Giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo mở ở Việt Nam

Xu hướng ĐMST mở

ĐMST đã từ lâu được đề cập trong chương trình ĐMST toàn thế giới. Hiện nay, trên quốc tế có hai khuynh hướng ĐMST, trong đó ĐMST khép kín tức là những Doanh Nghiệp có nguồn vốn, có chương trình nghiên cứu và điều tra và tăng trưởng ( R&D ) riêng không liên quan gì đến nhau, giúp cho Doanh Nghiệp tăng cường sáng tạo, cạnh tranh đối đầu như Airbus, Amazon, Microsoft, Apple, Qualcomm hay những công ty dược …Xu hướng thứ hai là những Doanh Nghiệp có chương trình ĐMST mở điển hình như những Doanh Nghiệp từ nghành thuê nhà, vận tải đường bộ, giao hàng như Airbnb, Grab … hay nhiều Doanh Nghiệp, xí nghiệp sản xuất, nhà phân phối có chương trình dài hạn ĐMST.

Airbnb là công ty khởi nghiệp chuyên kết nối người cho thuê nhà và khách đi thuê. Hiện nay công ty này đang là start-up có giá trị lớn thứ 3 toàn cầu.

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục tăng trưởng kinh tế thị trường, Bộ KH&CN ( NATEC ) cho biết hiện có rất nhiều định nghĩa về ĐMST mở. Nhưng theo ông Quất, ĐMST mở là một quy mô kinh tế tài chính san sẻ của nền kinh tế tri thức mà đối tượng người tiêu dùng san sẻ ở đây chính là tri thức, công nghệ tiên tiến, con người, chuyên viên. Nội hàm của ĐMST mở là gồm cả san sẻ yếu tố của Doanh Nghiệp đang mắc phải, san sẻ giải pháp để xử lý yếu tố đó và san sẻ nguồn lực của những người tham gia xử lý yếu tố .Với cuộc CMCN 4.0, Internet, ông Quất cho rằng lúc bấy giờ mới có thể hiện thực hoá nền kinh tế tài chính san sẻ tri thức này và xu thế này là tất yếu vì nếu không ĐMST mở sẽ tự đánh mất năng lực cạnh tranh đối đầu .Theo ông Quất, ĐMST mở khác với ĐMST đóng chính là ở chỗ một viện, trường, Doanh Nghiệp dám đưa yếu tố của mình ra bên ngoài xử lý, tất cả chúng ta gọi là không ” giấu dốt “. Thứ hai là tất cả chúng ta dám dùng người bên ngoài công ty, viện, trường để xử lý yếu tố bên trong, tức là tôn trọng lực lượng bên ngoài, thậm chí còn giỏi hơn và tất cả chúng ta dám cạnh tranh đối đầu. Thứ ba là tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tận dụng được giải pháp của những người khác một cách khôn ngoan nhất và cũng chuẩn bị sẵn sàng san sẻ giải pháp của tất cả chúng ta để ” chữa bệnh ” cho nhiều người .” Chúng ta không giấu bệnh, dùng chung giải pháp và hoàn toàn có thể giúp cho nhiều người và đấy chính là quy mô kinh tế tài chính ba bên cùng có lợi cho người có yếu tố, xử lý yếu tố và hội đồng. Đây là một thử thách khi yên cầu sự đổi khác tư duy ( mindset ) của người chỉ huy của những tổ chức triển khai, Doanh Nghiệp ” .Ông Vũ Viết Ngoạn, quản trị HĐQT kiêm Tổng giám đốc Viet Lotus cho biết ĐMST mở trên quốc tế cũng là một khái niệm tương đối mới, so với Việt Nam lại càng mới. Lần tiên phong thuật ngữ ĐMST mở Open trên một forum khoa học vào năm 2003 nhưng chỉ khoảng chừng 10 năm trở lại đây, ĐMST mới bùng lên trên quốc tế. Cũng có không ít những Doanh Nghiệp thành công xuất sắc và cũng có những Doanh Nghiệp thất bại do vận dụng ĐMST mở cũng như ĐMST đóng trước đây. Qua thực tiễn tiến hành ở những nước đi trước, những nước tăng trưởng về ĐMST mở, có 2 điểm chính lớn cần xem xét : những nước tăng trưởng đã thiết kế được hệ sinh thái ĐMST rất phong phú và đa dạng, phong phú và tương đối tăng trưởng .” Chúng ta nói ĐMST mở thì cái gì cũng mở như kỹ năng và kiến thức mở, giáo dục mở, chủ trương mở, nền tảng mở, những thuật ngữ thông dụng như nguồn mở, xã hội mở và có rất nhiều chủ thể có tương quan tham gia vào hệ sinh thái ĐMST mở này. Tôi cho rằng hệ sinh thái ĐMST mở của những nước tăng trưởng như Mỹ, Israel, châu Âu và đặc biệt quan trọng gần đây là Nước Singapore là một quy mô rất đáng để tất cả chúng ta lưu tâm “, ông Ngoạn san sẻ .Trong hệ sinh thái ĐMST mở, theo ông Ngoạn, có nhiều chủ thể tham gia, sự liên kết – tương tác giữa chủ thể trong hệ sinh thái đó là rất tốt, ngặt nghèo, hiệu suất cao và cần chính sách chủ trương để liên kết, tương tác giữa những chủ thể trong hệ sinh thái. Nó rất cần yếu tố chủ thể .Điểm thứ hai mà những nước trên quốc tế có một mạng lưới hệ thống ĐMST mở tăng trưởng, hiệu suất cao là có sự vào cuộc rất can đảm và mạnh mẽ của cơ quan chính phủ. Ngược dòng lịch sử dân tộc, vào những năm 1950 của thế kỷ trước những tập đoàn lớn như IBM, Lockheed, GE … của Mỹ tăng trưởng được, bùng nổ công nghệ tiên tiến là nhờ những đơn đặt hàng của cơ quan chính phủ. nhà nước không chỉ bỏ tiền ra để góp vốn đầu tư mua bản quyền, mẫu sản phẩm mà cơ quan chính phủ còn tạo ra một thiên nhiên và môi trường mở, tạo ra khoảng trống rộng cho những nhà nghiên cứu, những Doanh Nghiệp tăng trưởng .Không gian sáng tạo của IBM ở Nước SingaporeNhững năm gần đây, mạng lưới hệ thống ĐMST mở của Nước Singapore rất tăng trưởng và có sự vào cuộc của cơ quan chính phủ. 5 năm gần đây thôi, Enterprise Singapore đã góp vốn đầu tư 45 triệu USD cho những dự án Bất Động Sản tăng trưởng dưới dạng xử lý những bài toán cho những thử thách của những vương quốc .Ông Ngoạn cho rằng trong nền kinh tế tài chính, bất kỳ vương quốc nào cũng có sự bao cấp so với những nghành nghề dịch vụ như thiên nhiên và môi trường, sức khoẻ, ứng dụng công nghệ tiên tiến. Đó là việc làm cần nhà nước. Nhà nước bỏ tiền, lôi kéo, theo đó, tổng thể những viện trường, nhà nghiên cứu, Doanh Nghiệp có ứng dụng ĐMST để xử lý bài toán đó .

ĐMST mở trong CNTT và quản trị

Đối với ĐSMT mở trong CNTT, ông Nguyễn Thành Nam, nhà sáng lập Tổ chức giáo dục trực tuyến FUNIX san sẻ, ĐMST mở là một khái niệm rất cơ bản. Lịch sử mã nguồn mở mở màn từ năm 1991 do kỹ sư Linux Torvalds, người Phần Lan tin rằng nếu thiết kế xây dựng một mạng lưới hệ thống mở thì hoàn toàn có thể vượt mặt Microsoft .” Đầu năm 1990 trò chuyện này là hoang tưởng, không ai tin một cá thể dựa vào nguồn lực của hội đồng mà hoàn toàn có thể thiết kế xây dựng được hệ điều hành quản lý mạnh hơn Microsoft nhưng trên trong thực tiễn đã chứng tỏ. Hay hệ quản lý Android chiếm 60 – 70 % thị trường và phần còn lại là iPhone và iOS cũng là một ví dụ ” .Ông Nam san sẻ cuộc thi mẫu sản phẩm ứng dụng tin học mang tên ” Trí tuệ Việt Nam ” từ những năm 1990 do Báo Lao động, VTV và FPT phối hợp tổ chức triển khai cũng được thiết kế xây dựng dựa trên hướng mở để bạn bè làm tin học ” ùa vào “, ra sức sáng tạo ứng dụng tạo nên một trào lưu sáng tạo. Và đồng đội tham gia ngày đó trở thành những đồng đội nòng cốc của CNTT Việt Nam .

Cũng theo ông Nam, khái niệm ĐMST mở không chỉ áp dụng vào phần mềm mà có thể áp dụng vào quản trị DN, các tổ chức. Những năm 1999 khi được giao nhiệm vụ xây dựng công ty phần mềm FPT, ông Nam đã nghĩ áp dụng nguyên tắc của mã nguồn mở vào trong việc xây dựng một công ty, tức là trong công ty này, tất cả mọi vấn đề mọi người đều biết.

” Tôi không khi nào tôi chọn giải pháp đóng dù nhiều Doanh Nghiệp thành công xuất sắc nhờ phương pháp đóng “, ông Nam san sẻ .

ĐMST mở với startup Việt

Trong thời gian lúc bấy giờ, ông Quất cho biết khái niệm ” mở ” sẽ tác động ảnh hưởng ” ghê gớm ” vì biến hóa game show trong một nghành nghề dịch vụ nhất định. Nếu chậm hơn thì ta sẽ bị chủ trương mở của những nước bên cạnh lôi cuốn hết cả về nguồn vốn, nhân lực và thị trường .Ảnh minh hoạ ( Nguồn : cafebiz.vn )Ông Ngoạn cho biết Nước Singapore có hai sự kiện lớn hàng năm là khởi nghiệp và festival công nghệ tiên tiến. Nhiều người khởi nghiệp ở Việt Nam nhưng sang Nước Singapore để tìm kiếm nguồn vốn, sáng tạo độc đáo sáng tạo, quản trị để tạo loại sản phẩm mới ? Có phải là do yếu tố chủ trương chậm ?Qua nghiên cứu và điều tra, ông Ngoạn cho biết có không ít những bạn trẻ Việt Nam sang Nước Singapore, một số ít thị trường khác nữa để khởi nghiệp và sau đó mới quay về Việt Nam hoặc là ” đóng đô ” ở quốc tế, tăng trưởng rộng ra về Việt Nam .Có nhiều nguyên do được ông Ngoạn nêu ra. Thứ nhất là thủ tục ĐK sinh ra 1 DN ở Việt Nam tuy đã được cải tổ rất nhiều nhưng vẫn còn yếu tố. Thứ hai là chính sách thử nghiệm ( sandbox ). Các startup ở Nước Singapore có sandbox để sáng tạo ra loại sản phẩm, dịch vụ và startup hoàn toàn có thể tiến hành lan rộng ra. ” Rào cản pháp lý đang là một yếu tố rất là lớn cho hoạt động giải trí ĐMST nói chung chứ không chỉ có riêng startup ” .Thứ ba là kêu gọi vốn bởi chính sách, thủ tục xây dựng chưa khuyến khích. Các công ty quản trị quỹ của tất cả chúng ta muốn xây dựng thì phải ra quốc tế xây dựng và quay lại hoạt động giải trí ở Việt Nam .Là đơn vị chức năng tiên phong phân phối những dịch vụ ĐMST mở cho những Doanh Nghiệp, ông Ngoạn cho biết Viet Lotus đóng vai trò bên thứ ba, trung gian để cung ứng những dịch vụ ĐMST cho những Doanh Nghiệp, liên kết những Doanh Nghiệp có yếu tố, khó khăn vất vả, thử thách, nhu yếu với những bên có năng lực phân phối những ý tưởng sáng tạo, giải thuật cho Doanh Nghiệp .Còn theo ông Quất, Natech đang làm là cái gọi là khởi nghiệp tinh gọn ( lean startup ) được xem là một hình thức cũng thôi thúc ĐMST mở. Trước đây, tất cả chúng ta làm vườn ươm ( ucubator ) thì tương đối khép kín bởi vườn thì còn tường bao quanh và ít sợ lộ công nghệ tiên tiến ra bên ngoài. Đa số những TT ĐMST ở Việt Nam giờ đây đang theo quy mô vườn ươm. Nhưng giờ đây quốc tế đang phá bức tường vườn ươm và hướng tới thôi thúc ( accelerator ) .Ảnh minh hoạ

Giải pháp nào cho thúc đẩy ĐMST mở?

Ông Nam cho biết thêm thôi thúc ĐMST mở cái khó nhất là phong cách thiết kế mạng lưới hệ thống pháp lý ( framework ). Mở là ai cũng hoàn toàn có thể tham gia, theo đó, nếu không có framework thì lại rối lên và quay về ĐMST đóng .Đồng tình với quan điểm của ông Nam, ông Ngoạn cho biết cần phải có 1 framework cho nên vì thế nên phải trao đổi kiến thiết xây dựng một chương trình vương quốc ĐMST. ĐMST mở thì phải tập trung chuyên sâu Doanh Nghiệp, vào startup, tất yếu có nhiều chủ thể để khuyến khích những Doanh Nghiệp để họ có lòng tin tiến hành. Nút thắt tiên phong chính là ở đây .

Ông Quất cho biết xây dựng chương trình hỗ trợ ĐMST mở, điều đầu tiên quan trọng là tư duy (mindset). Đề án 844 đã được chính phủ xác định đến năm 2025 và Thủ tướng chính phủ có ban hành quyết định mới mở thêm tầm nhìn đến năm 2030 và có đưa thêm khái niệm thiết lập mạng lưới ĐMST, trong đó bản chất là mở để kéo thêm DN vào mà không chỉ startup mà còn DN vừa và nhỏ, DN lớn hình thành hệ sinh thái mở hơn nữa và những giải pháp ĐMST của viện, trường trong nước, các nhà khoa học, tri thức trong nước tham gia phục vụ DN tốt hơn kết hợp với các startup chứ không chỉ startup đi phục vụ DN lớn.

” Cái lợi ở đầu cuối là tam giác vàng ” viện – trường – Doanh Nghiệp ” tạo nên trụ cột của ĐMST mở. Chúng tôi cũng quyết tâm như ngay năm 2021 do COVID nhưng đã họp thuyết phục 1 số ít Doanh Nghiệp để biến hóa tư duy của 1 số ít Doanh Nghiệp lớn. Năm 2022 xử lý yếu tố cho Doanh Nghiệp để thành công xuất sắc “, ông Quất san sẻ .Xu hướng mở sẽ được chính phủ nước nhà ủng hộ và những bên cùng nâng tầm. Để đạt được ĐMST mở, ông Nam nhấn mạnh vấn đề : ” Mở thì phải có luật lệ và càng phải chặt. Bởi vì vào chợ mà hỗn loạn thì người ta lại đi ra. Chợ phải có ban quản trị. Đây là điểm đang thiếu nếu Bộ KH&CN làm được. Việt Nam ít người chăm sóc đến kỷ luật, luật lệ. Trong ĐMST mà không có kỷ luật thì không hề ĐMST. Kỷ luật chặt mới ĐMST. Startup phải chứng tỏ được thành công xuất sắc thì mới được tương hỗ ” .Ông Ngoạn cho biết thêm Quỹ góp vốn đầu tư tăng trưởng KHCN tại Doanh Nghiệp đã được được cho phép xây dựng nhưng chính sách vẫn đóng. ” Văn bản đóng thì không sử dụng được quỹ đó. Bây giờ những tập đoàn lớn, Doanh Nghiệp lớn có mấy nghìn tỷ đồng nhưng không sử dụng được vì sử dụng thì cực kỳ rủi ro đáng tiếc vì phải thẩm định và đánh giá quy trình tiến độ. Đầu tư ĐMST thì phải có rủi ro đáng tiếc. Nếu gỡ bỏ được rào cản của pháp luật thì sẽ thôi thúc ĐMST ở cả khu vực nhà nước “. / .

Source: https://vh2.com.vn
Category: Khởi Nghiệp