVTCĐ. Trong khi chơi TCĐVTCĐ, trẻ ham muốn, thích thú thực sự không phải là do tác dụng trò chơi mang lại mà chính nằm ngay ở quy trình chơi. Những động cơ gắn liền với quy trình chơi có ảnh hưởng tác động khá can đảm và mạnh mẽ thôi thúc hành vi của trẻ. Nó làm cho toàn bộ hành vi của trẻ mang một sắc thái riêng, nét độc lạ riêng của tuổi mẫu giáo. Trẻ tham gia vào TCĐVTCĐ víi động cơ nhằm mục đích làm cho người lớn vui lßng và yêu dấu khởi đầu Open, thôi thúc hành vi tích cực ở trẻ. Đồng thời, TCĐVTCĐ giúp trẻ hình thành những động cơ “ vì xã hội ”, muốn làm một cái gì đó cho người khác, mang lại quyền lợi cho người khác. Ví dụ : Trẻ nhận vai làm bác sĩ mong ước chữa bệnh cho người nghèo, như vậy sự Open TCĐVTCĐ giúp trẻ hình thành mạng lưới hệ thống động cơ : hoàn toàn có thể kể đến như là động cơ muốn tự chứng minh và khẳng định mình, động cơ muốn nhận thức, muốn tò mò về quốc tế xung quanh, động cơ thi đua, động cơ xã hội … + TCĐVTCĐ còn giúp trẻ hình thành quan hệ phụ thuộc vào theo thứ bậc của những động cơ, hay còn gọi là mạng lưới hệ thống thứ bậc những động cơ. § ây là một cấu trúc tâm ý mới trong sự tăng trưởng nhân cách của trẻ mẫu giáo. Các động cơ được sắp xếp theo ý nghĩa quan trọng của mỗi động cơ đó so với bản thân đứa trẻ. Những động cơ này thường không sống sót song song. Ở mỗi đứa trẻ, lại có một động cơ nào đó được đưa lên số 1, chiếm vị trí lợi thế. Ví dụ : có trẻ thích nhận vai bác sĩ vì bản thân việc làm làm bé thích ( được mặc áo blu trắng, được đeo ống khám bệnh, khám bệnh. .. ), có bé thì thích được khám bệnh, giúp sức người ốm. .. Hệ thống động cơ của trẻ trọn vẹn phụ thuộc vào vào sự giáo dục của người lớn và ảnh hưởng tác động của đời sống bên ngoài mà trẻ tiếp xúc. 4. 6. Vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng “ cái tôi ” ở trẻ. Từ 3 tuổi, biểu lộ về “ cái tôi ” của trẻ đã hình thành. Trong suốt tuổi mẫu giáo, “ cái tôi ” tăng trưởng mạnh và từ từ trở thành ý thức về bản thân. TCĐVTCĐ giữ vai trò tích cực trong quy trình hình thành sự tự ý thức của trẻ mẫu giáo. Trước tiên, trẻ muốn tự khẳng định chắc chắn mình, muốn tách ra khỏi người lớn và “ làm người lớn ”. TCĐVTCĐ với những vai trò khác nhau đã thỏa mãn nhu cầu nhu yếu đó của trẻ. Khi nhập vào những mối quan hệ trong trò chơi, điều quan trọng là trẻ phát hiện ra mình trong nhóm bạn hữu cùng chơi. Kể cả trong quan hệ thực cũng như trong quan hệ chơi, trẻ có dịp so sánh, so sánh mình với những bạn, trẻ thấy được vị trí cña mình trong nhóm chơi. Từ đó, giúp trẻ kiểm soát và điều chỉnh hành vi bản thân sao cho tương thích với mục tiêu chơi chung. Thông qua việc biểu lộ những trò chơi, ý thức bản ngã của trẻ còn được bộc lộ rõ nhất trong sự tự nhìn nhận về thành công xuất sắc và thất bại của mình, về những ưu điểm và khuyết điểm của bản thân, về những năng lực và cả sự bất lực. Ở tuổi mẫu giáo lớn, sự tăng trưởng giới tính cũng thể hiện “ cái tôi ” của trẻ. Trẻ không những nhận ra mình là trai hay gái mà còn biết rõ ràng nếu mình là trai hay gái thì phải hành vi như thế nào cho tương thích. TCĐVTCĐ phản ánh rất rõ ràng điều này : những bé trai thường đóng vai bộ đội, công an, bảo vệ, siêu nhân. .. những bé gái thường đóng vai cô giáo, vai nội trợ, vai bán hàng. .. Trong khi nhận xét nhau qua những vai chơi : trẻ cũng biếu hiện giới tính khá rõ : trẻ thường nói : “ con trai mà lại khóc nhè ”, hay “ con gái mà lại đánh nhau ”. .. Ý thức bản ngã ( cái tôi ) được xác lập rõ ràng giúp trẻ tinh chỉnh và điều khiển, kiểm soát và điều chỉnh hành vi của mình dần tương thích với những chuẩn mực, quy tắc xã hội. Đồng thời, được cho phép trẻ thực thi những hành vi có chủ tâm hơn. C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ. Vui chơi – mà TT là TCĐVTCĐ thực sự là hoạt động giải trí chủ yếu của trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo. Thông qua việc đảm nhiệm những vai chơi, trẻ dần triển khai xong mọi mặt với đời sống tâm ý của bản thân. Trẻ nhận biết quốc tế xung quanh một cách xuất sắc hơn và trong bước đầu tham gia vào đời sống của người lớn. Mỗi vai chơi của trẻ trong TCĐVTCĐ biểu lộ một vị thế xã hội nhất định và được gắn vào những thực trạng đơn cử. Trẻ mẫu giáo từ những bài học kinh nghiệm tiên phong của đời sống trở thành người theo một con đường riêng của mình với những đặc thù mà chỉ riêng mình mới có. TCĐVTCĐ có vai trò quan trọng trong việc đặt những viên gạch tiên phong, kiến thiết xây dựng một nhân cách triển khai xong, một sự tăng trưởng tâm ý thông thường cho trẻ mẫu giáo sau này. Thấy được vai trò của TCĐVTCĐ so với sự tăng trưởng tâm ý trẻ nhỏ lứa tuổi mẫu giáo, mái ấm gia đình và những trường mần nin thiếu nhi cần tạo điều kiện kèm theo để trẻ được tham gia vào những hoạt động giải trí đi dạo, một nhu yếu không hề thiếu của trẻ. Người lớn cần tổ chức triển khai, cần tạo ra những thực trạng có yếu tố trong trò chơi để trẻ tự xử lý. Cụ thể : – Người lớn không nên chăm sóc đến hiệu quả mà chăm sóc đến quy trình. Tức là trong quy trình chơi, trẻ đã chơi những gì, đã hoạt động giải trí như thế nào. – Cha mẹ tham gia cùng. Nếu trẻ nhu yếu cha mẹ đóng vai theo nhu yếu của trẻ, tốt nhất hãy hỏi nguyên do, nghe lý giải và đồng ý chấp thuận làm theo những nhu yếu đó. – Không chơi thay trẻ. Hãy để trẻ tự chơi, không nên vì thấy trẻ đóng vai chưa đạt mà cha mẹ đóng thay trẻ hay tinh chỉnh và điều khiển hoạt động giải trí của trẻ. Hãy lắng nghe và trợ giúp trẻ khi trẻ gặp khó khăn vất vả. Khi tổ chức triển khai hoạt động giải trí đi dạo cho trẻ, người lớn cần đưa vào đó những bài học kinh nghiệm giáo dục có tác động ảnh hưởng tích cực tới sự tăng trưởng tâm ý trẻ. “ Nếu từ đứa trẻ 5 tuổi đến người lớn, khoảng cách chỉ là một bước thì từ đức trẻ sơ sinh đến đứa trẻ 5 tuổi là một khoảng chừng dài kinh điển ”. ( L. N. Tonxtoi ). DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Phạm Thị Châu, 2000. Giáo dục học mần nin thiếu nhi. NXBĐHQGHN Nguyễn Văn Đồng, 2004. Tâm lý học tăng trưởng. NXBCTQG Trương Thị Khánh Hà. Luận văn thác sĩ khoa học TLH : Nghiên cứu trình độ tăng trưởng tư duy trực quan – hình tượng của trẻ nhỏ cuối mẫu giáo, trước khi bước vào lớp 1. NH. Levitop, 1972. Tõm lý học trẻ nhỏ và tõm lý học sư phạm. NXB Thành Phố Đà Nẵng Thái Phong Minh, 2001. Lịch sử trũ chơi. NXB Tổng hợp TPHCM. V. X. MuKhina, 1980. Tõm lý học mẫu giỏo ( tập 1 ). NXBGD Vũ Thị Nho, 2000. Tâm lý học phỏt triển. NXBQGHN. Maurice Tieche, 2000. Phương pháp giáo dục trẻ con. NXB TP. Đà Nẵng. Nguyễn Ánh Tuyết, 2007. Tâm lý học trẻ nhỏ lứa tuổi mần nin thiếu nhi. NXBĐHSP 10. Nguyễn Ánh Tuyết, 1990. Tâm lý học trẻ nhỏ. NXBGD – BGD và § T 11. Nguyễn Khắc Viện, 1978. Ng © y th ¬. NXBPN 12. Trang web : Chametainamg. com

Các file đính kèm theo tài liệu này :

• Trò chơi đóng vai theo chủ đề và vai trò của nó đối với sự phát triển tâm lý trẻ em tuổi mẫu giáo.doc

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá