Buộc chỉ cổ tay, duyên dáng một nghi thức cầu an

Khách trong nước và quốc tế tham quan, du lịch đến với bản mường người Thái sẽ được làm lễ buộc chỉ cổ tay. Đó cũng là một cách thể hiện lòng thân thiện, đạo hiếu khách của người Thái.

Xuất phát từ đời sống đời thường, trong hoạt động và sinh hoạt, lao động và sản xuất, con người phải gồng mình chống chọi với quy luật sống sót của vạn vật thiên nhiên. Chính vì lẽ đó, đồng bào Thái ý niệm, thực thể mỗi con người đều sống sót hồn vía song hành và được coi là một thực thể siêu hình vô cùng quan trọng. Hồn vía con người luôn gắn bó với thân xác của đời sống đích thực, của đời người mở màn từ lúc sinh đến khi trở về cõi vĩnh hằng .

Bạn đang đọc: Buộc chỉ cổ tay, duyên dáng một nghi thức cầu an

Làm nghi thức buộc chỉ cổ tay của đồng bào Thái Tây Bắc

Người Thái cho rằng, đàn ông Thái có 7 hồn vía, đàn bà Thái có 9 vía, khi hồn vía lìa khỏi thân xác thì những người đàn ông và đàn bà đó sẽ không còn sống sót đích thực trên trần gian, hoặc người đó bị lạc đi vài vía thì sẽ sống trong cảnh ốm đau, bệnh tật, tai ương và không gặp lành trong đời sống .
Nếu chú ý phong tục của người Thái Tây Bắc thì khi bước chân lên cầu thang nhà sàn sẽ thấy một chiếc giỏ dán giấy màu đặt nơi quá giang của nhà sàn. Đó chính là “ bồ đựng vía ”, nơi để vía từng thành viên trong mái ấm gia đình trú ngụ. Có nơi bồ vía được trú ngụ trong quy mô một ngôi nhà sàn nhỏ đặt nơi quá giang hay trong khu vườn sau nhà .
Cũng xuất phát từ ý niệm đó, người Thái cho rằng trẻ nhỏ vía còn non nớt, nên mái ấm gia đình, dòng tộc tổ chức triển khai lễ buộc chỉ cổ tay khi trẻ tròn một tháng tuổi, còn gọi là buộc vía. Khi đó, trẻ được gắn, đeo một chiếc vòng vía bằng bạc nguyên chất trên cổ hoặc cổ tay, cổ chân .
Khi trẻ nhỏ được gùi, địu, cõng, bế đi đường xa thì cha, mẹ, ông, bà thường bôi lên trán trẻ một vệt nhọ nồi với ý niệm lưu lại để vía trẻ nhớ theo ông bà, cha mẹ trở về nhà .
Các cụ già, vía cũng bước vào tuổi lú lẫn nên nhiều khi vía đi lạc không nhớ đường về nhà hoặc vía dễ bị ma quỷ rủ rê bắt vía đi xa nên thường bị ốm đau, bệnh tật .
Khách xa đến chơi, người Thái ý niệm, vía có lúc vì ham chơi mà long dong quên cả lối về với chủ hoặc vía lạ bản lạ mường nên dễ bị ma mãnh xứ người đùa giỡn làm hại, vì thế người Thái thường làm lễ buộc chỉ cổ tay để vía của khách phương xa luôn ở bên người, cầu giúp cho khách luôn khỏe mạnh bình an, may mắn suốt dặm trường thăm thú, vãn cảnh đất khách quê người .
Chỉ buộc cổ tay có hai màu đỏ và đen. Chỉ đỏ dùng buộc cổ tay cho khách lữ hành, cầu chúc cho khách chân cứng đá mềm. Buộc chỉ đỏ cổ tay vợ chồng mới cưới nhau để cột chặt hồn vía đôi trai gái có đời sống vợ chồng bền chặt, việc làm làm ăn trôi chảy. Chỉ đỏ còn dùng buộc cổ tay những người sau cơn hoạn nạn, tai ương, đau ốm, bệnh tật lâu ngày, cầu cho họ gặp may mắn, chóng phục sinh sức khỏe thể chất, sống bình yên cùng mái ấm gia đình, vợ con .
Người Thái cho rằng, những người bệnh tật lê dài, là người đó hồn vía đi xa, chơi không biết đường về nên dùng chỉ đen cột cổ tay .
Trước khi buộc chỉ, ông bà cao niên có bài khấn “ xí xím khon máng nả, hả xím khon máng lăng / má đơi ải đơi í má đơi lụ, đơi mê ru hao kin van / thau hô đon hô khao ”. Tạm dịch “ bốn mươi hồn vía trước, 50 hồn vía sau / ở chốn nào thì hãy trở lại với cha mẹ, chồng con sống đến bạc đầu bạc tóc ” .

Sau đám hiếu, người Thái cũng làm tục lệ buộc chỉ đen cổ tay để cầu hồn vía cho người thân, họ hàng, cô bác, bạn bè gần xa đến chia buồn, phúng viếng an lành.

Xem thêm: Tuyển dụng, tìm việc làm Cơ Hội Và Thách Thức – 7/2022 | JobStreet

Người Thái thường chọn thầy mo của bản, hoặc các bậc cao niên có uy tín trong dòng tộc, dòng họ làm lễ buộc chỉ cổ tay .
Trước khi làm lễ buộc cổ tay, cụ ông, cụ bà đặt cuộn chỉ lên bàn thờ cúng làm lễ xin ban cho thế lực của thế lực siêu nhiên nhập vào cuộn chỉ để phù trợ cho con người giữ được vía, được hồn luôn khỏe mạnh, tránh được tai ương ; ma tà nhìn thấy chỉ buộc ở cổ tay sẽ không dám làm hại hồn vía con người .
Làm lễ xong, chỉ được buộc cổ tay, nam chập 7 sợi chỉ lại rồi buộc vào cổ tay trái, nữ chập 9 sợi chỉ buộc vào cổ tay phải .
Lễ buộc chỉ cổ tay thường chọn ngày, giờ và đón thầy đến nhà làm nghi thức cầu an rồi buộc cổ tay cho cả nhà. Hoặc khi có người già ốm lâu ngày thì mời thầy về gọi vía rồi mới buộc chỉ cổ tay, mong cho người già mau khỏe lại .

Lễ cúng có xôi, trứng gà, một bát gạo và hương để thầy mo bẩm báo tổ tiên, thần linh, thổ địa, gia trạch cùng hợp sức, hộ mệnh cho người được làm lễ thêm sức khỏe thể chất .
Được biết, người Mường, Lào cũng có tục lệ buộc chỉ cổ tay. Tục lệ buộc chỉ cổ tay của đồng bào Mường còn gọi là “ Lễ làm ngái ” .
Ngái là loại cây giống như cây nghệ, củ có lõi màu xanh sẫm, được bà con trồng nhiều xung quanh hàng rào, bờ suối, nghĩa trang, nghĩa trang .
Đồng bào Mường ý niệm, cây ngái có sức mạnh siêu hình xua đuổi tà ma hung quỷ nên ở đâu có cây ngái mọc là ở đó tà ma không dám đến quấy phá, làm càn .
Vì vậy, bà con lấy củ ngái về thái thành hạt, đặt lên bàn thờ cúng làm nghi lễ cúng tế, sau đó xâu vào sợi chỉ theo số lượng vía của nam, vía nữ rồi đem buộc vào cổ tay .

Củ ngái khô rất dẻo, không đứt gãy và người ta cứ đeo quanh năm như tràng hạt cờm vậy.

Xem thêm: Cơ hội và thách thức của doanh nghiệp quân đội trong chuyển đổi số

Đeo vòng củ ngái của đồng bào Mường cũng như buộc chỉ cổ tay của người Thái là một nghi thức cầu an mang nét văn hóa truyền thống tương đương của 1 số ít dân tộc bản địa trong hội đồng đại gia đình các dân tộc bản địa vùng Tây Bắc .
Các nhà nghiên cứu dân tộc bản địa học cho rằng, tục buộc chỉ cổ tay của người Thái Tây Bắc, đeo vòng ngái của người Mường không có gì tốn kém, cũng không phải là yếu tố mê tín dị đoan dị đoan, chỉ đơn thuần là nghi thức cầu an từ thuở sơ khai lập địa của đồng bào .

Vùng núi Tây Bắc, vốn được ca tụng là xứ sở khắc nghiệt của tạo hóa, tục lệ buộc chỉ cổ tay của người Thái nhằm mục đích giúp cho đồng bào vững tin ở đời sống ý thức. Bởi vậy, tục buộc chỉ cổ tay của người Thái Tây Bắc cần lưu giữ, bảo tồn .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Cơ Hội