Networks Business Online Việt Nam & International VH2

Triết học có thể đóng vai trò gì trong cuộc sống? :: Suy ngẫm & Tự vấn :: https://vh2.com.vn

Đăng ngày 27 May, 2023 bởi admin

Trong bài này, tác giảđề cập đến hai thái cực trái ngược nhau khi đánh giá vai trò của triết học trong cuộc sống. Thái cực thứ nhất coi thường vai trò của triết học vì cho rằng:

1) Triết học nghiên cứu và giải quyết những vấn đề quá chung nên những kết quả nghiên cửu của nó không có tác dụng thiết thực gì hết,

2)Triết học không có phương pháp và trang thiết bị nghiên cứu riêng của mình như của khoa học tự nhiên nên tính chân lý của các kết quả nghiên cứu triết học không được bảo đảm. Thái cực thứ hai, ngược lại, lại tuyệt đối hoá vai trò của triết học, cho rằng chỉ cần nắm được triết học thì sẽ giải quyết được tất cả các vấn đề cụ thể của cuộc sống.

Tác giảđã luận chứng cho quan điểm, theo đó, cả hai thái cực trên đều sai lầm vì để giải quyết một cách có hiệu quả những vấn đề cụ thể của cuộc sông, cần kết hợp chặt chẽ cả hai loại tri thức: Tri thức chung (trong đó có tri thức triết học và tri thức khoa học chuyên ngành) và tri thức thực tiễn (trong đó có sự hiểu biết tình hình thức tiễn và trình độ tay nghề được biểu hiện qua sự nhạy cảm thực tiễn).

Chủ đề Hội thảo của tất cả chúng ta là ( Nhận thức lại vai trò của triết học trong kỷ nguyên toàn thế giới. Nói ” nhận thức lại “, trong trường hợp này, có nghĩa là nhận thức trước kia là tương thích với thời kỳ trước đây, nhưng ngày này, trong kỷ nguyên toàn thế giới, nhận thức đó cần được bổ trợ, hoàn thành xong thêm cho tương thích với toàn cảnh mới .

Muốn vậy, có lẽ cần xem lại xem vai trò của triết học đã được đánh giá như thế nào?

Triết học, như tất cả chúng ta biết, đã có lịch sử dân tộc sống sót suốt mấy ngàn năm với rất nhiều mạng lưới hệ thống, trào lưu, phe phái khác nhau. Mặc đầu vậy, theo nhận xét của Viện sĩ T.I.Ôiderman – nhà điều tra và nghiên cứu lịch sử dân tộc triếthọc nổi tiếng của Liên Xô trước kia và Cộng hòa Liên bang Nga ngày này – thì cho đến nay, phần đông không có một định nghĩa nào về triết học được mọi người thừa nhận. Sự thống nhất ý kiến giữa những nhà triết học vĩ đại về một định nghĩa triết học nào đó là rất là khan hiếm, gần như là một ngoại lệ. Song, cũng giống như trong nghành nghề dịch vụ văn hóa truyền thống, với trên 300 định nghĩa khác nhau, nhưng không vì thế mà văn hóa truyền thống không tăng trưởng. Triết học cũng thế. Tuy hiện chưa có định nghĩa nào được mọi người thừa nhận, nhưng triết học cũng không vì thế mà không liên tục sống sót và tăng trưởng, không liên tục Open thêm những mạng lưới hệ thống, trào lưu, phe phái mới .Triết học, ngay từ khi mới phát sinh và cho đến mãi tận nay, dù sống sót ở phương Đông hay phương Tây, dù dưới dạng những mạng lưới hệ thống, trào lưu, phe phái rất khác nhau, nhưng nội. đung cất lõi của triết học khi nào cũng gồm có những quan điểm lý luận chung nhất, những lời giải đáp có luận chứng ( dù được đống ý hay không được ưng ý ) cho những câu hỏi của con người về quốc tế xung quanh mình, về vị trí của con người trong quốc tế đó, về quan hệ giữa con người với vạn vật thiên nhiên và với bản thân con người. Trong triết học, người ta luôn tìm thấy những biện luận, phán xét suy tư, những do dự, trăn trở cùng những lời giải đáp cho những câu hỏi về số phận của cá thể con người trước vạn vật thiên nhiên bát ngát, về nguồn gốc cùng những huyền bí của vạn vật thiên nhiên bát ngát ấy, những sức mạnh, những lực lượng chi phối nó và chi phối đời sống của chính bản thân con người, về đời sống và cái chết của họ … Những lời giải đáp ấy, dù là khác nhau trong những mạng lưới hệ thống, trào lưu, phe phái triết học khác nhau nhưng đều là những cách lý giải nhất định về quốc tế mà trong đó con người đang sống theo quan điểm của những mạng lưới hệ thống, trào lưu, phe phái triết học đó .Song, bất kỳ mạng lưới hệ thống lý luận nào cũng không khi nào chỉ làm một trách nhiệm là lý giải về quốc tế. Triết học cũng vậy. Trên cơ sở của sự lý giải ấy, triết học trở thành cái đinh hướng cho con người trong hành vi. Khi trở thành cái xu thế cho con người trong hành vi, triết học thực thi một tính năng khác – tính năng phương pháp luận .Về nguyên tắc, giá trị xu thế này của triết học không khác với giá trị khuynh hướng của những nguyên tắc, quy luật, mạng lưới hệ thống lý luận của những bộ môn khoa học chuyên ngành nào đấy về một nghành nghề dịch vụ nhất định nào đó của hiện thực, ví dụ điển hình, không khác với giá trị xu thế của định luật bảo toàn và chuyền hóa nguồn năng lượng, của quy luật giá trị … Cái khác chỉ là ở chỗ, vì những nguyên tắc, những chứng minh và khẳng định của triết học là tác dụng nhận thức những mặt, những thuộc tính, những mối liên hệ chung nhất của cả tự nhiên, xã hội lẫn tư duy, cho nên vì thế chúng có tính năng khuynh hướng không phải chỉ trong một khoanh vùng phạm vi nhất định nào đấy như trong trường hợp những nguyên tắc, quy luật do những khoa học chuyên ngành nêu lên, mà ở tổng thể mọi nghành những nguyên tắc, những chứng minh và khẳng định triết học ấy giúp cho con người khi bắt tay vào điều tra và nghiên cứu và hoạt động giải trí cải biến sự vật khi nào cũng có được một lập trường xuất phát nhất định. Lập trường xuất phát ấy giúp cho chủ thể hành vi thấy trước được phương hướng hoạt động chung của đối tượng người tiêu dùng, xác lập được sơ bộ những mốc cơ bản mà việc nghiên cứu và điều tra hay hoạt động giải trí cải biến sự vật phải trải qua, nghĩa là nó giúp cho con người xác lập được về đại thể con đường cần đi, có được phương hướng đặt yếu tố cũng như xử lý yếu tố, tránh được những mò mẫm giữa một khối những mối liên hệ chằng chịt rất là phức tạp mà không có tư tưởng dẫn đường. Xuất phát từ một lập trường triết học nhất định, con người sẽ đi đến chỗ lựa chọn một phương hướng xử lý yếu tố theo một phương pháp nhất định, và xuất phát từ những lập trường triết học khác nhau, con người sẽ đi đến chỗ lựa chọn những phương hướng và phương pháp xử lý yếu tố một cách khác nhau. Điều đó có nghĩa là, việc đồng ý hay không gật đầu một lập trường triết học nào đấy sẽ không chi đơn thuần là sự gật đầu hay không gật đầu một thế giới quan nhất định, một cách lý giải nhất định về quốc tế, mà còn là sự đồng ý hay không đồng ý một cơ sở phương pháp luận nhất định chỉ huy cho hành vi .Khẳng định trên đây cho thấy triết học không phải là một cái gì quá xa xôi, viển vông, ngược lại, nó gắn bó rất là mật thiết với đời sống, với thực tiễn. Xuất phát từ một lập trường triết học đúng đắn, con người hoàn toàn có thể có được những cách xử lý đúng đắn những yếu tố do đời sống đặt ra. Còn ngược lại, xuất phát từ một lập trường triết học sai lầm đáng tiếc, con người khó hoàn toàn có thể tránh khỏi hành vi sai lầm đáng tiếc. Chính ở đây biểu lộ giá trị đinh hướng – một trong những biểu lộ đơn cử công dụng phương pháp luận của triết học. Tiếc rằng, giá trị khuynh hướng này hiện nay chưa được khai thác triệt để. Có lẽ chính thế cho nên mà còn có những sự nhìn nhận chưa thỏa đáng về vai trò của triết học trong việc xử lý những yếu tố của đời sống .Sự nhìn nhận chưa thỏa đáng đó bộc lộ trước hết ở thái độ coi thường vai trò của triết học. Những người giữ thái độ này cho rằng, vì triết học điều tra và nghiên cứu và xử lý những yếu tố quá chung, nên những hiệu quả điều tra và nghiên cứu của nó chẳng có tính năng thiết thực gì hết ?Ý kiến trên đây, trong chừng mực nhất định, có địa thế căn cứ của nó, vì trong nhiều trường hợp, khi xử lý những yếu tố đơn cử, những người làm công tác làm việc thực tiễn không hề tìm thấy ở những người làm công tác làm việc triết học một câu vấn đáp đơn cử. Trong khi đó, trong hoạt động giải trí thực tiễn, con người lại phát hiện và buộc phải xử lý trước hết chính những yếu tố rất là đơn cử này. Vậy, phải chăng ở đây, tri thức triết học là vô ích ?

Không! Mặc dầu những vấn đề bức bách do cuộc sống, do hoạt động thực tiễn đặt ra bao giờ cũng là những vấn đề hết sức cụ thể, nhưng để giải quyết những vấn đề cụ thể ấy một cách có hiệu quả, không một ai có thể lảng tránh việc giải quyết những vấn đề chung hay xuất phát từ lời giải đáp đã có về những vấn đề chung liên quan với các vấn đề cụ thể đó. A.Anhxtanh đã từng nhận xét vào năm 1954: “Những khó khăn mà nhà vật lý hiện nay đang vấp phải trong lĩnh vực của mình đã buộc ông ta phải đề cập đến những vấn đề triết học nhiều hơn nhiều so với nhà vật lý của các thế hệ trước”. M.Plank cũng có nhận xét tương tự: “Một tập hợp những sự kiện mới càng rối rắm bao nhiêu, các tư tưởng mới càng nhiều hình nhiều vẻ bao nhiêu thì nhu cầu phải có một thế giới quan liên kết lại càng cảm thấy trở nên bức thiết bấy nhiêu. Xu hướng tìm đến thế giới quan liên kết này có ý nghĩa lớn lao không chỉ đối với vật lý học, mà còn đối với toàn bộ khoa học tự nhiên”. Như vậy, khi đi vào giải quyết những vấn đề cụ thể của hoạt động nhận thức cũng như hoạt động thực tiễn, người nghiên cứu sớm muộn sẽ vấp phải những vấn đề chung, trong đó có những vấn đề triết học mà việc giải quyết chúng, là cơ sở cho việc giải quyết các vấn đề cụ thể. Những lời giải đáp tìm được ở đây, trong lĩnh vực triết học, là sự đóng góp rất thiết thực vào việc giải quyết những vấn đề hết sức cụ thể ấy chứ không phải nằm bên lề của việc giải quyết những vấn đề đó.

