Duy vật là gì? (cập nhật 2023)

Duy vật là gì ? ( update 2022 )

1. Duy vật là gì? 

– Duy vật hay chủ nghĩa duy vật là một trong những trường phái triết học lớn trong lịch sử, bao gồm trong đó toàn bộ các học thuyết triết học được xây dựng trên lập trường duy vật trong việc giải quyết vấn để cơ bản của triết học

– Chủ nghĩa duy vật là một trong những trường phái triết học lớn trong lịch sử, bao gồm trong đó toàn bộ các học thuyết triết học được xây dựng trên lập trường duy vật trong việc giải quyết vấn để cơ bản của triết học: vật chất là tính thứ nhất, ý thức hay tinh thần chỉ là tính thứ hai của mọi tồn tại trong thế giới; cũng tức là thừa nhận và minh chứng rằng: suy đến cùng, bản chất và cơ sở của mọi tồn tại trong thế giới tự nhiên và xã hội chính là vật chất.

– Trong lịch sử triết học, chủ nghĩa duy vật đã phát triển qua ba hình thức – trình độ cơ bản, đó là:

+ Chủ nghĩa duy vật chất phác với hình thức nổi bật của nó là những học thuyết triết học duy vật thời cổ ở Ấn Độ, Trung Quốc và Hy Lạp .
+ Chủ nghĩa duy vật siêu hình với hình thức nổi bật của nó là những học thuyết triết học duy vật thời cận đại ( thế kỷ XVII-XVIII ) ở những nước Tây Âu ( tiêu biểu vượt trội là chủ nghĩa duy vật cận đại nước Anh và Pháp ) .
+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng do C. Mác và Ph. Ăngghen sáng lập từ giữa thế kỷ XIX .

 – Chủ nghĩa duy vật biện chứng do C. Mác và Ph. Ăngghen sáng lập là hình thức – trình độ phát triển cao nhất của chủ nghĩa duy vật trong lịch sử triết học, vì:

+ Một là, nó không chỉ đứng trên lập trường duy vật trong việc lý giải những sống sót trong giới tự nhiên ( như chủ nghĩa duy vật siêu hình trước kia ) mà còn đứng trên lập trường duy vật trong việc lý giải những hiện tượng kỳ lạ, quy trình diễn ra trong đời sống xã hội loài người – đó chính là những quan điểm duy vật về lịch sử vẻ vang hay chủ nghĩa duy vật lịch sử dân tộc .
+ Hai là, nó không chỉ đứng trên lập trường duy vật trong quy trình xu thế nhận thức và tái tạo quốc tế mà còn sử dụng giải pháp biện chứng trong quy trình ấy. Từ đó tạo nên sự đúng đắn, khoa học trong việc lý giải quốc tế và tái tạo quốc tế .
+ Ba là, nội dung của chủ nghĩa duy vật biện chứng được kiến thiết xây dựng trên cơ sở thừa kế những tinh hoa của lịch sử dân tộc triết học và trên cơ sở tổng kết những thành tựu lớn của khoa học, của thực tiễn trong thời đại mới ; nó trở thành thế giới quan và phương pháp luận khoa học của giai cấp cách mạng và của những lực lượng tân tiến trong thời đại ngày này .

2. Sự khác nhau giữa ba hình thức của chủ nghĩa duy vật

Trong triết học, chủ nghĩa duy vật là một hình thức của thực hữu luận (physicalism) với quan niệm rằng thứ duy nhất có thể được thực sự coi là tồn tại là vật chất; rằng, về căn bản, mọi sự vật đều có cấu tạo từ vật chất và mọi hiện tượng đều là kết quả của các tương tác vật chất.

Cùng với sự tăng trưởng của khoa học và thực tiễn, chủ nghĩa duy vật để được hình thành và tăng trưởng vói ba hình thức cơ bản là : Chủ nghĩa duy vật chất phác, chủ nghĩa duy vật siêu hình và chủ nghĩa duy vật biện chứng .

Chủ nghĩa duy vật chất phác là kết quả nhận thức của các nhà triết học duy vật thời cổ đại. Trong khi thừa nhận tính thứ nhất của vật chất, chủ nghĩa duy vật giai đoạn này để lý giải toàn bộ sự hình thành của thế giới từ một hoặc một số dạng vật chất cụ thể, cảm tính, coi đó là thực thể đầu tiên, là bản nguyên của thế giới

– Ưu điểm : Lấy giới tự nhiên để lý giải giới tự nhiên, không viện đến thần linh hay Thượng Đế .
– Hạn chế : Những lý giải về quốc tế còn mang nặng tính trực quan nên những Tóm lại về quốc tế về cơ bản còn mang tính ngây thơ, chất phác .
– Ví dụ : Quan niệm của Talét, Hêraclit, Đêmôcrit .

Chủ nghĩa duy vật siêu hình là hình thức cơ bản thứ hai của chủ nghĩa duy vật, thể hiện khá rõ ở các nhà triết học thế kỉ XV đến thế kỉ XVIII và đỉnh cao vào thế kỉ thứ XVII, XVIII. Đây là thời kì mà cơ học cổ điển thu được những thành tựư rực rỡ nên trong khi tiếp tục phát triển quan điểm của chủ nghĩa duy vật thời cổ đại, chủ nghĩa duy vật giai đoạn này chịu sự tác động mạnh mẽ của phương pháp tư duy siêu hình, máy móc của cơ học cổ điển. Do đó theo quan niệm của chủ nghĩa duy vật siêu hình, thế giới giống như một cỗ máy cơ giới khổng lồ mà mỗi bộ phận tạo nên nó luôn ở trạng thái biệt lập, tĩnh tại; nếu có biến đổi thì đó chỉ là sự tăng giảm đơn thuần về số lượng và do những nguyên nhân bên ngoài gây ra.

– Tích cực : Góp phần không nhỏ vào việc chống lại thế giới quan duy tâm và tôn giáo, nhất là tiến trình lịch sử dân tộc chuyển tiếp từ thời Trung cổ sang thời Phục Hưng ở những nước Tây Âu .

– Hạn chế: Chưa phản ứng đúng hiện thực trong mỗi liên hệ phổ biến và sự phát triển.

– Ví dụ : Các ý niệm của Niutơn, Bêcơn và những nhà duy vật Pháp thế kỉ XVIII .

Chủ nghĩa duy vật biện chứng là hình thức cơ bản thứ ba của chủ nghĩa duy vật, do Mác và Ănghen xây dựng vào những năm 40 của thế kỉ XIX, sau đó được V.I.Lênin phát triển. Với sự kế thừa tinh hoa của các học thuyết triết học trước đó và sử dụng khá triệt để thành tựu của khoa học đương thời, chủ nghĩa duy vật biện chứng, ngay từ khi mới ra đời đã khắc phục được hạn chế của chủ nghĩa duy vật chất phác thời cổ đại, chủ nghĩa siêu hình và là đỉnh cao trong sự phát triển của chủ nghĩa duy vật. Nó là kết quả của quá trình đúc kết, khái quát hoá những tri thức của nhân loại về nhiều lĩnh vực để xây dựng nên hệ thống quan điểm lý luận chung, đồng thời định hướng cho các lực lượng xã hội tiến bộ trong hoạt động nhận thức và thực tiễn của mình.

– Tích cực : Phản ánh hiện thực đúng như chính bản thân nó sống sót, là công cụ hữu hiệu giúp những lực lượng văn minh trong xã hội cải tạ hiện thực ấy .
Trên cơ sở tăng trưởng của khoa học và thực tiễn, chủ nghĩa duy vật đã tăng trưởng qua những hình thức lịch sử dân tộc của nó, trong đó chủ nghĩa duy vật biện chứng là hình thức tăng trưởng cao nhất của chủ nghĩa duy vật trong lịch sử dân tộc. Bên cạnh những mặt khác nhau, cả 3 hình thức trên đều thống nhất ở cùng một đặc thù đó là : Khi xử lý những yếu tố cơ bản của triết học đều khẳng định chắc chắn vật chất là cái có trước và quyết định hành động ý thức .

3. Một số câu hỏi thường gặp

Vật chất là gì?

Vật chất là thực tại khách – cái sống sót hiện thực bên ngoài ý thức và không phụ thuộc vào ý thức .

Ý thức là gì?

Ý thức theo định nghĩa của triết học Mác-Lenin là một phạm trù song song với phạm trù vật chất. Theo đó, ý thức là sự phản ánh quốc tế vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cái biến và phát minh sáng tạo. Ý thức có mối quan hệ hữu cơ với vật chất .

Chủ nghĩa duy vật thì vật chất quyết định ý thức hay ý thức quyết định vật chất?

Chủ nghĩa duy vật cho rằng vật chất quyết định ý thức, còn chủ nghĩa duy tâm cho rằng ý thức quyết định vật chất.

Chủ nghĩa duy vật biện chứng là gì?

Đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa duy vật biện chứng đó chính là coi một sự vật hay một hiện tượng trong trạng thái luôn phát triển và xem xét nó trong mối quan hệ với các sự vật và hiện tượng khác.

Trên đây là toàn bộ nội dung về Duy vật là gì? (cập nhật 2022) mà chúng tôi muốn giới thiệu đến quý bạn đọc, trong quá trình tìm hiểu vấn đề, nếu có bất kỳ thắc mắc nào hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất. Chúng tôi có các dịch vụ hỗ trợ mà bạn cần. 

Đánh giá post

Source: https://vh2.com.vn
Category : Cơ Hội