Thực trạng và giải pháp kinh tế nhằm thúc đẩy ngành Cơ khí

TÓM TẮT:

Cơ khí là một trong những ngành công nghiệp có lịch sử lâu đời ở nước ta. Ngành Cơ khí đã phát triển khá toàn diện, có sự chuyên môn hóa ở một số lĩnh vực, trình độ công nghệ cũng ở một mức độ nhất định và đóng vai trò là ngành công nghiệp “xương sống” của nền sản xuất xã hội. Tuy nhiên, đến nay, ngành đang có dấu hiệu tụt hậu so với các mốc và nhu cầu phát triển của đất nước. Doanh nghiệp cơ khí trong nước hiện nay đang phải đương đầu với nhiều thách thức, sức cạnh tranh yếu hơn so với doanh nghiệp cơ khí các nước trong khu vực và trên thế giới. Bài viết bàn về thực trạng và giải pháp kinh tế nhằm thúc đẩy ngành Cơ khí Việt Nam.

Từ khóa: ngành Cơ khí, chính sách, sức cạnh tranh.

1. Thực trạng phát triển ngành Cơ khí (Bàng 1, 2)

Ngành Cơ khí Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng sau quá trình đổi mới. Nhiều doanh nghiệp và lĩnh vực sản xuất cơ khí chế tạo đã có những bước phát triển mang tính đột phá. Năng lực sản xuất cơ khí của nền kinh tế được tăng cường với một số doanh nghiệp tiên phong, như Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông quân đội, Công ty cổ phần Ô tô Trường Hải, Công ty Trách nhiệm hữu hạn sản xuất và kinh doanh Vinfast, Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam, Tổng Công ty Máy và Thiết bị công nghiệp, Tổng Công ty Cơ điện xây dựng,… Tuy nhiên, giai đoạn này cũng có nhiều doanh nghiệp cơ khí chế tạo Việt Nam dần tụt hậu, thậm chí thua lỗ nặng như Vinashin, gặp rất nhiều khó khăn như Công ty cổ phần Cơ khí xe lửa Gia Lâm (trước đây là Nhà máy Xe lửa Gia Lâm).

Bạn đang đọc: Thực trạng và giải pháp kinh tế nhằm thúc đẩy ngành Cơ khí

Việc 1 số ít nhà máy sản xuất, doanh nghiệp cơ khí khét tiếng một thời phải quy đổi quy mô, thậm chí còn giải thể như Vinashin là do mẫu sản phẩm không cung ứng được nhu yếu của thị trường, … Các doanh nghiệp cơ khí sản xuất phần nhiều chưa làm chủ được nguồn vốn, phần lớn thiếu hụt vốn, phải đi vay để góp vốn đầu tư với lãi suất vay cao và bị ràng buộc bởi những điều kiện kèm theo bất lợi của nhà hỗ trợ vốn hay đối tác chiến lược kinh tế tài chính. Bên cạnh đó là công nghệ tiên tiến lỗi thời, đơn thuần, tụt hậu khoảng chừng 2 – 3 thế hệ so với những nước trong cùng khu vực, cùng với sự quản trị yếu kém dẫn đến thực trạng những mẫu sản phẩm cơ khí đa phần vẫn chỉ là gia công cấu trúc thép, không có những thiết bị tiên tiến và phát triển đủ năng lực phong cách thiết kế, sản xuất máy, thiết bị công nghệ cao đủ sức cạnh tranh đối đầu với quốc tế ; không tăng trưởng được thị trường tiêu thụ ngay trong trong nước, chưa nói đến xuất khẩu. Ngoài ra, sự link và tập hợp của những doanh nghiệp cơ khí còn rất hạn chế, khó hình thành những tập đoàn lớn công nghiệp cơ khí nâng cao, mang lại hiệu suất cao góp vốn đầu tư .
Những yếu kém dễ nhận thấy của ngành Cơ khí như trình độ công nghệ tiên tiến thấp, tính cạnh tranh đối đầu kém ; mẫu sản phẩm trong nước ít hoặc không có tính hữu dụng, dẫn đến hậu quả là nhiều doanh nghiệp dần “ cụt ” vốn và mất phương hướng tiếp cận thị trường .

Thị Trường bị phụ thuộc vào mẫu sản phẩm cơ khí sản xuất của quốc tế cũng là một yếu tố nan giải. Ngành Cơ khí phong phú về loại sản phẩm nhưng cạnh tranh đối đầu từ loại sản phẩm nhập khẩu tương đối nóng bức. Việc lan rộng ra thị trường vẫn còn nhiều khó khăn vất vả do thiếu thông tin thị trường và năng lượng cạnh tranh đối đầu của doanh nghiệp trong nước chưa đủ mạnh. Ngay tại thị trường trong nước, những doanh nghiệp cơ khí cũng khó hoàn toàn có thể tham gia được vào những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư lắp ráp trang thiết bị trong những ngành Thép, Hóa chất, Năng lượng, hầu hết do thiếu mạng lưới hệ thống kiểm định chất lượng mẫu sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế. Các doanh nghiệp, mẫu sản phẩm cơ khí trong nước cũng chưa kiến thiết xây dựng được tên thương hiệu và được nhiều người mua tiềm năng biết đến. Hơn nữa, những cam kết tự do thương mại cũng tạo áp lực đè nén so với doanh nghiệp cơ khí trong nước khi hàng rào thuế quan bảo hộ sản xuất trong nước bị gỡ bỏ .
Việc những doanh nghiệp cơ khí thiếu đầu ra cho mẫu sản phẩm nêu trên khiến ngành cũng không có thời cơ tích góp và góp vốn đầu tư thay đổi công nghệ tiên tiến. Trong khi cách mạng công nghiệp 4.0 ( CMCN4. 0 ) diễn ra, những công nghệ tiên tiến mới đã làm biến hóa trọn vẹn phương pháp, phương pháp sản xuất lúc bấy giờ, đặt ra nhu yếu cấp thiết trong việc thay đổi và update xu thế công nghệ tiên tiến so với những doanh nghiệp cơ khí .
Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, tỷ suất sử dụng công nghệ cao của những doanh nghiệp cơ khí ở mức lỗi thời là đa phần, so với những nước thì Việt Nam ở mức rất thấp. Điều này khiến cho doanh nghiệp cơ khí gặp không ít thử thách trong việc nâng cấp cải tiến công nghệ tiên tiến, bắt kịp xu thế, nâng cao trình độ lao động, chất lượng hạ tầng để hoàn toàn có thể tham gia chuỗi đáp ứng toàn thế giới và những áp lực đè nén cạnh tranh đối đầu lớn đến từ những nước trong khu vực cũng như trên quốc tế. Cần thẳng thắn nhìn nhận, lúc bấy giờ, chưa có nhiều doanh nghiệp cơ khí ở thành phố tham gia chuỗi đáp ứng toàn thế giới .
Về nguyên vật liệu của ngành : nguyên phụ liệu cho ngành Cơ khí đa phần là sắt thép và những loại kim loại tổng hợp màu, hầu hết những nguyên phụ liệu này trong nước chưa sản xuất được nên phải nhập khẩu. Điều này khiến ngành nhờ vào vào nước khác, đặc biệt quan trọng là Trung Quốc .
Về nguồn nhân lực : Nhân lực ngành Cơ khí Việt Nam còn thiếu và yếu cả về số lượng lẫn chất lượng. Số thợ cơ khí có kinh nghiệm tay nghề cao giảm sút, lao động trình độ thiếu chứng từ nghề quốc tế và kỹ năng và kiến thức ngoại ngữ. Lực lượng điều tra và nghiên cứu tiến hành, trước hết là đội ngũ tư vấn phong cách thiết kế chưa đạt trình độ, phân phối nhu yếu của những khu công trình, dự án Bất Động Sản về thiết bị cơ khí đồng điệu .
Bên cạnh đó, vai trò của hiệp hội ngành nghề chưa phát huy hiệu quả. Hiệp hội ngành nghề chưa phát huy được tính đại diện thay mặt trong tập hợp quan điểm và hành vi chung. Chưa lôi cuốn được sự tham gia của những Doanh Nghiệp cơ khí và chưa link ngặt nghèo được những Doanh Nghiệp thành viên với nhau. Hiện nay, Thương Hội Cơ khí Việt Nam chỉ mới lôi cuốn được sự tham gia của hơn 100 DN trong tổng số trên 21.000 DN cơ khí .

