‘Cơ hội của Chúa’: Bộn bề những gương mặt đời sống

Xuất bản lần đầu năm 1999, ” Cơ hội của Chúa ” của Nguyễn Việt Hà đã tạo ra một cuộc tranh luận sôi sục trên những forum văn học, với nhiều những quan điểm khen chê trái chiều .
Cuốn sách đã tái hiện lại một xã hội bộn bề âu lo, một xã hội bị cuốn theo vòng xoay của thời kỳ Open, khi mà mối liên hệ tình cảm giữa con người với con người trở nên rất lỏng lẻo và nghiệt ngã .

Cơ hội của Chúa lấy bối cảnh xã hội Việt Nam từ năm 1989 đến năm 1997, bắt đầu với nhân vật chính tên Hoàng, một anh cựu sinh viên xuất sắc trường Tổng hợp thất nghiệp, nghiện rượu, ra sân bay đón em trai là Tâm vừa đi xuất khẩu lao động ở Đức trở về.

Từ toàn cảnh ấy, những khuôn mặt phố phường trong thời đại Open, với đầy những âu lo, tất bật, nhộn nhạo cùng những mối quan hệ phức tạp về tình bạn, tình yêu, tình làng xóm, về tham vọng, sự tha hoá, về thù hận, lòng tốt …
Vào thời ấy, Chu Lai đã từng có một Phố đầy thâm thúy, ý nhị và xót xa về những con người bị mắc kẹt bởi thời cuộc. Nhưng nếu Chu Lai vẽ một bức tranh phố bằng những gam màu truyền thống lịch sử, thì Nguyễn Việt Hà lại phá bỏ toàn bộ những sắc tố cũ ấy bằng cách mạnh dạn thử sức mình với những lối viết mới, với việc tạo nên nhiều nhân vật kể chuyện, đổi khác bất thần khoảng trống, thời hạn, phá bỏ trật tự tuyến tính vốn có, Nguyễn Việt Hà đã tạo nên một tác phẩm đầy những gấp khúc, và lan rộng ra thêm đường biên giới suy tưởng cho cuốn sách .
Diễn biến câu truyện trong Cơ hội của Chúa diễn ra một cách rời rạc, nếu không tập trung chuyên sâu, fan hâm mộ có lẽ rằng sẽ khó theo dõi. Đi từ nhật ký này sang nhật ký khác, fan hâm mộ như lạc vào mê cung .

Lối viết tưởng chừng rất ngẫu hứng, những mảnh vỡ tưởng chừng vô nghĩa, nhưng thực ra toàn bộ những mảnh vỡ trong cuốn sách đều có sự gắn kết chặt chẽ với nhau, bởi cuộc sống. Cuộc sống, theo Nguyễn Việt Hà, không phải là một sợi dây thẳng tắp hay sự tiếp diễn của các sự kiện theo luật nhân quả, mà là tập hợp những mảng vỡ, những khoảng trống, những âm hưởng.

Tác phẩm Cơ hội của Chúa của nhà văn Nguyễn Việt Hà.

Nguyễn Việt Hà đã tái hiện một đời sống đầy nhố nhăng. Đây là cơ hội lớn cho những tri thức tha hóa tổng lực và khốn nạn như Lâm, Sáng, Trần Bình …. Lâm thực sự tha hóa vì lợi, còn Sáng lại tha hóa đầy đo lường và thống kê về danh. Còn Trần Bình lại tha hóa theo một kiểu khác, sống đời sống thượng lưu nhưng lối sống của Bình thể biện thực chất vô luân. Anh ta khiến người đọc ghê tởm trước sự đểu giả thượng lưu thật sạch của mình .
Hoàng cũng nằm trong mẫu nhân vật tri thức tha hóa vì bế tắc, trượt dốc nhưng lại không tìm được con đường và lời giải đáp cho bản thân trong cái xã hội mà anh đang sống .
Mỗi nhân vật đều có môt bộ mặt riêng, đầy sinh động. Không chỉ gợi ra một xã hội nhốn nháo, cuốn sách còn xoáy sâu vào những nỗi cô độc, bơ vơ, và sự sợ hãi của những người trẻ trôi nổi trong vòng xoáy thay đổi. Những tự sự riêng tư của nhân vật chính là những mạch nước ngầm, khiến Cơ hội của Chúa mang trong mình dấu ấn của sự suy tư, chiêm nghiệm .

Đọc Cơ hội của Chúa, với cách viết đầy tính giễu nhại, hóm hỉnh của Nguyễn Việt Hà, độc giả dễ liên tưởng đến Số đỏ của Vũ Trọng Phụng, trong hình dung về bức tranh sống động, đầy biến chất của đời sống.

Dù cách giải quyết và xử lý câu truyện của Nguyễn Việt Hà còn đôi chỗ khiên cưỡng, và tham lam những chuyện vụn vặt nhưng tác phẩm đã tái hiện lại sinh động một xã hội Nước Ta thời kì thay đổi. Trong khuôn mặt ảm đạm của nền văn học Việt gần đây, Cơ hội của Chúa, xem xét một cách khách quan, vẫn là một cuốn sách đáng đọc .
Trước khi trở thành một nhà văn nổi tiếng, Nguyễn Việt Hà học kinh tế tài chính, rồi về làm cán bộ Phòng Thanh toán Quốc tế của một ngân hàng nhà nước tại Thành Phố Hà Nội. Năm 1999, khi Cơ hội của Chúa sinh ra, cả ngân hàng nhà nước nơi anh thao tác không ai mảy may hoài nghi rằng, Cường “ ngân hàng nhà nước ” ( tên thật của Nguyễn Việt Hà ) là tác giả của cuốn tiểu thuyết đang gây một luồng tranh luận kinh hoàng trên báo chí truyền thông ở thời gian đó .
Cho đến năm 2002, tác giả được lựa chọn là khuôn mặt nhà văn tiêu biểu vượt trội, mời tham gia một chuyến giao lưu văn chương tại Mỹ. Nguyễn Việt Hà là một trong những khuôn mặt tiêu biểu vượt trội của bức tranh văn học tân tiến của Nước Ta, với nhiều những cuốn sách điển hình nổi bật như Cơ hội của Chúa, Ba ngôi của người, Khải huyền muộn …

Source: https://vh2.com.vn
Category: Cơ Hội