Cơ hội và thách thức tham gia EVFTA: góc nhìn doanh nghiệp

Cơ hội và thách thức tham gia EVFTA : góc nhìn doanh nghiệpNgày 01/8/2020, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu ( EVFTA ) đã chính thức có hiệu lực thực thi hiện hành, mở ra những cơ hội và triển vọng vô cùng to lớn. Đây là một trong những Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới tổng lực, chất lượng cao, bảo vệ cân đối quyền lợi cho cả Việt Nam và Liên minh châu Âu ( EU ). Hiệp định kỳ vọng sẽ mang lại nhiều triển vọng lớn trong thôi thúc thương mại và góp vốn đầu tư, có ý nghĩa quan trọng so với nền kinh tế tài chính cả nước nói chung và Nghệ An nói riêng .Bên cạnh những ảnh hưởng tác động chung tới nền kinh tế tài chính, Hiệp định cũng có những ảnh hưởng tác động khác nhau so với những ngành do mức độ Open, lợi thế cạnh tranh đối đầu, năng lượng của từng ngành là khác nhau. Ngoài ra, tác động ảnh hưởng gián tiếp của EVFTA trải qua sức ép cải cách thể chế cũng sẽ mang lại những tác động ảnh hưởng tích cực tới nền kinh tế tài chính nước ta. Đối với EU, thoả thuận này là bước đệm quan trọng cho một thoả thuận thương mại lớn hơn với những vương quốc ASEAN .

Ảnh minh họa 1

Cơ
hội và bứt phá cho doanh nghiệp Nghệ An

EU là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai quốc tế và là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam ( sau Hoa Kỳ ), đây quả là một thị trường rất tiềm năng với những doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp Nghệ An. Với 3,4 triệu dân và trên 23.000 doanh nghiệp ĐK lũy kế, trong đó có hơn 13.200 doanh nghiệp đang hoạt động giải trí, đứng thứ 10 cả nước ; EVFTA sẽ tạo ra nhiều cơ hội, là cú “ hích ” rất lớn cho xuất khẩu của Nghệ An, giúp đa dạng hóa thị trường và mẫu sản phẩm xuất khẩu, đặc biệt quan trọng là những mẫu sản phẩm vốn có nhiều lợi thế cạnh tranh đối đầu .
Trong những năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm & hàng hóa giữa những doanh nghiệp Nghệ An vào thị trường châu Âu đều có sự tăng trưởng, trung bình đạt khoảng chừng 50 – 60 triệu USD / năm, chiếm 6-7 % tổng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm & hàng hóa của tỉnh. Hiện có hơn 40 doanh nghiệp đang hoạt động giải trí xuất, nhập khẩu với thị trường EU và hơn 150 doanh nghiệp xuất khẩu khác sẽ có cơ hội lan rộng ra thị trường, ngày càng tăng kim ngạch xuất khẩu. Đây thực sự là số lượng khá nhã nhặn khi mà những doanh nghiệp Nghệ An ngày càng tăng trưởng, phong phú .
Những loại sản phẩm xuất khẩu đó phải kể đến là : Hàng dệt may ( chiếm xê dịch 60 % ) với hơn 20 dự án Bất Động Sản may đã góp vốn đầu tư và đi vào hoạt động giải trí, lôi cuốn hàng chục ngàn lao động ; hoa quả chế biến và nước hoa quả ( giao động 30 % ) ; những loại sản phẩm khác như : Chè, hạt tiêu, hạt phụ gia nhựa, tinh dầu thông, gạch ốp lát … chiếm khoảng chừng 10 % được xuất khẩu sang thị trường 26/27 nước thuộc khối những nước EU, trong đó đa phần là Anh, Đức, Pháp. Các loại sản phẩm xuất khẩu nòng cốt như may mặc, hoa quả chế biến và nước hoa quả … dự kiến tăng cao và có lợi thế hơn cả do bên cạnh việc xoá bỏ thuế nhập khẩu, những doanh nghiệp có cơ hội cạnh tranh đối đầu công minh với doanh nghiệp những nước đang được hưởng khuyễn mãi thêm thuế quan từ EU. Bên cạnh đó, những mẫu sản phẩm nhóm nông sản như gạo ( dự kiến tăng thêm 65 % vào năm 2025 ), dệt ( tăng thêm 67 % ) … đây là những thế mạnh mà những doanh nghiệp Nghệ An cần phát huy tối đa trong thời hạn tới .
EVFTA còn tạo nhiều cơ hội cho những doanh nghiệp Nghệ An tham gia vào những chuỗi đáp ứng, tạo điều kiện kèm theo cho doanh nghiệp tăng trưởng, tăng hiệu suất lao động, sản xuất nguyên phụ liệu, giảm gia công ; tham gia vào những quy trình sản xuất có giá trị ngày càng tăng cao hơn, kéo theo sự góp vốn đầu tư và tăng trưởng của nhiều ngành công nghiệp tương hỗ khác .
Ảnh minh họa 2

Những khó khăn và thách
thức

Tuy nhiên, hơn 98 % những doanh nghiệp Nghệ An là doanh nghiệp nhỏ và vừa ( DNNVV ), thậm chí còn siêu nhỏ. Tài chính hạn hẹp, công nghệ tiên tiến lỗi thời, năng lực tiếp cận, chớp lấy thông tin pháp lý, những nội dung cam kết trong những Hiệp định khá phức tạp yên cầu những doanh nghiệp phải có kỹ năng và kiến thức nhất định, có cán bộ chuyên trách, năng lực thích ứng cao, nắm vững công nghệ thông tin và quy đổi số trong doanh nghiệp. Ngoài ra, bên cạnh những thách thức như nâng cao giá trị, chất lượng loại sản phẩm hàng hoá để cạnh tranh đối đầu tại thị trường EU, coi trọng trách nhiệm xã hội, minh bạch hoá thông tin về lao động, thiên nhiên và môi trường sản xuất ( vốn dĩ chưa được nhiều doanh nghiệp chăm sóc ) ; thì thách thức lớn nhất với những DNNVV phải đương đầu lại chính là những rào cản kỹ thuật mà nhiều doanh nghiệp Nghệ An đã ít chăm sóc, như : Quyền sở hữu trí tuệ, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh dịch tễ, quy tắc ứng xử, những lao lý về bảo vệ thiên nhiên và môi trường, nguồn gốc nguồn gốc của sản phẩm & hàng hóa, hướng dẫn địa lý, những pháp luật về tỷ suất nội địa hóa … sẽ gây không ít khó khăn vất vả cho những doanh nghiệp .
Ảnh minh họa 3

Ý kiến của chuyên gia và
doanh nghiệp

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nafoods Group, một Doanh nghiệp có khá nhiều kinh nghiệm tay nghề với thị trường EU chứng minh và khẳng định : doanh nghiệp Nghệ An mặc dầu đã có nhiều nỗ lực, tìm tòi đối tác chiến lược xuất khẩu những mẫu sản phẩm thế mạnh, truyền thống cuội nguồn sang EU, nhưng vẫn có nhiều điều cần quan tâm sau khi EVAFTA có hiệu lực thực thi hiện hành. Hàng hoá xuất khẩu sang thị trường này muốn được hưởng tặng thêm thuế quan thì những doanh nghiệp cần cung ứng những lao lý về quy tắc nguồn gốc hàng hoá. Quy tắc nguồn gốc trong EVFTA tuy không mới nhưng khá phức tạp. Ngoài ra, những doanh nghiệp cần chú trọng đến những yếu tố về sở hữu trí tuệ, vệ sinh thực phẩm, nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội, minh bạch hóa thông tin về lao động, thiên nhiên và môi trường sản xuất, hướng dẫn địa lý …
Đặc biệt, hướng dẫn địa lý ( CDĐL ) – với mục tiêu nâng cao giá trị nông sản lẫn giá trị pháp lý, nhất là trong xuất khẩu, lại chưa được nhiều những doanh nghiệp chăm sóc và ĐK bảo lãnh ở những thị trường quốc tế. Điều này gây ra những thiệt hại nhất định và rủi ro tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc cao, thậm chí còn gặp những yếu tố về pháp lý khi ra thị trường quốc tế. Trong khi CDĐL lại là đối tượng người dùng sở hữu trí tuệ mà EU đặc biệt quan trọng chăm sóc do khối này có khá nhiều loại sản phẩm được bảo lãnh, phần lớn đó lại là những mẫu sản phẩm thế mạnh của Nghệ An. Hơn nữa, chính sách ĐK bảo lãnh và quản trị CDĐL của ta nhìn chung còn mang tính “ bao cấp ” khiến không ít doanh nghiệp và những nhà nông dân không chăm sóc, thậm chí còn lãnh đạm, ỷ lại, xem như là chuyện ở đâu đâu. Nghệ An có nhiều loại sản phẩm nông nghiệp ngon, có uy tín nhưng việc ĐK CDĐL hay bảo lãnh tên thương hiệu vẫn còn là yếu tố bỏ ngỏ .
Về nghành nghề dịch vụ này, ThS. Nguyễn Thế Thắng – quản trị Hội Làm vườn tỉnh Nghệ An cho biết, nhiều tỉnh đang khá chú trọng về CDĐL nhưng những doanh nghiệp Nghệ An vẫn còn thiếu mặn mà, trừ 1 số ít tên thương hiệu mạnh như cam của Trang trại cam Thiên Sơn. Thương hiệu cam Vinh nói chung và tên thương hiệu cam Thiên Sơn nói riêng tại Nghệ An đã có một trang trại cam đạt chứng từ xuất khẩu toàn thế giới. Đây là loại cam Xã Đoài lòng vàng thuộc vùng CDĐL cam Vinh là vùng cam ngon nổi tiếng được vận dụng khắt khe từ quá trình sản xuất, chăm bón đến dữ gìn và bảo vệ loại sản phẩm đều đạt mọi tiêu chuẩn khắc nghiệt. Cuối năm 2020, Trang trại cam Thiên Sơn đã được nhận Chứng chỉ Nông nghiệp tốt toàn thế giới GlobalGAP ( Global Good Agricultural Practices ). Đây là một trong những mẫu sản phẩm có tên thương hiệu mạnh hoàn toàn có thể xuất khẩu sang nhiều nước trên quốc tế, trong đó có thị trường EU đầy tiềm năng .
Tuy nhiên, theo ThS. Thắng, những doanh nghiệp và nhà phân phối Nghệ An còn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu chuyên nghiệp nên đa số mới chỉ chú trọng tiêu chuẩn VietGAP ( Vietnamese Good Agricultural Practices : Chứng chỉ gồm tiêu chuẩn / quy phạm quy định về thực hành thực tế sản xuất nông nghiệp tốt cho những loại sản phẩm nông nghiệp ở Việt Nam ) mà chưa chăm sóc nhiều đến những tiêu chuẩn quốc tế như GlobalGAP. Một phần cũng do những loại sản phẩm chưa cung ứng được những yên cầu khắc nghiệt như chất lượng, sản lượng và những tiêu chuẩn kỹ thuật khác nên giá tiền tương đối cao, đa phần phân phối thị trường trong nước. “ Để tên thương hiệu Nghệ tăng trưởng, tham gia vào xuất khẩu trong đó có thị trường EU và những chuỗi link trên quốc tế thì cần có sự chăm sóc, những chủ trương tương hỗ, sự vào cuộc kinh khủng của chính quyền sở tại trong đó có vai trò của Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và link HTX ’ ’, ông Thắng nói .
Mặc dù ngành dệt may là một trong những thế mạnh của tỉnh nhà, nhưng trên trong thực tiễn, loại sản phẩm dệt may phần lớn là hàng gia công xuất khẩu, giá trị ngày càng tăng thấp, công nghiệp tương hỗ cho ngành như sản xuất nguyên, phụ liệu, thiết bị, huấn luyện và đào tạo nghề, phong cách thiết kế … tăng trưởng chưa cao, nên xuất khẩu sang EU chưa nhiều dù có tiềm năng. Bên cạnh đó, Quy tắc nguồn gốc trong EVFTA so với mẫu sản phẩm này khá ngặt nghèo, loại sản phẩm dệt may lại cần phải phân phối tiêu chuẩn quy trình gia công chế biến đơn cử pháp luật tại Hiệp định này nên đây được xem là thách thức không nhỏ khi mà ngành này vẫn dựa vào nhập khẩu vải, nguyên vật liệu dệt may … nên đây là thách thức rất lớn, buộc những doanh nghiệp cần nâng cao tỷ suất nội địa hoá, thay đổi và nỗ lực nhiều trong sản xuất, kinh doanh thương mại ; nhất là khẳng định chắc chắn tên thương hiệu vốn rất được chú trọng tại EU trong khi tên thương hiệu của nhiều doanh nghiệp Nghệ An còn thiếu được chăm sóc, nên thiếu sức cạnh tranh đối đầu, thậm chí còn ngay cả trong nước .
Hơn nữa, kiến thức và kỹ năng về pháp lý, đặc biệt quan trọng là lao lý quốc tế trong kinh doanh thương mại của những doanh nghiệp Nghệ An còn chưa cao. Để tận dụng những khuyến mại từ EVFTA, những doanh nghiệp cần tìm tòi, điều tra và nghiên cứu những cam kết của EVFTA tương quan tới xuất khẩu, như : thuế quan và quy tắc nguồn gốc để từ đó kiểm soát và điều chỉnh quá trình sản xuất cho tương thích .
Một thách thức không nhỏ của những doanh nghiệp Nghệ An là thiếu lao động, nhất là lao động có kinh nghiệm tay nghề cao khi mà ngày càng nhiều dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư đi vào hoạt động giải trí, những làn sóng góp vốn đầu tư khác cũng sẽ tràn vào, tạo ra sự cạnh tranh đối đầu về nguồn lao động, những ngành, những doanh nghiệp sẽ thiếu lao động cục bộ trong những năm tới. Tuy nhiên, do đại dịch Covid-19, rất nhiều lao động có kinh nghiệm tay nghề từ những địa phương khác đã và đang về Nghệ An, năng lực không trở lại nữa thì đây sẽ là nguồn nhân lực dồi dào, nhưng chưa nhiều để phân phối cho toàn bộ doanh nghiệp .
Với tư cách là một nhà đầu tư đang tiến hành nhiều dự án Bất Động Sản ở Nghệ An, ông Nguyễn Công Hải – quản trị HĐQT Công ty CP Đầu tư và Phát triển thương mại Hacovina cho biết, ông đã tận mắt tận mắt chứng kiến từng đoàn người, hầu hết là công nhân từ những KCN ở TP. TP HCM, Tỉnh Bình Dương đổ về Nghệ An mà không khỏi lo ngại, chạnh lòng. Đây là nguồn lực vô cùng lớn mà những doanh nghiệp khác mất đi nhưng lại là cơ hội vàng mà Nghệ An có được. Chính quyền tỉnh nhà cần có ngay chính sách tương thích, có lợi nhất cho người lao động để lôi cuốn họ, nếu không thì hai tỉnh láng giềng là thành phố Hà Tĩnh và Thanh Hoá sẽ lấy mất cơ hội này. “ Hai tỉnh này đang lôi cuốn góp vốn đầu tư rất hiệu suất cao, có nhiều dự án Bất Động Sản lớn cần một số lượng nhân công khổng lồ trong tương lai gần. Khoảng cách địa lý cộng với giá nhân công có tính cạnh tranh đối đầu sẽ là sự lựa chọn số 1 của người lao động trong toàn cảnh dịch Covid-19 chưa biết khi nào chấm hết ”, ông Hải khẳng định chắc chắn .

Chính quyền cần vào cuộc hơn nữa để
tháo gỡ nút thắt

Với sự quan tâm của các Bộ, ngành Trung ương, Nghệ An còn có nhiều chính sách
sáng tạo, phù hợp tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, bình đẳng; khuyến
khích doanh nghiệp mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ, nâng cao năng
suất lao động, đẩy mạnh liên kết, tham gia tích cực vào chuỗi giá trị và mạng
sản xuất khu vực và toàn cầu; đặc biệt đối với các doanh nghiệp dệt may, chế
biến khoáng sản, hoa quả, thuỷ hải sản xuất khẩu….
Lãnh đạo các cấp vào cuộc quyết liệt, giải quyết không ít kiến nghị, vướng mắc
cho doanh nghiệp để họ yên tâm sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, các sở, ngành,
Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, VCCI đã tổ chức nhiều hoạt động như hội thảo, đào
tạo, hội chợ xúc tiến thương mại… nhằm cung cấp những kiến thức hội nhập và tìm
kiếm khách hàng cho các doanh nghiệp. Nhưng để cộng đồng doanh nghiệp tỉnh nhà
có đủ tầm, đủ kiến thức và bản lĩnh hội nhập, cụ thể là tận dụng cơ hội mà
EVFTA mang đến thì còn rất nhiều chuyện phải bàn.

Bên cạnh những nỗ lực đã làm, việc tiên phong, ngoài nỗ lực của chính doanh nghiệp thì chính quyền sở tại tỉnh Nghệ An cần đẩy nhanh, hiệu suất cao hơn nữa tiến trình cải cách hành chính, tinh giản và sát nhập cỗ máy nhằm mục đích ship hàng Nhân dân và doanh nghiệp một cách hiệu suất cao nhất. Đẩy nhanh việc tuyên truyền nội dung, tầm quan trọng của Hiệp định ; phối hợp với những Thương Hội Doanh nghiệp liên tục mở những khoá đào tạo và giảng dạy, tập huấn hướng dẫn tiến hành, thực thi những nội dung cam kết cũng như những pháp luật trong EVFTA cho những doanh nghiệp, đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp xuất nhập khẩu ; giúp những doanh nghiệp vượt qua những rào cản, tiếp thị hình ảnh, tên thương hiệu loại sản phẩm và kiến thiết xây dựng tên thương hiệu ngành hàng, loại sản phẩm xuất khẩu nòng cốt như may mặc, hoa quả chế biến và nước hoa quả, những mẫu sản phẩm sữa …
Đặc biệt chú trọng đẩy nhanh việc giảng dạy và tăng trưởng nguồn nhân lực vốn là thế mạnh của tỉnh nhà, đặc biệt quan trọng là nguồn nhân lực chất lượng cao vì theo dự báo, trong năm 2022 và nhiều năm sau đó, Nghệ An sẽ thiếu hàng chục nghìn lao động mỗi năm. Cùng với doanh nghiệp, chính quyền sở tại cần có những chủ trương chăm sóc đời sống và quyền lợi người lao động tương thích để bên cạnh việc huấn luyện và đào tạo, lôi cuốn thêm nguồn lực này từ những địa phương khác, nhất là trong đợt dịch Covid này, khi mà rất nhiều lao động thất nghiệp và có khuynh hướng trở về quê nhà cho bảo đảm an toàn. / .

Phan
Duy Hùng (Chi nhánh VCCI Nghệ An)

Source: https://vh2.com.vn
Category: Cơ Hội