Phenobarbital – Y Khoa Hợp Nhân

Tên chung quốc tế: Phenobarbital.

Mã ATC: N03AA02.

Loại thuốc: Chống co giật, an thần, gây ngủ.

Dạng thuốc và hàm lượng

Viên nén 15 mg, 16 mg, 30 mg, 32 mg, 50 mg, 60 mg, 65 mg, 100 mg ;
Thuốc tiêm 30 mg / ml, 60 mg / ml, 65 mg / ml, 130 mg / ml, 200 mg / ml ;
Dung dịch uống 15 mg / 5 ml, 20 mg / 5 ml .

Dược lý và cơ chế tác dụng

Phenobarbital là thuốc chống co giật thuộc dẫn xuất của acid barbituric .
Phenobarbital và những barbiturat khác có công dụng tăng cường công dụng ức chế synap của acid gama aminobutyric ( GABA ) ở não gây ức chế thần kinh TW ; điều này cho thấy những thuốc này có những điểm tương đương với những benzodiazepin. Tuy nhiên, những barbiturat khác với những benzodiazepin ở tính tinh lọc kém hơn ; với những barbiturat, ngoài công dụng ức chế tinh lọc lên synap, chỉ cần tăng liều nhẹ cũng gây ức chế không tinh lọc. Phenobarbital và những barbiturat khác làm giảm sử dụng oxygen ở não trong lúc gây mê, có lẽ rằng hầu hết trải qua việc ức chế hoạt động giải trí của neuron. Các công dụng này là cơ sở của việc sử dụng những barbiturat để đề phòng nhồi máu não khi não bị thiếu máu cục bộ và khi có tổn thương sọ não .
Các barbiturat ức chế có phục sinh hoạt động giải trí của tổng thể những mô. Tuy vậy, với cùng một nồng độ trong huyết tương hay với những liều tương tự, không phải toàn bộ những mô đều bị tác động ảnh hưởng như nhau. Hệ thần kinh TW nhạy cảm với những barbiturat hơn rất nhiều ; liều thuốc gây ngủ và an thần có công dụng không đáng kể lên cơ xương, cơ tim và cơ trơn. Phenobarbital ức chế hệ thần kinh TW ở mọi mức độ từ an thần đến gây mê. Thuốc chỉ ức chế trong thời điểm tạm thời những phân phối đơn synap ở hệ thần kinh TW, nhưng sự phục sinh của synap bị chậm lại và có sự giảm trở kháng sau synap ở một số ít synap, những phân phối đa synap bị ảnh hưởng tác động nhiều hơn ; điều này lý giải vì sao tính năng chống co giật và công dụng ức chế của thuốc lại lê dài .
Phenobarbital đa phần được dùng để chống co giật, tuy nhiên thuốc vẫn còn phần nào được dùng để điều trị hội chứng cai rượu. Tác dụng chống co giật của thuốc tương đối không tinh lọc ; thuốc hạn chế cơn động kinh lan tỏa và làm tăng ngưỡng động kinh. Thuốc đa phần được chỉ định trong cơn động kinh hàng loạt ( cơn lớn ) và động kinh cục bộ ( cục bộ hoạt động hoặc cảm xúc ) .
Phenobarbital làm giảm nồng độ bilirubin huyết ở trẻ sơ sinh, ở người bệnh tăng bilirubin huyết không phối hợp, không tan huyết bẩm sinh và ở người bệnh ứ mật trong gan, do cảm ứng glucuronyl transferase, một enzym phối hợp bilirubin .

Dược động học

Phenobarbital uống được hấp thu chậm ở ống tiêu hóa ( 70 – 90 % ). Theo đường trực tràng thuốc được hấp thu nhanh và trọn vẹn. Theo đường tiêm tĩnh mạch, công dụng Open trong vòng 5 phút và đạt mức tối đa trong vòng 30 phút. Khi tiêm bắp, tính năng Open chậm hơn một chút ít. Dùng theo đường tiêm, phenobarbital có tính năng lê dài từ 4 đến 6 giờ. Nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt sau khi uống 8 – 12 giờ ở người lớn, sau 4 giờ ở trẻ nhỏ. Nồng độ đỉnh trong não đạt sau 10 – 15 giờ. Thuốc link với protein huyết tương ( ở trẻ nhỏ 60 %, người lớn 50 % ) và được phân bổ khắp những mô, nhất là ở não, do thuốc dễ tan trong lipid. Thể tích phân bổ là 0,5 – 1 lít / kg. Phenobarbital có nửa đời thải trừ trong huyết tương dài ( 2 – 6 ngày ) và biến hóa theo tuổi : Trẻ em từ 1 đến 10 tuổi đào thải phenobarbital nhanh hơn nhiều so với người lớn ( 40 – 50 giờ ở trẻ nhỏ ; 84 – 160 giờ ở người lớn ), còn ở người bệnh bị suy gan hoặc suy thận thường dài hơn rất nhiều. Vì vậy phải sau 15 – 21 ngày dùng thuốc mới đạt được trạng thái cân đối trong huyết tương .
Phenobarbital được hydroxyl hóa và phối hợp ở gan. Thuốc đào thải hầu hết theo nước tiểu dưới dạng những chất chuyển hóa không có hoạt tính ( 70 % ) và dạng thuốc nguyên vẹn ( 30 % ) ; một phần nhỏ vào mật và đào thải theo phân .
Phenobarbital là chất cảm ứng cytochrom P450 mạnh nên có tác động ảnh hưởng đến chuyển hóa của những thuốc được chuyển hóa ở gan trải qua cytochrom P450 .

Chỉ định

Động kinh ( trừ động kinh cơn nhỏ ) : Động kinh cơn lớn, động kinh rung giật cơ, động kinh cục bộ .
Phòng co giật do sốt cao tái phát ở trẻ nhỏ .
Vàng da sơ sinh, người bệnh mắc chứng tăng bilirubin huyết không phối hợp bẩm sinh, không tan huyết bẩm sinh và người bệnh ứ mật mạn tính trong gan .

Chống chỉ định

Người bệnh quá mẫn với phenobarbital .
Người bệnh suy hô hấp nặng, có khó thở hoặc ùn tắc đường thở .
Người bệnh rối loạn chuyển hóa porphyrin .
Suy gan nặng .

Thận trọng

Người bệnh có tiền sử nghiện ma túy, nghiện rượu, suy thận. người bệnh cao tuổi .
Dùng phenobarbital lâu ngày hoàn toàn có thể gây phụ thuộc thuốc .
Không được ngừng thuốc bất thần ở người bệnh mắc động kinh .
Người mang thai và người cho con bú ( xem mục “ Thời kỳ mang thai và cho con bú ” ) .
Người bệnh bị trầm cảm .

Thời kỳ mang thai

Phenobarbital qua được nhau thai. Dùng phenobarbital điều trị động kinh ở người mang thai có rủi ro tiềm ẩn gây nhiều ảnh hưởng tác động tới thai nhi : gây dị tật bẩm sinh ( cao gấp 2 – 3 lần so với người không dùng phenobarbital ) ; xuất huyết ; phụ thuộc thuốc. Nguy cơ dị tật bẩm sinh càng cao, nếu thuốc vẫn được dùng mà không cắt được động kinh. Trong trường hợp này, phải xem xét giữa lợi và hại, vẫn phải cho liên tục dùng thuốc nhưng với liều thấp nhất đến mức hoàn toàn có thể để trấn áp những cơn động kinh. Với người mẹ không bị động kinh dùng phenobarbital trong thời kỳ mang thai thì rủi ro tiềm ẩn về dị tật ít thấy, nhưng tai biến xuất huyết và phụ thuộc thuốc ở trẻ sơ sinh còn là yếu tố đáng lo lắng. Xuất huyết ở trẻ sơ sinh thường tương quan đến thiếu vitamin K vì thế để phòng tính năng không mong ước này cần bổ trợ vitamin K cho mẹ ( tiêm 10 – 20 mg / ngày ) trong tháng ở đầu cuối của thai kỳ và cho trẻ sơ sinh ( tiêm 1 – 4 mg / ngày trong 1 tuần ). Ở trẻ sơ sinh có mẹ đã dùng barbiturat trong suốt ba tháng cuối thai kỳ hoàn toàn có thể có hội chứng cai thuốc. Cần theo dõi ngặt nghèo những tín hiệu suy hô hấp ở trẻ sơ sinh mà mẹ dùng phenobarbital lúc chuyển dạ và nếu cần, phải triển khai ngay giải pháp điều trị ngộ độc phenobarbital. Trẻ đẻ thiếu tháng rất nhạy cảm với tính năng ức chế của phenobarbital, nên phải rất thận trọng khi dùng thuốc trong trường hợp dự báo đẻ non .

Thời kỳ cho con bú

Phenobarbital được bài tiết vào sữa mẹ. Ở trẻ bú mẹ thuốc được thải trừ chậm hơn, gây tích góp làm nồng độ thuốc trong máu trẻ cao hơn ở người mẹ và gây tính năng an thần cho trẻ. Phải thật thận trọng khi bắt buộc phải dùng phenobarbital cho người cho con bú. Dặn dò những bà mẹ cho con bú dùng phenobarbital nhất là liều cao phải theo dõi trẻ về tính năng ức chế của thuốc. Nếu cần, phải theo dõi nồng độ phenobarbital ở trẻ để tránh mức gây độc .

Tác dụng không mong muốn (ADR)

Thường gặp, ADR > 1/100

Toàn thân : Buồn ngủ .
Máu : Hồng cầu khổng lồ trong máu ngoại vi .
Thần kinh : Rung giật nhãn cầu, mất điều phối động tác, sợ hãi, bị kích thích, lú lẫn ( ở người bệnh cao tuổi ) .
Da : Nổi mẩn do dị ứng ( hay gặp ở người bệnh trẻ tuổi ) .

Ít gặp, 1/1000 < ADR < 1/100

Cơ – xương : Còi xương, nhuyễn xương, loạn dưỡng đau cơ ( gặp ở trẻ nhỏ khoảng chừng 1 năm sau khi điều trị ), đau khớp .
Chuyển hóa : Rối loạn chuyển hóa porphyrin .
Da : Hội chứng Lyell ( hoàn toàn có thể tử trận ) .

Hiếm gặp, ADR < 1/1000

Máu : Thiếu máu hồng cầu khổng lồ do thiếu vắng acid folic .

Hướng dẫn cách xử trí ADR

Phải giảm liều phenobarbital ở người bệnh cao tuổi, người có tiền sử bệnh gan hay bệnh thận .
Nếu tiêm phenobarbital vào tĩnh mạch phải tiêm thật chậm ( dưới 60 mg / phút ) .
Tiêm quá nhanh hoàn toàn có thể gây ức chế hô hấp. Đường tiêm tĩnh mạch nên dành cho cấp cứu trạng thái động kinh cấp, chỉ nên tiến hành tại bệnh viện và theo dõi thật ngặt nghèo bệnh nhân. Khi có bất kể tính năng phụ nào phải ngừng dùng phenobarbital ngay .
Do phenobarbital gây cảm ứng enzym chuyển hóa thuốc ở cytochrom P450, nên làm giảm nồng độ trong huyết tương của vitamin D2 và D3 ( và cả calci ). Dùng lê dài gây thiếu folat hoàn toàn có thể dẫn tới thiếu máu. Vì vậy, người bệnh dùng phenobarbital liều cao, dài ngày phải bổ trợ vitamin D ( ở trẻ nhỏ 1 200 – 2 000 đvqt mỗi ngày ) và acid folic để phòng bệnh còi xương, nhuyễn xương và thiếu máu .

Liều lượng và cách dùng

Cách dùng

Phenobarbital hoàn toàn có thể uống, tiêm dưới da, tiêm bắp sâu và tiêm tĩnh mạch chậm .
Đường tiêm dưới da gây kích ứng mô tại chỗ, không được khuyến nghị. Tiêm tĩnh mạch được dành cho điều trị cấp cứu những trạng thái co giật cấp, tuy nhiên tính năng của thuốc cũng hạn chế trong những trường hợp này ( thuốc được lựa chọn trong trạng thái động kinh là diazepam hoặc lorazepam ). Tiêm tĩnh mạch phải được tiến hành tại bệnh viện và được theo dõi ngặt nghèo, tiêm chậm vận tốc không quá 60 mg / phút .
Để tiêm dưới da hoặc tiêm bắp, 120 mg bột natri phenobarbital khan được hòa tan trong 1 ml nước cất pha tiêm vô khuẩn. Để tiêm tĩnh mạch, 120 mg bột natri phenobarbital khan cần được hòa tan trong 3 ml nước cất pha tiêm vô khuẩn .
Nếu đã dùng phenobarbital dài ngày, khi muốn ngừng thuốc phải giảm liều từ từ để tránh hội chứng cai thuốc. Khi chuyển sang dùng thuốc chống co giật khác, phải giảm liều phenobarbital từ từ trong khoảng chừng 1 tuần, đồng thời khởi đầu dùng thuốc thay thế sửa chữa với liều thấp .

Liều lượng

Liều lượng tùy thuộc từng người bệnh. Nồng độ phenobarbital huyết tương 10 microgam / ml gây an thần và nồng độ 40 microgam / ml gây ngủ ở phần nhiều người bệnh. Nồng độ phenobarbital huyết tương lớn hơn 50 microgam / ml hoàn toàn có thể gây hôn mê và nồng độ vượt quá 80 microgam / ml có năng lực gây tử trận. Tổng liều dùng hàng ngày không được vượt quá 600 mg .

Đường uống (tính theo phenobarbital base):

Liều thường thì người lớn :

Chống co giật: 60 – 250mg mỗi ngày, uống 1 lần hoặc chia thành liều nhỏ.

An thần : 30 – 120 mg mỗi ngày, chia làm 2 hoặc 3 lần .
Gây ngủ : 100 – 320 mg, uống lúc đi ngủ. Không được dùng quá 2 tuần .
Chống tăng bilirubin huyết : 30 – 60 mg, 3 lần mỗi ngày .
Liều thường thì trẻ nhỏ :
Chống co giật : 1 – 6 mg / kg / ngày, uống 1 lần hoặc chia nhỏ liều .
An thần : 2 mg / kg, 3 lần mỗi ngày .
Trước khi phẫu thuật : 1 – 3 mg / kg .
Chống tăng bilirubin huyết : 5 – 10 mg / kg / ngày, trong vài ngày đầu khi mới sinh .

Đường tiêm: (tiêm bắp sâu hoặc tiêm tĩnh mạch chậm).

Liều thường thì người lớn :
Chống co giật : 100 – 320 mg, tái diễn nếu cần cho tới tổng liều 600 mg / 24 giờ .
Trạng thái động kinh : 10 – 20 mg / kg, tiêm tĩnh mạch, liều nhắc lại nếu cần .
An thần : 30 – 120 mg / ngày, chia làm 2 hoặc 3 lần .
Trước khi phẫu thuật : 130 – 200 mg, 60 đến 90 phút trước khi phẫu thuật .
Gây ngủ : 100 – 325 mg .
Liều thường thì trẻ nhỏ :
Chống co giật : Liều khởi đầu : 10 – 20 mg / kg, tiêm 1 lần. Liều duy trì : 1 – 6 mg / kg / ngày .
Trạng thái động kinh : 15 – 20 mg / kg, tiêm tĩnh mạch chậm trong 10 – 15 phút .
An thần : 1 – 3 mg / kg, 60 – 90 phút trước khi phẫu thuật .
Tăng bilirubin huyết : 5 – 10 mg / kg / ngày, trong vài ngày đầu sau khi sinh .
Ghi chú : Người bệnh cao tuổi và suy nhược hoàn toàn có thể bị kích thích, lú lẫn hoặc trầm cảm với liều thường thì, thế cho nên phải giảm liều ở những đối tượng người tiêu dùng này .

Tương tác thuốc

Có nhiều tương tác giữa những thuốc chống động kinh, đặc biệt quan trọng độc tính của thuốc hoàn toàn có thể tăng lên không đồng thời với tăng tính năng chống động kinh. Tương tác giữa những thuốc cũng rất giao động và không Dự kiến trước được vì thế khi dùng phối hợp những thuốc chống động kinh với nhau phải theo dõi nồng độ thuốc trong huyết tương :
Phenobarbital và phenytoin : Nồng độ trong huyết tương của phenytoin biến hóa không bình thường. Các triệu chứng ngộ độc phenytoin hoàn toàn có thể xảy ra khi ngừng dùng phenobarbital. Khi đồng thời dùng phenytoin thì nồng độ phenobarbital trong máu hoàn toàn có thể tăng lên đến mức ngộ độc .
Phenobarbital và acid valproic : Nồng độ trong huyết tương và tính năng an thần của phenobarbital tăng lên. Cần giảm liều phenobarbital khi có tín hiệu tâm lý bị ức chế .
Phenobarbital và carbamazepin : Nồng độ trong huyết tương của carbamazepin giảm dần nhưng không làm giảm tính năng chống động kinh .
Phenobarbital là chất cảm ứng enzym chuyển hóa thuốc ở microsom gan, làm tăng vận tốc chuyển hóa nên làm giảm công dụng của nhiều thuốc cũng chuyển hóa qua gan : Phenobarbital làm giảm nồng độ của felodipin và nimodipin trong huyết tương. Cần xem xét lựa chọn một thuốc chống tăng huyết áp khác hay một thuốc chống động kinh khác .
Phenobarbital và những thuốc chẹn beta ( alprenolol, metoprolol, propranolol ) :
Nồng độ trong huyết tương và công dụng lâm sàng của những thuốc chẹn beta bị giảm .
Phenobarbital và digitoxin : Tác dụng của digitoxin bị giảm .
Phenobarbital và disopyramid : Tác dụng chống loạn nhịp của disopyramid giảm do nồng độ disopyramid trong huyết tương bị giảm. Phải kiểm soát và điều chỉnh liều disopyramid .
Phenobarbital và hydroquinidin và quinidin : Nồng độ trong huyết tương và tính năng chống loạn nhịp của quinidin bị giảm. Cần theo dõi lâm sàng, điện tim, nồng độ quinidin trong máu. Cần kiểm soát và điều chỉnh liều quinidin .
Phenobarbital hoàn toàn có thể làm mất công dụng của thuốc tránh thai theo đường uống, khi được dùng đồng thời, do làm tăng chuyển hóa ở gan. Cần vận dụng giải pháp tránh thai khác ; nên chọn giải pháp cơ học .
Phenobarbital và những thuốc chống đông dùng đường uống : Tác dụng của thuốc chống đông bị giảm. Phải tiếp tục kiểm tra prothrombin huyết. Cần kiểm soát và điều chỉnh liều thuốc chống đông trong khi điều trị bằng phenobarbital và trong 8 ngày sau khi ngừng dùng phenobarbital .
Phenobarbital và acid folic : Nồng độ phenobarbital trong huyết tương giảm hoàn toàn có thể làm giảm tính năng của acid folic. Phải kiểm soát và điều chỉnh liều phenobarbital khi dùng bổ trợ acid folic .
Phenobarbital và corticoid dùng body toàn thân : Phenobarbital làm giảm công dụng của những corticoid. Cần quan tâm điều này, đặc biệt quan trọng ở người mắc bệnh Addison và người bệnh được ghép tạng .
Phenobarbital và methotrexat : Độc tính về huyết học của methotrexat tăng do dihydrofolat reductase bị ức chế mạnh hơn .
Phenobarbital và ciclosporin : Nồng độ trong huyết tương và công dụng của ciclosporin bị giảm khi xuất hiện phenobarbital. Cần tăng liều ciclosporin trong khi điều trị bằng phenobarbital và cần giảm liều ciclosporin khi thôi dùng phenobarbital .
Phenobarbital và levothyroxin : Người bệnh có tiền sử giảm tính năng giáp có rủi ro tiềm ẩn bị suy giáp. Phải kiểm tra nồng độ T3 và T4. Phải chỉnh liều levothyroxin trong và sau trị liệu bằng phenobarbital .
Phenobarbital và theophylin : Nồng độ trong huyết tương và công dụng của theophylin bị giảm. Cần kiểm soát và điều chỉnh liều theophylin trong khi điều trị bằng phenobarbital .
Phenobarbital và doxycyclin dùng đồng thời : Nửa đời của doxycyclin ngắn lại, khiến nồng độ doxycyclin trong huyết tương giảm. Cần tăng liều doxycyclin hoặc chia uống ngày hai lần .
Phenobarbital và progabid : Nồng độ trong huyết tương của phenobarbital tăng .
Phenobarbital và những thuốc chống trầm cảm ba vòng : Các thuốc chống trầm cảm loại imipramin hoàn toàn có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn Open những cơn co giật body toàn thân .
Cần phải tăng liều những thuốc chống động kinh .
Tác dụng của phenobarbital và những barbiturat khác sẽ tăng lên khi dùng đồng thời với những thuốc ức chế thần kinh TW khác : Các thuốc trầm cảm khác, thuốc kháng H1, benzodiazepin, clonidin, dẫn xuất của morphin, những thuốc an thần kinh, thuốc giải lo âu : Làm tăng tính năng ức chế hệ thần kinh TW .
Phenobarbital và rượu : Rượu làm tăng công dụng an thần của phenobarbital và hoàn toàn có thể gây hậu quả nguy khốn. Vì vậy, tránh uống rượu hoặc những thức uống có cồn khi đang dùng phenobarbital .

Độ ổn định và bảo quản

Dung dịch natri phenobarbital trong nước nói chung không vững chắc. Trong polyethylen glycol hoặc propylen glycol, thuốc vững chắc hơn. Vì vậy, prophylen glycol thường dùng làm dung môi đóng sẵn để pha thuốc tiêm natri phenobarbital .
Dạng muối natri phenobarbital hoàn toàn có thể hòa tan trong hầu hết những dung dịch tiêm truyền tĩnh mạch như dung dịch natri clorid 0,45 % hoặc 0,9 % ; dextrose 5 % ; ringer, ringer lactat .
Không được tiêm nếu dung dịch có tủa. Tránh để những ống thuốc tiêm tiếp xúc với ánh sáng .

Tương kỵ

Các dung dịch natri phenobarbital không được hòa lẫn với những dung dịch có tính acid vì hoàn toàn có thể làm tủa phenobarbital .
Các dung dịch phenobarbital tiêm có tương kỵ về mặt vật lý và / hoặc hóa học với nhiều thuốc khác .

Quá liều và xử trí

Liều gây độc của những barbiturat rất giao động. Nói chung, phản ứng nặng xảy ra khi dùng liều cao gấp 10 lần liều thường dùng gây ngủ. Tử vong thường xảy ra khi nồng độ phenobarbital trong máu cao hơn 80 microgam / ml .
Khi dùng quá liều, phenobarbital gây ức chế hệ thần kinh TW từ mức ngủ đến hôn mê sâu rồi tử trận ; hô hấp bị ức chế hoàn toàn có thể đến mức có nhịp thở Cheyne-Stokes, giảm thông khí TT, tím tái ; giảm thân nhiệt, mất phản xạ, nhịp tim nhanh, hạ huyết áp, tiểu tiện ít. Người bệnh bị quá liều nặng thường có hội chứng choáng nổi bật : Thở chậm, trụy mạch, ngừng hô hấp và hoàn toàn có thể tử trận. Các biến chứng nặng hoàn toàn có thể gây tử trận gồm viêm phổi, phù phổi, suy thận .
Ngoài ra hoàn toàn có thể gặp những biến chứng khác như suy tim sung huyết, loạn nhịp tim, nhiễm khuẩn đường tiết niệu .

Xử trí

Nếu bệnh nhân mới dùng thuốc trong vòng 1 giờ, hoàn toàn có thể rửa dạ dày. Dùng nhiều liều than hoạt đưa vào dạ dày qua ống thông đường mũi là cách điều trị được ưa dùng nhất trong cấp cứu ngộ độc phenobarbital. Than hoạt giúp ngăn cản sự hấp thu và tương hỗ thải trừ thuốc. Cần quan tâm không để người bệnh hít vào phổi những chất chứa trong dạ dày .

Điều trị quá liều phenobarbital chủ yếu là điều trị hỗ trợ làm giảm nhẹ triệu chứng: quan trọng nhất là làm thông thoáng đường thở, duy trì chức năng hô hấp, tim mạch, thận và cân bằng điện giải. Nếu người bệnh có chức năng thận bình thường có thể gây lợi niệu và kiềm hóa nước tiểu để làm tăng thải trừ phenobarbital qua thận. Nếu người bệnh bị ngộ độc nặng, vô niệu hay bị sốc thì nên thẩm phân màng bụng hay lọc máu thận nhân tạo.

Nguồn : Dược Thư 2012

Source: https://vh2.com.vn
Category : Truyền Thông