Tuy nhiên, không nên hiểu sự góp phần này một cách giản đơn. Không nên hiểu hiệu suất cao của điều tra và nghiên cứu triết học như hiệu suất cao nghiên cứu và điều tra của những bộ môn khoa học kỹ thuật, càng không nên hiểu nó như hiệu suất cao của hoạt động giải trí sản xuất trực tiếp. Các Tóm lại mà điều tra và nghiên cứu triết học đạt tới không phải là lời giải đáp trực tiếp, đơn cử cho từng yếu tố đơn cử vô cùng phong phú của đời sống, mà, như đã nói trên, nó là cơ sở cho việc tìm kiếm những lời giải đáp trực tiếp, đơn cử ấy. Chẳng hạn, Kết luận mới của Đại hội VI Đảng Cộng sản Việt Nam : ” Lực lượng sản xuất bị ngưng trệ không riêng gì trong trường hợp quan hệ sản xuất lỗi thời, mà cả khi quan hệ sản xuất tăng trưởng không đồng điệu, có những yếu tố đi quá xa so với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất, , chính là cơ sở cho việc xác lập hàng loạt chủ trương mới, đúng đắn hơn trong trách nhiệm tái tạo xã hội và tăng trưởng kinh tế tài chính trong suất quy trình thay đổi. Trên đây chỉ là một trong rất nhiều thí dụ cho thấy hiệu suất cao của điều tra và nghiên cứu triết học chính là ở giá trị đinh hướng cho hoạt động giải trí thực tiễn vô cùng đa dạng chủng loại và phong phú của những Kết luận chung, có tính khái quát cao mà nó đạt tới chứ không phải là những lời giải đáp đơn cử cho từng trường hợp đơn cử .Một nguyên do nữa đã góp thêm phần làm Open thái độ coi thường vai trò của triết học đó là sự hoài nghi về tính chân lý của những chứng minh và khẳng định triết học. Người ta đặt câu hỏi : tri thức triết học có đáng an toàn và đáng tin cậy không khi nó đóng vai trò là cái khuynh hướng cho con người trong hoạt động giải trí thực tiễn ? Vấn đề là ở chỗ, trong thời kỳ cổ đại, khi những khoa học chuyên ngành chưa tăng trưởng, thậm chí còn chưa Open, con người hoàn toàn có thể bằng lòng với lời giải đáp của triết học so với những yếu tố mà con người chăm sóc về quốc tế xung quanh mình. Nhưng, với sự Open và tăng trưởng, thậm chí còn tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của những khoa học chuyên ngành, thì con người không còn thỏa mãn nhu cầu với những câu vấn đáp của triết học được nữa. Tại sao vậy ?Trước hết, vì những chứng minh và khẳng định của khoa học phải được kiểm tra bằng những tài liệu thực nghiệm. và về nguyên tắc, hoàn toàn có thể bị thực nghiệm bác bỏ. Trong khi đó, những khẳng định chắc chắn của triết học không hề kiểm tra được bằng thực nghiệm và cũng không bác bỏ được bằng thực nghiệm ( ví dụ điển hình, không hề làm được như vậy với những vấn đề như vật chất có trước, ý thức có sau, với quan điểm của Hêghen nói rằng cơ sở tăng trưởng của giới tự nhiên là sự tăng trưởng của ý niệm tuyệt đối … ) .Thứ hai, triết học không có giải pháp nghiên cứu và điều tra riêng của mình, trong khi đó những khoa học tự nhiên đùng những chiêu thức điều tra và nghiên cứu khoa học văn minh với sự trợ giúp của những phương tiện đi lại văn minh nên tính chân lý của những tác dụng nghiên cứu và điều tra đạt được được bảo vệ .Những ý kiến nhận xét trên đây, trong chừng mực nhất định, cũng có địa thế căn cứ của nó, vì đúng là triết học không có trong tay mình một phương tiện kỹ thuật nào, một thiết bị quan sát, thí nghiệm nào để triển khai tích lũy tài liệu, nghiên cứu và điều tra và trên cơ sở đó, tiến tới mày mò những huyền bí của sự vật, hiện tượng kỳ lạ mà mình nghiên cứu và điều tra. Vậy, triết học dựa vào đâu và làm cách nào để đi tới chân lý ?Trên cơ sở nghiên cứu và phân tích và khái quát hóa đặc thù nhận thức của triết học trong suốt quy trình tăng trưởng lịch sử dân tộc của nó, nhiều tác giả rút ra Tóm lại rằng, triết học tự bản thân nó không trực tiếp nghiên cứu và điều tra những sự vật, hiện tượng kỳ lạ, quy trình đơn cử, nhưng nó sử dụng những hiệu quả của hoạt động giải trí nhận thức và hoạt động giải trí tái tạo thực tiễn đã được ghi lại trong những khái niệm, triết lý của những bộ môn khoa học chuyên ngành khác, được bộc lộ trong những tác phẩm vặn học, nghệ thuật và thẩm mỹ, những chuẩn mực đạo đức, nghệ thuật và thẩm mỹ … Tất cả những cái đó tạo nên ” nền tài liệu thực nghiệm ” mà xuất phát từ đấy, triết học đi tới những phát hiện của mình .Triết học đi tới những phát hiện đó bằng cách nào ? ‘ Có tác giả cho rằng bằng tư duy lý luận, tác giả khác lại cho rằng bằng khái quát hóa lý luận, số thứ ba cho rằng bằng luận giải ( interprêtaxia ) … Chính bằng cách đó, những Tóm lại triết học được rút ra và lại quay trở lại. ship hàng cho hoạt động giải trí nhận thức và hoạt động giải trí tái tạo thực tiễn .

Từ kinh nghiệm nghiên cứu vật lý học của mình, M.Bom cho rằng, vật lý học của thực tiễn không? Đó là những vấn đề đặt ra rất cần được nghiên cứu, giải quyết. Song, dù thế nào chăng nữa, chúng tôi vẫn nghĩ rằng, có lẽ cùng với việc sử dụng các phương pháp tư duy lý luận hay khái quát hoá lý luận… như đã kể trên, nên chặng, việc nghiên cứu triết học cần được kết hợp với các nghiên cứu khoa học chuyên ngành, sử đụng phương pháp nghiên cứu của các chuyên ngành ấy để đưa khách thể nghiên cứu vào tình huống nghiên cứu đã được lựa chọn một cách có chủ đích, để buộc khách thể phải trả lời câu hỏi của người nghiên cứu. Hy vọng rằng bằng cách làm ấy, chúng ta có thể làm cho các kết quả nghiên cứu của chúng ta có cơ sở hơn, đáng tin cậy hơn, thuyết phục hơn chăng! Điều này càng đặc biệt quan trọng trong kỷ nguyên toàn cầu, kỷ nguyên của những vấn đề liên quan đến toàn cầu mà việc giải quyết chúng đòi hỏi con người phải vượt ra ngoài khuôn khổ chật hẹp, cục bộ, địa phương, quốc gia để tiến tới tầm nhìn toàn cầu, một tầm nhìn không thể không đòi hỏi phải có sự tham gia của triết học.

Bên cạnh thái độ coi thường vai trò của triết học – một thái độ rất tiếc rằng, hiện nay vẫn hiện hữu ở nơi này, nơi kia, trong nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí này hay khác – lai có một thái độ khác : thái độ tuyệt đối hóa vai trò của triết học, nghĩ rằng chỉ cần nắm được triết học thì lập tức sẽ xử lý được tổng thể những yếu tố đơn cử của thực tiễn. Có nơi, có lúc, vì quá nhấn mạnh vấn đề vai trò của triết học nên đã gây ra ở một số ít người ảo tưởng rằng, triết học là cái chìa khóa vạn năng, chỉ cần nắm được nó là tự khắc sẽ xử lý được mọi yếu tố. Có nơi, có lúc, với lòng tất tả muốn đưa triết học vào Giao hàng hoạt động giải trí thực tiễn, những cán bộ triết học đã nhiệt huyết lao vào nghiên cứu và điều tra, xử lý những yếu tố thực tiễn quá đơn cử chỉ với những tri thức triết học chung mà quên mất rằng, để hoàn toàn có thể tìm ra lời giải đáp đúng đắn cho những yếu tố rất là đơn cử, bên cạnh những tri thức lý luận chung, trong đó có tri thức triết học, còn cần có hàng loạt tri thức khác nữa, như sự am hiểu tường tận về tình hình thực tiễn tương quan đến yếu tố đơn cử đang được xét trong một toàn cảnh khoảng trống – thời hạn nhất định, sự hiểu biết thâm thúy về nghề nghiệp, đặc biệt quan trọng là sự nhạy cảm thực tiễn, một sự nhạy cảm chỉ có được qua quy trình đào luyện, lăn lộn lâu năm trong nghề. Thiếu những cái vừa nói, không một nhà triết học uyên bác nào hoàn toàn có thể tìm ra được một lời giải đáp đúng đắn nào cho bất kể một yếu tố đơn cử nào của đời sống, mặc dầu đó là một yếu tố đơn thuần nhất đi nữa .Như vậy, để hoàn toàn có thể xử lý một cách có hiệu suất cao những yếu tố đơn cử rất là phức tạp và vô cùng phong phú của đời sống, tất cả chúng ta cần tránh cả hai thái cực sai lầm đáng tiếc : hoặc là xem thường triết học và do đó sẽ sa vào thực trạng mò mẫm, tùy tiện, dễ bằng lòng với những giải pháp đơn cử, nhất thời, đi đến chỗ mất phương hướng, thiếu nhìn xa trông rộng, thiếu dữ thế chủ động và phát minh sáng tạo trong việc làm ; hoặc là tuyệt đối hóa vai trò của triết học và do đó sẽ sa vào thực trạng vận dụng một cách máy móc những nguyên tắc, những quy luật, những tri thức triết học chung mà không tính đến tình hình đơn cử đó không nắm được tình hình đơn cử đó trong từng trường hợp đơn cử, hậu quả là sẽ khó tránh khỏi bị thất bại .

Kết hợp ngặt nghèo cả hai loại tri thức trên đây tri thức chung ( trong đó có tri thức triết học và tri thức khoa học chuyên ngành ) và tri thức thực tiễn ( trong đó có sự hiểu biết tình hình thực tiễn và trình độ kinh nghiệm tay nghề được biểu lộ qua sự nhạy cảm thực tiễn ) – đó là tiền đề thiết yếu bảo vệ thành công xuất sắc của tất cả chúng ta trong hoạt động giải trí đơn cử của mình .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá