Phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam: Thực trạng và kiến nghị

TÓM TẮT:

Thời gian qua, sự tăng trưởng bứt phá của thương mại điện tử (TMĐT) đã đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường tiềm năng nhất khu vực ASEAN. Các doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng Việt đang đứng trước cơ hội to lớn từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, bên cạnh những bước phát triển đáng kể đó, TMĐT ở Việt Nam cũng gặp không ít những thách thức, rào cản. Do vậy, bài báo đưa ra cái nhìn toàn cảnh về thực trạng phát triển TMĐT và đưa ra một số kiến nghị nhằm phát triển mạnh hơn nữa mô hình kinh tế này tại Việt Nam.

Từ khóa: Thương mại điện tử, thực trạng, kiến nghị, Việt Nam.

1. Đặt vấn đề

Trong những năm gần đây, mô hình kinh doanh trên toàn cầu tiếp tục thay đổi đáng kể với sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của TMĐT. Mô hình kinh tế này đã có những đóng góp lớn cho sự tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh thế giới đang bước vào cuộc cách mạng 4.0.

Theo báo cáo giải trình tương lai của TMĐT trong ngành hàng tiêu dùng nhanh, [ 4 ] thị trường TMĐT toàn thế giới sẽ tăng trưởng 30 %, trong đó lệch giá của ngành hàng tiêu dùng chiếm 4,6 %, góp phần tới 36 % mức tăng trưởng toàn thế giới. Hơn nưa, nó sẽ liên tục tăng trưởng tiêu biểu vượt trội so với quy mô kinh doanh nhỏ truyền thống lịch sử. Dự báo đến năm 2025, thị trường hàng tiêu dùng nhanh trải qua TMĐT sẽ trở thành thị trường trị giá 170 tỷ đô và nắm giữ 10 % thị trường .

Theo “Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2019”, doanh thu TMĐT B2C trên toàn cầu cũng đạt các con số tăng trưởng ấn tượng như doanh thu của mô hình này trong năm 2019 – đạt 2.027 tỷ USD, tỷ lệ tăng trưởng đạt 11,3% cao hơn 2,7% so với năm 2018. Dự báo đến năm 2020 tỷ lệ này sẽ đạt 12% với doanh thu thu được là 2.271 tỷ USD.

Quy mô thị trường kinh tế tài chính số của khu vực Khu vực Đông Nam Á cũng đạt được những bước tiến vượt bậc. Cụ thể, lệch giá của mô hình này năm năm ngoái trong khu vực chỉ đạt 5,5 tỷ USD nhưng đến năm 2018 đạt 23,2 tỷ USD. Dự báo đến năm 2025 mô hình này sẽ đạt mức lệch giá với số lượng ấn tượng là 102 tỷ USD .
Hiện nay, Việt Nam được nhìn nhận là một trong những thị trường TMĐT tăng trưởng nhanh nhất ở Khu vực Đông Nam Á với vận tốc tăng trưởng trung bình hàng năm hơn 25 % và được dự báo quy mô thị trường có năng lực lên tới 13 tỷ USD vào năm 2020. Như vậy, sự tăng trưởng bứt phá của TMĐT đã đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường tiềm năng nhất khu vực ASEAN [ 6 ]. Đây là bước tăng trưởng tất yếu, tương thích với xu thế của quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh những thời cơ, tiềm năng to lớn đó, TMĐT ở nước ta cũng gặp không ít thử thách, khó khăn vất vả .
Bài viết đưa ra một bức tranh khái quát toàn cảnh về thực trạng tăng trưởng của TMĐT, cũng như đưa ra một số ít yêu cầu nhằm mục đích thôi thúc tăng trưởng mô hình kinh tế tài chính này tại Việt Nam .

2. Thực trạng phát triển TMĐT ở Việt Nam

Theo báo cáo giải trình của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, năm 2019, mức tăng trưởng của TMĐT ở Việt Nam trong 4 năm qua thực sự rất điển hình nổi bật. Đây chính là mảnh đất tiềm năng cho những doanh nghiệp muốn khai thác thị trường này, đơn cử :
Về vận tốc tăng trưởng : Song song với sự tăng trưởng vững chãi của nền kinh tế tài chính với vận tốc tăng trưởng GDP trên 7 %, năm 2018 liên tục tận mắt chứng kiến sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của TMĐT. Dựa trên thông tin khảo sát, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam ước tính vận tốc tăng trưởng của TMĐT năm 2018 so với năm 2017 đạt trên 30 % .
Về quy mô : Năm 2018, TMĐT Việt Nam liên tục tăng trưởng tổng lực với vận tốc tăng trưởng trên 30 %. Tuy chỉ có xuất phát điểm là xê dịch 4 tỷ USD vào năm năm ngoái nhưng nhờ vận tốc tăng trưởng trung bình trong 3 năm liên tục cao nên quy mô thị trường TMĐT năm 2018 đã lên tới khoảng chừng 7,8 tỷ USD. Nếu vận tốc tăng trưởng của năm 2019 và 2020 liên tục ở mức 30 % thì tới năm 2020 quy mô thị trường sẽ lên tới 13 tỷ USD. Quy mô này sẽ cao hơn tiềm năng nêu trong Kế hoạch toàn diện và tổng thể tăng trưởng TMĐT quy trình tiến độ năm nay – 2020, theo tiềm năng này, quy mô TMĐT kinh doanh bán lẻ ( B2C ) sẽ đạt 10 tỷ USD vào năm 2020 .
Theo Báo cáo E-Conomy SEA 2018 của Google và Temasek, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam năm 2018 là 9 tỷ USD. Báo cáo cũng dự báo vận tốc tăng trưởng trung bình năm của tiến trình năm ngoái – 2018 là 25 % và thị trường đạt 33 tỷ USD vào năm 2025. Nếu ngữ cảnh này xảy ra, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam năm 2025 sẽ đứng thứ ba ở Khu vực Đông Nam Á, sau Indonesia ( 100 tỷ USD ) và Đất nước xinh đẹp Thái Lan ( 43 tỷ USD ) .
Theo báo cáo giải trình của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, năm 2019, tỷ suất doanh nghiệp trong quy mô B2C thiết kế xây dựng website những năm gần đây tuy không biến hóa nhiều, ( năm 2018 có 44 % cao hơn 1 % so với năm 2017 và thấp hơn 1 % so với năm năm nay ), nhưng hầu hết những doanh nghiệp này đã chú trọng nhiều hơn tới việc chăm nom, update thông tin trên mạng lưới hệ thống website của mình. Cụ thể, 47 % Doanh Nghiệp cho biết liên tục update thông tin hàng ngày, 23 % Doanh Nghiệp có update thông tin hàng tuần. Điều này chứng tỏ, những Doanh Nghiệp đã chú trọng hơn nhiều đến việc chăm nom hình ảnh, tên thương hiệu của mình, chuẩn bị sẵn sàng cho việc tăng cường nhiều hơn những hình thức kinh doanh thương mại trực tuyến. Năm 2018, trong số những Doanh Nghiệp được khảo sát, có đến 36 % Doanh Nghiệp cho biết có bán hàng trên mạng xã hội, tăng 4 % so với năm 2017 ; 12 % Doanh Nghiệp có kinh doanh thương mại qua sàn TMĐT – tăng 1 % so với năm 2017 ; 17 % Doanh Nghiệp có kinh doanh thương mại trên nền tảng di động. Trong thanh toán giao dịch TMĐT B2C, khảo sát về yếu tố nhận đơn đặt hàng và đặt hàng qua những công cụ trực tuyến có : 84 % Doanh Nghiệp cho biết có nhận đơn đặt hàng và đặt hàng trải qua email ; 49 % nhận đơn đặt hàng qua mạng xã hội ; 45 % so với việc đặt hàng qua website – gồm có 36 % so với việc nhận đơn đặt hàng, 44 % so với việc đặt hàng ; qua sàn TMĐT là 13 % so với việc nhận đơn đặt hàng, 19 % so với việc đặt hàng. Như vậy, những Doanh Nghiệp của Việt Nam đã chăm sóc hơn đến kế hoạch kinh doanh thương mại trực tuyến. Tuy nhiên, việc triển khai vẫn ở mức thấp chưa xứng tầm với quy mô và tiềm năng của TMĐT, nhiều Doanh Nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa chuẩn bị sẵn sàng cho sự biến hóa này .
Thói quen mua hàng của người tiêu dùng Việt Nam cũng có những đổi khác tích cực. Từ việc chỉ quen với thanh toán giao dịch kinh doanh thương mại truyền thống cuội nguồn, mặt đối mặt, được cầm, ngắm và hoàn toàn có thể được thử mẫu sản phẩm, thì nay họ đã dần tiếp cận và yêu dấu hình thức shopping trực tuyến .
Theo “ Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2019 ”, có đến 70 % người dùng Internet tham gia shopping trực tuyến tối thiểu một lần trong năm, 61 % người dùng sử dụng Internet cho mục tiêu tìm kiếm thông tin mua hàng, với tỉ lệ người dùng có thời lượng truy vấn Internet từ 3-5 tiếng một ngày lên đến 30 %. Các mẫu sản phẩm được người tiêu dùng trực tuyến ưu thích là quần áo, giày dép, mỹ phẩm ( 61 % ), sau đó đến sách, văn phòng phẩm, quà Tặng Ngay, thiết bị đồ gia dụng ( 46 % ), đồ công nghệ tiên tiến và điện tử ( 43 % ), … Giá trị shopping trực tuyến của người tiêu dùng trên 5 triệu đồng chiếm tỉ lệ cao nhất – 35 %, từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng chiếm 22 %, từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng chiếm tỷ suất 26 %. Các hiệu quả này cho thấy, ngày càng có nhiều người tiêu dùng sẵn sàng chuẩn bị tham gia và yêu dấu shopping trực tuyến. Đây cũng là tín hiệu đáng mừng cho sự tăng trưởng TMĐT của Việt Nam .
Bên cạnh những thành tựu đáng kể đã đạt được của TMĐT Việt Nam, báo cáo giải trình của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam năm 2019 cũng chỉ ra vẫn còn nhiều cản trở cho sự nâng tầm trong tiến trình tới .
Đơn cử như dịch vụ logistics – giao hàng chặng cuối – hoàn tất đơn hàng còn nhiều hạn chế. Dù có đến trên 70 % người mua hàng trực tuyến sử dụng hình thức thanh toán giao dịch dịch vụ thu hộ người bán ( COD ) nhưng tỷ suất người mua hoàn trả mẫu sản phẩm đã đặt hàng trực tuyến còn cao. Ước tính, tỷ suất trung bình tổng giá trị của những mẫu sản phẩm hoàn trả so với tổng giá trị đơn hàng lên tới 13 %, có Doanh Nghiệp phải chịu tỷ suất này ở mức 26 %. Điều này gây khó khăn vất vả rất lớn cho những phần đông những Doanh Nghiệp lúc bấy giờ .
Thêm vào đó, lòng tin của người tiêu dùng vào thanh toán giao dịch mua và bán trực tuyến còn thấp. Kết quả báo cáo giải trình cho thấy, tỷ suất người mua hàng trực tuyến lựa chọn hình thức giao dịch thanh toán tiền mặt khi nhận hàng COD còn rất cao – đến 88 % [ 1 ]. Đây cũng là một yếu tố rất lớn đang sống sót với TMĐT Việt Nam. Báo cáo cũng thống kê được, chỉ có 48 % người được hỏi hài lòng với phương pháp mua hàng trực tuyến, tức là vẫn còn một tỷ suất lớn đối tượng người tiêu dùng người mua tiềm năng mà những nhà sản xuất dịch vụ TMĐT phải chinh phục. Nguyên nhân lớn nhất tác động ảnh hưởng đến tâm ý người dùng vẫn là chất lượng sản phẩm & hàng hóa. Điều này cũng được bộc lộ rất rõ trong báo cáo giải trình tìm hiểu nguyên do người tiêu dùng chưa chọn shopping trực tuyến, trong đó : 46 % vì nguyên do khó kiểm định chất lượng sản phẩm & hàng hóa, 33 % vì nguyên do không tin yêu đơn vị chức năng bán hàng. Cùng với đó, báo cáo giải trình của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số – Bộ Công Thương cho biết, có đến 83 % người được khảo sát quan ngại mẫu sản phẩm kém chất lượng so với quảng cáo. Và còn nhiều nguyên do khác, như : Chi tiêu không rẻ hơn khi mua ngoài shop trong khi đã được khuyễn mãi thêm ; thông tin cá thể bị rò rỉ ; mua hàng ở shop dễ và nhanh gọn hơn ; người tiêu dùng chưa có thẻ ngân hàng nhà nước để giao dịch thanh toán ; phương pháp mua hàng qua mạng vẫn phức tạp với nhiều người ( Hình 1 ) .

Hình 1: Các trở ngại khi mua hàng trực tuyến

Nguồn : Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2019
Chính sách pháp lý thiếu tính đồng điệu cũng là một nguyên do quan trọng cho những trở ngại này. Điển hình như bảo vệ thông tin cá thể có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng so với TMĐT. Hiện nay, nước ta đã có một số ít văn bản quy phạm pháp luật ( Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Công nghệ thông tin, Luật An toàn tin tức mạng, Luật An ninh mạng, … ) và nhiều văn bản dưới luật có tương quan khác đề cập tới góc nhìn bảo vệ tài liệu cá thể và những pháp luật nhu yếu doanh nghiệp TMĐT phải tuân thủ. Tuy nhiên, trong trong thực tiễn, việc thực thi pháp lý nhằm mục đích bảo vệ người tiêu dùng trên thiên nhiên và môi trường TMĐT còn gặp nhiều yếu tố, đôi lúc chưa phân định rõ ràng nghĩa vụ và trách nhiệm cũng như những pháp luật chế tài còn chưa rõ ràng và chưa đủ mạnh để giải quyết và xử lý vi phạm. Có thể thấy, rủi ro tiềm ẩn bị tích lũy, sử dụng, phát tán, kinh doanh thương mại trái pháp lý thông tin cá thể là rất cao, nổi bật có đến 34 % trong 568 đơn thư khiếu nại gửi đến Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng với nội dung đa phần tập trung chuyên sâu vào việc Doanh Nghiệp tích lũy trái phép thông tin của người tiêu dùng. Đây cũng là một trong những nguyên do làm suy giảm lòng tin của người tiêu dùng với TMĐT [ 7 ] .

3. Một số kiến nghị nhằm phát triển TMĐT ở Việt Nam

Từ việc nghiên cứu và phân tích thực trạng, bài báo đưa ra một số ít yêu cầu nhằm mục đích thôi thúc hơn nữa việc tăng trưởng TMĐT ở Việt Nam trong thời hạn tới .

3.1. Đối với cơ quan nhà nước

Thứ nhất, cần hoàn thiện khung pháp lý cho phát triển TMĐT. Hiện nay, TMĐT là một lĩnh vực mới phát triển tại Việt Nam. Ngoài ra, đây còn là lĩnh vực rất đặc thù, đó là sự kết hợp giữa công nghệ và thị trường, giữa yếu tố thực và yếu tố ảo, giữa thực thể tồn tại với thực thể trong không gian số. Chính vì vậy, khung pháp lý nói chung vẫn còn nhiều mảng trống cần phải hoàn thiện, đặc biệt là các chính sách bảo vệ người tiêu dùng. Do đó, hoàn thiện chính sách, pháp luật về TMĐT, xây dựng hệ sinh thái cho TMĐT và kinh tế số là một nội dung quan trọng cần được xác định để định hướng phát triển TMĐT trong thời gian tới.

Thứ hai, tăng cường việc đào tạo và giảng dạy nguồn nhân lực cho TMĐT. Các thanh toán giao dịch TMĐT yên cầu phải có một đội ngũ chuyên viên tin học mạnh, tiếp tục bắt kịp những thành tựu công nghệ thông tin mới phát sinh để Giao hàng cho TMĐT và có năng lực phong cách thiết kế những ứng dụng phân phối những nhu yếu của kinh tế tài chính số hóa. Theo tác dụng tìm hiểu của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, tỷ suất doanh nghiệp gặp khó khăn vất vả trong việc tuyển dụng lao động có kỹ năng và kiến thức chuyên ngành Công nghệ thông tin vẫn còn khá cao – chiếm đến 28 %. Trong đó, 49 % doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết gặp khó khăn vất vả khi tuyển dụng nhân lực có kỹ năng và kiến thức khai thác, sử dụng những ứng dụng TMĐT ; 45 % gặp khó khăn vất vả trong tuyển dụng nhận lực có năng lực quản trị website và sàn thanh toán giao dịch TMĐT .

Hình 2: Các kỹ năng chuyên ngành Công nghệ thông tin khó tuyển dụng hiện nay

Nguồn: Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2019

Thứ ba, cần góp vốn đầu tư trực tiếp và có chủ trương liên tục khuyến khích ; lôi cuốn góp vốn đầu tư của xã hội ; góp vốn đầu tư tư nhân nhằm mục đích tăng trưởng hạ tầng kỹ thuật cho thanh toán giao dịch điện tử. Đẩy mạnh hơn nữa trong việc cung ứng những dịch vụ công, như : Hải quan điện tử ; kê khai thuế và nộp thuế ; làm những thủ tục xuất, nhập khẩu điện tử. Ngoài ra, cần tương hỗ doanh nghiệp phân phối sản phẩm & hàng hóa trong và ngoài nước một cách hiệu suất cao với ngân sách thấp nhất .
Thứ tư, cần bảo vệ bảo đảm an toàn cho những thanh toán giao dịch TMĐT. TMĐT có nhiều tác động ảnh hưởng tích cực nhưng cũng dễ bị tin tặc phát tán virus ; tiến công vào những website, … Mặt khác, qua Internet cũng Open những thanh toán giao dịch xấu như : Ma túy, buôn lậu, bán hàng giả, … Do vậy, cần có chính sách trấn áp những hoạt động giải trí vi phạm .

3.2. Đối với doanh nghiệp

Một là, không ngừng nâng cao chất lượng mẫu sản phẩm, đây là một trong những tiêu chuẩn số 1 quyết định hành động đến hành vi shopping của người tiêu dùng, cũng như năng lực giữ chân người mua của doanh nghiệp. Báo cáo của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng, có đến 83 % người được khảo sát quan ngại loại sản phẩm kém chất lượng so với quảng cáo. Do đó, chỉ cần một người mua không nhận được loại sản phẩm như quảng cáo và đưa lên những forum để phản ánh thì hiệu ứng xấu đi này sẽ lan tỏa rất cao trong hội đồng .
Hai là, góp vốn đầu tư hài hòa và hợp lý cho thiết kế xây dựng shop trực tuyến, cải tổ chất lượng hình ảnh, thông tin trên những shop. Việc này giúp tăng năng lực cạnh tranh đối đầu của Doanh Nghiệp, bởi shop trực tuyến giúp người mua thuận tiện truy vấn website của Doanh Nghiệp và nhanh gọn tìm thấy những thứ mà họ đang cần, được cho phép Doanh Nghiệp tìm hiểu được thị hiếu của người mua trải qua thống kê lượt mua, lượt truy vấn, …. Cũng theo báo cáo giải trình của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số về nguyên do người tiêu dùng chưa tham gia shopping trực tuyến, có đến 31 % người tham gia khảo sát vấn đáp vì không có đủ thông tin để đưa ra quyết định hành động. Vì thế, Doanh Nghiệp cần chú trọng vào chăm nom chất lượng hình ảnh và thông tin trên những shop trực tuyến, điều này chắc như đinh sẽ lôi cuốn người mua hơn. Bởi khi mua hàng trực tuyến, người mua không hề nhìn thấy loại sản phẩm trực tiếp và họ cũng không hề cảm nhận chúng bằng tay, bằng mắt như bên ngoài. Khách hàng trọn vẹn phải dựa vào hình ảnh và diễn đạt loại sản phẩm do doanh nghiệp cung ứng trên website để ra quyết định hành động mua hàng .
Ba là, tăng cường tiếp thị trải qua kênh truyền thông online xã hội. Đây là một kênh tiếp thị hiệu suất cao so với những doanh nghiệp TMĐT, giúp những Doanh Nghiệp này tiếp cận được một lượng lớn người mua. Chẳng hạn, một shop kinh doanh thương mại thời trang phụ nữ trực tuyến hoàn toàn có thể thuận tiện liên kết với người mua tiềm năng trải qua những mạng xã hội như Facebook, Instagram và Twitter. Những mạng xã hội này sẽ phân phối cho Doanh Nghiệp công cụ thiết yếu để tiếp cận người mua tiềm năng, từ đó giúp tăng lưu lượng truy vấn vào website của Doanh Nghiệp cũng như tăng lệch giá bán hàng .
Bốn là, tăng cường việc góp vốn đầu tư tăng cấp hạ tầng công nghệ tiên tiến, hạ tầng ứng dụng lẫn phần cứng, nhằm mục đích bảo vệ bảo đảm an toàn thông tin người mua và thanh toán giao dịch, góp thêm phần nâng cao lòng tin của người mua so với hoạt động giải trí trực tuyến, nâng cao hình ảnh tên thương hiệu cho doanh nghiệp .
Năm là, chú trọng vào những dịch vụ chăm nom người mua. Các dịch vụ người mua mà Doanh Nghiệp phân phối sẽ là một công cụ đắc lực giúp họ tăng trưởng, duy trì quan hệ với người mua và tăng trưởng TMĐT. Bởi thưởng thức mà Doanh Nghiệp mang đến sẽ ảnh hưởng tác động và quyết định hành động hầu hết đến việc người mua có mua loại sản phẩm, dịch vụ đó hay không. Trải nghiệm tích cực hay xấu đi sẽ là tác nhân quyết định hành động rất nhiều đến sự gắn bó, trung thành với chủ của người mua và sẽ ảnh hưởng tác động trực tiếp vào sự tăng tưởng doanh thu của doanh nghiệp .

4. Kết luận

Bài viết khái quát toàn cảnh về thực trạng TMĐT của Việt Nam lúc bấy giờ. Dù mô hình này đã có những bước tiến vượt bậc nhưng vẫn sống sót không ít những thử thách, rào cản, dẫn đến TMĐT Việt Nam chưa được khai thác hết tiềm năng .
Để xử lý yếu tố này yên cầu Nhà nước và doanh nghiệp cùng cần đưa ra những giải pháp thiết thực nhằm mục đích nâng cao hạ tầng công nghệ tiên tiến, bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao lòng tin của người tiêu dùng với hoạt động giải trí shopping trực tuyến, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho TMĐT, triển khai hiệu suất cao khâu phân phối sản phẩm & hàng hóa, bảo vệ bảo đảm an toàn trong những thanh toán giao dịch kinh tế tài chính .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Bộ Công Thương – Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (2019). Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2019.
2. Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (2019). Báo cáo chỉ số Thương mại điện tử 2019.
3. Google và Temasek (2018). E-Conomy SEA 2018.
4. Kantar và Worldpanel Division (2018). The future of e-Commerce in FMCG.
5. Sở Công Thương tỉnh Bình Phước (2019). Một số vấn đề của thương mại điện tử Việt Nam trong những năm tới. Truy cập từ http://www.socongthuongbp.gov.vn/home/tin-tuc-nganh/mot-so-van-de-cua-thuong-mai-dien-tu-viet-nam-nhung-nam-toi-192.html ngày 14/3/2020.
6. Thế Hải (2019). Thương mại điện tử Việt Nam tiềm năng nhất khu vực ASEAN. Truy cập từ https://baodautu.vn/thuong-mai-dien-tu-viet-nam-tiem-nang-nhat-khu-vuc-asean-d113704.html ngày 04/03/2020.
7. Trần Vũ Nghi (2020). Báo động hành vi doanh nghiệp thu thập trái phép thông tin khách hàng. Truy cập từ https://tuoitre.vn/bao-dong-hanh-vi-doanh-nghiep-thu-thap-trai-phep-thong-tin-khach-hang-20200123195322306.htm ngày 04/03/2020.

THE E-COMMERCE DEVELOPMENT IN VIETNAM:

CURRENT STATE AND RECOMMENDATIONS

• DO THI NHAM

• DO THI HUE

• NGUYEN THI LAN

Faculty of Information Technology ,
Vietnam National University of Agriculture

ABSTRACT:

Xem thêm: Phần mềm hóa đơn điện tử, hóa đơn điện tử xác thực – Nhân Hòa

Vietnam’s e-commerce market has experienced a remarkable growth in recent years and has become one of the most potential markets in the ASEAN. The Industry 4.0 is bringing great opportunities for both Vietnamese businesses and consumers. However, Vietnam’s
e-commerce industry is facing many challenges and difficulties. This article is to present an overview on the curent development state of e-commerce and some recommendations to promote the development of Vietnam’s e-commerce industry .

Keywords: E-commerce, current state, recommendation, Vietnam.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Điện Tử