Nâng cao quyền tiếp cận công lý thông qua Tòa án

Ảnh minh họa ( nguồn TTXVN )

Quyền tiếp cận công lý của người dân

Việc bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người thông qua nhiều cơ chế, phương thức khác nhau để giải quyết các tranh chấp, tuy nhiên trong phạm vi một quốc gia, hiệu quả nhất của tiếp cận công lý là tìm kiếm sự công bằng, khắc phục sự bất công, thiệt hại, tổn thương thông qua các thiết chế quyền lực của nhà nước, đặc biệt là thiết chế tư pháp – Tòa án.

Quyền tiếp cận công lý với mọi người dân, trước hết là Tòa án phải dễ tiếp cận, phải bảo vệ cho toàn bộ những đương sự, những người ” yếu thế ” đang bị xâm hại nhận được sự trợ giúp pháp lý mà không gặp phải khó khăn vất vả gì. Quyền tiếp cận công lý là quyền được thông tin vừa đủ về quy trình tiến độ, hiệu quả tố tụng của vụ án do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực thi. Việc niêm yết công khai minh bạch thủ tục tư pháp là một nhu yếu bắt buộc so với những trụ sở Tòa án ; tôn trọng và triển khai không thiếu những quyền tố tụng của người tham gia tố tụng là nhu yếu quan trọng của nguyên tắc bảo vệ quyền tiếp cận công lý. Các lao lý về thẩm quyền của Tòa án ( thẩm quyền theo chủ quyền lãnh thổ, thẩm quyền theo vấn đề ) phải bảo vệ để những bên hoàn toàn có thể tiếp cận đến Tòa án xử lý vấn đề một cách hài hòa và hợp lý và bình đẳng. Tòa án có thẩm quyền phải có nghĩa vụ và trách nhiệm thụ lý vụ án để xử lý theo lao lý của pháp lý, có nghĩa vụ và trách nhiệm hướng dẫn cho những bên hoặc chuyển đơn khởi kiện, đơn nhu yếu đến Tòa án có thẩm quyền và báo cho người khởi kiện, người nhu yếu nếu vấn đề dân sự thuộc thẩm quyền xử lý của Tòa án khác, bảo vệ vấn đề được xét xử một cách nhanh gọn, hài hòa và hợp lý, tránh lê dài, gây ảnh hưởng tác động đến quyền lợi và nghĩa vụ của những bên và tốn kém về thời hạn, tiền của của cá thể và Nhà nước .Điều 10, Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền ( UDHR ) pháp luật rằng ” mọi người đều bình đẳng về quyền được xét xử công minh và công khai minh bạch bởi một tòa án nhân dân độc lập và khách quan ” để xác lập những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người tham gia tố tụng, cũng như về bất kể sự buộc tội nào so với họ. Mọi người đều được đối xử công minh trước TANDTC, được suy đoán vô tội và được bảo vệ những tố tụng tối thiểu dành cho bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự như được thông tin không chậm trễ và chi tiết cụ thể bằng một ngôn từ mà người đó hiểu về thực chất và nguyên do buộc tội mình ; có đủ thời hạn và điều kiện kèm theo thuận tiện để chuẩn bị sẵn sàng bào chữa và liên hệ với người bào chữa do chính mình lựa chọn ; được xét xử mà không bị trì hoãn một cách vô lý ; được xuất hiện trong khi xét xử và được tự bào chữa hoặc trải qua sự trợ giúp pháp lý theo sự lựa chọn của mình ; được thẩm vấn hoặc nhu yếu thẩm vấn những nhân chứng buộc tội mình và được mời người làm chứng gỡ tội cho mình tới phiên tòa xét xử và thẩm vấn họ tại tòa ; … ( khoản 3, Điều 14 Công ước quốc tế về những quyền dân sự và chính trị ( ICCPR ). Được bảo vệ bằng một phiên tòa xét xử công minh là yếu tố thiết yếu để bảo vệ những quyền cơ bản của con người như quyền sống, quyền tự do và bảo mật an ninh cá thể .Quyền tiếp cận công lý đã được ghi nhận và bảo vệ trong Hiến pháp và pháp lý tố tụng ở nước ta, Chương trình cải cách tư pháp đến năm 2020 và kế hoạch công tác làm việc cải cách tư pháp của ngành TANDTC đã đặt ra tiềm năng : ” Nghiên cứu, từng bước triển khai thay đổi thủ tục hành chính tư pháp tại Tòa án theo hướng công khai minh bạch, đơn thuần, thuận tiện để người dân thuận tiện thực thi quyền khởi kiện của họ trước Tòa án, người dân khởi kiện ở một Tòa án, Tòa án có nghĩa vụ và trách nhiệm xác lập thẩm quyền xử lý thuộc cơ quan nào để chuyển hồ sơ và thông tin cho người khởi kiện biết ; công khai hóa thủ tục tiếp cận hồ sơ, phân phối tài liệu, thông tin, trích lục bản án, quyết định hành động của Tòa án theo pháp luật của pháp lý “. Việc khẳng định chắc chắn tiềm năng kiến thiết xây dựng Nhà nước pháp quyền trong Hiến pháp 2013 với việc hiến định những giá trị của Nhà nước pháp quyền như quyền con người, quyền tư pháp của Tòa án, trách nhiệm bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ những giá trị đã được ghi nhận của Tòa án, … hoàn toàn có thể thấy mục tiêu cao quý, trọng tâm của Nhà nước ta hướng tới là vì con người, vì công lý .Quyền được tiếp cận công lý được coi là thước đo bảo vệ công minh và bình đẳng của mọi người dân trong một xã hội. Sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận công lý hoàn toàn có thể tạo ra từ tâm ý truyền thống lịch sử của dân cư trong việc lựa chọn những phương pháp bảo vệ quyền của mình khi có tranh chấp ( ngại kiện tụng ) nhưng cũng không hề phủ nhận rằng tính hiệu suất cao của những thiết chế công quyền trong việc bảo vệ quyền con người còn chưa cung ứng được nhu yếu của dân cư. Việc cải cách tư pháp và nâng cao hiệu lực thực thi hiện hành, hiệu suất cao của pháp lý là nhu yếu cấp thiết bảo vệ quyền con người lúc bấy giờ ở Nước Ta. Cần phải hiện thực hóa vai trò bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người là trách nhiệm số 1 của Tòa án để người dân tin yêu và lựa chọn Tòa án làm thiết chế bảo vệ quyền của mình .

Qua 15 năm thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp, chúng ta đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực như hoàn thiện chính sách, pháp luật hình sự, dân sự, hoàn thiện pháp luật về tổ chức của các cơ quan tư pháp, hoàn thiện các thủ tục tố tụng tư pháp, bảo đảm tính dân chủ, công khai, minh bạch, tôn trọng và bảo vệ quyền con người. Chất lượng hoạt động tư pháp được nâng lên. Việc tranh tụng tại phiên tòa bước đầu đạt được một số kết quả tích cực đã tạo không khí dân chủ trong hoạt động tư pháp… Có thể nói, kết quả cải cách tư pháp đã tác động tích cực đến khả năng và cơ hội tiếp cận công lý, bảo đảm tốt hơn quyền con người, quyền công dân trong hoạt động tư pháp – đặc biệt là trong hoạt động xét xử của Tòa án.

Bảo vệ các quyền cơ bản của công dân

Thực trạng tiếp cận công lý và bảo vệ những quyền cơ bản của người dân cũng như hiệu suất cao hoạt động giải trí của những thiết chế Nhà nước trong xử lý tranh chấp pháp lý và khiếu nại hành chính ở Nước Ta lúc bấy giờ vẫn còn nhiều yếu tố cần phải xem xét, khắc phục. Để thôi thúc quyền tiếp cận công lý, bảo vệ công minh và bình đẳng cho người dân ở nước ta lúc bấy giờ, cần phải liên tục công cuộc cải cách tư pháp hướng tới việc nâng cao hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao của pháp lý, quyền tiếp cận công lý như :Thứ nhất, tăng cường tuyên truyền, phổ cập việc sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý trong xử lý những tranh chấp pháp lý. Mặc dù người nghèo, người khuyết tật và người thuộc mái ấm gia đình có công là đối tượng người dùng được trợ giúp theo Luật Trợ giúp pháp lý, nhưng những đối tượng người dùng này cho biết họ hầu hết không nhận được trợ giúp pháp lý khi có tranh chấp xảy ra nên họ không biết phải xử lý những tranh chấp đó như thế nào và cũng không biết những quyền của mình để nhu yếu bảo vệ ở một thiết chế độc lập như Tòa án. Sự thiếu hiểu biết về pháp lý khiến họ mất đi thời cơ được bảo vệ quyền bình đẳng trước pháp lý và trước Tòa án. Các cơ sở trợ giúp pháp lý cần dữ thế chủ động tuyên truyền thông dụng, pháp lý cũng như những quyền hạn cơ bản đến người dân, giúp họ hiểu được những quyền hạn và những phương pháp để nhu yếu bảo vệ những quyền lợi và nghĩa vụ đó khi bị xâm phạm .

Thứ hai, đổi mới, đơn giản hóa các thủ tục hành chính theo tinh thần cải cách tư pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận công lý. Đối với hệ thống Tòa án, công khai mẫu đơn, thủ tục tố tụng trong giải quyết các tranh chấp tại các trụ sở tòa án là một yêu cầu bắt buộc. Tuy nhiên, không ít Tòa án cấp huyện, cấp tỉnh không niêm yết các thông tin này. Thủ tục hành chính còn rườm rà, phức tạp, chẳng hạn, sự đòi hỏi nhiều loại giấy tờ khi việc nộp đơn khởi kiện, hay thủ tục xin giấy chứng nhận bào chữa của những người tham gia bào chữa cho bị can, bị cáo, quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự khiến người dân phải đi lại tốn kém và mất thời gian.

Thứ ba, những dịch vụ pháp lý phải được cung ứng ở mức ngân sách hài hòa và hợp lý, tạo điều kiện kèm theo cho những tầng lớp dân cư gồm có người nghèo, người có thu nhập thấp hoàn toàn có thể tiếp cận được .Thứ tư, việc tổ chức triển khai mạng lưới hệ thống Tòa án lúc bấy giờ phải thuận tiện cho việc đi lại xử lý những khiếu kiện của dân cư. Rào cản về địa lý trong việc tiếp cận tư pháp cùng với thủ tục rườm rà là những nguyên do khiến người dân không muốn lựa chọn phương pháp xử lý tranh chấp bằng những thiết chế công quyền. Thực tế, để theo đuổi những vụ kiện có đương sự phải đi lại nhiều lần hàng trăm cây số đến dự phiên tòa xét xử, khiến người dân thấy phiền hà, stress .Thứ năm, cần phải nâng cao vị trí, vai trò của Tòa án trong hoạt động giải trí tư pháp. Tiếp tục những giải pháp tăng cường tính độc lập, thẩm quyền xét xử và chất lượng xét xử của Tòa án. Tòa án có trách nhiệm bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân ( khoản 3 Điều 102 Hiến pháp năm 2013 ), thì mọi tranh chấp mà người dân khiếu kiện đều phải được xử lý. Đúng như nhu yếu của Đảng ta tại Nghị quyết 49 – NQ / TW : “ Các cơ quan tư pháp phải thực sự là chỗ dựa của nhân dân trong việc bảo vệ công lý, quyền con người, đồng thời phải là công cụ hữu hiệu bảo vệ pháp lý và pháp chế xã hội chủ nghĩa, đấu tranh có hiệu suất cao với những loại tội phạm ” .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Truyền Thông