Chúng ta nên tiếp cận ngôn ngữ như thế nào? Và làm sao để cải thiện năng lực ngôn ngữ?

Mở đầu

Ngôn ngữ luôn là một trong những yếu tố sôi sục mỗi khi nhắc đến, vì thực chất của ngôn ngữ gắn liền với nhu yếu giao tiếp và trao đổi thông tin của con người. Tuy nhiên, việc sử dụng ngôn ngữ và học ngôn ngữ thuộc về hai phạm trù tương đối khác nhau. Khi đi vào tranh luận những yếu tố về ngôn ngữ, theo quan sát của cá thể là người sử dụng và học về ngôn ngữ, tôi thấy nhiều người bị nhập nhằng giữa những yếu tố về ngôn ngữ, do không có hiểu biết cơ sở về ngôn ngữ và thiếu đi những lý luận có gắn liền với ngôn ngữ như một môn khoa học. Trên trong thực tiễn, việc này dẫn đến việc hạn chế về mặt tăng trưởng năng lượng ngôn ngữ của chính họ, hệ qủa là năng lực sử dụng ngôn ngữ nghèo nàn, thiếu linh động .Bài viết này không có dự tính làm lại việc ” dẫn luận ngôn ngữ “, vốn là việc nhàm chán với những người không học ngành ngôn ngữ và đương nhiên với những người học ngành ngôn ngữ. Tôi viết bài này với mong ước sẽ phân phối một góc nhìn trung tính và thực dụng hơn, hy vọng hoàn toàn có thể khơi gợi hứng thú tìm hiểu và khám phá về ngôn ngữ của những người mong ước cải tổ năng lượng ngôn ngữ của cá thể cũng như đưa ra 1 số ít phương pháp tiếp cận yếu tố nhằm mục đích xử lý những vướng mắc về việc sử dụng ngôn ngữ như một công cụ giao tiếp trong đời sống, trong việc làm hàng ngày. Với mục tiêu như vậy, trong bài sẽ có cả những trích dẫn từ những tài liệu điều tra và nghiên cứu cũng như kỹ năng và kiến thức và thưởng thức mang tính cá thể chỉ có kiểm chứng trong thiên nhiên và môi trường hẹp ( anecdotal ) .

Đọc thêm:

Ngôn ngữ là gì? Và tại sao lại cần phải nghiên cứu 
ngôn ngữ?

Ngôn ngữ trong khái niệm chung, là phương pháp giao tiếp đặc trưng thuộc về con người, là một mạng lưới hệ thống bao hàm lời nói, chữ viết, và văn bản mà con người sử dụng để biểu lộ bản thân, như thành viên của xã hội loài người .

Chức năng của ngôn ngữ, lần đầu được Karl R. Popper tổng quát hóa và được chấp nhận rộng rãi, bao gồm:

1. Chức năng biểu lộ và đưa ra ký hiệu2. Chức năng đánh tín hiệu3. Chức năng diễn đạt4. Chức năng biện luậnSau này Halliday có rút ngắn lại thành ba công dụng, và cá thể tôi thường dùng quy mô này của Halliday hơn :1. Chức năng đưa ra khái niệm : ngôn ngữ được sử dụng như một công cụ truyền tải và lý giải sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong tự nhiên .2. Chức năng truyền tải : ngôn ngữ được sử dụng để bộc lộ thái độ của một người và từ đó tác động ảnh hưởng lên thái độ và hành vi của người tiếp đón .3. Chức năng văn bản hóa : ngôn ngữ được sử dụng để kiến thiết xây dựng những loại văn bản, nói hoặc viết .Nhờ những tính năng trên, ngôn ngữ có năng lực truyền tải thông tin với độ đúng mực cao, trải qua nhiều phương pháp khác nhau. Trên trong thực tiễn, xã hội loài người tăng trưởng và có những bước nhảy vượt bậc là nhờ có một mạng lưới hệ thống ngôn ngữ trợ giúp đắc lực cho việc lưu giữ và truyền tải thông tin. Chính vì có thời hạn tăng trưởng gần như xuyên suốt lịch sử dân tộc loài người, việc điều tra và nghiên cứu ngôn ngữ là thiết yếu nhằm mục đích :- Hiểu được sự tăng trưởng của từng quy trình tiến độ lịch sử dân tộc của con người- Hiểu được phương pháp giao tiếp, truyền tải thông tin trong những tiến trình khác nhau- Lưu giữ và tăng trưởng thêm ngôn ngữ, cả ở mặt tổng quan như một công cụ giao tiếp lẫn mặt đơn cử như một phương pháp biểu đặt đặc trưng thuộc về một vương quốc, dân tộc bản địa, một nhóm người- Thông qua ngôn ngữ hiểu thêm về cách con người tư duy và nhìn nhận quốc tế tự nhiên

