Làng nghề gia công cơ kim khí: Nỗi lo về ô nhiễm

Gia công cơ kim khí là một trong những nghề có lịch sử hình thành lâu đời trên mảnh đất Thăng Long – Hà Nội, gắn liền với các hoạt động sinh hoạt, sản xuất của người dân. Các làng nghề này đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ khi bước vào thời kỳ công nghiệp hóa nhưng những áp lực lên môi trường từ hoạt động sản xuất của làng nghề đang là vấn đề được các cấp chính quyền và cơ quan chuyên môn đặc biệt quan tâm.

Ô nhiễm tại các làng nghề gia công cơ kim khí đang ở mức báo động (hình ảnh nước thải tại làng nghề cơ kim khí Phùng Xá)

Ổn định đời sống làng nghề

Trên địa phận TP.HN lúc bấy giờ có nhiều làng nghề hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ gia công cơ kim khí. Có thể kể đến 1 số ít làng nghề đã nổi danh, như : Làng rèn Đa Sỹ ( Q. HĐ Hà Đông ), làng nghề cơ khí Phùng Xá ( huyện Thạch Thất ), làng nghề kim khí Rùa Hạ ( huyện Thanh Oai ) … đã sống sót hàng trăm năm. Ngày nay, trước những ảnh hưởng tác động của đô thị hóa, những làng nghề vẫn tăng trưởng và tạo cho mình một hướng đi riêng, phân phối với nhu yếu đời sống .

Quá trình công nghiệp hóa đã tạo thêm “cú hích” cho nhiều làng nghề phát triển sang một giai đoạn mới, người dân các làng nghề có thu nhập cao và đời sống ổn định. Khảo sát thực tế tại Làng nghề rèn Đa Sỹ, hiện có trên 1.000 lao động làm nghề, các sản phẩm không chỉ được buôn bán rộng rãi tại Hà Nội mà còn được xuất ra nhiều tỉnh, thành trong cả nước, thậm chí còn được xuất ra nước ngoài.

quản trị Hội làng nghề rèn Đa Sỹ Hoàng Quốc Chính cho biết, quy trình đô thị hóa, đất nông nghiệp đã được quy đổi sang làm hạ tầng và những khu công trình công cộng, khu công trình dịch vụ … nên người dân Đa Sỹ phải gắn bó với nghề rèn để mưu sinh. Từ đó, người dân cũng ý thức hơn trong việc góp vốn đầu tư nâng cao chất lượng loại sản phẩm và hiệu suất lao động, thu nhập của người dân làng nghề tương đối không thay đổi. “ Thu nhập của người dân làng rèn Đa Sỹ bình quân từ 10 – 15 triệu đồng / hộ / tháng, đặc biệt quan trọng 1 số ít hộ có thu nhập lên tới trên 50 triệu đồng / tháng nên ngay cả khi quy trình đô thị hóa diễn ra với vận tốc nhanh như lúc bấy giờ thì người dân vẫn hoàn toàn có thể gắn bó và giữ nghề ” – ông Chính nói .

Nguy cơ ô nhiễm

Theo số liệu khảo sát của Sở TN&MT Hà Nội, tại 13 làng nghề gia công cơ kim khí ở 8 quận, huyện (Hà Đông, Hoài Đức, Ứng Hòa, Đan Phượng, Phú Xuyên, Thường Tín, Thạch Thất, Thanh Oai) lĩnh vực chính bao gồm: Gia công cơ khí, nhựa; gia công cơ kim khí, rèn, làm két sắt… Trong đó, một số làng nghề thu hút nhiều hộ làm nghề tương đối lớn, như: Làng nghề cơ khí thôn Dụ Tiền (xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai) 167 hộ còn làm nghề trên tổng số 202 hộ; làng nghề cơ khí nông cụ Phùng Xá (Thạch Thất) hiện có 200 hộ làm nghề. Các làng nghề Liễu Nội (Thường Tín), Dụ Tiền, Phùng Xá, Đại Tự… thu hút một lượng lớn lao động từ 500 – 1.200 người. Một số làng nghề sản xuất không tập trung, số lượng lao động ít, như: Làng nghề rèn Thúy Hội (Đan Phượng) và Vũ Ngoại (Ứng Hòa) có số lượng hộ làm nghề khoảng 20 hộ với khoảng 20 – 40 lao động.

Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HN Lê Tuấn Định cho biết, công nghệ tiên tiến sản xuất của những cơ sở làng nghề gia công cơ kim khí còn tương đối thô sơ, hầu hết làm bằng tay thủ công hoặc tích hợp một phần sử dụng máy móc. Các loại nguyên vật liệu sử dụng cho sản xuất là sắt hình, tôn, thép, inox … Từ đó, phát sinh ra những yếu tố ô nhiễm do gia công sơ bộ, đột dập, hàn, tẩy rỉ, làm sạch, mạ kẽm, sơn đều làm Open bụi, gỉ sắt, tiếng ồn, khói, nước thải với những độc tố như CTR, axit, Zn, Ni, Cr làm ô nhiễm môi trường nước, không khí và đất .

Kết quả phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm của Sở TN&MT cho thấy, các thành phần khí ô nhiễm chủ yếu là: CO, CO2, SO2, NOx, nhiệt, hơi của các dung môi hữu cơ. Ô nhiễm không khí do tiếng ồn, khói, bụi do giao thông đi lại, khí thải do đốt than, mùi sơn khi phun hoàn thiện sản phẩm…

Bên cạnh yếu tố quan ngại về ô nhiễm không khí, những hoạt động giải trí sản xuất của làng nghề gia công cơ kim khí cũng có tác động ảnh hưởng xấu đi đến môi trường nước và đất. Nước thải từ những quy trình gia công cơ kim khí phát sinh đa phần từ những quy trình làm mát, tẩy rửa – mạ sắt kẽm kim loại, vệ sinh thiết bị, nhà xưởng. Nước thải chứa nhiều bụi bẩn, rỉ sắt, dầu mỡ và 1 số ít hóa chất ô nhiễm như : HCl, NaOH, Cr, Ni, Fe3 +, CN -, Zn2 +, Cr3 +, Ni2 + … Trong khi đó, nước thải sản xuất và hoạt động và sinh hoạt tại những làng nghề không được tách riêng, vẫn hầu hết đổ ra kênh, mương, cống rãnh, ao, hồ, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Chỉ có làng nghề Phùng Xá có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải do xã tương hỗ được quản lý và vận hành vào năm 2005 .Môi trường đất bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi những loại chất thải rắn, do những nguyên vật liệu sản xuất có hàm lượng sắt kẽm kim loại rất cao, chứa dầu mỡ, những chất khoáng. Việc thải bỏ chất thải rắn không theo quy hoạch và không được quản trị đã ảnh hưởng tới chất lượng đất của làng nghề, hàm lượng sắt kẽm kim loại trong đất khá cao. Lượng chất độc này dễ ngấm vào đất, tích tụ lại lâu dần sẽ làm suy thoái và khủng hoảng môi truờng đất .Trao đổi về yếu tố này, Trưởng phòng Kinh tế Q. HĐ Hà Đông Nguyễn Hữu Thanh cho rằng, trước tình hình ô nhiễm, những hoạt động giải trí sản xuất của làng nghề gia công cơ kim khí cần phải được tập trung chuyên sâu vào một cụm công nghiệp, không để xen kẽ trong những khu dân cư. “ Việc tập trung chuyên sâu vào một khu vực sản xuất vừa giúp dân cư có điều kiện kèm theo góp vốn đầu tư máy móc để sản xuất và giải quyết và xử lý được những yếu tố về khí thải, chất thải gây ô nhiễm môi trường ” – ông Nguyễn Hữu Thanh nói .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo