Biệt điện Trần Lệ Xuân ( Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV) | Du lịch Đà Lạt

Tp. Đà Lạt, Lâm Đồng, Việt Nam

Di tích lịch sử vẻ vang được yêu quý tại Đà Lạt, Lâm ĐồngBiệt điện Trần Lệ Xuân là một quần thể gồm ba biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang, khu công trình này là nơi nghỉ của mái ấm gia đình Trần Lệ Xuân, Ngô Đình Nhu. Sau khi Ngô Đình Nhu và anh trai là Tổng thống Ngô Đình Diệm bị ám sát, Trần Lệ Xuân sống lưu vong, khu công trình này trở thành khu vực du lịch

Giới thiệu Biệt điện Trần Lệ Xuân ( Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV)

Từ Khu Biệt Điện Trần Lệ Xuân từ đệ nhất biệt điện trên cao nguyên đến Trung Tâm Lưu Trữ Quốc Gia IV

Ngày nay, phần đông hành khách trong và ngoài nước khi đến thăm quan, du lịch thành phố hoa Đà Lạt ở độ cao gần 2.000 mét ( có đỉnh Liang Biang cao 2.167 mét ) đều thú vị đến thăm cụm nhà vườn được gọi là Khu biệt điện Trần Lệ Xuân ở số 2 đường Yết Kiêu thuộc phường 5, không xa với trường bay và thác nước Cam Ly. Khu này có diện tích quy hoạnh hơn 13.000 mét vuông đất nằm trên đồi cao hơn cả những Dinh Bảo Đại tọa lạc trên những ngọn đồi rộng thoáng .
Trần Lệ Xuân sinh năm 1924, là con gái của luật sự Trần Văn Chương. Năm 1943, lúc 19 tuổi, Trần Lệ Xuân mới đậu xong bằng Tú tài Pháp, dự tính thi xong Tú tài II thì xin vào học ngành luật để nối nghiệp cha nhưng không thành vì mái ấm gia đình đã nhận gả bà cho Ngô Đình Nhu, hơn bà đến 14 tuổi ( và là bạn của cha khi còn học ở Pháp ). Hai người lấy nhau vài năm sau thì nổ ra cuộc Cách mạng tháng Tám .
Thời kỳ mái ấm gia đình họ Ngô còn thống trị miền Nam, giới tướng lĩnh ngụy quyền và nhiều người dân thượng lưu Hồ Chí Minh biết đến khu biệt điện xa hoa lộng lẫy bậc nhất của mái ấm gia đình Ngô Đình Nhu – Trần Lệ Xuân ở số 2 Yết Kiêu ( phường 5 – Đà Lạt lúc bấy giờ ). Sau nửa thế kỷ, sự lộng lẫy và vẻ mỹ lệ của khu biệt điện này không hề mất đi .

Đệ nhất biệt điện Lam Ngọc

Dưới chính sách Cộng hòa miền Nam Nước Ta, biệt điện Trần Lệ Xuân là hình tượng của vẻ đẹp xa hoa, lộng lẫy cùng khét tiếng và quyền uy của gia chủ .
Với ba ngôi biệt thự cao cấp, một hồ bơi, một vườn hoa được phong cách thiết kế theo kiểu Nhật Bản, cùng nhiều hạng mục lý thú khác. Có thể nói đây là khu nghỉ ngơi xa xỉ vào bậc nhất trong quá trình đầu chính sách Cộng hòa miền Nam Nước Ta ( 1954 – 1963 ). Giới điều tra và nghiên cứu nhìn nhận khu biệt điện này là một quần thể kiến trúc mang phong thái quý tộc với nhiều tên gọi hoa mỹ bộc lộ quyền uy của gia chủ nó .

Một góc biệt điện Trần Lệ Xuân lúc mới xây dựng.

Khu biệt điện gồm có 3 biệt thự cao cấp là Hồng Ngọc, Bạch Ngọc và Lam Ngọc
Hồng Ngọc là tòa biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang mà bà Nhu xây Tặng Ngay riêng cho bố đẻ của mình là Trần Văn Chương lúc này đang là Đại sứ Nước Ta Cộng hòa tại Hoa Kỳ .
Biệt thự Bạch Ngọc và hồ bơi nước nóng, nơi vui chơi của mái ấm gia đình Lệ Xuân và những tướng tá quân đội chính sách Cộng hòa miền Nam Nước Ta trước kia .
Biệt thự Lam Ngọc là nơi nghỉ cuối tuần của mái ấm gia đình Lệ Xuân, được trang bị tân tiến bậc nhất thời đó, có phòng thao tác, hội họp, phòng khiêu vũ, phòng trang điểm xa hoa của Lệ Xuân
Lúc thi công kiến thiết xây dựng cụm biệt điện này, mái ấm gia đình họ Ngô đang thời kỳ ” làm mưa làm gió ” ở miền Nam nên Trần Lệ Xuân đã kêu gọi tối đa nhân, vật lực và tinh hoa kiến trúc trái đất để biểu lộ đến đỉnh điểm uy quyền và sự giàu sang giàu sang của gia chủ
Ngoài sân có hồ bơi nước nóng, vọng đài và một vườn hoa do những kỹ sư được thuê từ Nhật Bản sang phong cách thiết kế ( nên còn gọi là vườn hoa Nhật Bản ). Điểm mê hoặc, độc lạ của vườn hoa Nhật Bản phía sau biệt thự nghỉ dưỡng Lam Ngọc là có một hồ sen khi bơm đầy nước trên hồ này sẽ hiện rõ hình địa đồ Nước Ta. Giữa địa đồ thu nhỏ này còn có cả dải phân cách bộc lộ Vĩ tuyến 17 chia cắt Bắc – Nam. Giấc mộng bá quyền điên cuồng và mưu đồ chia cắt vĩnh viễn Tổ quốc Việt Nam đã theo người đàn bà quyền lực tối cao bậc nhất miền Nam một thời đến tận chốn hưởng lạc cuối tuần này

Biệt thự Lam Ngọc 1 hiện là một trong những điểm tham quan ưa thích của du khách đến Đà Lạt.

Cũng chẳng ai còn nhớ Trần Lệ Xuân đã phải bỏ ra bao nhiêu triệu Mỹ kim để kiến thiết xây dựng nên cụm biệt điện đặc biệt quan trọng này nhưng vẻ đẹp lộng lẫy, tinh xảo đến từng cái rãnh thoát nước của khuôn viên thì vẫn vĩnh cửu với thời hạn sau gần nửa thế kỷ ” triều Ngô ” kết thúc .

Một góc biệt điện Trần Lệ Xuân

Cho đến Trung Tâm Lưu Trữ Quốc Gia IV

Từ sau 1975 và những năm tiếp theo, khu biệt điện “Đệ nhất trời Nam” này đã không ngừng bị xâm hại, xuống cấp. Nhiều tiểu công trình kiến trúc quý giá trong khuôn viên biệt điện bị đập phá, trộm cắp. Những phòng ốc mỹ miều có khi bị người dân tận dụng để… nuôi súc vật. Hồ nước, đài sen dùng làm nơi nuôi cá.

Kể từ tháng 8/2006, khu biệt điện Trần Lệ Xuân trở thành trụ sở chính của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV. Năm 2007, Trung tâm này đã hoàn tất việc trùng tu, tăng cấp Khu biệt điện xa hoa, lộng lẫy này và tổ chức triển khai Khu tọa lạc tài liệu lưu trữ tại đây .

Khu Biệt Điện Trần Lệ Xuân từ đệ nhất biệt điện trên cao nguyên đến Trung Tâm Lưu Trữ Quốc Gia IV

Đầu năm 2007, Bộ Nội vụ đã quyết định hành động góp vốn đầu tư hơn 53 tỷ đồng trùng tu khu biệt điện Trần Lệ Xuân làm cơ sở cho Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV .
Từ ngày 15/12/2007, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV ( Khu Biệt điện Trần Lệ Xuân trước đây ) trở thành điểm đến mê hoặc của những nhà nghiên cứu, những hành khách trong nước và quốc tế chăm sóc đến lịch sử vẻ vang và văn hóa truyền thống Nước Ta .
Khi đến du lịch thăm quan Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV tức Khu Biệt điện Trần Lệ Xuân cũ, tất cả chúng ta sẽ được hướng dẫn xem phòng tọa lạc ngoài trời với những tấm pa-nô lớn bộc lộ nhiều quy mô như Chiếu dời đô, bìa sách Đại Nam nhất thống chí, Đại Nam thực lục, lời di huấn của vua Minh Mạng …
Còn khu tọa lạc tài liệu của Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV lúc bấy giờ nguyên là khu biệt thự Lam Ngọc, nhà khách của Trung tâm chính là Biệt thự Hồng Ngọc. Phòng tọa lạc Mộc bản còn gắn liền với những nhân vật lịch sử dân tộc như Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu, Trần Lệ Xuân và mái ấm gia đình với những con từng hoạt động và sinh hoạt tại đây trong thời vàng son của mái ấm gia đình họ Ngô. Nơi đây còn tọa lạc tài liệu, hình ảnh qua những thời kỳ lịch sử dân tộc của cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ của dân tộc bản địa ta và quy trình hình thành tăng trưởng của Tây Nguyên và tỉnh Lâm Đồng, trong đó có thành phố Đà Lạt với trên 100 năm tuổi .
Đây cũng chính là nơi dữ gìn và bảo vệ, lưu giữ hơn 30.000 mộc bản cực kỳ quý giá của triều Nguyễn mà chính Ngô Đình Nhu những ngày mới tốt nghiệp trường Ecole Nationale des Chartes – trường đào tạo và giảng dạy lưu trữ viên cổ tự học nổi tiếng của Pháp – đã từng sưu tầm .

Kho Mộc bản quý hiếm – Đôi điều chưa biết

Mộc bản là những tấm gỗ được khắc chữ Hán hoặc chữ Nôm ( khắc ngược ) dùng để nhân bản tài liệu nhằm mục đích phổ cập thoáng đãng những chuẩn mực xã hội, điều luật bắt buộc thần dân phải tuân theo ; lưu truyền sự nghiệp sự nghiệp của vua, chúa, những sự kiện, những biến cố lịch sử dân tộc … hầu hết những bản thảo đều được Hoàng đế “ Ngự lãm ”, phê duyệt trước khi cho những người thợ tài hoa khắc lên gỗ .
Kích thước trung bình 0,43 m x 0,27 m, dày từ 2 – 4 cm, mỗi tấm nặng chừng 300 – 400 g .

Mộc bản Triều Nguyễn – Biệt điện Trần Lệ Xuân

Hầu hết mộc bản tất cả chúng ta có được lúc bấy giờ đều là nhwungx mộc bản cực kỳ quý giá của triều Nguyễn mà chính Ngô Đình Nhu những ngày mới tốt nghiệp trường Ecole Nationale des Chartes – trường huấn luyện và đào tạo lưu trữ viên cổ tự học khét tiếng của Pháp – đã từng sưu tầm .
Mộc bản triều Nguyễn, ngoài giá trị về mặt nội dung, mỗi tấm Mộc bản còn được nhìn nhận như một tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật rực rỡ .
Năm 1959, khi Bảo Đại lên làm Quốc trưởng của cơ quan chính phủ bù nhìn thuộc Pháp, ông ta đã chọn Đà Lạt làm Hoàng triều cương thổ. Toàn bộ mộc bản triều Nguyễn được ông vua sau cuối của dòng họ này cho chuyển về miền đất cao nguyên .
Ban đầu, kho tàng ấy được cất giữ ở Nha Ngân khố, rồi sau đó chuyển đến nhà dòng Chúa Cứu thế .
Dưới chính sách Nước Ta Cộng hòa, năm 1960, Mộc bản được chuyển từ Huế về Đà Lạt do Trụ sở Văn khố Đà Lạt quản trị .

Sau ngày miền Nam mới giải phóng, do chưa hiểu tầm quan trọng và sự quý giá của hệ thống tài liệu này nên việc bảo quản và phục chế còn bị xem nhẹ. Hậu quả là hàng loạt các mộc bản bị thất lạc, hư hỏng nặng, thậm chí một số người không hiểu biết đã chẻ làm củi đun! Châu bản, mộc bản, sách ngự lãm là kho tư liệu quý, nguồn sử liệu phong phú và rất đáng tin cậy về đời sống chính trị, xã hội thời Nguyễn. Thế nhưng, tỉ lệ châu bản còn lưu giữ được đến nay chỉ khoảng 20%.

Cán bộ trung tâm lưu trữ quốc gia giới thiệu Mộc bản triều Nguyễn

Ngày nay, sau khi Mộc bản triều Nguyễn và những tài liệu lưu trữ được chuyển dời từ Huế về Đà Lạt, Hồ Chí Minh thì được sắp xếp theo trình tự gồm 9 yếu tố chính : Lịch sử, Địa lý, Chính trị – Xã hội, Quân sự, Pháp chế, Văn hóa – Giáo dục đào tạo, Tôn giáo – Tư tưởng – Triết học, Ngôn ngữ văn tự, Văn thơ, Tồn nghi và được lưu giữ trong kho chuyên sử dụng bảo mật thông tin. Các cơ quan chức năng và Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đang lập hồ sơ đề xuất UNESCO công nhận Mộc bản triều Nguyễn là di sản văn hóa truyền thống quốc tế .

Mộc bản Triều Nguyễn – Biệt điện Trần Lệ Xuân

Source: https://vh2.com.vn
Category: Lưu Trữ VH2