Nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực Việt – Tạp chí Ẩm thực

Văn hóa ẩm thực là nét văn hóa tự nhiên hình thành trong đời sống. Đối với nhiều dân tộc bản địa, vương quốc, ẩm thực không chỉ là nét văn hóa về vật chất mà còn là văn hóa về niềm tin. Qua ẩm thực người ta hoàn toàn có thể hiểu được nét văn hóa biểu lộ phẩm giá con người, trình độ văn hóa của dân tộc bản địa với những đạo lý, phép tắc, phong tục trong cách nhà hàng …
Và mỗi khi nhắc đến quốc gia Việt Nam xinh đẹp thì ẩm thực luôn là một đề tài mê hoặc. Ẩm thực của người Việt không chỉ là những món ăn, công thức chế biến mà đây là một nét văn hóa tự nhiên hình thành trong đời sống. Chúng được biết đến với những nét đặc trưng như : tính hòa đồng, phong phú, ít mỡ ; đậm đà mùi vị với sự tích hợp thuần thục nhiều loại nguyên vật liệu và gia vị khác nhau nhằm mục đích giúp tăng mùi vị, sức mê hoặc trong từng món ăn .
Với một quốc gia có chiều dài lịch sử dân tộc truyền kiếp và vị trí địa lý độc lạ, thì mỗi một vùng miền trên dải đất hình chữ S này lại có những món ăn đặc trưng, những món đặc sản nổi tiếng riêng không liên quan gì đến nhau không hề hòa lẫn .

Ẩm thực Việt Nam là gì?

Ẩm thực Việt Nam là cách gọi của phương thức chế biến món ăn, nguyên lý pha trộn gia vị và những thói quen ăn uống nói chung của mọi người Việt trên đất nước Việt Nam. Tuy có ít nhiều có sự khác biệt giữa các vùng miền, dân tộc thì ẩm thực Việt Nam vẫn bao hàm ý nghĩa khái quát nhất để chỉ tất cả những món ăn phổ biến trong cộng đồng người Việt.

Đặc trưng của ẩm thực Việt 

Theo quan điểm của Tiến sĩ sử học Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, ẩm thực Việt Nam có 9 đặc trưng :

Tính hoà đồng hay đa dạng

Bắt đầu từ tính cách thuận tiện tiếp thu văn hóa, đặc biệt quan trọng là văn hóa ẩm thực từ những dân tộc bản địa khác của người Việt, để từ đó chế biến thành của mình. Đây cũng là điểm điển hình nổi bật của ẩm thực của nước ta từ Bắc chí Nam .

Tính ít mỡ

Các món ăn Việt Nam hầu hết làm từ rau, quả, củ nên ít mỡ ( khá ít món ăn nấu ngập dầu ), không dùng nhiều thịt như những nước phương Tây, cũng không dùng nhiều dầu mỡ như món của người Hoa .

Tính đậm đà hương vị

Khi chế biến thức ăn người Việt Nam thường dùng nước mắm để nêm, lại phối hợp với rất nhiều gia vị khác, … nên món ăn rất đậm đà. Mỗi món khác nhau đều có nước chấm tương ứng tương thích với mùi vị .

Tính tổng hoà nhiều chất, nhiều vị

Các món ăn Việt Nam thường gồm có nhiều lọai thực phẩm như thịt, tôm, cua cùng với những loại rau, đậu, gạo. Ngoài ra còn có sự tổng hợp của nhiều vị như chua, cay, mặn, ngọt, bùi béo …

Tính ngon và lành

Ẩm thực Việt Nam là sự phối hợp giữa những món, những vị lại để tạo nên nét đặc trưng riêng. Những thực phẩm mát như thịt vịt, ốc thường được chế biến kèm với những gia vị ấm nóng như gừng, rau răm … Đó là cách cân đối âm khí và dương khí rất mê hoặc, chỉ có người Việt Nam mới có …

Dùng đũa

Giống một vài nước châu Á khác thì việc sử dụng đũa là một nét đặc trưng rất mê hoặc của ẩm thực Việt, bạn hoàn toàn có thể sử dụng đũa trong hầu hết những món ăn, từ kho, xào, chiên, hay thậm chí còn là cả canh. Đôi đũa Việt xuất hiện trong mọi bữa cơm mái ấm gia đình, ngay cả khi quay nướng, người Việt cũng ít dùng nĩa để xiên thức ăn như người phương Tây. Kèm với đó thì gắp là một nghệ thuật và thẩm mỹ, gắp sao cho khéo, cho chặt đừng để rơi thức ăn …

Tính cộng đồng hay tính tập thể

Tính hội đồng biểu lộ rất rõ trong ẩm thực Việt Nam, khi nào trong bữa cơm cũng có bát nước mắm chấm chung, hoặc múc riêng ra từng bát nhỏ từ bát chung ấy .

Tính hiếu khách

Trước mỗi bữa ăn người Việt thường có thói quen mời. Lời mời biểu lộ sự tiếp xúc, tình cảm, hiếu khách, mối chăm sóc trân trọng người khác …

Tính dọn thành mâm

Người Việt có thói quen dọn sẵn thành mâm, dọn nhiều món ăn trong một bữa lên cùng một lúc chứ không như phương Tây ăn món nào mới mang món đó ra .

Ẩm thực thể hiện văn hóa tinh thần người Việt

Văn hóa ý thức của người Việt trong ẩm thực chính là sự biểu lộ nét đẹp trong văn hóa tiếp xúc, là sự cư xử giữa người với người trong bữa ăn, làm sung sướng nhau qua thái độ ứng xử lịch sự, có giáo dục. Việc nhà hàng đều có những phép tắc, lề lối riêng, từ bản thân, đến trong mái ấm gia đình, rồi những mối quan hệ ngoài xã hội .

Bản thân mỗi người phải biết giữ gìn, thận trọng trong khi ăn, cũng như đề cao danh dự của mình: “ăn trông nồi, ngồi trông hướng”, hay “ăn phải nhai, nói phải nghĩ.”

Trong mái ấm gia đình : ăn chung mâm, ưu tiên thức ăn ngon cho người lớn tuổi, trẻ nhỏ ” kính trên nhường dưới ”, biểu lộ sự kính trọng, tình cảm yêu thương. Bữa cơm hàng ngày được xem là bữa cơm xum họp mái ấm gia đình, mọi người quây quần bên nhau, cùng nhau vui vầy sau một ngày thao tác mệt nhọc .
Ngoài xã hội : việc mời khách đến nhà bộc lộ nét văn hóa giữa người với người trong xã hội. Khi có dịp tổ chức triển khai siêu thị nhà hàng, gia chủ thường làm những món ăn thật ngon, nấu thật nhiều để mời khách. Chủ nhà thường gắp thức ăn mời khách, tránh việc dừng đũa trước khách, và có lời mời ăn thêm khi khách dừng bữa. Bữa cơm thiết không chỉ đơn thuần là cuộc vui mà còn bộc lộ tấm lòng hiếu khách đặc trưng của người Việt .
Ẩm thực Việt Nam là một bức tranh đầy sắc tố, nêu bật lên truyền thống riêng của từng dân tộc bản địa, vùng miền nhưng chúng vẫn mang trong mình cốt cách, linh hồn Việt giống hệt. Đậm đà vị dân tộc bản địa không hề xóa nhòa .

4.6 / 5 – ( 27 bầu chọn )

Source: https://vh2.com.vn
Category: Ẩm Thực