Ý thức (triết học) – Wikipedia tiếng Việt

Ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cải biến và sáng tạo.

Theo quan điểm của chủ nghĩa Lenin thì trong lịch sử dân tộc triết học, yếu tố nguồn gốc, thực chất của ý thức là một trong những yếu tố TT của cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Triết học duy vật biện chứng chứng minh và khẳng định, ý thức của con người có nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội .

Mặt tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Theo quan điểm của triết học Marx-Lenin, ý thức là một thuộc tính của một dạng vật chất có tổ chức triển khai cao là bộ óc người, là sự phản ánh quốc tế khách quan vào bộ não người. Nếu không có sự tác động ảnh hưởng của quốc tế khách quan vào bộ não người và không có bộ não người với tính cách là cơ quan vật chất của ý thức thì sẽ không có ý thức. Bộ não người và sự tác động ảnh hưởng của quốc tế khách quan vào bộ não người là nguồn gốc tự nhiên của ý thức .

Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định rằng ý thức là thuộc tính của một dạng vật chất sống có tổ chức cao là bộ óc người. Bộ óc người hiện đại là sản phẩm của quá trình tiến hoá lâu dài về mặt sinh vật – xã hội và có cấu tạo rất phức tạp, gồm khoảng 14 – 15 tỷ tế bào thần kinh. Các tế bào này tạo nên nhiều mối liên hệ nhằm thu nhận, xử lý, dẫn truyền và điều khiển toàn bộ hoạt động của cơ thể trong quan hệ với thế giới bên ngoài thông qua các phản xạ có điều kiện và không điều kiện.

Cũng theo chủ nghĩa Marx-Lenin, hoạt động giải trí ý thức con người diễn ra trên cơ sở hoạt động giải trí sinh lý thần kinh của bộ óc người. Sự nhờ vào của ý thức vào hoạt động giải trí của bộ óc biểu lộ ở chỗ khi bộ óc bị tổn thương thì hoạt động giải trí ý thức sẽ bị rối loạn. Tuy nhiên, nếu chỉ có bộ óc người mà không có sự tác động ảnh hưởng của quốc tế bên ngoài để bộ óc phản ánh lại tác động ảnh hưởng đó thì cũng không hề có ý thức. Phản ánh là thuộc tính chung, phổ cập của mọi đối tượng người tiêu dùng vật chất. Phản ánh là năng lượng giữ lại, tái hiện lại của mạng lưới hệ thống vật chất này những đặc thù của mạng lưới hệ thống vật chất khác .Trong quy trình tăng trưởng lâu bền hơn của quốc tế vật chất, thuộc tính phản ánh của vật chất cũng tăng trưởng từ thấp đến cao, từ đơn thuần đến phức tạp :

1. Phản ánh vật lý: Là hình thức phản ánh đơn giản nhất ở giới vô sinh, thể hiện qua các quá trình biến đổi cơ, lý, hoá.
2. Phản ánh sinh học: Là những phản ánh trong sinh giới trong giới hữu sinh cũng có nhiều hình thức khác nhau ứng với mỗi trình độ phát triển của thế giới sinh vật.
3. Phản ánh ý thức: là hình thức cao nhất của sự phản ánh thế giới hiện thực, ý thức chỉ nảy sinh ở giai đoạn phát triển cao của thế giới vật chất, cùng với sự xuất hiện của con người.

Để ý thức hoàn toàn có thể sinh ra, bên những nguồn gốc tự nhiên thì điều kiện kèm theo quyết định hành động cho sự sinh ra của ý thức là nguồn gốc xã hội, bộc lộ ở vai trò của lao động, ngôn từ và những quan hệ xã hội .

Là hoạt động giải trí đặc trưng của con người, là hoạt động giải trí thực chất người. Đó là hoạt động giải trí dữ thế chủ động, sáng tạo, có mục tiêu. Lao động đem lại cho con người dáng đi thẳng đứng, giải phóng hai tay. Điều này cùng với chính sách ăn có thịt đã thực sự có ý nghĩa quyết định hành động so với quy trình chuyển hóa từ vượn thành người, từ tâm ý động vật hoang dã thành ý thức .

Việc sản xuất ra công cụ lao động có ý nghĩa to lớn là con người đã có ý thức về mục tiêu của hoạt động giải trí đổi khác quốc tế. Thực chất của hoạt động giải trí lao động là ảnh hưởng tác động vào quốc tế khách quan, làm đổi khác quốc tế nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu nhu yếu của con người. Nhờ có lao động, bộ não con người được tăng trưởng và ngày càng hoàn thành xong, làm cho năng lực tư duy trừu tượng của con người ngày càng cao. Cũng là lao động ngay từ đầu đã link con người lại với nhau trong mối liên hệ tất yếu, khách quan. Mối liên hệ đó không ngừng được củng cố và tăng trưởng đến mức làm phát sinh ở họ một nhu yếu ” thiết yếu phải nói với nhau một cái gì đó “. Và ngôn từ Open .Theo quan điểm của triết học Marx-Lenin thì ngôn từ là phương tiện đi lại để con người tiếp xúc trong xã hội, là mạng lưới hệ thống tín hiệu thứ hai, là cái vỏ vật chất của tư duy, là hình thức diễn đạt của tư tưởng. Ngôn ngữ là yếu tố quan trọng để tăng trưởng tâm ý, tư duy của con người và xã hội loài người .
Chủ nghĩa duy vật biện chứng cho rằng về thực chất, ý thức là sự phản ánh khách quan vào trong bộ óc con người một cách năng động, sáng tạo .

• Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan: Thể hiện rằng nội dung của ý thức do thế giới khách quan quy định. Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan vì nó nằm trong bộ não con người. Ý thức là cái phản ánh thế giới khách quan nhưng nó là cái thuộc phạm vi chủ quan, là thực tại chủ quan. Ý thức không có tính vật chất, nó chỉ là hình ảnh tinh thần, gắn liền với hoạt động khái quát hóa, trừu tượng hóa, có định hướng, có lựa chọn. ý thức là sự phản ánh thế giới bởi bộ não con người
• Ý thức là sự phản ánh sáng tạo thế giới: Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong bộ óc con người, là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan. Tuy nhiên, không phải cứ thế giới khách quan tác động vào bộ óc người là tự nhiên trở thành ý thức. Ngược lại, ý thức là sự phản ánh năng động, sáng tạo về thế giới, do nhu cầu của việc con người cải biến giới tự nhiên quyết định và được thực hiện thông qua hoạt động lao động.

Sự phản ánh sáng tạo của ý thức biểu hiện ở sự cải biến cái vật chất di chuyển vào trong bộ não con người thành cái tinh thần, thành những hình ảnh tinh thần. Sáng tạo của ý thức là sáng tạo của phản ánh, dựa trên cơ sở của phản ánh, trong khuôn khổ và theo tính chất, quy luật của phản ánh.

Tính sáng tạo của ý thức được thể hiện ra rất phong phú. Trên cơ sở những cái đã có, ý thức có thể tạo ra tri thức mới về sự vật, có thể tưởng tượng ra những cái không có trong thực tế. Ý thức có thể tiên đoán, dự báo về tương lai, có thể tạo ra những ảo tưởng, huyền thoại, những giả thuyết, lý thuyết khoa học hết sức trừu tượng và có tính khái quát cao.

Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong bộ óc người, song đây là sự phản ánh đặc biệt – phản ánh trong quá trình con người cải tạo thế giới. Quá trình ý thức là quá trình thống nhất của 3 mặt là: trao đổi thông tin giữa chủ thể và đối tượng phản ánh. Tiếp đến là mô hình hóa đối tượng trong tư duy dưới dạng hình ảnh tinh thần và cuối cùng là chuyển mô hình từ tư duy ra hiện thực khách quan.

Ý thức là sự phản ánh sáng tạo, vì phản ánh đó dù trực tiếp hay gián tiếp, dù dười dạng ý tưởng thì bao giờ củng phải dựa vào những tiền đề vật chất, dựa trên hoạt động thực tiễn nhất định. Sự sáng tạo của ý thức không đối lập, loại trừ, tách rời sự phản ánh mà ngược lại thống nhất với phản ánh, trên cơ sở của phản ánh.

Phản ánh và sáng tạo là hai mặt thuộc bản chất của ý thức. Ý thức – trong bất kỳ trường hợp nào cũng là sự phản ánh và chính thực tiễn xã hội của con người tạo ra sự phản ánh phức tạp, năng động, sáng tạo của bộ óc.

• Ý thức là sản phẩm lịch sử của sự phát triển xã hội nên về bản chất là có tính xã hội: Ý thức không phải là một hiện tượng tự nhiên thuần túy mà là một hiện tượng xã hội. ý thức bắt nguồn từ thực tiễn lịch sử-xã hội, phản ánh những quan hệ xã hội khách quan.

Theo Lenin thì nếu coi tư tưởng ( ý thức ) là có tính vật chất tức là một bước sai lầm đáng tiếc đến chỗ lẫn lộn chủ nghĩa duy vật với chủ nghĩa duy tâm. [ 5 ]

Cấu trúc của ý thức[sửa|sửa mã nguồn]

Ý thức là một hiện tượng tâm lý – xã hội có kết cấu rất phức tạp bao gồm nhiều thành tố khác nhau có quan hệ với nhau. Có thể chia cấu trúc của ý thức theo hai chiều:

• Theo chiều ngang: Bao gồm các yếu tố như tri thức, tình cảm, niềm tin, lý trí, ý chí…, trong đó tri thức là yếu tố cơ bản, cốt lõi.
• Theo chiều dọc: Bao gồm các yếu tố như tự ý thức, tiềm thức, vô thức, trong đó tự ý thức ở cấp độ sâu nhất.