Có nhiều cách thức khác nhau để tiếp cận ngôn ngữ, cả mặt ở sử dụng lẫn mặt nghiên cứu. Tuy nhiên khi nhìn nhận ngôn ngữ như một đối tượng nghiên cứu của khoa học, thì cần phải dùng phương pháp luận của khoa học để đánh giá ngôn ngữ. Như  Stephen Toulmin từng nói: “Nhiệm vụ của khoa học là giải thích những sự kiện có thực, những quá trình hoặc hiện tượng trong tự nhiên, và không có một hệ thống ý niệm lý thuyết, kỹ thuật, hay quy trình toán học nào… được coi là có tính khoa học nếu như chúng không có số liệu thực nghiệm trong một thời điểm nào đó và theo một cách nào đó khiến các hệ thống đó sáng tỏ hơn.”

Nhiệm vụ của ngôn ngữ học về mặt tổng quan là lý giải những đặc thù của ngôn ngữ loài người, trải qua việc liên tục quan sát, ghi chép về những loại ngôn ngữ như những mạng lưới hệ thống khác nhau, và tìm cách tổng quát hóa để hiểu về sự hoạt động của con người cũng như sự hoạt động của ngôn ngữ trong đời sống của con người. Trong ngôn ngữ học thuần túy còn những nhánh khác nhau nhằm mục đích xử lý những yếu tố nhỏ hơn nữa, gồm có một vài môn lớn :

– Ngữ pháp (Grammar): cấu trúc của ngôn ngữ

– Ngữ nghĩa học (Semantics): hoạt động của từ và các tính chất của từ

– Âm vị học (Phonology): nghiên cứu về việc phát âm, ký âm của một loại ngôn ngữ cụ thể

Ngoài ra, còn những môn khác điều tra và nghiên cứu hoạt động giải trí của ngôn ngữ gắn liền với những hoạt động giải trí về mặt tâm ý, tư duy của con người như :- Ngôn ngữ tâm ý ( Psycholinguistics )- Ngôn ngữ nhận thức ( Cognitive Linguistics )- Ngôn ngữ và hoạt động giải trí của não bộ ( Neurolinguistics )

Về các nhánh về ngôn ngữ và tâm lý, cá nhân tôi có theo dõi Steven Pinker, các bài giảng cũng như sách của ông về các vấn đề giao thoa giữa tâm lý học và ngôn ngữ.

Nếu như những nhà nghiên cứu về ngôn ngữ cần phải tỏ tường những góc nhìn trên hoặc một trong những góc nhìn trên, thì ở phía người sử dụng ngôn ngữ, việc có hiểu biết về ngôn ngữ sẽ tương hỗ nhiều cho việc học ngôn ngữ, không gói gọn ở việc sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ mà còn là học thêm những ngôn ngữ khác. Cụ thể hơn nữa, những người học ngôn ngữ cần phải hiểu về ” ngữ dụng ” ( pragmatics ) để tránh những hiểu nhầm trong việc giao tiếp. Khi nhìn ngôn ngữ dưới con mắt của ngữ dụng, cần phải hiểu rằng ngôn ngữ là hai chiều :- Chiều phát đi ( Language Producer ) : người tạo ra ngôn ngữ sẽ biểu lộ quan điểm, xúc cảm của mình trải qua việc sử dụng ngôn ngữ, ở dạng nói hoặc dạng văn bản .- Chiều đảm nhiệm ( Language Receiver ) : người tiếp đón ngôn ngữ sẽ trải qua hiểu biết của cá thể về ngôn ngữ ( ngữ pháp, ngữ nghĩa, âm vị ) để lý giải quan điểm, xúc cảm của người tạo ra ngôn ngữ .

Geoffrey Leech, một trong những nhà ngôn ngữ học tiên phong trong vấn đề nghiên cứu ngữ dụng học có đề cập đến “ngữ dụng tổng quát” như một tập hợp của ngữ dụng trong ngôn ngữ (pragmalinguistics) và ngữ dụng trong xã hội (socio-pragmatics). Như vậy, nếu nói về ngôn ngữ ở dưới góc độ sử dụng, thì một trong những vấn đề khó nhằn nhất là “ngữ cảnh”, ở cả hai chiều, chiều phát đi và chiều tiếp nhận. Ở chiều phát đi, việc tái tạo ngữ cảnh đòi hỏi người sản xuất ngôn ngữ phải vận dụng các quy tắc về ngữ pháp, ngữ nghĩa và âm vị (đối với văn bản nói) đi kèm với các yếu tố ngữ dụng xã hội (bối cảnh văn hóa, vai vế, đặc thù địa vị, xã hội…) để đưa ra thông điệp truyền tải ý tưởng và ở chiều tiếp nhận, người tiếp nhận cũng phải sử dụng tất cả những yếu tố đó để nhằm hiểu được thông điệp truyền tải có bao hàm cả mặt tư tưởng, thái độ. 

Việc nhìn nhận ngôn ngữ dưới cả hai phạm trù học thuật và sử dụng giúp cho người sử dụng hoàn toàn có thể thu nạp và hiểu về nhiều loại ” ngữ cảnh ” hơn, từ đó cải tổ năng lượng ngôn ngữ ( sẽ nói thêm ở phần sau ). Nếu như lấy ví dụ nổi bật nhất từ ngữ pháp, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể hiểu như sau :Ngôn ngữ học chia ngữ pháp ra thành hai loại, gồm có :

– Ngữ pháp chuẩn tắc (presrcriptive grammar): là những nguyên tắc quy định việc “nên sử dụng ngôn ngữ như thế nào.” Việc quy định một ngôn ngữ nên được sử dụng như thế nào bắt nguồn trực tiếp từ nhu cầu ghi chép và đối chiếu ngôn ngữ, và điều này không phải lúc nào cũng hiện hữu trong lịch sử sử dụng ngôn ngữ của loài người và không phải nền văn hóa nào cũng có. Những nghiên cứu và ghi chép về ngôn ngữ đầu tiên có hệ thống thường được nhắc đến là thời La Mã, và cụ thể là tiếng Latin, với một trong những cuốn từ điển đầu tiên là De Verborum Significatione.

Nếu như ngôn ngữ không được ghi chép và có những chuẩn tắc nhất định, sẽ dẫn đến việc :

1. Ngôn ngữ đấy bị mất (hoàn toàn không thể hiểu được nữa, ví dụ như nổi tiếng nhất có Linear-A)

2. Ngôn ngữ đấy bị chết ( không hề sản sinh ra những yếu tố ngôn ngữ mới do không có sự góp phần về hoạt động giải trí ngôn ngữ từ người bản ngữ, hoặc những nguyên tắc đấy trọn vẹn bị đổi khác, ví dụ như từ tiếng Latin – một ngôn ngữ chết sang những trực hệ của tiếng Latin – Pháp, Ý, Tây Ban Nha, v.v. )Việc đưa ra ngữ pháp chuẩn tắc có ý nghĩa là trong mọi trường hợp, nhờ vào những nguyên tắc ngữ pháp đấy, người sử dụng ngôn ngữ luôn hoàn toàn có thể tạo ra được những loại sản phẩm ngôn ngữ có ý nghĩa ( điều quan trọng nhất của ngôn ngữ ) hoặc nhờ những quy tắc ngữ pháp mà hiểu được ngôn ngữ trong những toàn cảnh khác nhau. Tuy nhiên, ai có nghĩa vụ và trách nhiệm thao tác này và thao tác này như thế nào lại là yếu tố phức tạp. Tôi sẽ không đi sâu vào yếu tố này ở đây mà chỉ để một câu hỏi để gợi mở yếu tố này : Nếu như Thành Phố Hà Nội của Nước Ta là ở Thành phố Hồ Chí Minh thì tiếng Việt của tất cả chúng ta có khác hay không ?

– Ngữ pháp mô tả (descriptive grammar): là những nguyên tắc được người sử dụng ngôn ngữ đồng ý với nhau, tổng quát hóa và “công nhận rằng nguyên tắc đấy đúng”. Trường hợp “quen tai thường nghĩa thế này, thì nghĩa là thế này” nằm ở trong phạm trù này. 

Ngữ pháp diễn đạt phản ảnh phạm trù tăng trưởng tự nhiên của ngôn ngữ, giúp cho ngôn ngữ ” sống được ” trải qua việc ngôn ngữ được sử dụng và đổi khác tương thích với ngữ cảnh hàng ngày. Tuy nhiên, do sự tăng trưởng này đôi lúc quá tự nhiên mà dẫn đến việc chúng không được ghi chép một cách không thiếu và có chuyên nghiệp, hiệu quả là sự hiểu nhầm ( hoặc thất bại trong giao tiếp – communication failure ) hoặc khó hoàn toàn có thể tra cứu. Tôi có đề cập qua về yếu tố này trong một bài viết cũ : http://themerc.spiderum.com/bai-dang/Tu-nghia-cua-tu-va-tu-dien-bj7Người sử dụng ngôn ngữ thường bị bó hẹp trong phạm trù ngữ pháp diễn đạt, nên họ hay gặp yếu tố khi dịch chuyển ngữ cảnh, và điều này gián tiếp tác động ảnh hưởng đến cách họ dùng ngôn ngữ để tư duy ( xin chú thích ở đây rằng ngôn ngữ tự nhiên không phải là phương pháp tư duy duy nhất của con người ), hệ quả là họ thường không có năng lực tái tạo ngữ cảnh nếu như ngữ cảnh đấy không nằm trong phạm vi ngữ pháp mà họ hiểu .

Đọc thêm:

Năng lực ngôn ngữ, và cải thiện năng lực ngôn ngữ

Có một yếu tố rất lớn trong việc học ngoại ngữ của người Việt, đó là họ học ngoại ngữ nhưng không biết để làm gì. Và một khi đã không biết để làm gì ngoài việc thi thố thì sau đó cũng không biết phải nâng cao trình độ thế nào .Mục đích chính của việc học ngoại ngữ không phải ở những việc như ” thành thạo nghe, nói, đọc, viết. ” Nghe, nói, đọc, viết chỉ là những kiến thức và kỹ năng trong khi học ngoại ngữ, không phải và cũng không nên là cái đích của việc học ngoại ngữ. Trên thực tiễn, việc học ngoại ngữ nói riêng và ngôn ngữ nói chung là nhằm mục đích xử lý những yếu tố tương quan đến công dụng của ngôn ngữ, từ đó bảo vệ không xảy ra việc giao tiếp thất bại ( communication failure ) .Thế nên, khi nhìn ở mặt tổng quát, việc học ngôn ngữ được nhìn nhận trải qua việc thiết kế ngôn ngữ cũng như giải quyết và xử lý ngôn ngữ, so sánh với những công dụng ngôn ngữ được nhắc đến ở trên .Như vậy, khi học ngôn ngữ nói chung và ngoại ngữ nói riêng, tất cả chúng ta cần phải hiểu rằng tất cả chúng ta học là để bảo vệ hoàn toàn có thể triển khai được những tính năng trên với ít hiểu nhầm và xô lệch nhất hoàn toàn có thể. Từ đó thì năng lượng giải quyết và xử lý ngôn ngữ cũng được biểu lộ trải qua việc triển khai những tính năng của ngôn ngữ dưới bất kể trường hợp nào với ít rơi lệch nhất hoàn toàn có thể, ở cả hai mặt : kiến thiết ngôn ngữ và đảm nhiệm ngôn ngữ .Khung tham chiếu trình độ ngôn ngữ của châu Âu ( CEFR ) có nhắc đến điều này, nhưng đơn cử hơn chứ không ở mặt tổng quan, với mức cao nhất ( C2 ) là :1. Có năng lực hiểu một cách thuận tiện những thông tin đọc và nghe được .2. Tóm tắt thông tin từ những nguồn nói và viết khác nhau, tái cấu trúc những lập luận và miêu tả thành một trình tự kết nối .3. Biểu hiện năng lực ngôn ngữ một cách tự nhiên, trôi chảy và đúng mực, phân lập những tầng nghĩa khác nhau kể cả trong những trường hợp phức tạp .Khi học ngôn ngữ tất cả chúng ta hoàn toàn có thể dùng khung tham chiếu này so với những kiến thức và kỹ năng, nhưng khi sử dụng và tăng trưởng ngôn ngữ, tất cả chúng ta nên chú ý đến công dụng của ngôn ngữ để cải tổ năng lượng ngôn ngữ .Trong đời sống hàng ngày, năng lượng ngôn ngữ hoàn toàn có thể được hiểu phần nào trải qua những người mà tất cả chúng ta cho rằng họ : viết hay, nói giỏi, nhưng tất cả chúng ta không biết cách nào để hoàn toàn có thể được như họ. Nếu tất cả chúng ta nhìn ngôn ngữ dưới hệ quy chiếu là một mạng lưới hệ thống logic, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể phần nào hiểu được vì sao họ lại viết hay, nói giỏi như vậy :1. Họ có năng lực tái tạo hoặc kiến thiết toàn cảnh rất tốt : việc này được triển khai qua việc họ hoàn toàn có thể truyền đại lại khái niệm đơn cử tốt đi kém với năng lực sử dụng ngữ pháp để truyền đạt với độ đúng mực cao .2. Họ có năng lực liên kết thông tin khiến cho người tiếp thu không chỉ nắm được toàn cảnh mà còn nắm được chi tiết cụ thể đơn cử .3. Họ có năng lực sử dụng lợi thế của ngôn ngữ họ sử dụng để khiến cho người nghe cảm thấy dễ hiểu, nhất là so với những người có năng lực sử dụng nhiều ngoại ngữ .Năng lực giải quyết và xử lý ngôn ngữ dễ bị hiểu nhầm khi những công dụng ngôn ngữ bị khuyết thiếu hoặc vi phạm. Chúng ta hay gặp trường hợp những người ít học chê những giáo sư, tiến sỹ là ” đao to búa lớn ” và những người có học chê người ít học là ” bất học vô thuật ” trong khi trong cả hai trường hợp này, yếu tố nằm ở cả phía kiến thiết ngôn ngữ lẫn phía tiếp đón ngôn ngữ. Lý do nằm ở việc phía thiết kế ngôn ngữ ( người nói ) sử dụng những công dụng ngôn ngữ không đúng ” tần số ” với phía tiếp đón ngôn ngữ ( người nghe ) hoặc phía đảm nhiệm ngôn ngữ chọn sai phương pháp để diễn giải. Việc này biểu lộ rõ ràng nhất qua hai yếu tố :- Bối cảnh xô lệch : gồm có cả ngữ cảnh ngữ pháp lẫn ngữ cảnh xã hội. Do bị môi trường tự nhiên xung quanh số lượng giới hạn, năng lực đảm nhiệm toàn cảnh của môt giáo sư chắc như đinh có độ lệch với năng lực đảm nhiệm toàn cảnh của một bà hàng tôm .- Khả năng tái tạo trải qua ngôn ngữ bị rơi lệch : gồm có việc sử dụng từ ngữ, cách diễn đạt, lý giải, truyền tải …Thế nên một trong những bước tiên phong để hoàn toàn có thể khiến cho người ta nghe mình là chọn đúng loại ngôn ngữ dành cho đối tượng người tiêu dùng mình muốn truyền tải thông tin, chứ không phải là chọn sai xong kêu gào không ai hiểu mình. Hành động ” Đem đàn mà gảy tai trâu ” sai ngay ở cái ” Đem đàn “, chứ không phải là ” tai trâu ” .

(Phụ) Cải thiện năng lực ngôn ngữ thông qua sáng tác văn học

Lưu ý : Phần này đa phần là ghi chép cá thể dành cho cá thể tôi, người đọc có từ đấy phản bác hoặc tiếp thu tôi xin không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cũng như không phản bácMột trong những hoạt động giải trí tốt để cải tổ năng lượng ngôn ngữ là việc viết, chính bới việc viết yên cầu rèn luyện năng lượng tái tạo toàn cảnh của ngôn ngữ :Văn học thuộc về một trong những hình thức phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ khó nhất, bởi để hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo trải qua ngôn ngữ, ngôn ngữ của người Viết phải bảo vệ đủ cả về chất ( năng lực lựa chọn những thành phần tương thích ) lẫn về lượng ( vốn ngôn ngữ đa dạng và phong phú ) để thực thi năng lực ” tái tạo toàn cảnh ” với toàn cảnh ở đây không phải là toàn cảnh ngôn ngữ. Chúng ta nên hiểu rằng ngôn ngữ không phải ngôn ngữ viết mà là một mạng lưới hệ thống tín hiệu được con người tạo ra nhằm mục đích mục tiêu trao đổi. Và do lời nói có trước chữ viết, mà văn học lại phụ thuộc vào trọn vẹn vào chữ viết nên có những yếu tố khó hoàn toàn có thể truyền tải được trải qua chữ viết .Ở đây khi nói đến tái tạo toàn cảnh là nói đến năng lực dùng ngôn ngữ viết tái tạo lại những mặt mà ngôn ngữ viết vốn không có. Điển hình nhất chính là : âm thanh và hình ảnh .

– Khả năng đối chiếu với các hình thức nghệ thuật khác:

Khi nói đến âm thanh và hình ảnh, tất cả chúng ta cần phải hiểu những hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật trực tiếp, những quy luật của những hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật đó nhằm mục đích tái tạo lại bằng ngôn ngữ. Đối với âm thanh thì ( thường ) là âm nhạc và hình ảnh thì ( thường ) là hội họa. Sáng tác văn chương buộc phải hiểu quy luật của những môn thẩm mỹ và nghệ thuật này, không đến mức nghiên cứu và phân tích tỏ tường thì cũng phải đến mức quy luật tái tạo ( trải qua những câu hỏi vì sao : vì sao âm nhạc lại hay, vì sao tranh vẽ lại đẹp ) từ đó hiểu được chính sách tái tạo toàn cảnh của những hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ này nhằm mục đích đưa lại vào văn chương .

Ví dụ: thể biền ngẫu của văn học Việt Nam cổ có liên quan gì tới ngôn từ và nhịp điệu trong Chầu Văn? Tại sao lại có thể Lục-Bát? Từ láy âm đầu và láy vần dùng trong các trường hợp nào? Diễn tả quy luật xa-gần, to-nhỏ thông qua từ, câu, cú, hình thức đối trong văn học Việt Nam… Mỗi phần này, khi đi sâu đều ra vấn đề.

Khi sáng tác, không được lạm dụng cũng như không được coi thường việc sử dụng những thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật. Văn học không phải là báo chí truyền thông, cần có sự mơ hồ nhất định, không phải nhằm mục đích để lường gạt, mà nhằm mục đích phản ứng sự phức tạp trong nội tại ( người viết ) khi sáng tác. Nếu quá đúng chuẩn sẽ dẫn đến việc người tiếp đón ( người đọc ) không chịu tâm lý, nếu quá mơ hồ sẽ dẫn đến việc người viết tự mãn khi nghĩ rằng không ai hiểu đươc mới là cao siêu. Văn học, theo tôi, nên gắn liền với thực tại, phản ảnh một phần hoặc hàng loạt thực tại, khi đi quá xa thực tại, nhất thiết chỉ là viết cho mình. Cần phải phát minh sáng tạo trong một mạng lưới hệ thống khuôn mẫu nhất định. Cần phải phân định rõ ràng : viết cho mình hay viết cho người hay viết cho cả mình lẫn người. Với mỗi một thể loại cần trau dồi để luôn hoàn toàn có thể so sánh giữa những hình thức phát minh sáng tạo khác nhau của cá thể .

– Khi đối chiếu với tiếng Việt:

Tiếng Việt có lợi thế là tiếng âm vị, đọc thế nào ghi thế đấy, nên thế mạnh của tiếng Việt là khó gây hiểu nhầm về mặt hình thức, tức là việc tái tạo ngôn ngữ rất nhanh. Tuy nhiên điểm yếu lại là vì nhanh nên đôi khi không đúng mực, dẫn đến việc dễ lạm dụng hàm ngôn. Điều này tốt ( một phần ) cho văn chương bởi văn chương cần phải có mức độ hàm ngôn nhất định. Phơi ruột bày gan không phải là văn chương. Có thể sử dụng như một hình thức tái tạo, chứ tuyệt đối không được lạm dụng. Tản văn tiếng Việt văn minh bị rơi vào phơi ruột bày gan, tức là chỉ ( mang đến ) cảm xúc thân mật chứ về mặt thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật khuyết thiếu trầm trọng. Nếu có thủ pháp đi chăng nữa thì cũng phần lớn là do người viết vô tình thâu nạp và sử dụng, chứ không phải nhờ hiểu rõ ngọn ngành căn nguyên. Thế nên cần phải nhắc nhở bản thân chịu khó tìm hiểu và khám phá những hình thức miêu tả đặc trưng của tiếng Việt để sáng tác bằng tiếng Việt trải qua những thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật của tiếng Việt chứ không cần ( không phải trong mọi trường hợp ) phải mượn thêm những thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ của tiếng nước khác. Ví dụ, cần phải tiếp tục sử dụng :

-Thành ngữ, tục ngữ
– Từ láy
– Đối: đối thanh, đối nghĩa, đối tứ, đối câu, đối đoạn, đối vần
– Biền ngẫu

…

để tái tạo bối cảnh thông qua tiếng Việt. Quá trình (tôi) sử dụng tiếng Việt để sáng tác cho thấy tiếng Việt rất tốt ở khía cạnh thanh điệu, nhưng lại hạn chế ở khía cạnh cấu trúc. Điều này được phản ánh trong lịch sử văn học tiếng Việt, khi thấy tiểu thuyết chỉ phổ biến ở văn học hiện đại, không phổ biến ở thời phong kiến hoặc hậu phong kiến. Đối chiếu với văn học Trung Quốc cho thấy, chúng ta không có “kỳ thư” ở mảng tiểu thuyết. Miễn cưỡng chỉ thấy “Hoàng Lê Nhất Thống Chí.” mặc dù cũng có những tiểu thuyết chương hồi khác như Hoan Châu ký, Nam triều công nghiệp diễn chí, Hoàng Lê nhất thống chí, Đào hoa mộng ký, Việt Lam xuân thu, Hoàng Việt long hưng chí và Trùng Quang tâm sử (tạp chí Hán Nôm 1994). Như vậy cần phải thâu nạp thêm các cấu trúc văn chương của ngoại văn ở thể loại lớn, nhưng cũng trong quá trình sáng tác, gặp một số vướng mắc sau:

– Nếu như quá đơn cử về mặt thủ pháp, thì không bảo vệ được cấu trúc- Nếu như chú trọng về mặt cấu trúc, thì nhiều lúc khó hoàn toàn có thể sử dụng thủ pháp một cách linh độngKhi thử sáng tác tiểu thuyết bằng phương pháp chương hồi đặc trưng của Trung Quốc, thấy tương đối thuận tiện, nhưng do đặc trưng của chương hồi, truyền tải ý tưởng sáng tạo xuyên suốt và vẽ nên bức tranh tổng quan ( cảm thấy ) khó khăn vất vả hơn .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Truyền Thông