Doanh nghiệp cơ khí lớn nhất Việt Nam được Honda, Toyota, Ford ‘nuôi’ như thế nào?

Được thành lập từ những năm 90, Tổng công ty máy động lực và nông nghiệp Việt Nam (VEAM) là một trong những doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam trong lĩnh vực cơ khí, chế tạo máy và sản xuất, lắp ráp xe tải với thương hiệu VEAM Motor. Vốn điều lệ của VEAM hiện đạt 13.288 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, cũng giống như nhiều doanh nghiệp Nhà nước khác, hoạt động giải trí sản xuất chính của VEAM không mang lại doanh thu. Báo cáo kinh tế tài chính năm 2017 của công ty cho thấy, công ty mẹ VEAM lỗ 123,8 tỷ đồng trong năm 2017. Năm năm nay, công ty cũng lỗ 71,4 tỷ đồng .VEAM kinh doanh thương mại thua lỗ do xí nghiệp sản xuất xe hơi của công ty không hề hoạt động giải trí hết hiệu suất do thị trường tiêu thụ xe tải, xe du lịch năm ngoái đi vào khó khăn vất vả. Trong 5 tháng đầu năm nay, tình hình chưa khả quan hơn khi sản lượng xe tiêu thụ xe tải nhỏ của VEAM giảm mạnh 63 % so với cùng kỳ, chỉ đạt 517 chiếc từ 1.410 chiếc trong cùng kỳ năm ngoái .

Tài sản lớn nhất đến từ các liên doanh

Bạn đang đọc: Doanh nghiệp cơ khí lớn nhất Việt Nam được Honda, Toyota, Ford ‘nuôi’ như thế nào?

Dù lỗ hơn 100 tỷ đồng, với VEAM, đây chỉ là khoản … lỗ nhẹ. Nguyên nhân bởi từ lâu, doanh thu của VEAM đã không đến từ mảng kinh doanh thương mại lõi. Thay vào đó, gia tài giá trị nhất của VEAM lại là phần vốn góp liên kết kinh doanh tại 3 hãng xe số 1 tại Việt Nam là Toyota Vietnam ( nắm 20 % CP ) và Honda Vietnam ( nắm 30 % CP ), và gián tiếp nắm 25 % CP tại Ford Vietnam trải qua công ty con là Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn NN Một Thành Viên Diesel Sông Công ( Disoco ). Trong năm 2017, 3 công ty trên nắm 40 % thị trường xe hơi và trên 70 % thị trường xe máy tại Việt Nam .

Đều đặn mỗi năm, các công ty liên doanh liên kết mang về cho VEAM khoảng hơn 5.000 tỷ đồng lợi nhuận. Cụ thể trong năm 2017, lợi nhuận từ các công ty liên doanh liên kết là 5.170 tỷ đồng.

Trong đó, Honda Vietnam là đơn vị đóng góp nhiều nhất cho VEAM. Với 30% cổ phần tại Honda Vietnam, VEAM thu lợi lớn khi trong năm 2017, Honda đã bán được 2,33 triệu xe máy và hơn 12.000 ô tô các loại, đạt lợi nhuận 14,95 nghìn tỷ đồng. Như vậy, riêng Honda đã mang về khoảng 4,4 nghìn tỷ đồng lợi nhuận cho VEAM.

Dù thị trường xe máy bị nhìn nhận là đã bão hòa, Honda tại Việt Nam vẫn tăng trưởng lệch giá và doanh thu đều đặn qua các năm nhờ chuyển dời dần cơ cấu tổ chức xe của người tiêu dùng trong nước, từ xe số sang xe ga. Dòng xe tay ga hiện chiếm khoảng chừng 58 % sản lượng tiêu thụ của Honda Vietnam và 42 % là dòng xe số. Tỷ lệ này trong năm năm nay là 55 : 45. Việc vận động và di chuyển này mang lại tỷ suất sinh lời tốt hơn do xe tay ga bán lãi hơn xe số .

Một đơn vị khác cũng là ‘con gà đẻ trứng vàng’ trong liên doanh của VEAM là Toyota Việt Nam. Từng là doanh nghiệp số 1 thị trường ô tô, những năm qua, Toyota bị cạnh tranh mạnh từ các dòng xe Hàn Quốc do Trường Hải lắp ráp.

Năm 2017, lợi nhuận của Toyota Việt Nam giảm 44,8%. Dù bán được 60.303 xe, tăng nhẹ 2,7% so với năm trước, doanh thu của Toyota Việt Nam vẫn giảm mạnh 17,3%, chỉ đạt 29,3 nghìn tỷ đồng do công ty phải giảm giá để cạnh tranh, đẩy giá bán bình quân xe giảm mạnh. Đồng thời, xe lắp ráp trong nước của Toyota cũng phải chịu cạnh tranh rất lớn từ các đối thủ nội địa hóa khác.

Xem thêm: Mỹ chế tạo tàu ngầm hạt nhân ‘lớn, hiện đại nhất’ đối phó Trung Quốc

Sự sụt giảm của Toyota Việt Nam khiến doanh thu VEAM thu về từ liên kết kinh doanh này cũng giảm tương ứng. Năm 2017, VEAM thu về khoảng chừng 600 tỷ đồng từ liên kết kinh doanh với Toyota Việt Nam

Là thương hiệu nổi tiếng, song Ford Việt Nam chỉ đóng góp một phần nhỏ cho lợi nhuận của VEAM – Trong năm 2017, Ford Việt Nam bán được 28.588 xe với lợi nhuận ước tính đạt 650 tỷ đồng. Và theo đó, lợi nhuận thuộc về VEA sẽ đạt khoảng 163 tỷ đồng.

Xe tải của VEAM tại Triển lãm xe-máy tự động Dhaka, Bangladesh 2018

Bên cạnh 3 công ty liên doanh lớn này, VEAM còn có 10 công ty liên doanh, công ty con chuyên về phụ tùng, trong đó có 4 công ty chuyên về sản xuất sản phẩm cơ khí cho các đối tác trong lĩnh vực sản xuất xe máy như Honda, Yamaha và Piaggio.

Có thể thấy, các liên kết kinh doanh kể trên là đủ để VEAM thu về hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm mà không cần phải làm gì. Thậm chí, hoạt động giải trí tự sản xuất kinh doanh thương mại của VEAM còn đang lỗ. Thống kê từ năm 2013 đến nay, doanh thu trước thuế hợp nhất của VEAM đều thấp hơn doanh thu thu về từ công ty liên kết kinh doanh link .

‘Hàng ngon’ trong số doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa

Bất chấp hoạt động kinh doanh chính không tốt, VEAM vẫn được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Công ty này dự kiến sẽ niêm yết vào ngày 2/7 trên sàn UPCOM với giá tham chiếu là 27.600 đồng/cp. IPO VEAM là đợt chào bán ra công chúng lớn nhất năm 2016 khi công ty đã bán thành công 149,5 triệu cổ phần (tương ứng 89,5% số cổ phần chào bán), thu về 2.137 tỷ đồng. Trong đó, nhà đầu tư nước ngoài đã đăng ký mua 30 triệu cổ phần.

Xem thêm: Top 8 phụ kiện chế thuyền điều khiển từ xa 2022

Trong năm nay, Nhà nước sẽ có kế hoạch để giảm bớt tỷ trọng nắm giữa tại VEAM. Hiện tại, Bộ Công thương vẫn nắm 88,47 % CP tại VEAM và dự kiến sẽ bán 52,75 % CP ( tương tự 700,9 triệu CP ) để giảm tỷ suất chiếm hữu xuống còn 36 %. Quá trình thoái vốn sẽ được thôi thúc sau khi công ty niêm yết vào tuần sau .

Một đối tác tiềm năng có thể mua VEAM đó là Công ty TNHH Motor N.A Việt Nam (Vinamco). Vinamco không phải là một cái tên xa lạ khi là ‘cánh tay nối dài’ chuyên để thâu tóm các doanh nghiệp Nhà nước thoái vốn của bà Nguyễn Thị Nga – chủ tịch BRG Group, tập đoàn kinh doanh , nghỉ dưỡng và sân golf lớn trong nước.

Trong đại hội cổ đông mới gần đây của Tổng công ty thương mại Thành Phố Hà Nội ( Hapro ), Vinamco cũng Open với vai trò cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp này, với 65 % CP. Năm năm nay, Vinamco cũng đã từng ý kiến đề nghị mua tối thiểu 36 % CP VEAM với mức giá tối đa 10.050 đồng / CP, tương tự với khoảng chừng 5.000 tỷ đồng. Mặc dù vậy, mức giá này thấp hơn khá nhiều so với mức giá chào bán công khai .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Chế Tạo