hệ sinh thái khởi nghiệp

Dịch corona virus là một liều thuốc thử để biết sức khỏe cộng đồng doanh nghiệp của Việt Nam. Nó cũng cho thấy các startup và các doanh nghiệp nhỏ và vừa có khả năng thích nghi linh hoạt như thế nào.

Nguyễn Đặng Tuấn Minh.

Đó là những nhận định và đánh giá của chị Nguyễn Đặng Tuấn Minh, giám đốc và đồng sáng lập tổ chức triển khai tương hỗ khởi nghiệp KisStartup, đồng thời là chuyên viên liên kết góp vốn đầu tư của Techfest Vietnam nhiều năm trong cuộc trao đổi với Báo KH&PT .

Từ tháng 12 năm ngoái đến nay, dịch bệnh COVID-19 đã trở nên phức tạp ở nhiều nước khiến hoạt động kinh tế-xã hội bị đình trệ, thậm chí có nơi đã gọi là một sự khủng hoảng mà đến nay vẫn chưa nhìn thấy đáy. Trước tương lai không chắc chắn này, theo chị những thách thức lớn nhất của startup Việt là gì?

Thời kì này không riêng gì startup Việt mà những doanh nghiệp khởi nghiệp nói chung ở nhiều nơi trên quốc tế đều đang đương đầu với khó khăn vất vả. Các startup thường là những doanh nghiệp ít tuổi, tầm dưới 5 năm và đang ở quy trình tiến độ trứng nước để định hình kinh doanh thương mại, nên đại dịch này là một dịch chuyển quá lớn và giật mình mà phần đông họ chưa có kinh nghiệm tay nghề đối phó. Mặc dù thông thường họ luôn phải quản trị rủi ro đáng tiếc xung quanh, nhưng những cú sốc hàng chục năm mới thấy một lần như thế thì ngay cả doanh nghiệp lớn cũng đau đầu, chứ đừng nói đến doanh nghiệp nhỏ và vừa .
Thứ hai, từ đại dịch này hoàn toàn có thể thấy chắc như đinh quy mô kinh doanh thương mại của nhiều startup phải biến hóa, ví dụ điển hình theo hướng tinh gọn hơn hay phải xác lập lại phương pháp xử lý yếu tố của người mua. Nhưng những thử thách này mang tính đặc trưng theo ngành, ví dụ nhóm startup sản xuất, đặc biệt quan trọng là những mẫu sản phẩm không phải hàng thiết yếu sẽ gặp khó khăn vất vả hơn vì cầu bị giảm ; hay nhóm công nghệ tiên tiến du lịch cũng giảm lệch giá vì khách không hề đi đến. Nhưng ngược lại cũng Open những thời cơ đặc trưng, ví dụ những startup thương mại điện tử hay công nghệ tiên tiến giáo dục trước kia phải loay hoay biến hóa hành vi người tiêu dùng thì thời đại dịch đã khiến học trực tuyến trở thành xu thế bắt buộc, ngân sách để giáo dục thị trường giảm đi đáng kể và có thời cơ để nâng tầm nếu làm tốt. Tuy nhiên, ngay cả ở những nhóm có thời cơ vẫn phải đương đầu với khó khăn vất vả, khi nhu yếu người mua tăng lên đột biến mà năng lực cung ứng của startup không theo kịp thì đó cũng là yếu tố lớn .
Thách thức thứ ba hoàn toàn có thể kể đến là quản lý và vận hành. Thay vì hoàn toàn có thể gặp nhau, trao đổi thì tất cả chúng ta phải thao tác từ xa. Điều này gây ra những biến hóa không nhỏ trong quy trình quản lý và vận hành và quản trị công ty, nếu startup nào chưa quen sẽ phải đương đầu với hiệu suất việc làm giảm khá nhiều .
Thách thức sau cuối nhưng hoàn toàn có thể nói là quan trọng nhất, đó là thiếu tiền để sống sót. Một doanh nghiệp trưởng thành còn phải đương đầu với khó khăn vất vả trong thời đại dịch vì dòng tiền chắc như đinh sẽ bị tác động ảnh hưởng, nói gì đến những doanh nghiệp khởi nghiệp. Chính vì đại dịch chưa biết khi nào mới thực sự chấm hết nên năng lực sống sót được bao lâu nhờ vào rất nhiều vào dòng tiền và năng lượng để duy trì dòng tiền của doanh nghiệp .

Vậy startup đang ứng phó với những thách thức đấy như thế nào?

Chúng ta không hề biến hóa thực trạng, nhưng trọn vẹn hoàn toàn có thể biến hóa cách phản ứng với nó. Trong số những startup tôi biết thì nhìn chung mọi người khá sáng sủa và tâm lý tích cực. Bản thân startup khi khởi nghiệp đã rất dũng mãnh rồi, nên với những trường hợp như vậy họ cũng vẫn can đảm và mạnh mẽ đương đầu và nhanh gọn thích nghi. Ví dụ, những startup kiểm soát và điều chỉnh loại sản phẩm hoặc đưa ra mẫu sản phẩm trọn vẹn mới. Như Nemzone, một doanh nghiệp mảng thực phẩm, trước đây lệch giá hầu hết từ take away Giao hàng người dùng vào cuối tuần. Giờ họ tung ra loại sản phẩm hằng ngày và có nhiều món ăn hơn để đáp ứng khẩu vị phong phú của khách, tích hợp với mạng lưới giao đồ vốn đã dần thân quen với người dân đô thị .
Các startup cũng đã link lại để san sẻ những công cụ thao tác từ xa, ví dụ điển hình như hội đồng Vietnam Remote Workforce đã được Bộ TT&TT bảo trợ, để đưa ra một list hơn 50 công ty có cả startup cung ứng giải pháp tương hỗ doanh nghiệp mùa dịch kèm theo khuyễn mãi thêm, dùng thử, không lấy phí. Dự án này có ảnh hưởng tác động lan tỏa khá tốt, đặc biệt quan trọng với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trước đây, những doanh nghiệp vừa và nhỏ hoàn toàn có thể không có nhu yếu nên không chú ý đến những công cụ như vậy hoặc không có ngân sách để góp vốn đầu tư, nhưng giờ tình thế bắt buộc họ sẽ chăm sóc. Vô hình trung, đại dịch sẽ giúp họ quy đổi số nhanh hơn. Những ai quen công cụ số rồi, sau này sẽ chắc sẽ khó muốn quay lại với những công cụ thủ công bằng tay truyền thống lịch sử .

Đây cũng là dịp mà startup có thể phát hiện ra những điều thú vị, chẳng hạn như có công ty nhận ra từ trước đến giờ có những khâu hiệu suất không mấy cao, hay khi một số nhân viên làm việc ở nhà mới biết đôi khi ít người lại tốt hơn, nên lại có cơ hội tinh gọn lại bộ máy.

Quay lại câu truyện tại sao startup nên tận dụng được lợi thế của mình thời COVID-19 này. Với một cấu trúc tinh gọn, startup có năng lực biến hóa nhanh hơn những doanh nghiệp lớn có cỗ máy cồng kềnh, phức tạp. Startup cũng thường gồm toàn người trẻ nên tư duy ( mindset ) của họ khá cởi mở, dễ đảm nhiệm những điều mới và sẵn sàng chuẩn bị sử dụng công cụ mới để vận hành kinh doanh .
Như vậy mặc dầu startup sẽ chịu tác động ảnh hưởng, nhưng đây cũng là thời cơ để buộc họ phải dành thời hạn tâm lý nhiều hơn về những dịch chuyển môi trường tự nhiên vĩ mô tác động ảnh hưởng đến quy mô kinh doanh thương mại và cách thích ứng của họ. Với những lợi thế như nhỏ gọn, linh động và cởi mở, tôi tin startup hoàn toàn có thể nhanh gọn tìm ra cách quản trị tối ưu nhất hoàn toàn có thể. Một cách thẳng thắn mà nói, chính thời dịch mới thấy doanh nghiệp lớn hay nhỏ đều hoàn toàn có thể góp phần, đều có thời cơ và không nhất thiết phải cạnh tranh đối đầu nếu tìm ra được hướng đi riêng. Về yếu tố thiếu vốn và tiền mặt như đã nêu ở trên, cách tốt nhất vẫn là cắt giảm ngân sách và liên tục tìm kiếm những thời cơ để khai thác thế mạnh của mình nhằm mục đích tối ưu hóa dòng tiền .

Những người giúp đỡ startup như chị hay các mạng lưới hỗ trợ, vườn ươm khởi nghiệp có gặp phải những thách thức hay cần điều chỉnh gì trong cuộc khủng hoảng này?

Cũng như những startup, đây là dịp tốt để những tổ chức triển khai tương hỗ nhìn nhận lại quy mô của mình và điều khiển và tinh chỉnh. Nếu không còn những sự kiện hoành tráng, không có những cuộc gặp mặt lớn hay những đợt tuyển ồ ạt, không có những cuộc thi nữa thì giờ đây tất cả chúng ta sẽ phải làm gì ? Rất nhiều hoạt động giải trí đã được chuyển sang trực tuyến, ví dụ điển hình như tư vấn, trao đổi hay gọi vốn. Dĩ nhiên từ trước đến nay tổ chức triển khai của chúng tôi vẫn làm như vậy – chúng tôi vừa triển khai xong xong vòng phỏng vấn trực tuyến với nhóm startup để liên kết với những nhà đầu tư thiên thần ở TP. Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh trong tháng 3 vừa mới qua. Nhưng dịp này sẽ khiến nhiều bên khác cũng quy đổi quản lý và vận hành tương tự như và hoàn toàn có thể tạo ra nét văn hóa truyền thống của riêng mình .
Vào thời gian này, tôi nghĩ việc hợp tác giữa những mạng lưới là điều thiết yếu. Điểm yếu trong hệ sinh thái của tất cả chúng ta trước kia là những thành phần tương tác chưa hiệu suất cao, vẫn còn rời rạc, và đây là thời cơ để mọi người thao tác với nhau tốt hơn. Chẳng hạn nhóm tương hỗ khởi nghiệp của Bộ KH&CN trên Facebook những tháng qua đã hoạt động giải trí rất tích cực và san sẻ được một loạt thông tin hữu dụng với nhiều bên tương quan cho tương hỗ startup .
Tuy nhiên, những mạng lưới tương hỗ sẽ phải đương đầu với yếu tố sâu xa hơn là đổi khác những dịch vụ của mình. Các mạng lưới phong cách thiết kế dịch vụ xoay quanh startup, mà sau mùa dịch này số lượng startup nhiều năng lực sẽ suy giảm và có những yếu tố khác trước. Điều này yên cầu những mạng lưới, tổ chức triển khai tương hỗ cũng phải nhanh gọn quy đổi để thích nghi với nhu yếu mới. Mặc dù lúc bấy giờ mới chỉ hơn 3 tháng đình trệ, chưa ai mà tôi biết bị phá sản, mọi người vẫn đang nỗ lực duy trì và kì vọng là 6 tháng nữa tình hình sẽ ổn. Nhưng bức tranh sau dịch sẽ khác rất nhiều. Có lẽ lúc đó doanh nghiệp sẽ không cần đến những tương hỗ kĩ năng nữa mà sẽ yên cầu những giúp sức sâu hơn về năng lượng quản trị, khai thác thế mạnh và lan rộng ra thị trường hoặc những yếu tố về dịch vụ tăng trưởng kinh doanh thương mại như pháp lý, thuế, v .. v. ví dụ điển hình .
Tuy nhiên, tôi nghĩ vẫn là chưa đủ. Ngoài những gói tương hỗ, cần phải chọn đúng khó khăn vất vả mang tính “ tử huyệt ” để phong cách thiết kế những chương trình tương hỗ hiệu suất cao ví dụ tăng trưởng kinh doanh thương mại, lan rộng ra thị trường, mạng lưới bán hàng cho nhóm B2C hay nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giúp quy đổi số và đưa nhóm startup B2B đến gần hơn với những mạng lưới doanh nghiệp hay lý tưởng hơn nữa, hoàn toàn có thể đây là thời gian thuận tiện để thực thi những sandbox giúp startup tham gia một phần vào xử lý những yếu tố khó của khu vực công mà trước kia tuổi đời hay kinh nghiệm tay nghề là hạn chế – khó giúp họ tiếp cận với việc cung ứng những thời cơ như vậy v .. v. Có như vậy, doanh nghiệp sống sót qua quy trình tiến độ này mới là doanh nghiệp được sàng lọc và khỏe mạnh để chuẩn bị sẵn sàng cho việc tái cấu trúc sau đại dịch .

Theo chị, còn những cơ hội khác cho hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam trong mùa dịch không?

Nếu quan sát quốc tế, một loạt sự kiện quốc tế lớn như Seedstar summit, Y Combinator Demo Day hay những hội thảo chiến lược công nghệ tiên tiến quốc tế của Google, Facebook, Microsoft, TechEx … đều chuyển sang trực tuyến hoặc bị hoãn lại. Đằng sau đó là tín hiệu của lượng vốn thực sự góp vốn đầu tư sẽ giảm. Câu hỏi đặt ra là nếu không có những nguồn vốn này, liệu startup có đủ sức để đi tiếp ? Theo tôi thấy, số lượng startup nhận vốn ngoại của Nước Ta không phải quá lớn mà hầu hết nhắm vào những nhóm fintech. Phần đa còn lại vẫn đang ở quá trình bootstrapping – tức vốn tự thân .

Việc sụt giảm đầu tư đang là tình hình chung của thế giới, không chỉ riêng Việt Nam. Rất nhiều chuyên gia đã cảnh báo từ trước rằng startup nếu muốn sống sót phải có kế hoạch tài chính cho 12-18 tháng tiếp theo do xu hướng vốn mạo hiểm giảm chung. Bản thân các quỹ trong thời gian tới cũng sẽ tìm cách tái cơ cấu các hạng mục đầu tư, và chuyển sang những đối tượng sinh lời nhiều hơn. Chắc chắn sẽ có 1 số startup hưởng lợi, ví dụ chỉ từ đầu năm đến nay Trung Quốc đã có thêm 3 kì lân tỷ đô trong lĩnh vực y tế hay ở Việt Nam, một số startup thuộc nhóm Medtech đã nhận đầu tư đầu năm nay. Nhưng sẽ không có công thức chung cho tất cả startup.

Ở Nước Ta, thời gian này là thời gian cực kỳ mê hoặc để tăng trưởng được thị trường vốn trong nước, đặc biệt quan trọng là thôi thúc được góp vốn đầu tư thiên thần trong nước để những startup Việt ít phải chịu ràng buộc vào dòng vốn bên ngoài – chí ít là giúp startup ở quá trình đầu .
Cảm ơn chị đã san sẻ !

Ngô Hà thực hiện

Source: https://vh2.com.vn
Category : Khởi Nghiệp