Phân loại chấn thương trong thể thao: Sơ cứu, điều trị theo nguyên lý Rice – https://vh2.com.vn Y học Bạch Mai

Hầu hết toàn bộ vận động viên trong quy trình tập luyện, tranh tài thể thao đều xảy ra chấn thương ở mức độ nặng hoặc nhẹ khác nhau. Tùy theo môn thể thao khác nhau mà mức độ chấn thương cũng khác nhau .
Theo số liệu của những nhà nghiên cứu y học thể thao thì tổng số vận động viên tham gia thì vận động viên những môn đối kháng, vận động viên điền kinh, hoạt động thể dục dụng cụ là có tỷ suất chấn thương chiếm đa phần. Hiện nay trong y học thể thao, người ta phân loại chấn thương theo mức độ nhẹ, trung bình, nặng .

Các triệu chứng cơ bản và phương pháp xử lý ban đầu như
sau:

Bảng phân loại chấn thương thể thao và phương pháp xử lý.

Mức độ chấn thương.	Các triệu chứng chính	Phương pháp xử lý ban đầu
Nhẹ	– Không ảnh hưởng nhiều đến các động tác vận động. – Triệu chứng đau sau buổi tập. – Ít sưng hoặc không. – Không bầm tụ máu.	-Ngưng tập luyện. -Thay đổi bài tập phù hợp. -Sử dụng phương pháp “RICE”. Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm.
Trung bình	– Thực hiện bài tập khó khăn. – Đau xuất hiện trong và sau tập luyện. – Sưng nhẹ vùng đau. – Có bầm tụ máu nơi đau.	– Băng bất động chỗ đau. – Sử dụng phương pháp “RICE”. Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm.
Nặng	– Đau xuất hiện trước, trong và sau khi tập. – Không thực hiện được động tác kể cả sinh hoạt. – Sưng, phù nề, đổi màu sắc	– Nghỉ tập hoàn toàn. – Đến khám bác sĩ và đi

.
“ RICE ” nguyên tắc nền tảng của sơ cứu và điều trị chấn thương thể thao .
Nguyên lý cơ bản để điều trị hầu hết những chấn thương thể thao đó là “ RICE ”, viết tắc những chữ sau : Rest ; Ice ; Compression ; Elevation .
Điều trị bằng giải pháp RICE được triển khai ngay sau khi bị chấn thương. Phương pháp này nếu được sử dụng ngay trong khoảng chừng 10 – 20 phút đầu sau chấn thương hoàn toàn có thể rút ngắn được thời hạn điều trị được vài ngày hoặc vài tuần và nhanh gọn cho VĐV trở lại tập luyện và tranh tài .
Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Khi bị chấn thương, thực hiện phương pháp “RICE” ngay, gồm
4 bước:

– Rest ( Relative rest ) : Nghỉ hoặc yên tĩnh tương đối .
Khi bị chấn thương phải ngừng ngay tập luyện. Nếu liên tục tập luyệnlàm cho chấn thương nặng thêm .
– Ice ( chườm đá ) : Đó là chiêu thức làm lạnh tại chỗ chấn thương ngay sau bị chấn thương. Cách này làm giảm sưng, đau, chảy máu và chống viêm. ( gói đá vào khăn ướt chườm lên chỗ đau ). Tùy theo chấn thương, hoàn toàn có thể chườm đá liên tục và lê dài vài ngày .
– Compression ( băng ép ) : Để giảm phù nề nên đặt băng ép và tiếp tục chỗ bị chấn thương. Băng ép hoàn toàn có thể triển khai ngay cả trong khi chườm đá và kể cả sau khi chườm đá .
– Elevation ( nâng cao chi ) : Khi bị chấn thương cần phải giữ chỗ bị chấn thương ở vị trí nâng cao hơn đầu nhằm mục đích làm giảm sự tích tụ dịch và máu Open do những mô và tổ chức triển khai bị tổn thương và viêm nhiễm. Giữ chỗ bị chấn thương ở tư thế nâng lên từ 24 đến 72 giờ .
Trong thời hạn từ 24 đến 48 giờ đầu sau khi bị chấn thương không được dùng những liệu pháp nóng như tắm nóng, xoa dầu nóng, không xoa bóp chỗ bị chấn thương và không uống bia rượu. Điều đó làm tăng phù nề và tăng chảy máu tại chỗ bị chấn thương .
RICE không những là chiêu thức điều trị mà còn là chiêu thức sơ cứu chấn thương thể thao .

Các chấn thương thể thao thường gặp.

Chấn thương phần mềm.

Chấn thương ứng dụng là chấn thương gây nên những thương tích ở những ứng dụng của khung hình như : da, niêm mạc, gân, cơ, dây chằng .
Tùy mức độ nặng nhẹ và đặc thù của tổn thương, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể phân thành những loại sau :
+ Vết xây sát : Là sự tổn thương mặt phẳng da do quy trình cọ sát lâu bền hơn của da với một điểm vật nào đó như giầy, quần áo và phương tiện đi lại tập luyện. Vết xây sát gây cảm xúc đau nhẹ và không dễ chịu, cản trở hoạt động giải trí thông thường của vận động viên và buộc vận động viên phải ngừng một thời hạn tập luyện .
Tại chỗ bị xây sát Open sưng tấy và đỏ, sau đó Open nang chứa dịch trong. Tiếp đó những nang này vỡ ra do cọ sát làm chấn thương tiếp lớp biểu bì da. Nếu bị viêm nhiễm sẽ hủy hoại những lớp sâu của da và tác động ảnh hưởng đến toàn khung hình và có những triệu chứng lâm sàng chung .
Điều trị : Làm sạch vết thương bằng dung dịch thuốc tím hoặc oxy già, bôi mỡ kháng sinh và băng lại .
+ Vết sướt : Đó là sự tổn thương mặt phẳng da ở tầng biểu bì do sự cọ sát mạnh với vât cứng như : nền nhà, sàn tranh tài, bê tông, đường chạy ..
Khi bị sướt da, Open cảm xúc đau, gây chảy máu mao mạch vàđôi khi bị nhiễm trùng do viêm nhiễm .
Điều trị : Làm sạch vết thương bằng những dung dịch oxy già, sau đó laukhô và bôi xanh metylen có hòa dung dịch novocain 2 %. Các vết sướt lớnnên bôi mỡ kháng sinh trước khi băng và têm ngừa uốn ván .
+ Vết thương : Là sự tổn thương tổ chức triển khai mềm với sự hủy hoại mặt phẳng dahay lớp niêm mạc. Vết thương được phân thành những vết sau : Vết đâm, vếtcắt, vết rách nát, vết đụng dập. Các vết thương thường có tín hiệu chung là : chảy máu, vết thương há rộng, đau và giảm sút công dụng .
Phải cầm máu ngay nếu máu chảy nhiều, chảy máu động mạch thườngmáu chảy thành tia, máu đỏ cần phải đặt garô cầm máu và chuyển đếnbệnh viện, chảy máu tĩnh mạch ít nguy hại hơn vì máu chảy chậm, chỉcần đặt băng ép là đủ. Sau khi cầm máu xong, giải quyết và xử lý mặt phẳng vết thương, sát trùng và băng bó cẩn trọng vì dễ gây nhiễm trùng ..
Khi những cơ quan nội tạng bị chấn thương ( thận, gan, lá lách … ) cũng cóthể bị vỡ và chảy máu nhiều nếu cơ quan đó bị va chạm mạnh, Nếu cóchấn thương nặng thì nạn nhân thường ngất, nhịp thở nhanh, mạch yếu, huyết áp giảm … rất nguy hại cần cấp cứu ngay .
Phương pháp đặt garô : Dây garô hoàn toàn có thể là dây cao su đặc, dây vải bền, ởđầu dây có gắn móc xích để cố định và thắt chặt garô. Trước khi đặt garô nên dùng vảiquấn quanh da vùng định thắt để tránh xoắn và kẹp da phía dưới dâythắt. Khi đặt vòng garô tiên phong nên thắt chặt nhất sau đó lực thắt giảmdần. Các vòng garô nằm cạnh nhau sao cho da không bị xoắn kẹp, đầudây garô phải được cố định và thắt chặt lại. Sau khi đặt garô xong, nếu máu ngưngchảy là đúng. Không nên đặt garô quá chặt làm tổn thương cơ, thần kinh, mạch máu và hoàn toàn có thể gây liệt chi .
Không nên để garô quá lâu từ 1,5 – 2 giờ dễ gây hoại tử phần dưới chỗđặt garô. Vì vậy, phải ghi giờ đặt garô và cứ mỗi giờ thả lỏng garô mộtlần, nới từ từ, mỗi lần khoảng chừng 30 giây .

Chấn thương hệ vận động.

Là chấn thương thường gặp nhất trong tập luyện và tranh tài thể thao, xảy ra khi vận động viên bị ngã, bị va đập vào dụng cụ, va chạm nhau trong thiđấu. Các chấn thương thường gặp là : đụng dập, tổn thương hệ dây chằngbao khớp, giãn đứt cơ gân và trật, gãy xương .
+ Đụng dập : Là vết tổn thương cơ học của những tổ chức triển khai hay những cơ quan, vết này do những vật cứng, tày gây nên. Khi bị tổn thương sẽ Open phảnứng co mạnh cục bộ sau đó là phản ứng dãn mạch. Vì vậy, sẽ dẫn đếnxung huyết và thấm huyết thanh của tổ chức triển khai, hoàn toàn có thể gây chảy máu và tụhuyết do bị đứt, tổn thương những mao mạch. Phương pháp sơ cứu và điềutrị bằng nguyên tắc cơ bản “ RICE ” .
+ Giãn cơ : Khi bị giãn cơ, về mặt cấu trúc giải phẫu của cơ không thayđổi nhưng cơ tổn thương ở tổ chức triển khai quanh cơ như tổn thương những maomạch. Giãn cơ hoàn toàn có thể ở khu vực bụng cơ hay ở vị trí chuyển từ cơ sanggân cơ. Trong trường hợp giãn cơ, vận động viên cần phải nghỉ tập mộtthời gian ngắn, nhẹ nghỉ ngơi vài giờ, nặng phải nghỉ đến vài ngày .
+ Rách, đứt cơ : Xảy ra khi cơ co giật bất thần. Cùng thời gian đó xuấthiện cơn đau mạnh và đội khi còn nghe được âm lạo xạo của đứt cơ. Ráchvà đứt cơ khi nào cũng kèm theo chảy máu, thường rất mạnh và tạothành đám tụ huyết. Khớp mất năng lực hoạt động do đau. Khi nắntrên chỗ cơ bị đau có cảm xúc rắn chắc do đau kích thích gây phản xạ cocơ và do sự chèn ép của máu tụ. Trong trường hợp bị đứt cơ trọn vẹn cóthể sờ thấy hõm giữa hai phần cơ bị đứt khi căng gân. Cơ thường bị nhiềunhất là cơ tứ đầu đùi và cơ nhị đầu cánh tay. Ngoài những cơ trên còn xãy raở cơ nhị đầu đùi ( bóng đá ), 1/3 phía trên của những cơ khép đùi ( điền kinh ), cơ tam đầu cẳng chân ( thể dục ) .
Sơ cứu bắt đầu : Giảm đau và giảm chảy máu cùng chiêu thức sơcứu và điều trị bằng nguyên tắc cơ bản “ RICE ”. Nếu cơ bị rách nát đứt thì nhấtthiết phải cố định và thắt chặt khớp sao cho hai đầu tư mạnh bị đứt thật gần sát nhau .
+ Bong gân : Bong gân là sự tổn thương ở những dây chằng quanh khớp vàbao khớp ở những mức độ khác nhau .
Bong gân và giãn dây chằng là tổn thương thường gặp nhất trong tậpluyện và tranh tài thể thao. Các khớp hay bị bong gân nhất là những khớp sau : khớp cổ chân, khớp gối ( bóng đá, điền kinh ), khớp cổ tay, khớp ngón cái ( thể dục, bóng chuyền ) .
Ổ khớp là chỗ nối những đầu xương với nhau, những đầu xương được bọccác sụn viền trơn, bóng trong một mạng lưới hệ thống bao khớp có những sợi dây chằnggân cơ quanh khớp vừa chắc, mềm dẻo để khớp hoạt động giải trí hết biên độ màđầu xương không bị trật ra ngoài. Khi hoạt quá biên độ, bao khớp phải mởrộng cùng những dây chằng quanh khớp phải giãn mạnh do kéo căng, có thểbị đứt, gây tổn thương bao khớp, chảy máu và ảnh hưởng tác động đến vận độngcủa khớp .
Triệu chứng : Đau, sưng to ngay từ lúc chấn thương, những hõm quanhkhớp bị đẩy lên do trong ổ khớp tràn dịch và máu. Cử động của khớp bịhạn chế nhiều bởi đau .
Điều trị : Phương pháp sơ cứu và điều trị bằng nguyên tắc cơ bản “ RICE ” .
Giảm đau và kháng viêm. Khi bị tổn thương dây chằng và bao khớp vận động viên phải nghỉ ngơi từ 4 – 5 tuần .
+ Gãy xương : Là sự hủy hoại cấu trúc giải phẫu thông thường của xươngdưới ảnh hưởng tác động của cơ học trực tiếp hay gián tiếp gây nên. Khi bị gãy xươngbao giờ cũng gây tổn thương gân cơ, dây chằng, thần kinh và mạch máubao quanh. Gãy xương là một tổn thương nặng trong chấn thương thểthao. Thường gặp là gãy xương kín ( không gây tổn thương ở mặt phẳng da ), gãy xương không trọn vẹn ( rạn, nứt xương ) và gãy xương trọn vẹn ( gãy 2 hay nhiều đoạn ), ít gặp gãy xương hở ( Cơ bị tổn thương, da rách nát vàđầu xương gãy lộ ra ngoài ). Khi bị gãy xương, VĐV cần phải nghỉ tậpluyện trong một thời hạn dài .
Triệu chứng : Khi bị gãy xương kèm theo mất nhiều máu, rất đau vànhiều khi hoàn toàn có thể bị sốc. Da xanh nhợt, chân tay lạnh, đổ mồ hôi. Mạchnhanh và nhỏ, huyết áp hạ thấp
Biến dạng chi do xương biến hóa hướng trục và chi ngắn đi. Chi bị gãybất động, không cử động được. Nắn chỗ bị thương, nạn nhân rất đau và cótiếng lạo xạo gãy xương do những mãnh xương vỡ .
Sơ cứu trong bước đầu : Ủ ấm cho nạn nhân và bất động chi bị gãy bằngphương pháp băng nẹp ( nẹp phải đủ dài để bất động chi tốt ), nếu vếtthương hở phải giải quyết và xử lý như một vết thương hở, chống viêm nhiễm, khửtrùng, băng bó và nẹp bất động chi. Sau đó chuyển nạn nhân đến bệnhviện .
Nếu gãy xương sườn nên dùng băng dính hay băng cuộn bản lớn băngép chung quanh vùng ngực nơi xương sườn bị gãy. Khi có nghi vấn gãyxương cột sống, trong mọi trường hợp phải để nạn nhân nằm yên và luônđặt nạn nhân trên cáng ( ván ) cứng và chuyển đến bệnh viện .
Tai biến nặng nhất của gãy xương là sốc. Vì vậy, cần phải khẩn trương, tích cực theo chiêu thức tổng hợp, tiêm giảm đau ( phomedol, morphin … ), phong bế novocain theo những giải pháp khác nhau. Mộtphương pháp rất có giá trị và vận dụng thoáng rộng là truyền dịch và máu .
Để phục sinh rối loạn tuần hoàn ngoại biên trong trường hợp tut huyếtáp nên dùng những loại trợ tim như : cofein, cordinamin, corglucon … Đồngthời dùng những loại vitamine hòa tan trong dung dịch Glucose nước truyềntĩnh mạch như : B6, C, PP, K … ) sẽ rất có công dụng trong việc tăng cườnghoạt động của cơ tim và thông thường hóa hoạt động giải trí hệ thần kinh trungương .
+ Trật xương : Là sự vận động và di chuyển hai đầu xương và diện khớp vượt quágiới hạn của cấu trúc giải phẫu được cho phép và diện khớp mất đi sự tiếp xúc, cản trở hoạt động giải trí tự nhiên của khớp. Sai khớp hoàn toàn có thể gây rách nát bao khớp, đứt và giãn dây chằng, gây tổn thương những ứng dụng. Sai khớp có thểhoàn toàn hoặc không trọn vẹn. Trường hợp sai khớp không trọn vẹn, diện khớp chỉ xô lệch một phần .
Trật khớp thường là do những chấn thương mạnh ảnh hưởng tác động gián tiếpvào thân xương. Lực tác động ảnh hưởng vượt quá số lượng giới hạn của độ vững chắc của hệthống dây chằng – bao khớp làm đầu xương bật ra khỏi bao khớp .
Trong hoạt động giải trí thể thao, những khớp thường dễ trật nhất là khớp vai, khớp khủy và khớp ngón cái .

Triệu chứng: Khi bị trật khớp, nạn nhân rất đau ở vùng khớp
tổnthương, chi bị tổn thương nằm ở tư thế phơi tự nhiên, mọi cố gắng để đưachi
trở lại vị trí bình thường rất khó khăn và gây đau đớn nên khớp bấtđộng, không
cử động tự nhiên được.

Khi quan sát so sánh ta thấy hình dạng khớp biến hóa, biến dạng khớp, sờ vào ổ khớp thấy rỗng .
Sơ cứu bắt đầu : Cần phải bất động khớp trong thời điểm tạm thời, không nắn sửakhớp. Bất động khớp bằng nẹp hoặc bằng dây mang vào người, trước ngựcnếu ở khớp vai .
Bất động xong, nhanh gọn đưa nạn nhân đến bệnh viện để nắn, sửakhớp và phục sinh cơ năng. Tuyệt đối không được tự nắn, kéo và sửa khớpsẽ làm tổn thương ổ khớp, những dây chằng, gân cơ gây tác động ảnh hưởng nghiêmtrọng đến cơ năng của khớp .

Chấn thương hệ thần kinh.

+ Chấn thương sọ não :
Phần lớn những chấn thương sọ não trong thể thao đều gây nên tổnthương não bộ. Do va đập mạnh vào hộp sọ, chấn thương ở não với nhữngmức độ khác nhau như chấn động não, dập não, chèn ép não do máu tụ …
Bất kỳ dạng chấn thương sọ não nào không ít cũng gây đến tổnthương cho não bộ như chảy máu não do đức những mao mạch trong não vàgây rối loạn mạch dẫn đến thiếu máu não và hoại tử cục bộ cũng như rốiloạn những phản ứng của tiểu não, thân não và vỏ bán cầu đại não hoặc huỷhoại những tế bào thần kinh TW .
Chấn thương sọ não chia làm hai loại :
– Chấn thương sọ não kín là chấn thương mà hộp sọ không bị rạn nứthoặc vỡ, nếu xảy ra chỉ hoàn toàn có thể rách nát da đầu và chảy máu. Trongchấn thương sọ não ở những môn thể thao, chấn thương sọ não kín làthường gặp nhất .
– Chấn thương sọ não hở là chấn thương khi hộp sọ bị rạn nứt hoặcvỡ, máu và dịch não chảy ra ngoài mũi, tai do bị rạn nứt ở vùngthái dương, chẩm và vùng trán .
Triệu chứng : Triệu chứng lâm sàng đặc trưng của chấn thương sọ nãosốc hoặc ngất, ngất hoàn toàn có thể lê dài từ vài giờ đến vài ngày. Ngất càng kéodài thì mức độ chấn thương não càng nặng. Khi tỉnh lại, nạn nhân cảmthấy đau và nhức đầu, buồn nôn hoặc nôn, suy nhược khung hình, nói yếu vàchậm chạp, hoàn toàn có thể bị rối loạn tinh thần, nói mê sảng … do mất ý thức, hiệntượng này hoàn toàn có thể từ từ sẽ mất đi nếu ở mức độ nhẹ, phục sinh kịp. Khi ởmức độ nặng, nạn nhân bị hôn mê trong vài ngày và hoàn toàn có thể tử trận .
Trong dập não hoàn toàn có thể vỡ hoặc đứt những mạch máu lớn, gây chảymáu, tạo thành những ổ tụ máu, chèn ép não làm nạn nhân nhức đầu, nônmửa, choáng váng và ngất trở lại sau khi đã tỉnh. Ở mức độ này còn thấycác triệu chứng tổn thương não cục bộ dưới dạng tê liệt, co giật, rối loạncảm giác ở nữa thân đối lập với khu vực tổn thương ở não .
Xử trí trong bước đầu : Đặt nạn nhân ở tư thế nằm ngửa, đầu cao hơnthân, chườm lạnh trên trán và thái dương .
Nếu nạn nhân bị ngất, ngừng thở, ngừng tim cần nhanh gọn tiếnhành chiêu thức hà hơi, thổi ngạt và xoa bóp tim ngoài lồng ngực chonạn nhân ( nới rộng quần áo nạn nhân ) cho hít thở amoniac. Chuyển nạnnhân đến bệnh viên gấp để cấp cứu .
Trường hợp chấn thương sọ não nhẹ, VĐV choáng váng, ngất thoángqua, đau đầu, không ói mửa … thì không nên cho nạn nhân liên tục tậpluyện mà cần phải nghỉ ngơi, theo dõi và kiểm tra y học trước khi tập lại .
+ Chấn thương cột sống :
Chấn thương cột sống ở vận động viên thường gặp nhất là những dạng : chấn động, tổn thương thực thể tủy sống, tủy sống bị chèn ép, chảy máu, đứt trọn vẹn hay không trọn vẹn tủy sống và màng .
Trong trường hợp chấn động tủy sống ta không nhận thấy tổnthương về giải phẫu, hoàn toàn có thể chỉ thấy Open chảy máu nhẹ và phù củamô. Các triệu chứng lâm sàng đặc trưng gồm có : Anh hưởng tạm thờiđến sự dẫn truyền xung thần kinh, cảm xúc căng thẳng mệt mỏi của những cơ tứ chi, đôi lúc có sự rối loạn cảm xúc và tính năng của những cơ quan vùng chậu .
Các triệu chứng này Open ngay sau chấn thương và giảm dần, mấthẳn sau 1 – 3 tuần .
Trong trường hợp chấn thương thực thể tủy sống sẽ Open chảymáu, phù nề và nhũn từng phần cục bộ mô thần kinh dẫn tới giảm sútchức năng nghiêm trọng. Sự phá vỡ năng lực dẫn truyền xung động thầnkinh Open ngay sau khi bị chấn thương và lê dài rất lâu. Triệu chứnglúc đầu Như liệt những cơ quan dưới vùng tổn thương, mất cảm xúc, bí tiểuvà đại tiện. Phụ thuộc vào mức độ tổn thương mà năng lực hồi sinh cũngkhác nhau, từ hồi sinh trọn vẹn đến tê liệt suốt đời .
Chèn ép tủy sống hoàn toàn có thể Open do sự chèn ép của những đốt sốngtrong trường hợp bị gãy hay trường hợp tụ huyết dưới màng tủy sống domạch máu bị đứt. Chèn ép tủy sống tăng lên cùng với sự tăng tụ huyết sẽgây rối loạn cảm xúc và điều tiết năng lực hoạt động giải trí của những cơ quanchịu sự chi phối của thần kinh tủy sống nằm dưới khu vực bị tổn thương .
Chèn ép tủy sống lê dài dẫn đến những tiên lượng xấu không hoàn toàn có thể hồiphục được .
Trong trường hợp gãy đốt sống kín và lệch khớp thường gây nên đứthoàn toàn hoặc không trọn vẹn tủy sống, dẫn tới sự tàn phá hoàn toànkhả năng dẫn truyền, gây liệt hai chi trên hoặc hai chi dưới, hoàn toàn có thể liệt cả4 chi. Ở quá trình đầu chỉ Open cảm xúc stress chi, sau đó tăngdần đến 3 – 4 tuần Open liệt cứng. Mất cảm xúc, đại tiện và tiểu mấttự chủ, nhanh gọn Open phù nề, lở loét và co cứng những chi .
Sơ cứu khởi đầu : Luôn để nạn nhân ở tư thế nằm để tránh tổn thươngphần tổn thương ở cột sống, đưa nạn nhân bằng cáng cứng và chuyển đếnngay bệnh viện để xử trí .
Giãn thần kinh ngoại biên hoàn toàn có thể gặp trong những môn thể dục nhàolộn, đền kinh … Thường xảy ra là thần kinh tọa. Khi thần kinh bị kéo giãnthường Open cảm xúc đau nhói, sau đó đau giảm dần và giữ lại rấtlâu, hoàn toàn có thể Open rối loạn cảm xúc, giảm lực cơ tại khu vực mà thầnkinh đó điều tiết tính năng .

Chấn thương vùng nội tạng.

Các va chạm mạnh ở vùng bụng, ngực, thắt lưng và những va chạmmạnh này làm chấn thương kèm theo gãy xương sườn, khung chậu … cóthể dẫn đến chấn thương vùng nội tạng như : gan, lá lách, thận, phổi … .
+ Tổn thương những cơ quan vùng ổ bụng :
Tổn thương vùng ổ bụng của khung hình khi va đập mạnh vào khu vực dướisườn. Khi bị chấn thương vùng này, nạn nhân thường bị ngất tùy theomức độ nặng nhẹ khác nhau. Khi va chạm mạnh, cơ quan nào đó bị tổnthương thường kèm theo chảy máu ( lá lách, gan. Thận … do vỡ hoặc rạnnứt ). Lúc này nạn nhân xanh nhợt, mạch nhanh và yếu, mất ý thức, khámvùng bụng có phản ứng thành bụng .
+ Khi bị tổn thương vùng tiêu hóa :
Tổn thương những vùng tiêu hóa như dạ dày, ruột … thường dẫn đến viêmphúc mạc nếu bị vỡ hoặc đứt. Đây là trường hợp cần phải cấp cứu ngaynhư chườm lạnh vùng bụng và nhanh gọn chuyển bệnh viên gấp, tránhgây tử trận do nhiễm trùng .
+ Tổn thương màng phổi và phổi :
Khi bị va đập mạnh vào ngực làm gãy hoặc lún xương sườn, những xươngsườn đó làm tổn thương màng phổi hoặc lủng phổi. Khi bị chấn thương cóthể thấy xương sườn gãy bị biến dạng dưới da, những mạch máu bị tổnthương và tại phổi cũng bị tổn thương do xương sườn tác động ảnh hưởng, gây chảymáu và tụ máu trong khoang phổi. Tổ chức mô ở phổi bị tổn thương, nạnnhân ho ra máu, khi máu và dịch tràn trề màng phổi gây chèn ép phổi vàtim, từ đó làm giảm tính năng hô hấp và tuần hoàn .
Khi lồng ngực bị tổn thương bởi những vật nhọn sắc ảnh hưởng tác động vào, trong lồng ngực sẽ tích khí và gây nên tràn khí màng phổi. Trường hợpnày lá phổi bị chèn ép mạnh và tính năng hô hấp bị giảm sút đáng kể, tác động ảnh hưởng đến tính mạng con người nạn nhân .
Khi màng phổi và phổi bị tổn thương dù kín hay hở khi nào nạnnhân cũng có những triệu chứng sau : da nhợt, mạch nhanh và yếu, ho ramáu và choáng nhẹ .
Sơ cứu bắt đầu : Nhanh chóng dùng băng vải băng kín vết thương, nếuvết thương hở và chuyển gấp đến bệnh viện .
+ Chấn thương thận và bàng quang :
Xuất hiện khi va chạm và đập mạnh vào vùng thắt lưng, bụng và vùngmu. Chấn thương thận thường kèm theo triệu chứng sốc, Open huyếtniệu hay tụ huyết vùng quanh thận. Đồng thời nạn nhân đau dữ dôi và bítiểu. Bàng quang bị dập, vỡ sẽ gây bí tiểu. Nước tiểu tích tụ lại trong môliên kết gần bàng quang. Trạng thái sốc trở nên sâu hơn do bị nhiễm độc .
Sơ cứu bắt đầu : Chườm đá lên vùng bị tổn thương, vận dụng phươngpháp chống sốc và chuyển ngay đến bệnh viện .

Chấn thương vùng răng – hàm – mặtvà tai – mũi – họng.

+ Chấn thương vùng mũi :
Có thể gây nên do va đập mạnh vào đối phương hoặc do môn thể thaođấm bốc. Trong những trường hợp bị chấn thương vùng mũi, mũi bị dập vàxuất hiện chảy máu tại mũi, gãy xương và sụn mũi .
Sơ cứu : Trước tiên cho nạn nhân nằm hoặc ngữa đầu, cầm máu ngay, ( chườm lạnh trên sóng mũi, dùng ngón tay đẩy ép cánh mũi bên tổnthương vào phía trong và ra sau trong 1 phút ) .
+ Chấn thương vùng tai ( rách nát hoặc gãy sụn ) :
Thường gặp ở những VĐV quyền anh và vật. Trong trường hợp này mạchmáu tại vành tai bị đứt hoặc vỡ sụn sẽ gây tụ huyết giữa sụn và màngsụn. Sơ cứu như trong phần vết thương .
+ Chấn thương thanh quản :
Phần lớn thường gặp nhất là những VĐV môn quyền anh và võ vật haykhi bị chấn thương do đụng dập với khi bị ngã hoặc chèn ép. Trong trườnghợp này thường gãy sụn thanh quản và chảy máu ngầm dưới niêm mạc, từ đó gây chèn ép và co thắt thực quản. Các tín hiệu co thắt – đau vùnghọng, giọng biến hóa và cảm xúc ngạt thở. Nếu nặng phải chuyển nạnnhân đến ngay bệnh viện để mở khí phế quản .
+ Chấn thương vùng mắt :

Do tác động lực đấm của đối phương của môn đấm bốc hoặc do
bóngva mạnh vào mắt… Thông thường tụ máu và chảy máu dưới da, phù nềvùng mi mắt
hay kết mạc. Tụ huyết này nên áp dụng biện pháp chườmnóng. Trong trường hợp quá
nặng dẫn đến chảy máu ở các vùng phía saucủa nhãn cầu – võng mạc và màng mạch
làm giảm thị lực, bong võngmạc, đứt màng mạch và các tổn thương tại mắt nên
chuyển nạn nhân đếnbệnh viện cứu chữa.

Yhocvn.net

Chưa có phản hồi .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Tin Học