Bài 29: Thực Hành: Chế Tạo Nam Châm Vĩnh Cửu, Nghiệm Lại Từ Tính Của Ống Dây Có Dòng Điện

Chương II: Điện Từ Học – Vật Lý Lớp 9

Bài 29: Thực Hành: Chế Tạo Nam Châm Vĩnh Cửu, Nghiệm Lại Từ Tính Của Ống Dây Có Dòng Điện

Ta đã biết ống dây có dòng điện chạy qua nó có từ tính như một nam châm thằng, sau một thời hạn lõi thép trong từ trường nó bị nhiễm từ và trở thành nam châm. Vậy cách chế tạo nam châm vĩnh cửu như thế nào ? cách nghiệm lại từ tính của một ống dây như thế nào ? mời các bạn tham gia tiết thực hành bài 29 thực hành thực tế chế tạo nam châm vĩnh cửu, nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện .

Tóm Tắt Lý Thuyết

I. Chuẩn Bị

Đối với mỗi học sinh:

– Hai nguồn điện : 3V và 6V
– Một công tắc nguồn
– Ống dây A khoảng chừng 200 vòng, ( dây dẫn có Φ = 0,2 mm ) quấn trên ống nhựa hoặc bìa cứng. Đường kính của ống cỡ 1 cm .
– Ống dây B khoảng chừng 300 vòng ( dây dẫn có Φ = 0,2 mm ) quấn trên một ống nhựa đường kính khoảng chừng 5 cm, trên mặt ống có khoét một lỗ tròn, đường kính 2 mm .
– Hai đoạn dây dẫn, một bằng thép, một bằng đồng dài cỡ 3,5 cm ( Φ = 0,4 mm )
– Một la bàn
– Hai đoạn chỉ nilon mảnh, mỗi đoạn dài 15 cm
– Một bút dạ để lưu lại
– Giá thí nghiệm
Chuẩn bị sẵn báo cáo giải trình thực hành thực tế như mẫu đã cho ở cuối bài .

II. Nội Dung Thực Hành

1. Chế tạo nam châm vĩnh cửu

a. Nối hai đầu tổng dây A với nguồn điện 3V. Đặt đồng thời các đoạn dây thép và đồng dọc trong lồng ống dây trong khoảng thời gian từ 1 đến 3 phút.

b. Thử nam châm: Lấy các đoạn dây kim loại ra khỏi ống dây, lần lượt treo cho mỗi đoạn nằm thăng bằng nhờ một sợi chỉ không xoắn, sau khi đứng yên, nó nằm dọc theo phương nào.

Xoay cho đoạn sắt kẽm kim loại lệch khỏi hướng bắt đầu, buông tay, sau khi cân đối trở lại, đoạn sắt kẽm kim loại nằm dọc theo hướng nào ? Làm như vậy 3 lần so với mỗi đoạn sắt kẽm kim loại .
Ghi hiệu quả vào bảng 1 của mẫu báo cáo giải trình để xác lập đoạn sắt kẽm kim loại nào đã trở thành nam châm vỉnh cửu .

c. Dùng bút dạ đánh dấu tên cực từ của nam châm vừa được chế tạo.

2. Nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chạy qua

Đặt ống dây B nằm ngang, luồn qua lỗ tròn trên ống dây B để treo nam châm vừa được chế tạo vào trong lòng ống dây. Xoay ống dây sao cho nam châm nàm song song với mặt phẳng của các vòng dây. Cố định sợi chỉ treo nam châm vào giá thí nghiệm. Mắc ống dây vào mạch điện có nguồn 6V .

a. Đóng mạch điện. Quan sát hiện tượng xảy ra với nam châm, cho nhận xét. Dựa vào chiều cuả nam châm trong lòng ống dây, xác định tên cực từ và chiều của dòng điện chạy qua ống dây. Kiểm tra lại kết quả vừa thu được thông qua dấu các cực của nguồn điện, ghi vào bảng 2 của mẫu báo cáo.

b. Đổi cực của nguồn điện để đổi chiều dòng điện đi vào cuộn dây. Lặp lại công việc như đã làm ở mục a, ghi kết quả vào mục 2 của mẫu báo cáo.

III. Mẫu Báo Cáo

Thực Hành: Chế Tạo Nam Châm Vĩnh Cửu, Nghiệm Lại Từ Tính Của Ống Dây Có Dòng Điện

Họ và tên:………………………………………Lớp:…………………….

1. Trả lời câu hỏi

C1. Làm thế nào để cho một thanh thép nhiễm từ?

– Cho thanh thép tiếp xúc với nam châm .

– Cách khác: Đặt thanh thép trong từ trường (chẳng hạn: đặt thanh thép trong lòng ống dây, rồi cho dòng điện chạy qua ống dây hoăc trong từ trường của nam châm..)

C2: Có những cách nào để nhận biết chiếc kim bằng thép đã bị nhiễm từ hay chưa?

Cho tiếp xúc với 1 thanh sắt không bị nhiễm từ thì thấy hút nhau hoặc dùng nam châm thấy 1 đầu hút, 1 dầu đẩy .

Cách khác: Trả lời: Có 5 cách như sau:

Cách 1: dùng 1 thanh sắt chưa bị nhiễm từ lại gần chiếc kim bằng thép thì thấy hiên tượng chúng hút nhau.

Cách 2: dùng một thanh nam chân thẳng đưa lại gần chiếc kim bằng thép sau đó lần lượt thay đổi từ cực của thanh nam châm thì ta thấy hiện tượng đẩy, hút.

Cách 3: dùng dây treo chiếc kim nam châm đó lên (lưu ý: phải sử dụng những cộng dây như: chỉ … đừng có mà dùng dây đồng dây thép ) rồi đợi cho chiếc kim đứng yên nếu thấy chiếc kim chỉ đúng hướng bắc – nam.

Cách 4: đặt chiếc kim trên trục thẳng đứng như la bàn vậy nhưng mình nghĩ không thể đăt chiếc kim lên trục thẳng đứng được vì kim quá nhỏ .

Cách 5: đặt chiếc kim bằng thép lên tấm nhựa rồi gõ nhẹ ( giống trong sách đó ) sau đó nếu ta thấy hính ảnh các đướng sức từ ra từ cực bắc và đi vào cực nam.

Đặc biệt chú ý quan tâm : tất cả chúng ta phải nói khi một thanh thép bị nhiễm từ sẽ trở thành một nam châm nên nó có khá đầy đủ đặc thù của một nam châm .

C3. Nêu cách xác định tên từ cực của 1 ống dây có dòng điện chạy qua và chiều dòng điện trong các vòng dây bằng 1 kim nam châm

– Đặt kim nam châm trên vùng từ trường đó nhận bit bởi hiện tượng kỳ lạ vào nam ra bắc .

– Cách khác: Đặt kim nam châm lại gần cuộn dây có dòng điện chạy qua từ đó ta xác định được từ cực của ống dây. Sau đó dùng quy tắc nắm bàn tay phải để xác đinh chiều của dòng điện (lưu ý : chiều của dòng điện là ra Bắc vào Nam)

2. Kết qủa chế tạo nam châm vỉnh cửu

Bảng 1:

3. Kết quả nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện

Bảng 2:

Nhận xét trên lần thí nghiệm	Có hiện tượng gì xảy ra với nam châm khi đóng công tắc K?	Đầu nào của ống dây là từ cực bắc?	Dùng mũi tên cong để kí hiệu chiều dòng diện chạy trong các vòng dây ở một đầu nhất định.
1	Nam châm quay và nằm dọc theo trục ống dây	Đầu ống dây gần từ cực bắc của nam châm.
2 (đổi cực nguồn điện)	Nam châm quay và nằm dọc theo trục ống dây	Đầu ống dây gần từ cực bắc của nam châm.

Trên là mẫu báo cáo giải trình thực hành thực tế chế tạo nam châm vĩnh cửu nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chương 2 vật lý 9. Bạn có thấy tiết thực hành mê hoặc không, bài học kinh nghiệm này có giúp ích cho bạn không, hãy để lại 1 quan điểm góp phần ngay bên dưới nhé .

4.2 / 5 ( 8 bầu chọn )

Source: https://vh2.com.vn
Category custom BY HOANGLM with new data process: Chế Tạo