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Lenin “Sự đối lập giữa vật chất và ý thức chỉ có ý nghĩa tuyệt đối trong những phạm vi hết sức hạn chế, trong trường hợp này chỉ giới hạn trong vấn đề nhận thức luận cơ bản là thừa nhận cái gì có trước và sau? Ngoài giới hạn đó thì không còn nghi ngờ gì nữa đằng sau sự đối lập đó là tương đối“.[6]

Vật chất quyết định hành động ý thức[sửa|sửa mã nguồn]

Vật chất là cái có trước, ý thức có sau. Vật chất quyết định hành động ý thức, còn ý thức là sự phản ánh quốc tế vật chất vào trong bộ não con người. Vật chất quyết định hành động nguồn gốc của ý thức : không có sự ảnh hưởng tác động của quốc tế khách quan vào trong bộ não người thì sẽ không có ý thức. Ý thức là loại sản phẩm của một dạng vật chất có tổ chức triển khai cao là bộ não người. Thế giới vật chất là nguồn gốc khách quan của ý thức. Vật chất quyết định hành động nội dung của ý thức : ý thức là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan, nội dung của ý thức mang tính khách quan, do quốc tế khách quan lao lý. Vật chất quyết định hành động thực chất của ý thức. Vật chất quyết định hành động phương pháp, cấu trúc của ý thức .

Sự ảnh hưởng tác động của ý thức[sửa|sửa mã nguồn]

Sự tác động ảnh hưởng của ý thức so với vật chất phải trải qua hoạt động giải trí thực tiễn của con người. Biểu hiện ở chỗ : ý thức trang bị cho con người sự hiểu biết về quốc tế xung quanh, giúp con người xác lập tiềm năng, lựa chọn chiêu thức cho hoạt động giải trí của mình tạo nên ở con người tình cảm, niềm tin, ý chí, thôi thúc con người nỗ lực hành vi để đạt được tiềm năng đề ra. Ý thức hoàn toàn có thể thôi thúc hoặc ngưng trệ sự hoạt động, tăng trưởng của những điều kiện kèm theo vật chất ở những mức độ nhất định .Nếu ý thức phản ánh tương thích với hiện thực thì nó sẽ làm thôi thúc sự tăng trưởng của những điều kiện kèm theo vật chất. Nếu ý thức phản ánh không tương thích với hiện thực thì nó sẽ ngưng trệ sự tăng trưởng của những điều kiện kèm theo vật chất. Song sự ngưng trệ đó chỉ mang tính trong thời điểm tạm thời, do tại sự vật hoạt động theo những quy luật khách quan vốn có của nó, nên nhất định phải có ý thức tân tiến, tương thích, thay thế sửa chữa cho ý thức lỗi thời, không tương thích .Trong cuộc đấu tranh, bút chiến về quan hệ vật chất và ý thức Engels đã bảo vệ quan điểm của Marx và phê phán lại rằng khi đấu tranh với những người theo chủ nghĩa duy tâm, Marx buộc phải nhấn mạnh vấn đề vào cái nguyên tắc hầu hết mà họ phủ nhận, nhưng không có nghĩa là hạ thấp vai trò của ý thức, ý thức. Chỉ có chủ nghĩa duy vật tầm thường, không biện chứng mới phủ nhận, coi nhẹ tác động ảnh hưởng của niềm tin mà thôi. [ 7 ]

1. ^ Biện chứng của tự nhiên, Engels, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia-Sự thật, TP.HN, năm 1971, trang 259
2. ^ Biện chứng của tự nhiên, Engels, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia-Sự thật, TP.HN, năm 1971, trang 251 – 252
3. ^ C.Mác và Ph. Ăngghen : Toàn tập. Nhà xuất bản chính trị quốc gia-Sự thật, TP. Hà Nội, năm 1993. tập 23, trang 35
4. ^

   C.Mác và Ph.Ăngghen: Tuyển tập, tập I. Nhà xuất bản chính trị quốc gia-Sự thật, Hà Nội, năm 1980, trang 290

   Xem thêm: 141+ Từ Vựng Tiếng Anh Chuyên Ngành Cơ Khí Chế Tạo Máy Tiếng Anh Là Gì

5. ^ VI. Lê nin : Toàn tập, tập 18, Nhà xuất bản Tiến bộ, Matcova, 1980, trang 300
6. ^ Lê nin : Toàn tập, tập 18, Nhà xuất bản tân tiến, Matcova, năm 1980, trang 173
7. ^ Triết học Mác – Lenin, chương trình hạng sang, tập II, Học viện chính trị vương quốc Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị vương quốc, TP.HN, năm 1994, trang 50

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo