Sự sáng tạo của Nguyễn Du trong việc sử dụng ngôn từ nghệ thuật. – https://vh2.com.vn

C Phần kết bài.

6 Sự sáng tạo của Nguyễn Du trong việc sử dụng ngôn từ nghệ thuật.

a / Trước hết, cần nói đến từ ngữ mang phong vị ca dao, thành ngữ, tục ngữ .
Ở đoạn thơ tả cảnh ngụ tình rực rỡ nhất trong Truyện Kiều Open một tứ thơ mang phong thái thành ngữ tục ngữ. Để miêu tả nỗi lòng tưởng niệm tình nhân, xót thương cha mẹ, Nguyễn Du đã miêu tả tâm tư nguyện vọng ấy qua chiều dài của thời hạn và khoảng cách của khoảng trống như : dưới nguyệt chén đồng, rày trông mai chờ, tựa cửa hôm mai cách mấy nắng mưa, chân trời góc bể, tấm son gột rửa, hoa trôi man mác, nội cỏ dàu dàu, chân mây mặt đất, gió cuốn mặt duềnh, ầm ầm tiếng sóng Những từ ngữ này làm cho cách sử dụng ngôn từ trở nên thân mật, dễ hiểu, mang đậm sắc tố dân tộc bản địa .
b / Cách tạo từ mới rực rỡ trong Truyện Kiều .

Nguyễn Du đã tạo ra hàng loạt ngôn từ không có trong thực tế, cũng không có trong từ
điển thông thường ; mà theo ông Trần Đình Sử đó là những ngôn từ ý tượng (là hình ảnh
chỉ nảy sinh trong tâm tưởng, không phải là hình ảnh sao chép thực tại ) có cấu tạo
riêng, nói lên sự cảm thụ chủ quan của tác giả :

Bạn đang đọc: Sự sáng tạo của Nguyễn Du trong việc sử dụng ngôn từ nghệ thuật. – https://vh2.com.vn

Nói tới nước mắt thì nói giọt ngọc, giọt châu, giọt tương, giọt hồng, giọt tủi, giọt riêng … Nói đến giấc ngủ thì ông nói giấc xuân, giấc mai, giấc hòe, giấc tiên, giấc nồng Nói tới mái tóc, không riêng gì là tóc mây, tóc sương mà là mái sầu .
Nói tới đường xa, ông nói thành dặm hồng, dặm xanh, dặm băng, dặm khách, dặm phần
khuyên chén đồng mang đầy sắc thái khác nhau của trường hợp .
Nói tới hành lang cửa số ông cũng nói bằng những từ của riêng ông : song sa, song mai, song hồ, tuy nhiên mây, tuy nhiên trăng, song đào, song phi
Nói tới bóng trăng thì là bóng nga, bóng nguyệt
Nói tói tấm lòng thì ông gọi là tấm riêng, tấm yêu, tấm son, tấm thành hoặc tấc cỏ, tấc riêng, tấc son, tấc lòng
Cùng là gió mà có bao nhiêu thứ gió như : gió mưa, gió trăng, gió trúc mưa mai, gió tựa hoa kề, gió tủi mưa sầu
Những ngôn từ ý tượng này cũng là phương diện cơ bản của ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ Truyện Kiều. Nguyễn Du đã phá vỡ cách tạo từ thường thì để tạo từ mới gây hiệu suất cao lạ hóa. Nhà thơ cũng đã phá vỡ nhiều cấu trúc cố định và thắt chặt để tạo thành những phối hợp không đâu có. Chẳng hạn : ăn gió nằm mưa, bướm chán ong chường, bướm lả ong lơi, cười phấn cợt son, dày gió dạn sương, gìn vàng giữ ngọc, gió gác trăng sân, gió thảm mưa sầu, gió trúc mưa mai, gió giục mây vần, hoa thải hương thừa, hồn rụng phách rời, lấy gió cành chim, tô lục chuốt hồng, tiếc lục tham hồng, liễu ép hoa nài, liễu chán hoa chê, ngày gió đêm trăng, nắng giữ mưa gìn Các cấu trúc đặc biệt quan trọng này diễn đạt một trạng thái sự vật có ý nghĩa phổ quát, diễn ra nhiều lần và chỉ hiểu được trong ngữ cảnh tác phẩm Truyện Kiều mà thôi .
Nói tóm lại, trong văn học Tiếng Việt, chỉ đến Truyện Kiều của Nguyễn Du thì ngôn từ mới tự đứng lên trình diễn như một nghệ thuật và thẩm mỹ. Nói Nguyễn Du là nhà nghệ sĩ lớn về ngôn từ chính là nói đến cách ứng xử nghệ thuật và thẩm mỹ của ông so với ngôn từ dân tộc bản địa và hiệu suất cao của nó. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng so với việc sáng tạo ngôn từ thi ca nói chung mà Nguyễn Du là một tấm gương tiêu biểu vượt trội .

Bài làm

Bao giờ cũng thế, một tác phảm rực rỡ phải gồm có cái rực rỡ và thành công xuất sắc về cả hai mặt nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật. Tác phẩm ấy như một nguồn nước giếng trong, khơi mãi vẫn không hết cái ngọt ngào, lắng sâu của tình yêu con người, vẫn không cạn nguồn sức mạnh truyền vào trong đời sống. Bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương là một tác phẩm như vậy. Được sáng tác vào năm 1976, bài thơ mang đậm chất trữ tình này đã ghi lại tình cảm sâu lắng, tôn kính của nhà thơ khi hòa vào dòng người viếng lăng Bác. Bài thơ cũng là lời nói, là nỗi niềm tâm sự của nhân dân Nam Bộ và nhân dân cả nước dành cho Bác .
Mở đầu bài thơ là xúc cảm của tác giả khi vừa bước chân vào lăng. Nhà thơ xưng con và gọi Bác ; lời thơ giản dị và đơn giản, mộc mạc mà chất chứa bao tình cảm thân thiện, thân thương, kính trọng quản trị Hồ Chí Minh của ông. Điều đó càng cho thấy Bác là một con nguời rất hòa đồng và thân thiện. Chính vậy nhà thơ Tố Huữ có viết Người là Cha, là Bác, là Anh. Chi tiết thơ Con ở miền Nam còn mang một sắc thái đầy xúc động. Khúc ruột miền Nam là miền đất xa xôi mà Bác không nguôi ngóng chờ, cho đến những ngày trước lúc lâm chung thì trái tim người vẫn luôn hướng về miền Nam ruột thịt. Nơi đó có biết bao đồng bào ta đang ngày đêm chiến đấu và can đảm quyết tử vì một ngày mai nước nhà thống nhất. NhưngBác đã không chờ được đến ngày đó. Người đã ra đi mãi mãi vào cõi vĩnh hằng để lại muôn vàn niềm thương tiếc cho nhân dân ta. Câu thơ đầu gọn như một lời thông tin nhưng lại chứa chan bao tình cảm xúc động, bồi hồi của tác giả so với vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa .
Và trong cái mênh mang sương mù của một ngày mùa thu TP.HN, qua con mắt thi nhân của Viễn Phương, ta chợt tìm thấy một hàng tre Nước Ta. Đến với Bác, đến với hàng tre, ta như đến với quê nhà làng mạc, đến với mái nhà tranh âm vang lời ru của bà, của mẹ ; đến với Bác là đến với dân tộc bản địa mình, thế mới đẹp làm thế nào ! Hình ảnh nhân hóa hàng tre bão táp mưa sa đứng thẳng hàng còn là hình tượng bất diệt
của con người việt nam kiên cường, quật cường biền bỉ. Màu xanh của tre chính là màu xanh của sức sốg việt nam, màu xanh của kỳ vọng, niềm hạnh phúc và tự do. Đây quả là một tứ thơ độc lạ, giàu ý nghĩa tượng trưng :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàg
Và nhà thơ phải kính yêu Bác lắm mới viết được những hình ảnh ẩn dụ tài tình này : “ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Cũng là mặt trời nhưng mặt trời ở câu thơ thứ nhất là mặt trời của vạn vật thiên nhiên thiên hà, ngày ngày tỏ sáng, đem sự sống cho muôn loài, vạn vật, nó cũng có lúc quạnh quẽo, u ám và đen tối. Còn mặt trời của nhận dân VN. mặt trời trong lăng thì vẫn luôn chiếu ánh sáng vĩnh hằng, đỏ mãi. Bác chính là vầng mặt trời hồng tỏa tia sáng soi rọi con đường giúp dân tộc bản địa ta thoát khỏi kiếp đời nô lệ, là sức mạnh giúp nhân dân ta chèo lái con thuyền cách mạng cập bến vinh quang, đi đến bờ thắng lợi. Dù rằng đã ra đi mãi mãi nhưng Bác vẫn luôn bất tử, tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn luôn vĩnh cửu, soi đường dẫn lối cho dân tộc bản địa ta đứng lên .
Hòa nhịp với gần trăm triệu bàn chân việt nam, hàng triệu bàn chân lao độgn trên quốc tế, Viễn Phương bùi ngùi xúc động bước vào lăng :
“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác được tác giả ví như nhưng trànghoa dâng lên người. Bảy mươi chín tràng hoa, ấy là bảy mươi chín màu xuân, bảy mươi chín năm góp sức, quyết tử hết mình của Bác so với dân tộc bản địa và nhân dân ta. Và quả thật, Bác chính là mùa xuân, và mùa xuân ấy đã làm cho cuộc sống người dân việt nam nở hoa. Điệp ngữ ngày ngày đứng mỗi ý thơ giữ vị trí nhãn tự, vừa biểu lộ một quy luật trình tự của

dòng người vào lăng viếng Bác, lại vừa thể hiện một qui luật tự nhiên của tạo hoá.

Xem thêm: Bộ môn Chế tạo máy – Khoa Công nghệ Cơ khí – Đại học Công nghiệp Tp.HCM

Đứng trước sự vĩ đại, to lớn của Bác, ta cũng vô thức bị dòng thơ cuốn và trong lăng khi nào không hay :
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vãn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim
Bác đang nằm đây, ngay trước mắt nhà thơ, hiền hậu, nhân từ như một vầng trăng dịu hiền, thoáng mát mà vãn trong sáng rạng ngời. Ta có cảm xúc như Bác vẫn chưa đi xa, vẫn chưa rời khỏi trần gian này mà Người đang ngủ đấy thôi. Lí trí thì nói bác đang ngủ, nghĩa là Bác vẫn còn sống mãi với quốc gia, với dân tộc bản địa ta như trời xanh còn mãi trên đầu. Mỗi ngày ngẩng đầu nhìn ta lại thấy trời xanh, lại thấy Bác. Bác không khi nào mất, Bác sống mãi cùng dân tộc bản địa ta, trong mỗi cuộc sống, trong mỗi vấn đề mà tất cả chúng ta làm vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội. Ta biết thế, ta nghĩ thế nhưng sao tim ta vẫn đau nhói, mắt ta vẫn trào dâng khi nhận ra rằng : Bác đã không còn nữa ! Khổ thơ thứ hai và ba là một chuỗi những hình ảnh thiên hà : mặt trời, vầng trăng, trời xanh lồng vào nhau như để ca ngời tầm vóc lớn lao của Bác ; đồng thời biểu lộ lòng tôn kíh vô hạn của tác giả, của nhân dân so với vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa .
Bài thơ khởi đầu bằng sự kiện Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác và cũng kết thúc bằng cụ thể Mai về miền Nam. Đây là giờ phút sắp chia tay với Bác, tâm trạgn nhà thơ tràn trề niềm cảm thương xen lẫn bùi ngùi, lưu luyến. Điều đó được bộc lộ qua hình ảnh cường điệu : “ Thương trào nước mắt :

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này

dâng lên tiếng hót vui, muốn là đóa hoa dâng hương thơm ngát, muốn làm cây tre trung hiếu canh gác chi giấc ngủ yên lành của Bác. Nhịp điệu khổ thơ lúc này dồn dập với điệp ngữ muốn làm nhắc lại đến ba lần và những hình ảnh liên tục Open như một dòng khát khao mãnh liệt của nàh thơ muốn được gần Bác mãi mãi .
Bằng toàn bộ tình cảm chan thành, Viễn Phương đã làm Viếng lăng Bác trở thành một bản tình ca bất tận để lại ấn tượgn thâm thúy cho bao dân cư Nước Ta. Bài thơ hay không chỉ vì những nghệ thuật và thẩm mỹ, kĩ sảo độc lạ mà quan trọngj hơn, đó là sự phối hợp hài hòa giữa cái tâm của một nguời con yêu nước và cái tài của người nghệ sĩ. Rất nhiều năm tháng đã đi qua nhưng mỗi thế hệ đọc lại Viếng lăng Bác đều đảm nhiệm vào tâm hồn mình một ánh sáng tư tưởng, tình cảm của nhà thơ và đồng thời cũng thấm nhuần vẻ đẹp trong suốt, lấp lánh lung linh tỏa ra từ chính cuộc sống, trí tuệ và trái tim Bác Hồ .

Bài 14: Đọc Nhật kí trong tù của Hồ Chủ Tịch, nhà thơ Hoàng Trung
Thông viết:

“Tôi đọc trăm bài trăm ý đẹp
ánh đèn tỏa rạng mái đầu xanh
Vần thơ của Bác vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát tình

Em hiểu bốn câu thơ trên như thế nào? Chọn và phân tích những câu
thơ tiêu biểu trong Nhậtkí trong tù để làm sáng tỏ ý thơ trên.

Bài làm

Giản dị và trong thực tiễn như đời sống đời thường, thơ văn Bác đi vào lòng người rất nhẹ nhàng, thâm thúy, mà khi đọc ta không thể nào quên ; cũng như bao nhà thơ, nhà văn khác, khi đọc Nhật kí trong tù, nhà thơ Hoàng Trung Thông đã thực sự rung động trước cái hay, cái đẹp của từng bài thơ, lời thơ, ý thơ, để rồi cảm hứng trào dâng, ông viết :
“ Tôi đọc trăm bài trăm ý đẹp ánh đèn tỏa rạng mái đầu xanh Vần thơ của Bác vần thơ thép Mà vẫn mênh mang bát ngát tình
Nhà thơ Xuân Diệu khi đọc Nhật kí trong tù của Bác Hồ có lần đã nói : Càng đọc cànghay, càng kính trọng người tù Hồ Chí Minh Với Hoàng Trung Thông thì trăm bài trăm ý đẹp nghĩa là Nhật kí trong tù bài nào cũng đẹp. Không phải cái đẹp tái diễn, mà mỗi bài mỗi vẻ khác nhau. Tất cả đều đẹp. Tác giả lại viết ánh đèn tỏa rạng mái đầu xanh. Ta nên hiểu ánh đèn tỏa rạng ở đây như thế nào ? Phải chăng ý nhà thơ muốn nói : ánh đèn chính là thơ Bác ; thơ Bác như ánh đèn đã tỏa rạng, giúp cho ta hiểu thêm về Bác một con người vĩ đại và dạy ta biết cách làm người. Bởi vì :
“ Vần thơ của Bác vần thơ thép Mà vẫn bát ngát bát ngát tình
Nhà thơ nói đó là những vần thơ thép ; những vần thơ mang chất thép của con người cộng sản Hồ Chí Minh. Thép ở đây là ý chí, là nghị lực, là dũng khí lớn để vượt qua thực trạng và khắc phục thực trạng của một con người vĩ đại. Nhưng dù là thơ thép nhưng tình vẫn bát ngát bát ngát. Đó mới là điều Hoàng Trung Thông cần nói và đã nói. Có quan điểm cho rằng : linh hồn trong Nhật kí trong tù là vẻ đẹp tâm hồn của con người Hồ Chí Minh – Người cộng sản. Tâm hồn của một con người đích thực thì khi nào cũng vượt lên trên mọi khó khăn, khó khăn vất vả để chứng minh và khẳng định chính mình :
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng ( Chiều tối )
Cũng phải nói ngay rằng, đây là một cảnh thực ; là cảnh Bác đã phác họa trên đường bị giải, khi trời chiều đã bảng lảng ; trên trời một cánh chim đơn độc đang bay mỏi mệt mà

không biết sẽ đậu chốn nào về rừng tìm chốn ngủ và từng chòm mây, trôi nhẹ che mặt
trời cũng sẽ tìm chỗ dừng chân (phía cuối trời!). Vậy là con chim còn có đích để mà
dừng (“Về rừng) còn con người ở đây thì sao? Giữa cảnh âm u mịt mùng của rừng núi
hiểm trở không một phút được dừng chân. Tất cả chỉ còn là sự mỏi mệt, vội vã, sự uể oải
đầy nặng nhọc. Tưởng như tất cả cảnh vật đã rất buồn và chìm đi trong bóng tối khi mà
người tù cũng đã mỏi mệt. Nhưng không, chỉ bằng một từ hồng nhà thơ đã xóa sạch đi
đêm tối bao trùm và ánh sáng màu hồng đã bao phủ toàn bộ bài thơ. Tất cả sự mỏi mệt,
vội vã, sự nặng nhọc mà tác giả đã diễn tả ở trên không còn nữa; thay vào đó là niềm
vui, là sự hân hoan hướng về phía ánh sáng nơi có Cô em xóm núi xay ngô tối. Phải
chăng đấy còn là sự khao khát của con người xa quê, hướng về cuộc sống và sự sinh
hoạt bình thường mà đầm ấm của gia đình.Với câu cuối cùng, tất cả còn lại chỉ là một
màu hồng; màu hồng làm sáng không gian, soi rõ hình ảnh của cô em xóm núi đang miệt
mài lao động, phải chăng, đó cũng là màu hồng của tư tưởng Bác, là cái tình mênh
mông, bát ngát mà Bác dành cho con người, cho cảnh vật.

Gà gáy một lần đêm chửa tan

Xem thêm: 141+ Từ Vựng Tiếng Anh Chuyên Ngành Cơ Khí Chế Tạo Máy Tiếng Anh Là Gì

Chòm sao đưa nguyệt vượt lên ngàn Người đi cất bước trên đường thẳm Rát mặt đêm thu, trận gió hàn
( Khổ I, Giải đi sớm )

Có người cho rằng ở khổ I này, cảnh vật và con người đối nhau. Đúng như vậy. Nhưng tuyđối nhau mà sự hòa hợp giữa tâm hồn rất đẹp, rất sáng của người tù với vạn vật thiên nhiên lại thêm phần đẹp và ảo hơn. Trong thực trạng khắc nghiệt ấy, lòng sáng sủa cách mạng vừa là phương pháp để sống sót, để vượt qua, vừa để khắc phục mọi thực trạng. Đó là điều

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo