Tìm hiểu về hệ thống bôi trơn động cơ

(News.oto-hui.com) – Bên trong động cơ có rất nhiều bộ phận, chi tiết liên kết với nhau hoặc hoạt động độc lập. Và để động cơ hoạt động 1 cách mượt mà, hiệu quả nhất thì hệ thống bôi trơn là 1 phần không thể thiếu. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu cơ bản về hệ thống bôi trơn động cơ nhé!

Tìm hiểu về hệ thống bôi trơn động cơ.

I. Nhiệm vụ của hệ thống bôi trơn:

Có trách nhiệm đưa dầu đến những mặt ma sát, đồng thời lọc sạch những tạp chấ ́ t lẫn trong dầu nhờn khi dầu nhờn tẩy rửa những mặt ma sát này và làm mát dầu nhờn để bảo vệ tính năng hóa lý của nó .

Công dụng của dầu nhờn: Dầu bôi trơn (dầu nhờn) dùng trong các hệ thống bôi trơn có rất nhiều loại. Lựa chọn sử dụng loại dầu nhờn nào tuỳ thuộc vào mức độ phụ tải của ổ trục tính năng tốc độ và mức độ cường hoá của động cơ.

• Làm giảm ma sát khi các chi tiết máy vận hành
• Làm mát các chi tiết máy khi vận hành
• Làm sạch các chi tiết máy
• Làm kín các kẽ hở dầu đi qua (Làm kín khe hở giữa pittong và xilanh)
• Bảo đảm máy móc đỡ bị han gỉ

II. Các bộ phận chính của hệ thống bôi trơn:

1. Lọc dầu:

Lọc dầu

Công dụng: đảm bảo dầu nhờn bôi trơn phải luôn sạch để ổ trục ít bị mài mòn do tạp chất. Một số tạp chất làm bẩn dầu nhờn như: Mạt kim loại do các mặt ma sát mài mòn, Các chất tạp lẫn trong không khí nạp như cát bụi và các chất khác, Muội than do nhiên liệu hoặc dầu nhờn cháy bám trên xylanh,

Bạn đang đọc: Tìm hiểu về hệ thống bôi trơn động cơ

Một số loại bầu lọc :

• Bầu lọc cơ khí
• Bầu lọc thấm
• Bầu lọc ly tâm
• Lọc từ tính
• Lọc hoá chất

2. Bơm dầu:

Bơm dầu nhờnCông dụng : cung ứng liên tục dầu nhờn có áp suất cao đến những mặt ma sát để bôi trơn, làm mát và tẩy rửa mặt ma sát

Một số loại bơm:

• Bơm bánh răng: được dùng phổ biến nhất
• Bơm phiến trượt
• Bơm trục vít
• Bơm pittông

3. Thông gió hộp trục khuỷu:

Thông khí hộp trục khuỷuCông dụng : trong quy trình thao tác của động cơ khí cháy thường lọt từ buồng cháy xuống hộp trục khuỷu. Điều đó làm cho dầu nhờn dễ bị ô nhiễm và phân hủy do những tạp chất cháy đem xuống. Ngoài ra, do có hiện tượng kỳ lạ lọt khí, nhiệt độ bên trong hộp trục khuỷu cũng tăng lên làm hại đến tính năng hóa lý của dầu nhờn, nên Để tránh những tai hại nói trên, những động cơ thời nay đều xử lý tốt yếu tố thông gió hộp trục khuỷu .
Một số chiêu thức thông gió hộp trục khuỷu :

• Thông gió hở: là kiểu thông gió tự nhiên, nhờ có pittông chuyển động hoặc xe ô tô chuyển động nên khí trong hộp trục khuỷu tự thoát ra ngoài trời bằng ống thông gió.
• Thông gió kín: là kiểu thông gió cưỡng bức, lợi dụng động chân không trong quá trình nạp để khí trong hộp trục khuỷu lưu động vào đường nạp của động cơ.

4. Két làm mát dầu:

Két làm mát dầuCông dụng : bảo vệ nhiệt độ thao tác của dầu nhờn không thay đổi, giữ cho độ nhớt của dầu không đổi, bảo vệ năng lực bôi trơn
Có thể làm mát theo hai cách : dùng nước làm mát hoặc dùng không khí để làm mát .
Các nguyên do nhiệt độ của dầu nhờn tăng :

• Dầu nhờn tiếp xúc với các chi tiết máy có nhiệt độ cao, nhất là trong loại hệ thống bôi trơn phun dầu nhờn để làm mát đỉnh pittông.
• Dầu nhờn phải làm mát ở trục, tải nhiệt lượng sinh ra trong quá trình ma sát của ổ trục ra ngoài.

III. Các phương pháp bôi trơn động cơ:

1. Bôi trơn bằng pha dầu vào nhiên liệu

Phương pháp này được dùng ở động cơ xăng hai kỳ có cửa nạp, cửa xả, cửa thổi ở trên xi lanh và những te chứa trung khí. Dầu bôi trơn được pha vào trong nguyên vật liệu theo một tỷ suất nhất định từ 1/20 – 1/25 và hoàn toàn có thể theo những cách sau :
Xăng và dầu bôi trơn được hòa trộn trước khi đổ vào bình chứa .
Dầu bôi trơn và xăng được chứa ở hai thùng riêng không liên quan gì đến nhau trên động cơ. Trong quy trình động cơ thao tác, dầu và xăng được hòa trộn song song, tức là dầu và xăng được trộn lẫn theo định lượng khi ra khỏi thùng chứa .
Dùng bơm phun dầu trực tiếp vào ống khuếch tán hay vị trí bướm ga. Bơm được kiểm soát và điều chỉnh theo vận tốc vòng xoay của động cơ và vị trí bướm ga nên định lượng dầu được hòa trộn tương thích với những vận tốc, chính sách tải trọng khác nhau .

• Quá trình động cơ làm việc, các hạt dầu ở trong hỗn hợp xăng – dầu sẽ ngưng đọng trên các bề mặt chi tiết để bôi trơn các bề mặt ma sát.

Phương pháp bôi trơn bằng cách pha dầu vào trong nguyên vật liệu rất đơn thuần nhưng không bảo đảm an toàn, do khó bảo vệ được lượng dầu bôi trơn thiết yếu .
Mặt khác do bôi trong hỗn hợp khí bị đốt cháy cùng nguyên vật liệu nên dễ tạo muội than bám trên đỉnh pit tông ngăn cản quy trình tản nhiệt của pit tông .
Nếu lượng dầu pha nhiều, muội than hình thành càng nhiều làm pittông quá nóng dẫn đến hiện tượng kỳ lạ cháy sớm, kích nổ, bu ri đoản mạch. Nếu pha ít dầu, bôi trơn kém làm cho pit tông bó kẹt trong xi lanh .

2. Bôi trơn bằng vung té:

Khi động cơ làm việc,các chi tiết như trục khuỷu, thanh truyền, bánh răng…sẽ vung té dầu lên bề mặt làm việc của các chi tiết cần bôi trơn như xi lanh, các te, các cam…Ngoài ra, một phần dầu vung té dạng sương mù sẽ rơi vào các kết cấu hứng dầu của các chi tiết khác cần bôi trơn, như đầu nhỏ thanh truyền. Phương án bôi trơn này đơn giản, nhưng cũng như phương pháp bôi trơn bằng pha dầu vào nhiên liệu là khó đảm bảo đủ dầu bôi trơn cho các cổ trục. Vì vậy phương pháp này chỉ sử dụng ở động cơ có công suất nhỏ như động cơ xe máy, thuyền máy, bơm nước…

Xem thêm: Taxi 2 Công Nghệ Số Toàn Cầu, Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Công Nghệ Số Toàn Cầu

Bôi trơn vung té

3. Bôi trơn cưỡng bức:

Trong hệ thống này dùng bơm dầu để đưa dầu đến những mặt phẳng thao tác có ma sát. Dầu bôi trơn luôn luôn lưu động tuần hoàn và có một áp suất nhất định, thường khoảng chừng 0, 1 – 0,04 MN / mét vuông .
Hệ thống bôi trơn cưỡng bức có cấu trúc phức tạp, nhưng có ưu điểm là kiểm soát và điều chỉnh được lượng dầu, tẩy rửa sạch mặt phẳng ma sát và hiệu suất cao bôi trơn tốt .
Hệ thống bôi trơn cưỡng bức thường dùng ở một số ít động cơ có cấu trúc đặc biệt quan trọng và dầu không chứa ở những te mà để ở một thùng khác như động cơ đặt ngược hay đặt ngang có pittông đối nhau …

4. Hệ thống bôi trơn hỗn hợp:

Hầu hết những động cơ dùng trên ôtô đều sử dụng hệ thống bôi trơn hỗn hợp gồm bôI trơn cưỡng bức và bôI trơn theo những te dầu. Các chi tiết cụ thể quan trọng chịu tảI trọng lớn như bạc cổ trục chính và bạc đầu to thanh truyền, những bạc trục cam, những bạc đòn mở của cơ cấu tổ chức phân phối khí … được bôi trơn bằng áp lực đè nén, còn những cụ thể khác như pittông, mạt gương xi lanh, con đội, xu-páp, thân xu-páp và ống dẫn hướng xu-páp … được bôI trơn bằng dầu vung té .
Bôi trơn hỗn hợp

a. Cấu tạo hệ thống bôi trơn:

Trong hệ thống bôi trơn hỗn hợp hàng loạt dầu được chứa trong những te của động cơ .
Bơm dầu được dẫn động từ trục khuỷu hoặc trục cam. Phao hút dầu có lưới chắn để lọc sơ những tạp chất có kích cỡ lớn và có khớp nối nên luôn luôn nổi trên mặt thoáng để hút dầu, kể cả khi động cơ bị nghiêng .

b. Nguyên lý làm việc hệ thống bôi trơn:

Khi động cơ thao tác, dầu từ những te được bơm hút qua phao lọc dầu, qua ống dẫn đến bầu lọc thô vào ống dẫn dầu chính .
Từ ống dẫn dầu chính, dầu sẽ theo những ống dẫn dầu nhánh đi bôi trơn cho cổ trục cam, trục đòn mở và bạc cổ trục chính rồi qua lỗ và rãnh ở trong trục khuỷu ( trục khuỷu rỗng ) để bôi trơn bạc đầu to thanh truyền và những cổ trục còn lại của trục khuỷu .
Mặt khác, dầu cũng từ cổ biên, qua lỗ dẫn nhỏ theo rãnh dọc ở thân thanh truyền lên bôi trơn chốt pittông .
Ở đầu to thanh truyền của 1 số ít động cơ có khoan lỗ phun dầu đặt nghiêng một góc 40 – 45 độ so với đường tâm của thanh truyền. Khi lỗ phun dầu này trùng hoặc nối thông với lỗ dầu ở cổ biên, thì dầu được phun hay té lên để bôi trơn xi lanh, cam và con đội …
Sau khi bôi trơn toàn bộ những mặt phẳng thao tác của chi tiết cụ thể, dầu lại chảy về những te, nghĩa là khi động cơ thao tác, dầu sẽ lưu động tuần hoàn liên tục trong hệ thống bôi trơn .
Cũng từ đường dầu chính có một lượng dầu nhỏ khoảng chừng 10 – 15 % qua bầu lọc tinh. Tại đây những tạp chất có size nhỏ được giữ lại nên dầu được lọc sạch sau đó về lại những te .

c. Các bộ phận kiểm tra và giữ an toàn cho hệ thống bôi trơn:

Đồng hồ áp suất dầu nối với đường dầu chính để kiểm tra áp suất dầu và tình hình thao tác của hệ thống bôi trơn. Đồng hồ nhiệt độ dầu : Được nối với những te để báo nhiệt độ dầu trong những te. Thước thăm dầu : Dùng để kiểm tra mức dầu trong những te khi động cơ ngừng hoạt động giải trí. Các van : Trong hệ thống có ba van : van ổn áp, van an toàn và van nhiệt .

• Van ổn áp: có tác dụng giữ cho áp suất dầu không đổi trong phạm vi tốc độ vòng quay của động cơ. Khi áp suất dầu sau bơm cao hơn quy định thì van mở, một lượng dầu phía sau bơm sẽ qua van về lại phía trước bơm, nhờ vậy, áp suất dầu trên hệ thống bôi trơn luôn luôn ổn định.
• Van an toàn: Khi bầu lọc thô bị tắc, van an toàn sẽ mở, phần lớn dầu không qua bầu lọc mà lên thẳng đường dầu đi bôi trơn cho các chi tiết, để tránh hiện tượng thiếu dầu bôi trơn các bề mặt cần bôi trơn.
• Van nhiệt: Sau khi bôi trơn, dầu ở các te có nhiệt độ dầu quá cao (trên 80 độ C), do độ nhớt giảm, van nhiệt đóng để dầu qua két làm mát dầu rồi trở về các te.

Ở 1 số ít động cơ diesel bốn kỳ, két dầu đặt tiếp nối đuôi nhau giữa bơm dầu và bầu lọc thô, nghĩa là dầu từ những te phải qua két dầu rồi mới lên bôi trơn những mặt phẳng thao tác của những cụ thể .

Hệ thống bôi trơn hỗn hợp có ưu điểm là: đảm bảo lượng dầu đi bôi trơn cho các chi tiết. Nhưng do dầu bôi trơn chứa trong các te, nên các te phải sâu để có dung tích lớn do đó làm tăng chiều cao động cơ. Đồng thời, dầu trong các te luôn tiếp xúc với khí cháy có nhiệt độ cao từ buồng cháy lọt xuống mang theo hơi nhiên liệu và hơi axít làm giảm tuổi thọ của dầu.

Xem thêm: Đại Học Công Nghệ Miền Đông | Edu2Review

Trên đây là những kiến thức cơ bản về hệ thống bôi trơn của động cơ.

Bài viết tương quan :

Advertisement

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