Các nguồn luật cơ bản ở Việt Nam

Tóm tắt:

Bài viết tập trung làm rõ một số quan niệm về nguồn luật và phân tích một số nguồn luật cơ bản ở Việt Nam hiện nay. Đồng thời, bài viết cũng phân tích mối quan hệ và khả năng áp dụng, hỗ trợ của các nguồn luật này với nhau.

Từ khóa: nguồn luật, văn bản quy phạm pháp luật, tập quán pháp, tiền lệ pháp (án lệ).

1. Khái niệm nguồn của pháp luật

Hiện nay khái niệm nguồn luật vẫn chưa hoàn toàn thống nhất. Các học giả Pháp cho rằng, nguồn của pháp luật chính là vấn đề “giải pháp cho một câu hỏi pháp lý được tìm thấy ở đâu”.[1] Khi nói về nguồn của luật là xem xét các quy định của pháp luật tồn tại ở đâu, đó, có là căn cứ được sử dụng để điều chỉnh các vấn đề cụ thể của đời sống hay không.

Bạn đang đọc: Các nguồn luật cơ bản ở Việt Nam

Ở Nước Ta, khái niệm nguồn luật được đề cập từ những góc nhìn và mức độ khác nhau trong những sách chuyên khảo, giáo trình, tạp chí, … Nguồn của pháp luật là toàn bộ những địa thế căn cứ được những chủ thể có thẩm quyền sử dụng làm cơ sở để kiến thiết xây dựng, phát hành, lý giải pháp luật cũng như để vận dụng vào việc xử lý những vấn đề pháp lý xảy ra trong trong thực tiễn. [ 2 ] Hiểu một cách khái quát nhất, nguồn của pháp luật là toàn bộ những địa thế căn cứ được sử dụng làm cơ sở để kiến thiết xây dựng, lý giải, thực thi và vận dụng pháp luật. [ 3 ]
Nhiều nhà nghiên cứu và điều tra khi đề cập đến nguồn luật thường sử dụng 2 thuật ngữ “ nguồn của pháp luật ” và “ hình thức của pháp luật ”. GS.TSKH. Đào Trí Úc cho rằng, hình thức của pháp luật gồm có hình thức bên trong và bên ngoài. Hình thức nội tại của pháp luật là kết tinh của những yếu tố tạo thành nội dung của pháp luật. Hình thức bên ngoài của pháp luật là hình dạng hình thức bề ngoài, cấu trúc bộc lộ ra bên ngoài của những nguồn pháp luật, trong đó tiềm ẩn những nội dung của pháp luật và đăng tải nội dung đó đến địa chỉ vận dụng của nó. Hình thức bên trong của pháp luật gồm có những nguyên tắc chung của pháp luật, mạng lưới hệ thống pháp luật, ngành luật, chế định pháp luật và quy phạm pháp luật. Hình thức bên ngoài của pháp luật là sự bộc lộ ra bên ngoài của nó, gồm có tập quán pháp, tiền lệ pháp, văn bản quy phạm pháp luật, luật tôn giáo. Một tác giả khác lại chia nguồn của pháp luật thành nguồn nội dung và nguồn hình thức, trong đó, “ nguồn nội dung của pháp luật là nguồn gốc, là căn nguyên của pháp luật do tại nó được những chủ thể có thẩm quyền dựa vào đó để kiến thiết xây dựng, phát hành và lý giải pháp luật ” ; “ nguồn hình thức của pháp luật được hiểu là phương pháp sống sót của những quy phạm pháp luật trong thực tiễn hay là nơi tiềm ẩn, nơi hoàn toàn có thể cung ứng những quy phạm pháp luật, tức là những địa thế căn cứ mà những chủ thể có thẩm quyền dựa vào đó để xử lý những vấn đề pháp lý xảy ra trong thực tiễn ”. [ 4 ]
Như vậy, hiểu một cách đơn thuần nhất về nguồn của pháp luật là nơi tìm thấy những quy phạm pháp luật. Ở Nước Ta lúc bấy giờ có 3 loại nguồn luật cơ bản, đó là : văn bản quy phạm pháp luật ( VBQPPL ), tập quán pháp và tiền lệ pháp .

2. Các nguồn luật cơ bản ở Việt Nam

2.1. Văn bản quy phạm pháp luật

Chịu ảnh hưởng tác động bởi truyền thống cuội nguồn pháp lý châu Âu lục địa, Nước Ta rất chú trọng hình thức VBQPPL. Có thể chứng minh và khẳng định “ văn bản quy phạm pháp luật là nguồn thông dụng nhất của pháp luật Nước Ta lúc bấy giờ, chúng kiểm soát và điều chỉnh đa số những quan hệ xã hội ”. [ 5 ]
Điều 2 Luật ban hành VBQPPL năm năm ngoái định nghĩa : VBQPPL là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được phát hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục pháp luật trong Luật này .
Đây là hình thức pháp luật được kiến thiết xây dựng theo phương pháp khái quát hóa trên cơ sở điều tra và nghiên cứu lý luận, quan sát nhu yếu thực tiễn, kinh nghiệm tay nghề làm luật, dự liệu những quan hệ xã hội xảy ra trong đời sống để kiểm soát và điều chỉnh chúng một cách bao quát nhất hoàn toàn có thể. Ưu điểm của hình thức pháp luật này là rõ ràng, dân chủ, hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh những quan hệ xã hội từ xa. Tuy nhiên, VBQPPL có điểm yếu kém là không sát với thực tiễn, tích hợp với những khó khăn vất vả do việc sử dụng ngôn từ mang lại, khiến cho việc vận dụng VBQPPL gặp một số ít hạn chế nhất định. Hơn nữa, dân chủ của cơ quan lập pháp là dân chủ theo hầu hết, nên quyền lợi của thiểu số hoàn toàn có thể bị bỏ lỡ. Vì vậy trên thực tiễn, bên cạnh loại nguồn phổ cập là VBQPPL, ở Nước Ta cũng thừa nhận tập quán pháp như thể một trong những loại nguồn cơ bản của pháp luật Nước Ta. Đồng thời, trong xu thế chung của pháp luật những nước trên quốc tế, Nước Ta mở màn vận dụng tiền lệ pháp nhằm mục đích khắc phục điểm yếu kém của hình thức VBQPPL .

2.2. Tập quán pháp

Tập quán pháp là một trong những hình thức pháp luật cổ xưa nhất [ 6 ] và được xem là nguồn quan trọng kiểm soát và điều chỉnh những yếu tố trong đời sống xã hội trong lịch sử vẻ vang, nhưng trước sự tăng trưởng của văn bản quy phạm pháp luật, tập quán pháp lúc bấy giờ chỉ được xem là nguồn bổ trợ trong trường hợp pháp luật không có lao lý .
Theo từ điển Oxford, tập quán được hiểu là “ truyền thống lịch sử và phương pháp ứng xử được đồng ý thoáng đãng, được vận dụng đặc biệt quan trọng cho một xã hội nhất định, tại một địa phương nhất định hoặc trong một thời hạn nhất định. Từ điển Cambridge định nghĩa : tập quán là cách hành xử hoặc niềm tin đã được hình thành từ rất lâu như một thói quen. [ 7 ] Từ điển Black’s Law cho rằng tập quán là “ trong thực tiễn mà bằng sự thừa nhận chung và lâu dài hơn so với nó, thói quen không đổi khác đã trở thành có hiệu lực hiện hành như pháp luật ”. [ 8 ]
Ở Nước Ta, theo phương diện điều tra và nghiên cứu khoa học pháp lý, tập quán được hiểu là những cách ứng xử, thói quen ứng xử, hay những quy tắc xử sự chung được hình thành tự phát trong những hội đồng dân cư nhất định, được bảo vệ triển khai bằng đặc tính của thói quen, tính thuyết phục, dư luận xã hội và 1 số ít giải pháp cưỡng chế phi nhà nước. [ 9 ]
Về mặt pháp lý, “ Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác lập quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cá thể, pháp nhân trong quan hệ dân sự đơn cử, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời hạn dài, được thừa nhận và vận dụng thoáng rộng trong một vùng, miền, dân tộc bản địa, hội đồng dân cư hoặc trong một nghành dân sự ”. [ 10 ] Với định nghĩa này, những nhà làm luật đã bao hàm cả tiêu chuẩn và điều kiện kèm theo để một tập quán được công nhận và vận dụng, tức là một quy tắc xử sự để được xem là tập quán phải có nội dung rõ ràng, trong đó xác lập được quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên, phải sống sót lâu dài hơn và được thừa nhận, vận dụng thoáng đãng trong một vùng, miền, hội đồng dân cư hoặc nghành nghề dịch vụ. Như vậy, định nghĩa này chỉ đề cập khái niệm tập quán, chưa pháp luật như thế nào là tập quán pháp, có nghĩa một tập quán không đương nhiên trở thành tập quán pháp .
Trong những sách, báo, giáo trình, tập quán pháp được hiểu khá thống nhất như là “ hình thức của pháp luật sống sót dưới dạng những phong tục, tập quán đã được lưu truyền trong đời sống xã hội, được nhà nước thừa nhận thành những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc so với xã hội. ” [ 11 ] Với cách định nghĩa này, yếu tố chưa được làm rõ là : Để có được hình thức tập quán pháp thì chủ thể nào nhân danh Nhà nước để thừa nhận những tập quán sẵn có cũng như phương pháp thừa nhận, từ đó chưa thiết lập được ranh giới rõ ràng giữa tập quán pháp với tiền lệ pháp và VBQPPL. Một nội dung tập quán đơn cử như giỗ tổ Vua Hùng, hay tập quán về lối đi qua liền kề được ghi nhận thành những lao lý đơn cử trong Bộ luật Dân sự thì khi đó đã trở thành hình thức VBQPPL. Mặt khác, khi Quốc hội trải qua Bộ luật Dân sự được cho phép vận dụng tập quán để xử lý những vấn đề dân sự khi không có điều luật pháp luật hoặc được cho phép vận dụng tập quán xử lý những yếu tố đơn cử như xác lập dân tộc bản địa, ngân sách mai táng hài hòa và hợp lý thì đó chưa phải là tập quán pháp. Lý do là tất cả chúng ta chưa thể xác lập được quy tắc tập quán nào là nội dung bên trong của pháp luật cho đến khi Tòa án hay chủ thể có thẩm quyền vận dụng tập quán đơn cử ở địa phương làm địa thế căn cứ để xử lý vấn đề. Hơn nữa, nếu bản án vận dụng tập quán đơn cử để xử lý vấn đề, sau này bản án đó được thừa nhận để xử lý vấn đề tựa như thì đây chính là biểu lộ của tiền lệ pháp .
Từ những nghiên cứu và phân tích trên và theo lao lý của pháp luật nước ta hiện hành, tập quán pháp được hiểu là “ hình thức pháp luật có nguồn gốc từ tập quán trên cơ sở được cho phép vận dụng tập quán của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, chủ thể vận dụng pháp luật vận dụng tập quán đơn cử làm địa thế căn cứ để xử lý những vấn đề ” .
Tập quán pháp có ưu điểm là thân thiện, quen thuộc với nhân dân. Do Nhà nước thừa nhận ý chí của nhân dân thành pháp luật nên tập quán pháp biểu lộ tính dân chủ cao. [ 12 ] Mặt khác, do tập quán là thói quen của chung một hội đồng dân cư nên vận dụng tập quán sẽ tác động ảnh hưởng đến tính thống nhất của pháp luật, đi ngược lại với mục tiêu của án lệ là “ vấn đề giống nhau phải được xử lý giống nhau ”. Sự độc lạ này được cho là thiết yếu vì những hội đồng dân cư có trình độ tăng trưởng kinh tế tài chính chênh lệch nhau, đặc biệt quan trọng so với vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ở phương diện này, việc sử dụng hài hòa và hợp lý tập quán pháp như nguồn pháp luật trong đồng bào dân tộc thiểu số còn góp thêm phần bảo vệ quyền con người. [ 13 ]

2.3. Tiền lệ pháp (án lệ)

Tiền lệ pháp và án lệ là 2 khái niệm có điểm tương đương nhau, nhưng không giống hệt. Trong những giáo trình ở những cơ sở đào tạo và giảng dạy ở trong nước “ Tiền lệ pháp là hình thức Nhà nước thừa nhận những quyết định hành động của cơ quan hành chính hoặc cơ quan xét xử cấp trên khi xử lý những vấn đề đơn cử, làm cơ sở vận dụng so với trường hợp tương tự như ”. [ 14 ] Theo cách hiểu trên, án lệ là một loại của tiền lệ pháp. Tuy nhiên, có quan điểm cho rằng tiền lệ pháp chỉ là án lệ của cơ quan tư pháp, không gồm có những tiền lệ của cơ quan lập pháp, hành pháp. Bởi 2 nguyên do chính : một là, xuất phát điểm của tiền lệ pháp là trong quy trình xét xử, tương thích với công dụng của cơ quan tư pháp ; hai là, nếu cơ quan hành chính cũng phát hành tiền lệ thì xích míc, chồng chéo về tính năng và dẫn đến chồng chéo trong vận dụng tiền lệ. [ 15 ]
Quyết định số 74 / QĐ-TANDTC nêu ra khái niệm án lệ : “ Án lệ là bản án, quyết định hành động của tòa án nhân dân tiềm ẩn sự lý giải, vận dụng pháp luật được tòa án nhân dân vận dụng xử lý vụ án có nội dung tương tự như ”. Khái niệm này chứng minh và khẳng định nguồn gốc của án lệ trong kế hoạch tăng trưởng ở nước ta là sự lý giải pháp luật, vận dụng pháp luật trong những bản án, quyết định hành động của Tòa án. Nghị quyết số 03/2015 / NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC phát hành lao lý về tiến trình lựa chọn, công bố và vận dụng án lệ xác lập : “ Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định hành động đã có hiệu lực hiện hành pháp luật của Tòa án về một vấn đề đơn cử được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao công bố là án lệ để những Tòa án nghiên cứu và điều tra, vận dụng trong xét xử. ” Như vậy, theo định nghĩa này, án lệ chỉ là những “ lập luận, phán quyết ” trong bản án chứ không phải bản thân bản án như trong Quyết định số 74 trước đây .
Tiền lệ pháp và án lệ là 2 thuật ngữ có quan hệ mật thiết, tuy không giống hệt, nhưng hoàn toàn có thể sử dụng thay thế sửa chữa cho nhau. Khi đề cập đến hình thức pháp luật, tiền lệ pháp được ưu tiên sử dụng, trong khi đó án lệ được hiểu thiên về bản án đơn cử làm mẫu mực cho cách xử lý những bản án tựa như xảy ra sau đó. [ 16 ] Án lệ là hình thức pháp luật được kiến thiết xây dựng bởi cơ quan tư pháp. Ưu điểm của hình thức pháp luật này là sát với trong thực tiễn, thân thiện, dễ hiểu, thống nhất và minh bạch. Do luật thành văn khi nào cũng có khoảng cách so với thực tiễn, phối hợp với những khó khăn vất vả gây ra trong việc sử dụng ngôn từ nên án lệ được xem là thành tựu xuất sắc của lý giải pháp luật mang tính vấn đề, [ 17 ] góp thêm phần khắc phục điểm yếu kém của VBQPPL. Tuy nhiên, sử dụng án lệ không hài hòa và hợp lý sẽ ảnh hưởng tác động đến tính dân chủ, công minh làm tăng tính phức tạp cho mạng lưới hệ thống pháp luật .
Như vậy, ở nước ta lúc bấy giờ, những quy tắc pháp luật được biểu lộ ra bên ngoài trải qua VBQPPL, tiền lệ pháp và tập quán pháp. Trong đó, VBQPPL là nguồn luật cơ bản nhất, tiếp đó là tập quán pháp, được thừa nhận và vận dụng trong quy trình xử lý những vấn đề dân sự khi VBQPPL không pháp luật. Tiền lệ pháp là hình thức pháp luật vừa mới thừa nhận với 43 án lệ đã được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao công bố [ 18 ]. Mức độ phổ cập và tính năng tích cực của nó vẫn chưa có đủ thời hạn để kiểm chứng và nhìn nhận .

3. Mối quan hệ và khả năng hỗ trợ lẫn nhau giữa các nguồn luật

3.1. Mối quan hệ giữa các nguồn luật

Một yếu tố cần phải làm rõ khi nghiên cứu và phân tích những nguồn luật ở Nước Ta lúc bấy giờ là mối quan hệ giữa những nguồn luật. Cụ thể pháp luật với ý nghĩa là do Nhà nước phát hành dưới dạng văn bản quy phạm pháp luật có sự độc lạ nhất định với tập quán pháp. Pháp luật do Nhà nước phát hành thì cách tác động ảnh hưởng thường thì là dự liệu trước, kiểm soát và điều chỉnh từ xa, tức là những nhà làm luật dự liệu những quan hệ xã hội hoàn toàn có thể xảy ra và dự liệu luôn quy tắc xử sự sẽ được vận dụng khi có yếu tố phát sinh. Tập quán pháp ngược lại, những quy tắc xử sự vốn dĩ đã sống sót trong đời sống hội đồng ở những vùng, miền, khu vực đơn cử và tất cả chúng ta gọi đó là tập quán. Khi có yếu tố phát sinh thì lúc bấy giờ cơ quan có thẩm quyền mới viện dẫn tập quán để xử lý cho từng vấn đề đơn cử và khi đó tất cả chúng ta có mới có tập quán pháp .
Ở đây, tập quán pháp không ít có điểm tương tự như như án lệ là do Tòa án vận dụng mới phát sinh. Tuy nhiên, cũng có điểm độc lạ cơ bản giữa tập quán pháp và án lệ, đó là so với án lệ, thẩm phán – những nhà làm luật, họ sẽ là người đặt ra những quy tắc xử sự chung – mà trước đó chưa có, trong khi đó, tập quán pháp như trên đã đề cập chỉ là việc Tòa án thừa nhận những quy tắc xử sự đang sống sót ( nhưng không phải là lao lý của pháp luật ) vào xử lý những vấn đề đơn cử. Và có lẽ rằng đó là nguyên do lý giải vì sao về mặt khái niệm trong những văn bản quy phạm pháp luật hiện hành như Bộ luật dân sự, Hôn nhân mái ấm gia đình, … chỉ đưa ra khái niệm tập quán, mà không có khái niệm tập quán pháp .

3.2. Khả năng hỗ trợ lẫn nhau giữa các nguồn luật

Thực tế đã cho thấy, một quy phạm pháp luật phải tiềm ẩn quy tắc xử sự chung, thế nhưng việc vận dụng những quy tắc xử sự chung này cho mọi trường hợp, kể cả những trường hợp đặc biệt quan trọng là điều không hề. Văn bản quy phạm pháp luật phải có tính khái quát hóa cao. Song chính sự khái quát hóa quá cao đó lại khiến cho văn bản quy phạm pháp luật thuận tiện thể hiện khuyết điểm. Ngoài ra, văn bản quy phạm pháp luật thường dễ bị lỗi thời so với đời sống. [ 19 ] Đứng trước tình hình này, tập quán pháp và tiền lệ pháp có vai trò là hình thức pháp luật bổ trợ, nhằm mục đích khắc phục điểm yếu kém của mạng lưới hệ thống VBQPPL .
Theo lao lý tại Khoản 2, Điều 5 của Bộ luật Dân sự năm ngoái, “ Trường hợp những bên không có thỏa thuận hợp tác và pháp luật không lao lý thì hoàn toàn có thể vận dụng tập quán nhưng tập quán vận dụng không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự lao lý tại Điều 3 của Bộ luật này. ” Đồng thời cũng với lao lý tại Khoản 2 Điều 14 của luật này, “ Tòa án không được phủ nhận xử lý vụ, việc dân sự vì nguyên do chưa có điều luật để vận dụng ; trong trường hợp này, pháp luật tại Điều 5 và Điều 6 của Bộ luật này được vận dụng. ” Trong những điều luật trong Bộ luật Dân sự cũng xác lập trong một số ít trường hợp đơn cử như xác lập họ, dân tộc bản địa cho con khi cha mẹ không thỏa thuận hợp tác được, xác lập ngân sách mai táng hài hòa và hợp lý … [ 20 ] thì vận dụng tập quán. Như vậy, những nhà làm luật cũng đã thấy được một điều rằng, văn bản pháp luật thành văn không hề kiểm soát và điều chỉnh hết được tổng thể những quan hệ xã hội phát sinh trong đời sống, và trong những trường hợp như vậy, luật dự liệu sẽ để cho tập quán được vận dụng. Điều này cho thấy được sự tương hỗ của tập quán pháp cho loại nguồn đa phần là văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, yếu tố khó khăn vất vả lúc bấy giờ là việc xác lập như thế nào là một tập quán để được vận dụng, phương pháp chứng tỏ sự sống sót của một tập quán, sự mai một dần của tập quán với hình thức không thành văn cũng là một trong những chưa ổn cần phải được tính đến. Để hoàn toàn có thể phát huy được vai trò của loại nguồn này, cần phải có sự thống nhất và pháp luật một cách rõ ràng từ phía những cơ quan có thẩm quyền mở màn từ việc công khai minh bạch những bản án có sử dụng tập quán để làm cơ sở cho những thẩm phán vận dụng đến việc lao lý một cách rõ ràng về phương pháp để chứng tỏ sự sống sót của một tập quán .
Bên cạnh đó là sự tăng trưởng của án lệ, một thực tiễn của quy trình vận dụng pháp luật là nhiều lúc những văn bản không được hiểu một cách rõ ràng hoặc không dự liệu hết những yếu tố phát sinh, khi đó sẽ cần đến vai trò của Tòa án trong việc lý giải, vận dụng tựa như pháp luật, lẽ công minh để xử lý những vấn đề, từ đó tạo nên sự thống nhất, bảo vệ tính tổng lực, tính thực tiễn cho mạng lưới hệ thống pháp luật. Việc pháp luật vận dụng án lệ đã có bước khởi sắc khi mà Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã công bố được 10 án lệ, tạo cơ sở cho việc vận dụng án lệ trên thực tiễn .

Tài liệu trích dẫn và tham khảo:

[1] Ghestin, G.Goubeaux, Introductiongeneral, Nxb. L.G.D.J (4e edition), phần số 236, [Đỗ Văn Đại, Nguồn của pháp luật, Tài liệu hội thảo “Những vấn đề lý luận về pháp luật”, tr.41]

Xem thêm: Review con máy Vsmart Aris:

[ 2 ] Nguyễn Thị Hồi, Về khái niệm nguồn của pháp luật, Tạp chí Luật học, số 2/2008, tr. 29, 30 .
[ 3 ] Nguyễn Minh Đoan, Nguyễn Minh Đức ( 2013 ), “ Tạo lập nguồn pháp luật cung ứng nhu yếu thiết kế xây dựng nhà nước pháp quyền và hội nhập quốc tế ” Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 23 ( 255 ) Kỳ 1, tr. 3
[ 4 ] Nguyễn Thị Hồi, Về khái niệm nguồn của pháp luật, Tạp chí Luật học, số 2/2008, tr. 29, 30 .
[ 5 ] Đinh Văn Mậu, Phạm Hồng Thái, ( 2009 ), Lý luận nhà nước và pháp luật, Nxb. Giao thông vận tải đường bộ, tr. 310
[ 6 ] Trường Đại học Luật TP. Hà Nội ( năm ngoái ), Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và Pháp luật, NXB Công an nhân dân, TP.HN, tr. 114
[ 7 ] https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-vietnamese/custom
[ 8 ] Bryan A ( 1999 ), Black / s Law Dictionary. Seventh Edition. Garner. Editor in Chief. ST. Paul, Minn. tr. 390 .
[ 9 ] Nguyễn Thị Hồi ( 2008 ), “ Về khái niệm nguồn của pháp luật ”, Tạp chí Luật học, ( 2 ), tr. 29
[ 10 ] Khoản 1 Điều 5 Bộ luật Dân sự năm ngoái
[ 11 ] Trường Đại học Luật Thành Phố Hà Nội ( năm ngoái ), Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và Pháp luật, NXB Công an nhân dân, Thành Phố Hà Nội, tr. 115
[ 12 ] Nguyễn Văn Hiển, Hoàng Công Dũng ( năm trước ), Một số yếu tố về pháp luật, thực chất của pháp luật và nguồn của pháp luật, trích trong Nguyễn Văn Hiển, Bàn về mạng lưới hệ thống pháp luật, Nxb Chính trị Quốc gia, TP.HN, tr. 21
[ 13 ] Deidre Howard-Wagner, “ Legislating Away Indigenous Rights ” ( 2008 ) 12 Law Text Culture 45, 58-9 ) [ Trường Đại học Luật TP. TP HCM ( năm trước ), Quyền con người trong luật quốc tế và pháp luật Nước Ta, Nxb. Hồng Đức, TP. Hồ Chí Minh, tr357 ]
[ 14 ] Trường Đại học Luật TP. Hà Nội ( 2009 ), Giáo trình lý luận Nhà nước và Pháp luật, NXB. Tư pháp, TP. Hà Nội, tr. 354 – 355 .
[ 15 ] Phan Nhật Thanh ( 2006 ), “ Khái niệm và những nguyên tắc của tiền lệ pháp – Hình thức pháp luật đặc trưng trong mạng lưới hệ thống pháp luật Anh, Mỹ ”, Tạp chí Khoa học pháp lý ( 5 ), tr. 36 .
[ 16 ] Tòa án nhân dân tối cao ( 2012 ), Quyết định 74 / QĐ-TANDTC ngày 31 tháng 10 năm 2012 về phê duyệt đề án “ Phát triển án lệ ” .
[ 17 ] Phạm Thị Duyên Thảo ( 2012 ), Giải thích pháp luật ở Nước Ta lúc bấy giờ, Luận án tiến sỹ luật học, mã số 62380101, tr. 132 .
[ 18 ] https://anle.toaan.gov.vn/webcenter/portal/anle/anle
[ 19 ] Cao Vũ Minh, Nguyễn Đức Nguyên Vy ( năm ngoái ), Đa dạng hóa những hình thức pháp luật trong điều kiện kèm theo Nước Ta lúc bấy giờ, http://noichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/201504/da-dang-hoa-hinh-thuc-phap-luat-trong-dieu-kien-viet-nam-hien-nay-297543/, update ngày 28/4/2015
[ 20 ] Quốc hội ( năm ngoái ), Điều 26, 29, 658 … Bộ luật Dân sự năm ngoái .

SOME BASIC LAW SOURCES IN VIETNAM

Master. Nguyen Nam Phuong

Faculty of Law, Can Tho University

Abstract:

This paper clarifies some concepts about legal sources and analyzes some current basic law sources in Vietnam. This paper also analyzes the relationship, applicability and support of these law sources to each other.

Xem thêm: Đánh giá xe VinFast Fadil Base 2021: Dễ hiểu vì sao Grand i10, Morning bị “khuất phục”

Keywords: legal sources, legal documents, legal practices, legal precedent.

[ Tạp chí Công Thương – Các tác dụng nghiên cứu và điều tra khoa học và ứng dụng công nghệ tiên tiến ,

Số 8, tháng 4 năm 2021 ]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá