Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một – Kinh nghiệm dạy học

I.1.Lí do chọn đề tài:

Bạn đang đọc: Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một – Kinh nghiệm dạy học

Chương trình giáo dục ở bậc tiểu học được quy tụ nhiều môn học nhưng môn Tiếng Việt chiếm một thời lượng rất lớn trong phân phối chương trình. Đặc biệt Tiếng Việt lại rất quan trọng so với những em mới bước vào học lớp một. Để dạy tốt Tiếng Việt lớp một, người giáo viên phải phát minh sáng tạo và linh động trong những giải pháp và hình thức tổ chức triển khai dạy học nhằm mục đích giúp học sinh tiếp thu bài một cách dữ thế chủ động. Dạy Tiếng Việt cho lớp một bên cạnh dạy đọc thì dạy cho học sinh biết viết, viêt đúng và viết đẹp lại càng thiết yếu, chính bới :
Như Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói : “ Nét chữ – nết người ”. Thật vậy, nét chữ không những bộc lộ được một phần nào đó về tính cách của con người mà chữ viết còn là công cụ học tập và lao động cho mọi người nói chung và mỗi học sinh nói riêng .
Với học sinh lớp một, chữ viết là nền móng của cả bậc Tiểu học. Dạy Tiếng Việt cho học sinh lớp một có trách nhiệm vô cùng quan trọng, trao cho những em cái chìa khóa để mở cánh cửa tri thức. Giúp những em biết đọc, biết viết, có đọc đúng thì mới viết đúng, viết đẹp. Đọc thông, viết thạo luôn luôn gắn bó mật thiết với nhau, không hề tách rời nhau được. Chữ viết của học sinh lớp một được bộc lộ qua hai tiến trình. Giai đoạn đầu là viết chữ nhở, chiếm quỹ thời hạn hơn một học kỳ. Giai đoạn sau là viết chữ nhỏ. Đây là bước ngoặt khó khăn vất vả nhất trong quy trình tiến độ đầu để rèn cho những em biết viết, viết đúng, viết cẩn trọng. Viết đẹp là góp thêm phần rèn luyện tính cẩn trọng và lòng tự trọng, so với bản thân cũng như so với người đọc .

    Xuất phát từ yêu cầu về dạy chữ viết cho học sinh lớp một, đồng thời qua thực tế giảng dạy trên lớp, đúc rút cho mình một số kinh nghiệm cũng như cùng trao đổi với một số đồng nghiệp. Tôi nhận thấy chữ viết của các em viết chưa đúng, nhiều em chưa biết viết, còn viết ngược, một số em biết viết nhưng lại không đúng mẫu, tốc độ còn chậm. Để giúp các em có những kĩ năng viết cơ bản, viết đúng mẫu, tiến tới viết đẹp, đúng quy trình. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài:  “Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một” nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp một.

1. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp

    *  Giải pháp thứ nhất: Nắm vững cấu tạo của mẫu chữ viết theo quy định

Trước hết, giáo viên phải là người nắm vững nội dung chương trình của môn Tiếng Việt lớp một, đặc biệt quan trọng là tiết Học vần và Tập viết, nắm vững cấu trúc của mẫu chữ lao lý để dạy học sinh. Có như vậy khi hướng dẫn học sinh mới lưu loát, thành thạo, giúp học sinh tiếp cận một cách thuận tiện và hiệu suất cao. Cụ thể :
+ Về mẫu chữ :
Nắm vững cấu trúc của mẫu vần âm viết thường, đó là :
Các vần âm được viết với độ cao 2,5 đơn vị chức năng, tức là độ cao 5 ô li : b, l, h, k, g, y
Các vần âm được viết với độ cao 2 đơn vị chức năng, tức là độ cao 4 ô li : d, đ, p, q
Các vần âm được viết với độ cao 1,5 đơn vị chức năng, tức là độ cao 3 ô li : t
Các vần âm được viết với độ cao 1,25 đơn vị chức năng, tức là độ cao 2,5 ô li : r, s
Các chữ còn lại được viết với độ cao 1 đơn vị chức năng, tức là độ cao 2 ô li : c, o, ô, ơ, a, ă, â, u, ư, i, e, ê, m, n
+ Các dấu thanh được viết trong khoanh vùng phạm vi 1 ô vuông có cạnh 0,5 đơn vị chức năng .
+ Các chữ số được viết với độ cao 2 ô li .
+ Các vần âm viết hoa được viết với độ cao 2,5 đơn vị chức năng, tức là độ cao 5 ô li, riêng hai vần âm được viết hoa với độ cao 4 đơn vị chức năng, tức là độ cao 8 ô li là G và Y
+ Nắm được những nét cơ bản như nét khuyết trên, khuyết dưới, nét thắt, nét móc ngược, nét móc hai đầu .
Để học sinh nhớ được tốt cấu trúc và cách viết những chữ trên, tôi viết một bảng phụ viết những chữ in, chữ viết thường và chữ viết hoa treo ở góc phòng học để hàng ngày những em quan sát và ghi nhớ .

*  Giải pháp thứ hai: Hướng dẫn học sinh tư thế  ngồi viết và cách cầm bút đúng.

Giáo viên phải tập cho học sinh có tư thế ngồi viết đúng. Trước khi viết môn Tập viết, giáo viên phải nhắc học sinh ngồi đúng tư thế. Hai chân đặt song song vuông góc với mặt đất, sống lưng phải thẳng, ngực không áp vào bàn, đầu hơi cúi để cách mắt với vở khoảng chừng từ 20 – 30 cm. ( Chỉ cho học sinh cách ước đạt khoảng cách ). Tay phải cầm bút, tay trái giữ mép vở. Tay cầm bút phải bằng ba ngón, ngón cái và ngón trỏ đặt ở phía trên, ngón giữa đặt ở phía dưới đỡ đầu bút và cách đầu bút khoảng chừng một đốt ngón tay, cầm bút nghiêng về phía cổ tay, đưa bút nhẹ nhàng, không ấn mạnh. ( Giáo viên làm mẫu cho học sinh quan sát trong những tiết tập viết tiên phong và hằng ngày trong những tiết học ). Sau đó những tiết học sau giáo viên cũng phải nhắc : “ Các em trước khi viết phải ngồi đúng tư thế và cầm bút đúng, tránh cong vẹo cột sống và những tật về mắt ”. Đồng thời, trong khi học sinh viết, giáo viên xuống lớp giúp sức thêm những học sinh viết được một lúc lại biến hóa tư thế ngồi thì giáo viên kịp thời uốn nắn nhắc nhở để những em có thói quen ngồi đúng tư thế .

*  Giải pháp thứ ba: Nắm vững quy trình và phương pháp dạy Học vần; Tập viết và Chính tả ở lớp một.

Để rèn chữ viết cho học sinh lớp một, trước hết phải chú trọng nhất vào trong những tiết dạy Học vần và Tập viết cho học sinh. Vì vậy, mỗi bài học kinh nghiệm, tiết học, giáo viên phải phong cách thiết kế bài dạy thật chu đáo, tìm ra những chiêu thức hay tương thích với những đối tượng người dùng học sinh trong một lớp. Khi dạy Tập viết, tôi đều thực thi không thiếu quy trình tiến độ dạy Tập viết cho học sinh. Đó là :
– Hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét chữ mẫu .
Khi hướng dẫn học sinh quan sát, giáo viên phải dẫn dắt để học sinh nghiên cứu và phân tích được hình dáng, kích cỡ, cấu trúc và cách viết từng con chữ. Mẫu chữ phải đẹp và đủ kích cỡ để cả lớp đều nhìn rõ .
– Giáo viên viết mẫu và giảng giải .
Viết mẫu phải phối hợp với giảng giải để những em hiểu. Muốn vậy lời giảng giải phải thật sự súc tích, ngắn gọn nhưng lại bao quát được nội dung truyền đạt .

Ví dụ: Khi dạy tiết học vần, bài 20: K- Kh

Xem thêm: Bộ môn Chế tạo máy – Khoa Công nghệ Cơ khí – Đại học Công nghiệp Tp.HCM

Trước hết giáo viên cho học sinh quan sát mẫu chữ K – Kh, nắm được độ cao, độ rộng của con chữ, điểm đặt và dừng bút qua mạng lưới hệ thống những câu hỏi mà giáo viên dẫn dắt, như : Chữ K gồm có mấy nét ? Đó là những nét nào ? Cao mấy ô li ? Điểm đặt bút và dừng bút ở dòng kẻ thứ mấy ? Sau đó, giáo viên viết mẫu và giảng giải : chữ K gồm có ba nét : nét khuyết trên cao 5 ô li phối hợp với nét thắt và nét móc hai đầu, điểm đặt bút ở dòng kẻ thứ hai, ô li thứ nhất, điểm dừng bút là ở dòng kẻ thứ hai .
Khi hướng dẫn học sinh viết chữ Kh, viết chữ K như đã hướng dẫn. Nối liền nét chữ K với chữ h cao 5 ô li gồm một nét khuyết trên và một nét móc hai đầu, điểm dừng bút cũng ở dòng kẻ thứ hai .
– Học sinh tập viết bảng con :
Đối với lớp một, thực hành thực tế viết trên bảng con là bước cần làm kĩ để giáo viên thấy được mức độ viết chữ của những em đến đâu trước khi cho học sinh thực hành thực tế viết vào vở Tập viết. Vì vậy, khi học sinh viết vào bảng con, tôi thường nhắc học sinh những thao tác
như lấy bảng, đặt bảng trên bàn, xóa chữ viết trên bảng, phải nhanh, gọn, nhẹ nhàng và khoa học. Hướng dẫn những em cách giơ bảng không quá cao để che mất khuôn mặt của mình, khi giơ bảng hai tay cầm ở hai góc bảng và hai khuỷu tay đặt trên bàn, khi xoay bảng chéo hai cánh tay, hạ bảng để xóa phải đặt từ từ tránh ồn ào mất trật tự của lớp học. Đối với nhận xét bảng con, phải lựa một hoặc hai bài viết tốt và một bài viết chưa tốt để những em quan sát và có sự so sánh bài viết của mình so với những bạn. Các em được xem những bài viết chưa đúng, chưa đẹp để rút kinh nghiệm. Giáo viên cùng học sinh nhận xét bài viết của học sinh, sửa những nét chưa đúng cho những em đồng thời cho những em xem chữ viết của bạn viết đẹp .
– Học sinh thực hành viết vào vở .
Trước khi học sinh viết vào vở, giáo viên dặn học sinh ngồi đúng tư thế. Trong quy trình học sinh thực hành thực tế viết vào vở, tôi thường xuống dưới lớp để giúp sức những học sinh viết chưa đúng, chưa đẹp, viết còn cẩu thả. Có em mới đầu vào học, chưa biết cầm bút và đưa bút viết, tôi phải cầm tay đưa viết mới viết được đúng chữ. Những trường hợp như vậy giáo viên liên tục phải nhắc nhở, uốn nắn cách viết cho học sinh kịp thời .
– Nhận xét và chữa bài cho học sinh :
Tiếng Việt lớp một ở tiến trình đầu mỗi buổi có 2 tiết học vần, tiết 1 hướng dẫn học sinh viết bảng con và tiết 2 học sinh thực hành thực tế viết vào vở Tập viết. Vì vậy việc nhận xét và chữa bài cho học sinh giáo viên cũng phải chú ý sắp xếp cho hợp lý. Thường là chú ý nhận xét, chữa bài cho những em hay mắc lỗi để những em nhận ra được những lỗi của mình từ đó để viết tốt hơn. Đồng thời dành thời hạn động viên khuyến khích những em viết tốt để những em hứng thú hơn trong luyện chữ .
Ngoài những tiết Học vần có phần hướng dẫn và viết cùng với tiết Tập viết là chủ yếu trong quy trình rèn chữ cho học sinh lớp một, tôi còn coi trọng những tiết Chính tả Tập chép và Chính tả Nghe – viết ở học kì hai. Đây là tiến trình học sinh chuyển từ chữ viết nhở sang chữ viết cỡ nhỏ nên có nhiều em khó tiếp cận. Vì vậy, khi dạy những loại bài này, tôi phải hướng dẫn tỉ mỉ nhưng rõ ràng cô đọng cho học sinh .

*Giải pháp thứ tư: Giáo viên phải là người có chữ viết mẫu mực, viết đúng và viết đẹp.

Đối với lớp một giáo viên không những hướng dẫn chữ viết cho học sinh mà giáo viên còn phải viết mẫu ở bảng, ở vở cho những em viết theo. Vì vậy, giáo viên phải là người viết đúng, viết đẹp. Bởi chữ của giáo viên là hình tượng trực quan cho học sinh trong suốt quy trình dạy học. Các em tiếp thu hình ảnh chữ viết qua mắt nhìn. Đồng thời trong tiết Tập viết, giáo viên vừa hướng dẫn viết vừa giảng giải, vừa viết mẫu nên phải làm phối hợp thật uyển chuyển, chữ viết phải đúng, quyến rũ, đẹp mới hấp dẫn được sự quan tâm của học sinh nhiều hơn. Trình bày bảng lớp đẹp gây cho học sinh sự thú vị, yêu quý chữ viết hơn. Khi giáo viên nhận xét, chữa bài cho học sinh cũng phải tỉ mỉ, cẩn trọng từ những lời phê, lời nhận xét cần ngắn gọn nhưng rất đầy đủ, giúp học sinh phát huy tính tích cực, khắc phục được hạn chế. Đồng thời chữ viết của giáo viên ở lời nhận xét phải đúng, đẹp, rõ ràng để học sinh đọc được. Khi những em được quan sát chữ đẹp của giáo viên, những em thường nảy ra dự tính bắt chước viết ngay để được chữ như vậy. Ngoài chữ mẫu của giáo viên, tôi sử dụng những bài viết đúng và đẹp của học sinh trong lớp để những em khác học tập, đồng thời động viên tuyên dương những học sinh viết tốt đó để những em có thêm niềm tin và động lực trong quy trình nâng cao chất lượng chữ viết của mình. Vì vậy, muốn học sinh mình viết đẹp thì trước hết giáo viên phải viết được đúng và đẹp để học sinh noi theo. Do đó người giáo viên không ngừng học hỏi rèn chữ viết để dạy viết cho học sinh được tốt .
( Đây là tiết Chính tả tập chép, bài thơ “ Tặng cháu ” mà giáo viên viết lên bảng để học sinh nhìn viết )

*  Giải pháp thứ năm: Phối hợp với các môn học khác trong chương trình để rèn kỹ năng về chữ viết cho học sinh

Cùng với môn Tiếng Việt, tôi còn phối hợp với những môn học khác để rèn chữ viết cho những em lớp một. Thực trạng 1 số ít giáo viên chỉ chú trọng vào tiết Học vần ; tiết Tập viết và Chính tả đề rèn chữ viết cho học sinh mà không coi trọng những môn học khác nên học sinh chỉ lo viết, trình diễn cho đẹp vở của những môn học này. Còn những môn học khác học sinh chỉ viết nguệch ngoạc, không đều, không đẹp nên chất lượng vở sạch chữ đẹp của lớp chưa cao. Với tôi, chữ viết của học sinh ở hầu hết những môn học đều được tôi chăm sóc, liên tục nhắc nhở những em trình diễn cho khoa học, thật sạch, chữ viết phải đúng đều nét và đẹp ở tổng thể những môn học. Nhất là môn Toán, ở quá trình từ giữa tháng thứ hai của năm học trở đi, tôi hướng dẫn cho học sinh làm quen viết tên bài học kinh nghiệm và có nhiều em trình diễn viết đúng và đẹp. Sang học kì hai, những em học toán giải có lời văn nên thường phải viết nhiều. Vì vậy, nếu giáo viên không chú trọng đến chữ viết thì những em sẽ trình diễn qua loa, cẩu thả, lâu ngày thành thói quen sau này rất khó hình thành. Do đó, khi mở màn dạy toán có lời văn, tôi đặc biệt quan trọng quan tâm chữ viết và trình diễn bài giải, dành cho học sinh trình diễn bài giải một quỹ thời hạn nhiều hơn và dặn những em phải viết như tiết Chính tả. Khi nhận xét bài làm toán, ngoài nhận xét về kiến thức và kỹ năng tôi còn quan tâm nhận xét cách trình diễn và chữ viết cho học sinh. Nhiều lần như vậy học sinh sẽ sửa được những khuyết điểm của mình. Cùng với môn Toán việc hình thành thói quen viết chữ cẩn trọng ở toàn bộ những môn học là một việc cần chăm sóc và triển khai khi những em mới bước đầu vào học lớp một để những em có kĩ năng viết chữ trong những lớp học tiếp theo .

*  Giải pháp thứ sáu: Phát động phong trào “ Đôi bạn cùng tiến” để luyện chữ viết cho học sinh

Trong lớp, tôi thường sắp xếp một học sinh viết tốt ngồi cạnh một học sinh viết chưa được tốt để những em có thời cơ viết theo nhau. Với môn Toán, việc học sinh nhìn bài của nhau để viết tác dụng thành bài của mình là không được. Tuy nhiên với chữ viết thì lại khác, viết chữ coi trọng yếu tố thực hành thực tế. Vì vậy khi thấy bạn viết đẹp thì bản thân em ngồi bên cạnh sẽ cố gắng nỗ lực hơn. Đồng thời em viết tốt thường viết xong trước em viết chưa tốt nên những em sẽ nhắc nhở nhau khi viết .
Ngoài ra, tôi thường xếp những em ngồi cạnh nhau vào mỗi nhóm hai em để những em giúp sức và thi đua với nhau. Ví dụ : Các em sẽ đổi bài viết cho nhau để quan sát, kiểm tra. Từ đó những em sẽ có những nhận xét cho nhau theo gợi ý của giáo viên .

*  Giải pháp thứ bảy: Phối hợp với phụ huynh để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh

Trước hết, trong buổi họp cha mẹ lớp đầu năm, tôi giúp cha mẹ nhận thức được tầm quan trọng của chữ viết so với những em học sinh lớp một. Để từ đó cha mẹ có cái nhìn đúng về chữ viết của con em của mình mình trong năm học đầu cấp. Nhắc nhở cha mẹ shopping vật dụng học tập vừa đủ cho con em của mình mình. Nhất là bảng con và những vật dụng học tập khác như bút chì 2B, tẩy, thước … Đối với bảng con hướng dẫn cha mẹ mua loại bảng A, B, C hạng Thiên Long vì loại bảng này dễ viết, không trơn và dễ viết được chữ đẹp. Sang học kì II, học sinh đã mở màn viết bằng bút mực nên lao lý màu mực cho học sinh, thường là màu xanh để thống nhất màu mực trong lớp. Nhắc cha mẹ tiếp tục kiểm tra vở viết cho con em của mình mình ở nhà, nhắc nhở cách giữ gìn sách, vở, tạo cho những em có một khoảng trống học tập ở nhà bảo vệ như ánh sáng, bàn và ghế, phòng học, … bảo vệ để cùng với giáo viên nâng chất lượng chữ viết cho học sinh .

III.1. Kết luận:

    Để thực hiện thành công đề tài:“Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một ”, trước hết người giáo viên phải thật sự nhiệt huyết với nghề, quan tâm chia sẻ những khó khăn của học sinh trong học tập cũng như trong cuộc sống, cần nhẹ nhàng nhắc nhở khi học sinh của mình viết chưa đúng, chưa đẹp. Đồng thời không ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm dạy học, soạn giảng chu đáo trước khi lên lớp. Linh hoạt trong phương pháp và hình thức tổ chức dạy học để phù hợp với các đối tượng  học sinh.

Giúp học sinh nắm vững cấu trúc chữ viết của những con chữ trong Tiếng Việt, có kĩ năng viết đúng, viết đẹp kịp vận tốc tạo nền tảng cho những em học tốt môn Tiếng Việt nói riêng và những môn học khác nói chung .
Thông qua rèn chữ viết đẹp để hình thành nhân cách, đức tính cẩn trọng, tác phong ngăn nắp, nhanh gọn cho học sinh. Từ đó những em biết vận dụng trong học tập và kĩ năng sống hàng ngày .
Các giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một được nêu trong đề tài này dễ vận dụng và dễ vận dụng cho nhiều đối tượng người dùng học sinh trong một lớp .
Bấm vào đây để tải về

 

Xem thêm: Ngành Công nghệ chế tạo máy học xong làm gì? công việc và mức lương – Joboko

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo