Chân dung tỷ phú dầu mỏ giàu nhất mọi thời đại, bị cả châu Mỹ ghét

” Titan : Gia tộc Rockefeller ” là cuốn tiểu sử chân thực về chân dung một vị tỷ phú phức tạp đầy huyền bí, một chặng đường lịch sử dân tộc của kinh doanh thương mại và một trận chiến pháp lý tại Mỹ .Nhà triết học Bertrand Russell từng nhận định và đánh giá rằng John D. Rockefeller là một trong hai người quan trọng nhất góp phần cho việc thiết kế quốc tế tân tiến. Rockefeller luôn được nhắc đến với tư cách ‘ ‘ ông vua dầu mỏ ‘ ‘, vị tỷ phú giàu nhất mọi thời đại của nước Mỹ .Nhưng cuộc sống ông lại có nhiều huyền bí đến mức từ đầu thế kỷ 20, Rockefeller là công dân Mỹ được đưa vào những áng văn xuôi nhiều nhất, với tần suất gần như mỗi năm lại có một cuốn sách viết về ông sinh ra .

Hành trình từ một đứa trẻ nghèo đến tỷ phú của nước Mỹ

John D. Rockefeller sinh năm 1839 tại New York, là con trai thứ hai trong một gia đình có cha làm nghề bán hàng lưu động và mẹ làm nội trợ. Trong khi cha ông nổi tiếng chuyên lừa gạt mọi người thì mẹ ông, Eliza lại dạy cho John tính tiết kiệm ”mọi sự lãng phí cố ý đều mang đến ước muốn tồi tệ”. Vậy nên Rockefeller từng chia sẻ rằng: ”Ngay từ nhỏ, tôi được học cách lao động, tiết kiệm và học cách cho đi”.

Trong suốt cuộc sống của Rockefeller, tài lộc là một động lực đầy ám ảnh. Ngay từ khi còn là một cậu bé, ông dùng tiền mua kẹo, sau đó chia thành nhiều miếng nhỏ, rồi bán lại cho những anh chị em để lấy chút tiền lời. Khi ấy, hai tham vọng lớn nhất của chàng người trẻ tuổi 16 tuổi là kiếm được 100.000 USD ( tương tự với 2.74 triệu đô giờ đây ) và sống được đến 100 tuổi .Và quả thực John D. Rockefeller còn đạt được nhiều hơn thế. Sau khi trải qua nhiều ngành nghề để kiếm sống, sau khi cuộc nội chiến Mỹ xảy ra, ông đã nhạy bén chớp lấy thời cơ và xây dựng công ty cung ứng món ăn cho quân nhân. Đến khi cuộc chiến tranh kết thúc, Rockefeller đã có một khoản tiền đủ lớn để lập nên một công ty dầu mỏ mang tên Standard Oil.

Ông vua dầu mỏ John D. Rockefeller trở thành vị tỷ phú tiên phong của nước Mỹ với khối gia tài chiếm gần 2 % giá trị nền kinh tế tài chính vương quốc vào năm 1916. Ảnh : Getty Images.

Từ một công ty nhỏ, Standard Oil dần vươn lên trở thành đế chế hùng mạnh khi trấn áp tới 90 % hiệu suất lọc dầu của nước Mỹ năm 1877, lúc Rockefeller mới chỉ 38 tuổi. Sau vụ lùm xùm về yếu tố độc quyền trong ngành dầu mỏ, John Rockefeller khởi đầu lấn sân sang và kinh tế tài chính nhằm mục đích lấy lại hình ảnh cũng như lan rộng ra khối gia tài khổng lồ của mình .Năm 1916, ông chủ của Standard Oil trở thành vị tỷ phú tiên phong của nước Mỹ. Vào thời gian đó, khối gia tài của Rockefeller chiếm gần 2 % giá trị nền kinh tế tài chính vương quốc, và nếu được kiểm soát và điều chỉnh theo lạm phát kinh tế thì thời nay gia tài của ông sẽ có giá trị khoảng chừng 418 tỷ USD. Con số này lớn hơn nhiều so với gia tài của Jeff Bezos, người giàu nhất lúc bấy giờ với khối gia tài ròng khoảng chừng 144 tỷ USD.Là người nổi tiếng nhất nước Mỹ thời bấy giờ, từng phát ngôn và hành vi của ông đều được những phương tiện đi lại truyền thông online đưa tin lại và nghiên cứu và phân tích tỉ mỉ. Tuy nhiên, ngay cả trong thời kỳ hoàng kim là điểm trung tâm của công chúng, Rockefeller vẫn là một ẩn số khiến người khác phải tò mò, không riêng gì bởi ông là người vướng vào nhiều tăm tiếng lúc bấy giờ và đồng thời cũng là người kín kẽ, dành phần nhiều thời hạn sau tấm kính bao quanh văn phòng mình .

Người đàn ông bị cả châu Mỹ ghét

John D. Rockefeller là nhà tư bản bậc nhất trong những nhà tư bản, một nhà thuần tư bản đã định hình nên nền kinh tế tài chính Mỹ, có cái đầu lạnh đầy độc đoán .Để có thị trường chiếm đến 90 % hiệu suất lọc dầu trên toàn nước Mỹ, nhắc đến Rockefeller và Standard Oil không hề không kể đến ” Cuộc tàn sát Cleveland ” năm 1872. Hiện nay có rất ít tài liệu còn ghi chép cụ thể về vấn đề đó. Chỉ biết rằng, vào thời gian ấy, Standard Oil thu phục 22 trên 26 đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu của mình thần tốc đến mức khiến cả nước Mỹ phải đứng hình. Chiếc vòi bạch tuộc của Standard Oil cứ thế không ngừng lan rộng ra, tạo nên thế độc quyền tại thị trường Mỹ.

Một số tranh biếm họa miêu tả Rockefeller và Standard Oil trong thế độc quyền tại thị trường dầu mỏ ở Mỹ.

Đứng trên đỉnh vinh quang khiến số người ganh ghét Rockefeller ngày một dài thêm. Các nhà báo tìm mọi nguồn tin để vạch trần thủ đoạn của ông vua dầu mỏ. Các chính trị gia thì tìm kẽ hở để săm soi, tố cáo và chia rẽ đế chế dầu mỏ Standard Oil. Đó là chưa kể đến những đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu, nhà sản xuất, và thậm chí còn cả những tập sự thân thương …Quá trình Standard Oil tiêu diệt những vệ tinh xung quanh để vươn lên đứng đầu quyết liệt đến mức Tổng thống Theodore Roosevelt cũng tìm cách ngăn ngừa và chia nhỏ đế chế hùng mạnh này của Rockefeller .

Chính những tranh cãi xung quanh Standard Oil đã làm lu mờ đi con người Rockefeller, một hình mẫu tiêu biểu của sự cần kiệm, tự lực, chăm chỉ và dấn thân không mệt mỏi, nhưng đồng thời cũng là hiện thân của vô vàn xấu xa khi coi thường Chính phủ và chà đạp đối thủ cạnh tranh. Những bí mật không lấy gì làm tự hào của tập đoàn Standard Oil cũng như về chính gia tộc Rockefeller đều được ông mang theo xuống mồ.

Vì vậy mà cuộc sống của Rockefeller luôn khiến những nhà viết tiểu sử phải tò mò, khiến cho những người muốn tò mò thực sự phải tự hỏi : rốt cuộc Rockefeller là người như thế nào ?

“Titan: Gia tộc Rockefeller” – Cuốn tiểu sử chân thật nhất

Khi bắt tay vào viết về câu truyện của John D. Rockefeller, nhà viết tiểu sử Ron Chernow từng kinh ngạc trước bài nghiên cứu và điều tra 1.700 trang của William O. Inglis cũng như cuộc phỏng vấn với Rockefeller được tàng trữ tại Trung tâm Lưu trữ Rockefeller ( Thành Phố New York ).

Nhà viết tiểu sử Ron Chernow từng đoạt giải Pulitzer năm 2011. Ảnh : Michael Rubenstein.

Theo đó, Rockefeller vốn được khắc họa là một người kiệm lời và rỗng tuếch, hóa ra lại có óc nghiên cứu và phân tích, tư duy mạch lạc và tính tình sôi sục ; ông thậm chí còn còn có phần hóm hỉnh, đặc trưng của con người vùng Trung Tây .Chernow san sẻ : ‘ ‘ Nghiền ngẫm những ghi chép đồ sộ về Rockefeller hệt như khai thác một lục địa đã từng biến mất. Tuy nhiên, dù được tiếp cận lượng tài liệu khổng lồ ấy, ngay từ khi bắt tay vào điều tra và nghiên cứu, tôi đã cảm thấy có chút nản chí với ý nghĩ rằng giờ đây tôi sẽ phải đối lập với một người khó hiểu. ‘ ‘Thành quả của sự nghiên cứu và điều tra này là cuốn tiểu sử đồ sộ Titan : Gia tộc Rockefeller dày hơn 1.000 trang, tiếp cận một trong những cuộc sống đầy ý nghĩa nhưng cũng gây nhiều tranh cãi nhất của thế kỷ 20 trải qua lối hành văn đầy thâm thúy nhưng cũng không kém phần dung dị .Ron Chernow không nỗ lực phong thánh hay hóa quỷ Rockefeller, thay vào đó tập trung chuyên sâu giải đáp câu đố hóc búa về người đàn ông vĩ đại này, cả về sức mạnh và phương pháp để vươn lên đỉnh vinh quang .Titan : Gia tộc Rockefeller của Ron Chernow không chỉ hé lộ những huyền bí về cuộc sống của ông vua dầu mỏ mà qua đó còn đưa tất cả chúng ta thời gian khi chủ nghĩa tư bản công nghiệp vẫn còn nguyên sơ và mới lạ ở Mỹ. Rockefeller và Standard Oil là hiện thân của cuộc cách mạng tư bản, của việc từ bỏ giấc mơ tự do về một niềm niềm hạnh phúc phổ quát trải qua cạnh tranh đối đầu cá thể, mà hướng đến chủ nghĩa độc quyền.

Cuốn sách Titan : Gia tộc Rockefeller được coi là một trong những cuốn tiểu sử vĩ đại nhất của nước Mỹ. Ảnh : Alpha Books.

Ngoài ra, cuốn sách cũng đem đến thời cơ bàn luận về yếu tố tại sao độc quyền lại là một sự tăng trưởng đáng sợ trong nền kinh tế tài chính, và nếu nỗi sợ này được đặt đúng chỗ, làm thế nào chúng tác động ảnh hưởng đến người tiêu dùng và những doanh nghiệp khác .Ngay từ khi ra đời, tác phẩm nhận được tiếp đón nhiệt tình từ phía những nhà phê bình cũng như phần đông fan hâm mộ. Cuốn sách nằm trong top những quyển sách mà Bill Gates và Steves Jobs nhìn nhận cao và nằm trong list mà những nhà đầu tư phố Wall khuyên đọc .

Tờ báo Business Week của Bloomberg cũng dành lời khen ngợi đặc biệt cho tác phẩm của Ron Chernow: ”Bạn có thể đọc cuốn sách như ngắm một bức chân dung đầy cảm thông về một con người phức tạp, kỳ bí, một chặng đường lịch sử của kinh doanh, một trận chiến pháp lý, hay chỉ đơn giản là một câu chuyện hư cấu tuyệt vời”.

Ron Chernow, sinh năm 1949, tốt nghiệp Đại học Yale năm 1970, là tác giả người Mỹ đoạt giải Pulitzer .Ông cũng giành được Trao Giải National Book vào năm 1990 cho cuốn sách đầu tay của mình – The House of Morgan, và cuốn sách thứ hai The Warburgs giành được phần thưởng Eccles ở khuôn khổ Cuốn sách Kinh doanh hay nhất năm 1993. Ngoài ra, Alexander Hamilton là cuốn tiểu sử được đề cử cho phần thưởng vòng những nhà phê bình sách vương quốc trong năm 2004 .Cuốn tiểu sử Titan : Gia tộc Rockefeller của Chernow đứng trong list bán chạy của tờ New York Times suốt 16 tuần. Và tờ tạp chí Times gọi đây là ” một trong những cuốn tiểu sử vĩ đại nhất của nước Mỹ ” .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nhân