2. Giải pháp phát triển ngành Cơ khí trong nước

Một là, để tăng trưởng vững chắc công nghiệp cơ khí trong nước, Nhà nước cần có chủ trương đặc trưng, vì nếu doanh nghiệp góp vốn đầu tư cho cơ khí có trang thiết bị trình độ công nghệ tiên tiến 3.0, 4.0, mà phải vay với lãi suất vay như những ngành kinh tế tài chính khác, sẽ khó thực thi được tiềm năng nâng cao nội lực cho cơ khí Việt Nam, chứ chưa nói đến việc cạnh tranh đối đầu với những nước. Một số yếu tố quan trọng khác cần được Nhà nước chỉ huy và triển khai can đảm và mạnh mẽ, đó là dùng hàng rào kỹ thuật, nguồn gốc sản phẩm & hàng hóa, … để bảo vệ hài hòa và hợp lý thị trường trong nước, giống như những vương quốc trên quốc tế đã và đang dữ thế chủ động triển khai. Cần xem xét việc bình đẳng những tặng thêm góp vốn đầu tư giữa doanh nghiệp cơ khí trong nước và doanh nghiệp FDI. Ngoài ra, Nhà nước cần tạo nhiều đơn hàng cho những doanh nghiệp cơ khí Việt Nam, nhất là những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư công. Đồng thời, chủ góp vốn đầu tư những dự án Bất Động Sản có quy mô lớn ( không phân biệt nguồn vốn ) tại Việt Nam phải có phụ lục, tách riêng những phần việc để dành cho doanh nghiệp trong nước tham gia đấu thầu triển khai. Bên cạnh đó, để giúp chỉ huy Đảng, Quốc hội, nhà nước chỉ huy kịp thời kiến thiết xây dựng và tăng trưởng công nghiệp cơ khí trong nước, Việt Nam cần hình thành ngay một đầu mối điều tra và nghiên cứu những chính sách chủ trương và quản trị nhà nước nguồn tài lực dành cho tăng trưởng công nghiệp cơ khí Việt Nam, không tính doanh nghiệp FDI như cách tính gộp lâu nay .
Hai là, cần có lao lý ngặt nghèo tỷ suất hài hòa và hợp lý trong khối lượng và giá trị dự án Bất Động Sản để bảo vệ dành cho doanh nghiệp cơ khí trong nước tham gia như thông lệ quốc tế, nhằm mục đích tiềm năng không cần phải mua hàng loạt từ quốc tế, mà khuyến khích nhận chuyển giao công nghệ tiên tiến để tự làm. Khi khảo sát tại những Công ty CP Ô tô Trường Hải, Công ty CP Xe lửa Gia Lâm ( Tổng công ty Đường sắt Việt Nam ), những đơn vị chức năng này khẳng định chắc chắn, ngoài những toa xe khách, xe hàng cho đường tàu vương quốc, xí nghiệp sản xuất trọn vẹn hoàn toàn có thể tự đóng được những toa xe nhẹ cho đường tàu đô thị ( metro ) nếu được nhu yếu. Bên cạnh đó, cần trấn áp ngặt nghèo việc cấp ghi nhận nguồn gốc sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu Việt Nam / ASEAN gắn với tỷ suất nội địa hóa ở cả khu vực Doanh Nghiệp FDI cũng như cơ khí trong nước, tránh thực trạng chuyển giá, nâng khống giá trị sản xuất khi thật sự chưa đạt nhu yếu để hưởng những chủ trương tặng thêm .
nhà nước cần đưa ra những chủ trương đơn cử, như lao lý và giám sát triển khai ngặt nghèo so với những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư tại Việt Nam không phân biệt nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, tư nhân, FDI, … Nếu những phần việc sản xuất cơ khí trong nước hoàn toàn có thể sản xuất được, thì bắt buộc phải giao doanh nghiệp trong nước triển khai. Việc này phải được xem xét và phê duyệt ngay từ quy trình tiến độ lập quy hoạch và phê duyệt dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư .

Ba là, biến thách thức đến từ việc gián đoạn đáng kể trong chuỗi cung ứng do ảnh hưởng của dịch Covid-19 trở thành động lực để các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp ngành Cơ khí thay đổi cách thức sản xuất, chuyển đổi chuỗi cung ứng thông minh hơn và kết nối tốt hơn. Do đó, trong thời gian tới, doanh nghiệp ngành Cơ khí cần đầu tư nguồn lực con người, đào tạo nhân lực về quản lý, công nghệ và kỹ năng; tập trung vào các hoạt động, dịch vụ và sản phẩm có giá trị tăng thêm cao, tái lập các quá trình sản xuất, kinh doanh trên cơ sở áp dụng kỹ thuật, phương pháp, công cụ năng suất và chất lượng. Các doanh nghiệp cùng các tổ chức liên quan xây dựng chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng, để tạo lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững.

Xem thêm: Hoạt động sản xuất, chế tạo thiết bị cơ khí quan trọng đến thế nào?

Bốn là, cải tổ năng lượng của ngành và của cả doanh nghiệp. Điều đó có nghĩa là phải cải tổ thực trạng mẫu sản phẩm cơ khí của doanh nghiệp nội. Cùng với đó, để tăng trưởng, cần phải tăng trưởng những cụm ngành sản xuất, link với nhau nhằm mục đích phối hợp những tính năng sản xuất, đáp ứng máy móc, phụ tùng, hạ tầng, …
Năm là, phải thay đổi tư duy về sản xuất cơ khí, chống bao cấp, nhưng tạo mọi điều kiện kèm theo về chủ trương, kể cả nguồn vào và đầu ra cho mẫu sản phẩm cơ khí Việt Nam. Phải xác lập thị trường rõ nét hơn, xác lập phân khúc thị trường trong nước và ngoài nước, từ đó có những chủ trương vĩ mô kèm theo, đặc biệt quan trọng là chủ trương thuế và tín dụng thanh toán cho ngành Cơ khí .
Bên cạnh đó, cần tạo dựng thị trường cho những doanh nghiệp cơ khí tăng trưởng, giải quyết và xử lý thực trạng gian lận thương mại, cũng như việc nhập khẩu tràn ngập thiết bị đã qua sử dụng ; đồng thời kiến thiết xây dựng chính sách, chủ trương hỗ trợ sản xuất và khuyến khích tiêu thụ loại sản phẩm cơ khí trong nước tương thích với những cam kết quốc tế. Nhà nước nghiên cứu và điều tra chủ trương tương hỗ doanh nghiệp trong nước tham gia nhiều hơn vào những khu công trình, dự án Bất Động Sản trong nước ; nghiên cứu và điều tra phát hành những lao lý đấu thầu nhằm mục đích nâng cao tỷ suất sử dụng vật tư, hàng sản xuất trong nước, tuy nhiên phải tương thích với lao lý hiện hành và thông lệ quốc tế .
Ngoài ra, cần nâng cao chất lượng hoạt động giải trí triển khai thương mại, lôi cuốn góp vốn đầu tư từ những doanh nghiệp cơ khí có tên tuổi trên quốc tế để dần hình thành chuỗi đáp ứng trong nước và tìm kiếm lan rộng ra thị trường xuất khẩu cho những doanh nghiệp cơ khí trong nước. Triển khai những chương trình liên kết kinh doanh thương mại nhằm mục đích tăng cường link, liên kết kinh doanh giữa doanh nghiệp trong nước với nhau và với những doanh nghiệp lớn trên quốc tế trong chuỗi giá trị để tiếp cận công nghệ tiên tiến và tiêu chuẩn hóa loại sản phẩm .
Đồng thời, nhà nước cần bổ trợ chủ trương và giải pháp trấn áp tối đa việc cho nhập khẩu máy, dây chuyền sản xuất công nghệ tiên tiến sản xuất, phương tiện đi lại vận tải đường bộ, sản phẩm & hàng hóa đã qua sử dụng, để bảo vệ nhu cầu mua sắm cho thị trường trong nước như những vương quốc khác đã và đang thực thi kinh khủng việc này để bảo vệ sản xuất trong nước .
Sáu là, cần phát hành một số ít chính sách chủ trương khuyến khích, tương hỗ đơn cử về thuế, phí. Cụ thể là xem xét giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có lộ trình đến năm 2035 ; giảm mức thuế suất với những lô hàng, mẫu sản phẩm xuất khẩu đến năm 2025 là 0 %, từ năm 2025 – 2030 là 5 %, sau năm 2030 là 10 % ; miễn thuế thu nhập cá thể so với những doanh nghiệp cơ khí hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ nông nghiệp và tăng trưởng nông thôn. Bên cạnh đó, xem xét miễn giảm tiền thuê đất có lộ trình so với những cơ sở sản xuất cơ khí .
Cùng với đó là đẩy nhanh liên kết, chuyển giao công nghệ tiên tiến từ những nhà sản xuất công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển trên quốc tế và chú trọng đến những công nghệ tiên tiến mới của CMCN 4.0, vì đây sẽ là thời cơ rất lớn để những doanh nghiệp Việt Nam đổi khác nâng tầm về mặt công nghệ tiên tiến, qua đó giúp nâng cao năng lượng cạnh tranh đối đầu và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2020), Báo cáo hiện trạng sử dụng máy, thiết bị của các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam.
2. Bộ Chính trị (2003), Kết luận số 25-KL/TW ngày 17/10/2003 về Chiến lược phát triển ngành Cơ khí Việt Nam.
3. Thủ tướng Chính phủ (2009), Quyết định số 10/2009/QĐ-TTg ngày 16/01/2009 về cơ chế hỗ trợ phát triển sản xuất sản phẩm cơ khí trọng điểm và Danh mục các sản phẩm cơ khí trọng điểm, Danh mục dự án đầu tư sản xuất sản phẩm cơ khí trọng điểm, giai đoạn 2009-2015.
4. Thủ tướng Chính phủ (2012), Quyết định số 1791/QĐ-TTg ngày 29/11/2012 phê duyệt Cơ chế thực hiện thí điểm thiết kế, chết tạo trong nước thiết bị các nhà máy nhiệt điện trong giai đoạn 2012-2025.

The current development of Vietnam’s mechanical engineering industry and solutions to facilitate the industry’s growth

Master. Bui Le Giang

Faculty of Office Management, Hanoi University of Home Affairs

ABSTRACT:

Xem thêm: 141+ Từ Vựng Tiếng Anh Chuyên Ngành Cơ Khí Chế Tạo Máy Tiếng Anh Là Gì

Mechanical engineering is one of long-standing industries in Vietnam. The mechanical engineering industry has developed quite comprehensively with a number of specific sub-sectors and it plays an important role in Vietnam’s economy. However, the mechanical engineering industry has not fully met the country’s development demands. Domestic mechanical enterprises are facing many challenges and they are under competitive pressure from foreign mechanical enterprises. This paper presents the current development of Vietnam’s mechanical engineering industry and proposes some solutions to facilitate the industry’s growth .

Keywords: mechanical engineering, policy, competitiveness.

[Tạp chí Công Thương – Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 28, tháng 12 năm 2021]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo