Những biểu hiện của năng lực giao tiếp toán học trong dạy học chủ – https://vh2.com.vn

8. Cấu trúc của luận văn

1.2.2. Những biểu hiện của năng lực giao tiếp toán học trong dạy học chủ

bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn Đại số 10

Căn cứ nội dung chương trình chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn nêu trên, quan điểm của 1 số ít tác giả và của Bộ Giáo dục và Đào tạo trình diễn trong chương trình giáo dục phổ thông mới về những biểu lộ của nằng lực GTTH, tích hợp thực tiễn dạy học về chủ đề này. Chúng tôi trình diễn những biểu lộ của năng lực GTTH cụ thể hóa trong chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn Đại số 10 như sau :

1.2.3.1. Biểu hiện 1: Nắm vững và sử dụng đúng các kí hiệu, thuật ngữ, biểu
diễn toán học trong chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn

Bạn đang đọc: Những biểu hiện của năng lực giao tiếp toán học trong dạy học chủ – https://vh2.com.vn

20
Kí hiệu, thuật ngữ và những BDTH là những thành phần cơ bản của NNTH. Vì vậy, việc nắm vững, ghi nhớ và sử dụng chúng một cách đúng chuẩn, hợp lý sẽ góp thêm phần rèn luyện, tăng trưởng năng lực GTTH cho HS.
Hệ thống những kí hiệu, thuật ngữ, BDTH được sử dụng trong chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình tương đối phong phú. Bên cạnh những kí hiệu, thuật ngữ quen thuộc HS phải tiếp cận với những kí hiệu, thuật ngữ ít sử dụng hoặc mới trọn vẹn. Việc tích hợp một cách phải chăng, đúng mực những thuật ngữ, kí hiệu toán học và BDTH tạo ra những văn bản toán học hoàn hảo bảo vệ tính đúng chuẩn khoa học của môn toán .

Ví dụ 1.3: Một số kí hiệu, thuật ngữ thường dùng trong chủ đề bất

phương trình – hệ bất phương trình một ẩn :

 Các phép toán: cộng (+), trừ (-), nhân (x), chia (/)

 f x g x P x Q x

     

,, ,

 

… để chỉ những biểu thức chứa x

 Các thuật ngữ: điều kiện (điều kiện xác định), vế trái (VT), vế phải

( VP ), nghiệm, tập nghiệm, giải bất phương trình, vô nghiệm, vô số nghiệm, chứa tham số …
1.2.3. 2. Biểu hiện 2 : Nghe hiểu, đọc hiểu và ghi chép tóm tắt thông tin từ văn bản toán học nói hoặc viết trong chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn

“Nghe hiểu, đọc hiểu và ghi chép tóm tắt thông tin từ văn bản toán học
nói hoặc viết” là yêu cầu đầu tiên của năng lực GTTH. Vì vậy, GV cần chú
trọng rèn luyện cho HS khả năng nghe hiểu, đọc hiểu sau đó biết ghi chép tóm
tắt thông tin từ văn bản toán học là thao tác cần thiết nhằm phát triển năng lực
GTTH cho HS. Việc lựa chọn, trích xuất, tổng hợp thông tin toán học cần
thiết để ghi nhớ một cách dễ dàng là rất quan trọng. Các hoạt động này được
thể hiện rõ ràng nhất khi HS học về các khái niệm, định lí.

21

Ví dụ 1.4: Khái niệm bất phương trình tương đương được trình bày trong

SGK Đại số 10 như sau

Xem thêm: LỄ KỶ NIỆM 15 NĂM NGÀY DOANH NHÂN VIỆT NAM 2019

“Ta đã biết hai bất phương trình có cùng tập nghiệm (có thể là rỗng) là
hai bất phương trình tương đương và dùng kí hiệu “” của hai bất
phương trình đó” (SGK Đại số 10 – trang 82)

Mặc dù khái niệm này không lạ với HS vì HS đã được học ở cấp trung học cơ sở hoặc hoàn toàn có thể tưởng tượng tựa như khái niệm phương trình tương tự đã học trước đó. Nhưng GV cần hướng dẫn để HS ghi nhớ khái niệm này tập trung chuyên sâu vào hai điểm : có cùng tập nghiệm ; sử dụng kí hiệu  để chỉ sự tương tự. 1.2.3. 3. Biểu hiện 3 : Kĩ năng trình diễn, diễn đạt, tranh luận, tranh luận những nội dung, sáng tạo độc đáo, giải pháp trong quy trình giải toán tương quan đến chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn
Biểu hiện này hầu hết được thể hiện trong quy trình HS làm bài tập. Khi giải bài tập trên bảng, HS đã thực thi quy trình GTTH, tức là HS trình diễn cách giải ( quan điểm ) bài toán cho cả lớp và GV cùng xem. Do đó HS phải cố gắng nỗ lực diễn đạt nội dung cách làm, ý tưởng sáng tạo, quan điểm của mình để mọi người hiểu ( chưa xét đến tác dụng đúng hay sai ). Cũng trong quy trình này, HS trong lớp sẽ tương tác với nhau, cùng nhau đàm đạo, tranh luận về cách giải bài toán, tính đúng – sai của bài toán. Cuối cùng, lí lẽ phải chăng nhất sẽ được tập thể công nhận dưới sự hướng dẫn, nhận xét và nhìn nhận của GV.

Ví dụ 1.5: Xét dấu biểu thức sau:

 

2
2 3

f x x  x

Với bài toán này HS hoàn toàn có thể vận dụng một trong hai định lí về dấu nhị thức bậc nhất bằng cách đưa biểu thức về dạng

 

2

  

2 3 1 3

f x x  x  x x
hoặc dấu tam thức bậc hai để giải đều được. Vấn đề ở đây là GV cần làm cho
HS nhận ra rằng việc áp dụng trực tiếp định lí về dấu tam thức bậc hai sẽ nhanh
hơn, ít thao tác biến đổi vì vậy ít sai sót trong quá trình làm bài hơn.

22
1.2.3. 4. Biểu hiện 4 : Sử dụng một cách phải chăng ngôn từ toán học tích hợp với ngôn từ tự nhiên để diễn đạt cách tâm lý, lập luận, chứng tỏ những khẳng định chắc chắn toán học trong chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn
Biểu hiện này thể hiện mối liên hệ giữa NNTH và NNTN. Với trình độ nhận thức và vốn kỹ năng và kiến thức của HS việc đồng nhất hóa những kỹ năng và kiến thức toán học thành ngôn từ, kí hiệu đặc trưng của toán là điều rất khó. Do đó, trong một số ít trường hợp HS phải diễn đạt tâm lý của bản thân bằng ngôn từ thường thì ( NNTN ). Vấn đề này cũng được chăm sóc khi biên soạn SGK, trong chủ đề bất phương trình – hệ bất phương trình một ẩn Đại số 10 có một số ít nội dung được trình diễn bằng ngôn từ thường thì chứ không diễn đạt bằng NNTH.

Ví dụ 1.6: Khái niệm điều kiện của bất phương trình, khái niệm bất

phương trình tương đương, khái niệm về phép biến đổi tương đương bất
phương trình. Những khái niệm này không sử dụng NNTH thuần túy mà lồng
ghép vào đó những từ, cụm từ thông thường: có nghĩa, điều kiện xác định,
cùng tập nghiệm, bất phương trình (hệ bất phương trình) đơn giản nhất…

Xem thêm: LỄ KỶ NIỆM 15 NĂM NGÀY DOANH NHÂN VIỆT NAM 2019

Một khía cạnh khác của biểu hiện này được thể hiện qua việc HS sử dụng
NNTN để lập luận, diễn tả, giải thích các vấn đề toán học trong quá trình giải
toán. Bên cạnh đó, trong những năm gần đây với việc đề thi THPT quốc gia
môn toán đã chuyển hẳn sang hình thức trắc nghiệm toàn phần, điều này ít
nhiều ảnh hưởng đến khả năng “Lập luận toán học” của HS khi giải các bài
toán bằng hình thức tự luận. Vì những lí do trên, theo chúng tôi việc rèn luyện
cho HS sử dụng được một cách hợp lí NNTH kết hợp với NNTN để biểu đạt
cách suy nghĩ, lập luận, chứng minh các khẳng định toán học là rất cần thiết.

23

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nhân