Điện mặt trời mái nhà – Nhà nhà cùng lợi, cần tiếp tục khuyến khích

Làm rõ vấn đề đăng ký kinh doanh điện mặt trời mái nhà công suất nhỏ Ngày 9/2/2022, Tạp chí Năng lượng Nước Ta có Văn bản số 05 / CV-NLVN, đề xuất kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn đơn cử so với những trường hợp : Các hộ mái ấm gia đình, cá thể góp vốn đầu tư điện mặt trời mái nhà có hiệu suất nhỏ, rất nhỏ ( với mục tiêu để tự dùng là chính và bán một phần dư thừa cho EVN ) có phải ĐK kinh doanh thương mại hay không để thông tin đến fan hâm mộ … Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Văn bản số 1438 / BKHĐT-KTCN ngày 9/3/2022 hướng dẫn đơn cử những yếu tố nêu trên .

Điện mặt trời mái nhà, hay còn gọi là điện mặt trời áp mái là hệ thống lắp đặt những tấm pin năng lượng mặt trời lên mái nhà để sản xuất điện năng phục vụ cho hộ gia đình là chủ yếu, phần dư thừa sẽ truyền tải trực tiếp lên lưới điện. Hiện nay, đa phần dự án, nhất là ĐMTMN công suất nhỏ của các hộ gia đình đều dùng bộ biến tần (inverter) hòa lưới, không có bộ lưu trữ điện. ĐMTMN không chỉ giúp tiết kiệm chi phí sử dụng điện của hộ gia đình, việc lắp tấm pin năng lượng mặt trời áp mái còn giúp mái nhà chống nóng.

Đặc biệt, mỗi hộ mái ấm gia đình sử dụng ĐMTMN cũng là góp thêm phần giảm hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường tự nhiên. Công suất lắp ráp điện mặt trời được tính bằng MWp, hoặc kWp hay gọi là hiệu suất đỉnh, có được khi mặt trời bức xạ ( nắng ) cao nhất trong ngày .

Chi phí lắp đặt ĐMTMN hòa lưới không lưu trữ điện năng, theo Công ty điện Mặt trời SUNEMIT (báo giá năm 2022) cho thấy: Các hộ gia đình tùy theo nhu cầu sử dụng điện và khả năng tài chính có thể lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời với các quy mô như sau:

Bảng phân chia ngân sách lắp ráp ĐMTMN nối lưới không tàng trữ điện năng :

Nguồn : Công ty điện mặt trời SUNEMIT .
Ngày 6/4/2020, Thủ tướng nhà nước đã ký Quyết định 13/2020 / QĐ-TTg thay thế sửa chữa Quyết định 11/2017 / QĐ-TTg đã hết hiệu lực thực thi hiện hành vào tháng 6/2019, pháp luật mức giá mua điện mới vận dụng cho những dự án Bất Động Sản điện mặt trời nối lưới đưa vào quản lý và vận hành thương mại đến hết ngày 31/12/2020. Theo Quyết định 13, giá mua điện mặt trời, trong đó có ĐMTMN ở mức 8,38 cent / kWh. Đây là cú hích về giá để điện mặt trời tăng trưởng mạnh. Đến thời gian 31/12/2020, tổng hiệu suất lắp ráp về điện mặt trời trên cả nước đã đạt tới khoảng chừng 19.400 MWp ( trong đó hơn 100.000 khu công trình ĐMTMN đã được đấu nối vào mạng lưới hệ thống điện với tổng hiệu suất lắp ráp lên tới gần 9.300 MWp ), tương ứng khoảng chừng 16.500 MW – chiếm khoảng chừng 25 % tổng hiệu suất lắp ráp nguồn điện của mạng lưới hệ thống điện vương quốc .
Theo số liệu thống kê, hàng loạt sản lượng điện phát từ điện mặt trời trên toàn nước trong cả năm 2020 là 10,6 tỷ kWh ( trong đó riêng ĐMTMN là 1,16 tỷ kWh ), chiếm khoảng chừng 4,3 % tổng sản lượng kêu gọi nguồn toàn mạng lưới hệ thống điện vương quốc .
Tuy nhiên, ngay từ đầu năm 2021 đến nay, điện mặt trời liên tục đương đầu với việc giảm phát, trong đó có ĐMTMN, nguyên do đơn thuần là lúc điện mặt trời phát hiệu suất tối đa, từ khoảng chừng 10 – 14 h hàng ngày thì lại rơi vào thời gian nhu yếu phụ tải toàn mạng lưới hệ thống điện xuống thấp mà hiện tại chưa có những giải pháp tàng trữ điện năng. Và đương nhiên, những dự án Bất Động Sản điện mặt trời nối lưới và ĐMTMN đưa vào quản lý và vận hành sau ngày 31/1/2 / 2020 thì hiện không được EVN ký hợp đồng mua điện vì chưa có giá mua điện mới sau khi giá FIT theo Quyết định 13/2020 / QĐ-TTg hết hiệu lực hiện hành .
Việc khuyến khích tăng trưởng những dự án Bất Động Sản điện mặt trời, gồm có cả ĐMTMN để bổ trợ nguồn năng lượng sạch và giảm bớt áp lực đè nén góp vốn đầu tư cho ngành điện là chủ trương đúng đắn. Tuy nhiên, do điện mặt trời tăng trưởng quá nhanh, trong khi hạ tầng lưới điện không theo kịp dẫn đến thực trạng quá tải hiệu suất, phải giảm sản lượng kêu gọi. Điều này vừa thiệt thòi cho nhà đầu tư, vừa tiêu tốn lãng phí nguồn năng lượng và thực tiễn nhãn tiền là những nhà đầu tư chân chính và những hộ mái ấm gia đình góp vốn đầu tư lắp ráp ĐMTMN đều bị giảm phát hiệu suất lên mạng lưới hệ thống truyền tải hứng chịu tổn thất kinh tế tài chính đơn cử .
Các chuyên viên cho rằng, yếu tố so với ngành điện hiện là câu truyện về hạ tầng truyền tải điện và trấn áp tăng trưởng những dự án Bất Động Sản năng lượng tái tạo tương thích với những nơi có nhu yếu lớn. Rõ ràng điểm nghẽn lúc bấy giờ là khi lắp ráp ĐMTMN sẽ không được đấu nối vào lưới điện lực vương quốc. EVN từ đầu năm 2021 đã thông tin dừng tiếp đón đấu nối và ký kết hợp đồng mua và bán điện, chứ không cấm lắp ĐMTMN. Tuy nhiên, nếu góp vốn đầu tư, lắp ráp mà không được nối vào lưới điện thì cần có bộ tàng trữ điện và 1 số ít thiết bị kỹ thuật khác để ĐMTMN hoạt động giải trí độc lập. Cách làm này đẩy giá tiền lắp ráp điện mặt trời mái nhà lên cao, không kinh tế tài chính, sẽ không khuyến khích được những hộ dân cư góp vốn đầu tư lắp ráp ĐMTMN .
Cũng tương quan đến việc tăng trưởng ĐMTMN trong dự thảo Quy hoạch điện VIII, Phó Thủ tướng nhà nước Lê Văn Thành đã chủ trì cuộc họp và Tóm lại cơ bản thống nhất với dự thảo Quy hoạch điện VIII do Bộ Công Thương báo cáo giải trình ( ngày 21/2/2022 ), trong đó yêu cầu tổng hiệu suất nguồn đặt đến năm 2030 khoảng chừng 146.000 MW và đến năm 2045 khoảng chừng 352.000 MW. Riêng về Quy hoạch điện mặt trời quá trình 2031 – 2045, Phó Thủ tướng nhận xét còn quá cao ( khoảng chừng 25 % trong cơ cấu tổ chức hiệu suất nguồn điện ) và nhu yếu Bộ Công Thương thanh tra rà soát giảm quy mô nguồn điện mặt trời, tăng nguồn điện gió ngoài khơi cho tương thích, bảo vệ hiệu suất cao, đồng thời xin quan điểm Thường trực nhà nước việc đưa vào Quy hoạch điện VIII tổng hiệu suất điện mặt trời mái nhà khoảng chừng 7.755 MW do người dân, doanh nghiệp đã tự lắp ráp nhưng không kịp đưa vào quản lý và vận hành ngày 31/12/2020 được vận dụng giá bán điện theo lao lý tại Quyết định số 13/2020 / QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng nhà nước, nhu yếu những Tổng công ty Điện lực thuộc Tập đoàn Điện lực Nước Ta ký hợp đồng mua và bán điện với những trường hợp này .

Các rào cản phát triển ĐMTMN:

Rõ ràng, việc tăng trưởng điện mặt trời, trong đó có ĐMTMN chưa thể liên tục tăng trưởng được sau ngày 31/12/2020 là do chưa có giá mua và bán điện theo Quyết định mới, thay thế sửa chữa QĐ13 / 2020 đã hết hiệu lực hiện hành. Trong khi nhu yếu lắp ráp điện mặt trời mái nhà của hộ mái ấm gia đình còn rất lớn, giá lắp ráp ngày càng hạ nhưng lại không hề tiến hành. Ngoài ra, đầu tháng 1/2022, nhiều cá thể và hộ mái ấm gia đình lắp mạng lưới hệ thống điện mặt trời mái nhà có bán điện lên lưới khi không dùng hết đã ngỡ ngàng trước thông tin của những Công ty Điện lực địa phương nhu yếu những chủ góp vốn đầu tư điện mặt trời mái nhà phải ĐK, bổ trợ ngành nghề kinh doanh thương mại bán điện theo lao lý của pháp lý. Tuy nhiên, nhu yếu phải bổ trợ ngành nghề kinh doanh thương mại bán điện so với những chủ góp vốn đầu tư điện mặt trời mái nhà không kể quy mô lớn bé đang gây sự không tin về chính sách khuyến khích tăng trưởng điện mặt trời tại Nước Ta. Việc lắp ráp điện mặt trời mái nhà không thuộc góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại có điều kiện kèm theo và là trường hợp được miễn trừ giấy phép hoạt động giải trí điện lực theo Thông tư của Bộ Công Thương .
Ngoài ra, tại Thông tư số 40/2021 / TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thuế giá trị ngày càng tăng, thuế thu nhập cá thể và quản trị thuế so với hộ kinh doanh thương mại, cá thể kinh doanh thương mại cũng có nêu tại Khoản 2 Điều 4 là ” hộ kinh doanh thương mại, cá thể kinh doanh thương mại có lệch giá từ hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế giá trị ngày càng tăng và không phải nộp thuế thu nhập cá thể theo pháp luật pháp lý về thuế giá trị ngày càng tăng và thuế thu nhập cá thể ” .
Thực tế những hộ mái ấm gia đình lắp ráp ĐMTMN quy mô nhỏ, từ vài kW đến hàng chục kW, có thu nhập từ việc bán điện cho EVN không quá 100 triệu đồng / năm, trừ ĐMTMN của những khu công nghiệp, những trang trại nông nghiệp. Tuy nhiên, cũng là ĐMTMN nhưng được lắp ráp tại những khu công nghiệp có quy mô hiệu suất khá lớn ( trên 1 MW ) và đã phát lên lưới phần năng lượng dư thừa tuy nhiên chưa nhận được tiền giao dịch thanh toán bán điện .
Về yếu tố này, đại diện thay mặt EVN vấn đáp hiện nhà nước chưa có chủ trương mua điện với lượng điện phát từ dự án Bất Động Sản điện mặt trời mái nhà ở những khu công nghiệp, nên EVN vẫn đang chờ hướng dẫn của nhà nước, Bộ Công Thương để làm cơ sở hướng dẫn triển khai giao dịch thanh toán so với những doanh nghiệp đã phát lên lưới .

Hướng giải quyết vướng mắc để phát triển ĐMTMN:

Bộ Công Thương đang xem xét, nghiên cứu và điều tra dự thảo tăng trưởng ĐMTMN. Dự thảo được thiết kế xây dựng theo hướng không hạn chế hiệu suất, nhưng với điện mặt trời mái nhà sẽ đưa ra tỉ lệ tự dùng với mục tiêu để không phải góp vốn đầu tư thêm lưới điện, bảo vệ mạng lưới hệ thống ĐMTMN có tính phân tán, hạn chế phải truyền tải, tránh tổn thất điện năng và tăng góp vốn đầu tư xã hội. Với quan điểm tăng trưởng ĐMTMN ship hàng tự dùng là chính, dự thảo cũng kiến thiết xây dựng giá điện theo hướng không duy trì giá cố định và thắt chặt, mà dựa trên khung giá phát điện hằng năm được Bộ Công Thương phát hành .
Để thống nhất giá mua điện từ ĐMTMN sau ngày 31/12/2020, Bộ Công Thương đang giao cho Cục Điều tiết Điện lực điều tra và nghiên cứu kiến thiết xây dựng thông tư về khung giá, phương pháp định giá phát điện mặt trời hằng năm để làm cơ sở xác lập giá điện mặt trời với tiềm năng bảo vệ sát giá thị trường, tránh chuyện triển khai giá cố định và thắt chặt ( FIT ) cho 20 năm như trước kia .
Về nhu yếu ngành nghề kinh doanh thương mại bán điện phải ĐK mà những Công ty Điện lực địa phương đã nêu hoàn toàn có thể chứng minh và khẳng định việc lắp ráp ĐMTMN không thuộc ngành góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại có điều kiện kèm theo và là trường hợp được miễn trừ giấy phép hoạt động giải trí điện lực theo Thông tư của Bộ Công Thương .

Thay cho lời kết:

Bức xạ mặt trời là nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên vô cùng quan trọng của nước ta và ngày này hoàn toàn có thể sử dụng để sản xuất điện năng. Trung bình, tổng bức xạ năng lượng mặt trời ở nước ta vào khoảng chừng 5 kWh / mét vuông / ngày ở những tỉnh miền Trung và miền Nam và vào tầm 4 kWh / mét vuông / ngày ở những tỉnh miền Bắc. Từ dưới vĩ tuyến 17, bức xạ mặt trời không chỉ nhiều mà còn rất không thay đổi trong suốt thời hạn của năm, giảm khoảng chừng 20 % từ mùa khô sang mùa mưa. Số giờ nắng trong năm ở miền Bắc vào khoảng chừng 1.500 – 1.700 giờ trong khi ở miền Trung và miền Nam Nước Ta, số lượng này vào khoảng chừng 2 nghìn – 2.600 giờ mỗi năm. Đây là nguồn tài nguyên trời cho để tăng trưởng nguồn năng lượng sạch, bảo vệ thiên nhiên và môi trường, chống biến hóa khí hậu, góp thêm phần đạt tiềm năng trung hòa carbon vào năm 2050 của nước ta .
Rõ ràng lắp ráp ĐMTMN so với hộ mái ấm gia đình sẽ giảm ngân sách trả tiền điện tiêu dùng hàng tháng, mái nhà sẽ mát hơn khi có tấm pin năng lượng mặt trời áp vào mái, phần năng lượng dư thừa phát lên lưới sẽ có thêm nguồn thu nhập không thay đổi .
Việc góp vốn đầu tư này không quá lớn, từ khoảng chừng 50 triệu đến 200 triệu đồng hoàn toàn có thể lắp ráp được ĐMTMN hiệu suất từ 3 – 15 kWp và trong trường hợp vay ngân hàng nhà nước thì trong vòng 5 – 7 năm sẽ hoàn vốn với điều kiện kèm theo giá bán điện cho EVN hài hòa và hợp lý. Khi có nhiều hộ góp vốn đầu tư lắp ráp ĐMTMN thì điều đó cũng giảm bớt áp lực đè nén góp vốn đầu tư cho ngành điện .
Như vậy, việc lắp ráp ĐMTMN thì hộ mái ấm gia đình và EVN đều có lợi. Tuy nhiên, trong thực tiễn từ sau ngày 31/12/2020 đến nay việc lắp ráp ĐMTMN không hề tiến hành được, hay nói cách khác là những hộ mái ấm gia đình sau khi lắp ráp ĐMTMN đã không được đấu nối với lưới điện, với nguyên do chưa có giá mua điện từ điện mặt trời .

Hiện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo đã xây dựng xong Dự thảo Thông tư liên quan đến cơ chế giá cho ĐMTMN để thay thế cho cơ chế tại Quyết định 13 đã hết hiệu lực từ 31/12/2020 và đang lấy ý kiến để trình Thủ tướng.

Theo đó, dù vẫn duy trì giá cố định và thắt chặt nhưng mức dự kiến giảm chỉ còn 5,2 – 5,8 cent / kWh với từng loại hiệu suất dự án Bất Động Sản ( thấp hơn nhiều mức 8,38 UScent / kWh theo Quyết định 13/2020 / QĐ-TTg ). Mục đích để tăng trưởng đúng hướng, khuyến khích người dân, doanh nghiệp lắp ráp để tự dùng là chính, thay vì thực trạng nhà nhà ” ào ào ” lắp điện áp mái để hưởng giá cao khi đẩy hết hiệu suất lên lưới. Mức giá của từng dự án Bất Động Sản sẽ phụ thuộc vào vào quy mô hiệu suất mạng lưới hệ thống lắp ráp, quy mô càng lớn thì giá sẽ càng thấp nhằm mục đích khuyến khích hộ mái ấm gia đình lắp ráp hơn là những trang trại, khu nhà công nghiệp, thay vì tổng thể những mô hình điện áp mái đều có một mức giá như trước đây. Nhưng nếu giá từ 5,2 – 5,8 cent / kWh như dự thảo nêu ra, năng lực tịch thu vốn quá lâu sẽ không khuyến khích được những hộ mái ấm gia đình góp vốn đầu tư lắp ráp ĐMTMN, nhất là những hộ phải vay vốn ngân hàng nhà nước .
Khi EVN mua điện từ ĐMTMN với giá hài hòa và hợp lý, những hộ mái ấm gia đình góp vốn đầu tư ĐMTMN và cả EVN đều có lợi thì chắc như đinh ĐMTMN sẽ liên tục tăng trưởng. Ngược lại, tất cả chúng ta sẽ loay hoay với bài toán rất muốn tăng trưởng nguồn năng lượng sạch nhằm mục đích bảo vệ thiên nhiên và môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, đặt tiềm năng trung hòa carbon đến năm 2050 mà EVN không tự góp vốn đầu tư, nhưng vẫn muốn có doanh thu từ việc kinh doanh thương mại mua điện từ ĐMTMN của những hộ mái ấm gia đình thì thật khó lắm thay. / .
TS. NGUYỄN HUY HOẠCH – HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM

Source: https://vh2.com.vn
Category : Năng Lượng