Kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh là gì

Chương trình dạy học xu thế phát triển năng lực học sinh hay còn được gọi là dạy học đính hướng tác dụng đầu ra, là việc những giáo viên trải qua kiến thức và kỹ năng nhiệm vụ của mình, cùng những giải pháp dạy học ưu việt để dạy và xu thế việc học cho học sinh, nhằm mục đích bảo vệ chất lượng đầu ra của việc học, triển khai tiềm năng phát triển tổng lực của học sinh, từ phẩm chất, năng lực, đồng thời chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những trường hợp thực tiễn nhằm mục đích trang bị cho những em những kiến thức và kỹ năng để giải quyết và xử lý những yếu tố trong đời sống và nghề nghiệp .

Nội dung chính Show

• 5 bước trong dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh
• Đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh
• Quan niệm về đánh giá theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh
• Kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh là gì
• Một số điểm khác biệt giữa đánh giá tiếp cận nội dung (kiến thức, kĩ năng) và đánh giá tiếp cận năng lực
• Quan hệ giữa năng lực với kiến thức, kĩ năng và thái độ
• Định hướng kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực học sinh
• Việc đổi mới công tác đánh giá kết quả học tập môn học của giáo viên được thể hiện qua một số đặc trưng cơ bản sau:

5 bước trong dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Dạy học thông qua việc tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập giúp học sinh có thể chủ động tiếp thu kiến thức chứ không hề bị động như trước kia, từ đó, tạo cho học sinh cách phản ứng trước mọi vấn đề.

Bạn đang đọc: Kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh là gì

Đổi mới phương pháp dạy học đang thự hiện từng bước từ chuyển chương trinh giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lự của người học. Nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì sang việc để ý xem học sinh vận dụng được những gì thông qua việc học. Để thực hiện được phương pháp này, đòi hỏi các giáo viên phải có một quy trình dạy học rõ ràng và chỉn chu. Thông qua bài viết này, Chúng tôi xin giới thiệu 5 bước trong dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh để Quý bạn đọc có thể tham khảo.

Đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh

Quan niệm về đánh giá theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh

Hiện nay có nhiều ý niệm về năng lực, theo OECD : Năng lực là năng lực cung ứng một cách hiệu suất cao những nhu yếu phức tạp trong một toàn cảnh đơn cử ; theo Chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018 : Năng lực là thuộc tính cá thể được hình thành, phát triển nhờ năng lực sẵn có và quy trình học tập, rèn luyện, được cho phép con người kêu gọi tổng hợp những kỹ năng và kiến thức, kĩ năng và những thuộc tính cá thể khác như hứng thú, niềm tin, ý chí, … triển khai thành công xuất sắc một loại hoạt động giải trí nhất định, đạt tác dụng mong ước trong những điều kiện kèm theo đơn cử .
Với những ý niệm trên, đánh giá hiệu quả học tập theo khuynh hướng tiếp cận năng lực cần chú trọng vào năng lực vận dụng phát minh sáng tạo tri thức trong những trường hợp ứng dụng khác nhau. Hay nói cách khác, đánh giá theo năng lực là đánh giá kiến thức và kỹ năng, kĩ năng và thái độ trong những toàn cảnh có ý nghĩa. Đánh giá hiệu quả học tập của học sinh so với những môn học và hoạt động giải trí giáo dục theo quy trình hay ở mỗi quá trình học tập chính là giải pháp đa phần nhằm mục đích xác lập mức độ triển khai tiềm năng dạy học về kỹ năng và kiến thức, kĩ năng, thái độ và năng lực, đồng thời có vai trò quan trọng trong việc cải tổ tác dụng học tập của học sinh .
Xét về thực chất thì không có xích míc giữa đánh giá năng lực và đánh giá kỹ năng và kiến thức, kĩ năng, đánh giá năng lực được coi là bước phát triển cao hơn so với đánh giá kỹ năng và kiến thức, kĩ năng. Để chứng tỏ học sinh có năng lực ở một mức độ nào đó, phải tạo thời cơ cho học sinh được xử lý yếu tố trong trường hợp mang tính thực tiễn. Khi đó học sinh vừa phải vận dụng những kỹ năng và kiến thức, kĩ năng đã được học ở nhà trường, vừa sử dụng những kinh nghiệm tay nghề của bản thân thu được từ những thưởng thức bên ngoài nhà trường ( mái ấm gia đình, hội đồng và xã hội ) để xử lý yếu tố của thực tiễn. Như vậy, trải qua việc hoàn thành xong một trách nhiệm trong toàn cảnh thực, người ta hoàn toàn có thể đồng thời đánh giá được cả năng lực nhận thức, kĩ năng triển khai và những giá trị, tình cảm của người học. Mặt khác, đánh giá năng lực không trọn vẹn phải dựa vào chương trình giáo dục của từng môn học như đánh giá kiến thức và kỹ năng, kĩ năng, bởi năng lực là tổng hóa, kết tinh kiến thức và kỹ năng, kĩ năng, thái độ, tình cảm, giá trị, chuẩn mực đạo đức, … được hình thành từ nhiều môn học, nghành nghề dịch vụ học tập khác nhau, và từ sự phát triển tự nhiên về mặt xã hội của một con người .
Có thể tổng hợp một số ít tín hiệu độc lạ cơ bản giữa đánh giá năng lực người học và đánh giá kiến thức và kỹ năng, kĩ năng của người học như sau :

Kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh là gì

Một số điểm khác biệt giữa đánh giá tiếp cận nội dung (kiến thức, kĩ năng) và đánh giá tiếp cận năng lực

STT	Đánh giá theo hướng tiếp cận nội dung	Đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực
1 Có thể bạn quan tâm Rằm tháng 4 năm 2023 là ngày nào? Máy chạy bộ Kingsport giá bao nhiêu? Phim gì ra mắt ngày 17 tháng 3 năm 2023? 1 thỏi vàng trị giá bao nhiêu? Não người nặng trung bình là bao nhiêu?	Các bài kiểm tra trên giấy được triển khai vào cuối một chủ đề, một chương, một học kì, …	Nhiều bài kiểm tra phong phú ( giấy, thực hành thực tế, loại sản phẩm dự án Bất Động Sản, cá thể, nhóm … ) trong suốt quy trình học tập
2	Nhấn mạnh sự cạnh tranh đối đầu	Nhấn mạnh sự hợp tác
3	Quan tâm đến tiềm năng sau cuối của việc dạy học	Quan tâm đến đến phương pháp học tập, chiêu thức rèn luyện của học sinh
4	Chú trọng vào điểm số	Chú trọng vào quy trình tạo ra mẫu sản phẩm, quan tâm đến sáng tạo độc đáo phát minh sáng tạo, đến những chi tiết cụ thể của loại sản phẩm để nhận xét
5	Tập trung vào kỹ năng và kiến thức hàn lâm	Tập trung vào năng lực thực tiễn và phát minh sáng tạo Xem thêm: Lịch thi đánh giá năng lực 2023 của ĐHQG TPHCM
6	Đánh giá được triển khai bởi những cấp quản lí và do giáo viên là hầu hết, còn tự đánh giá của học sinh không hoặc ít được công nhận	Giáo viên và học sinh dữ thế chủ động trong đánh giá, khuyến khích tự đánh giá và đánh giá chéo của học sinh
7	Đánh giá đạo đức học sinh chú trọng đến việc chấp hành nội quy nhà trường, tham gia trào lưu thi đua …	Đánh giá phẩm chất của học sinh tổng lực, chú trọng đến năng lực cá thể, khuyến khích học sinh biểu lộ đậm cá tính và năng lực bản thân

Quan hệ giữa năng lực với kiến thức, kĩ năng và thái độ

Với ý niệm về năng lực như đã nêu trên, trong quy trình học tập để hình thành và phát triển được những năng lực, người học cần chuyển hóa những kiến thức và kỹ năng, kĩ năng, thái độ có được vào xử lý những trường hợp mới và xảy ra trong thiên nhiên và môi trường mới. Như vậy, hoàn toàn có thể nói kiến thức và kỹ năng là cơ sở để hình thành năng lực, là nguồn lực giúp cho người học tìm được những giải pháp tối ưu để triển khai trách nhiệm hoặc có cách ứng xử tương thích trong toàn cảnh phức tạp. Khả năng phân phối tương thích với bối của thực tiễn đời sống là đặc trưng quan trọng nhất của năng lực, năng lực đó có được dựa trên sự đồng điệu và sử dụng có xem xét những kỹ năng và kiến thức, kĩ năng thiết yếu trong từng thực trạng đơn cử .
Những kỹ năng và kiến thức là cơ sở để hình thành và rèn luyện năng lực phải được tạo nên do chính người học dữ thế chủ động nghiên cứu và điều tra, khám phá hoặc được hướng dẫn nghiên cứu và điều tra tìm hiểu và khám phá và từ đó xây đắp nên. Việc hình thành và rèn luyện năng lực được diễn ra theo hình xoáy trôn ốc, trong đó những năng lực có trước được sử dụng để xây đắp kỹ năng và kiến thức mới ; và đến lượt mình, kiến thức và kỹ năng mới lại đặt cơ sở để hình thành những năng lực mới .
Kĩ năng theo nghĩa hẹp là những thao tác, những phương pháp thực hành thực tế, vận dụng kỹ năng và kiến thức, kinh nghiệm tay nghề đã có để triển khai một hoạt động giải trí nào đó trong một môi trường tự nhiên quen thuộc. Kĩ năng hiểu theo nghĩa rộng, bao hàm những kỹ năng và kiến thức, những hiểu biết và thưởng thức, … giúp cá thể hoàn toàn có thể thích ứng khi thực trạng biến hóa .
Kiến thức, kĩ năng là cơ sở thiết yếu để hình thành năng lực trong một nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí nào đó. Tuy nhiên, nếu chỉ có kiến thức và kỹ năng, kĩ năng trong một nghành nghề dịch vụ nào đó thì chưa chắc đã được coi là có năng lực, mà còn cần đến việc sử dụng hiệu suất cao những nguồn kỹ năng và kiến thức, kĩ năng cùng với thái độ, giá trị, nghĩa vụ và trách nhiệm bản thân để thực thi thành công xuất sắc những trách nhiệm và xử lý những yếu tố phát sinh trong thực tiễn khi điều kiện kèm theo và toàn cảnh đổi khác .

Định hướng kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực học sinh

Kiểm tra đánh giá hiệu quả học tập của học sinh theo hướng tiếp cận năng lực tập trung chuyên sâu vào những khuynh hướng sau :
( i ) Chuyển từ đa phần đánh giá tác dụng học tập cuối môn học, khóa học ( đánh giá tổng kết ) nhằm mục đích mục tiêu xếp hạng, phân loại sang sử dụng những loại hình thức đánh giá liên tục, đánh giá định kỳ sau từng chủ đề, từng chương nhằm mục đích mục tiêu phản hồi kiểm soát và điều chỉnh quy trình dạy học ( đánh giá quy trình ) ;
( ii ) Chuyển từ hầu hết đánh giá kỹ năng và kiến thức, kĩ năng sang đánh giá năng lực của người học. Tức là chuyển trọng tâm đánh giá đa phần từ ghi nhớ, hiểu kiến thức và kỹ năng, … sang đánh giá năng lực vận dụng, xử lý những yếu tố của thực tiễn, đặc biệt quan trọng chú trọng đánh giá những năng lực tư duy bậc cao như tư duy phát minh sáng tạo ;
( iii ) Chuyển đánh giá từ một hoạt động giải trí gần như độc lập với quy trình dạy học sang việc tích hợp đánh giá vào quy trình dạy học, xem đánh giá như là một giải pháp dạy học ;
( iv ) Tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra, đánh giá : sử dụng những ứng dụng đánh giá và thẩm định những đặc tính thống kê giám sát của công cụ ( độ an toàn và đáng tin cậy, độ khó, độ phân biệt, độ giá trị ) và sử dụng những quy mô thống kê vào giải quyết và xử lý nghiên cứu và phân tích, lý giải hiệu quả đánh giá .
Với những khuynh hướng trên, đánh giá hiệu quả học tập những môn học, hoạt động giải trí giáo dục của học sinh ở mỗi lớp và sau cấp học trong toàn cảnh lúc bấy giờ cần phải :
– Dựa vào cứ vào chuẩn kiến thức và kỹ năng, kĩ năng ( theo xu thế tiếp cận năng lực ) từng môn học, hoạt động giải trí giáo dục từng môn, từng lớp ; nhu yếu cơ bản cần đạt về kỹ năng và kiến thức, kĩ năng, thái độ ( theo khuynh hướng tiếp cận năng lực ) của học sinh của cấp học .
– Phối hợp giữa đánh giá liên tục và đánh giá định kì, giữa đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh, giữa đánh giá của nhà trường và đánh giá của mái ấm gia đình, hội đồng .
– Kết hợp giữa hình thức đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan và tự luận nhằm mục đích phát huy những ưu điểm của mỗi hình thức đánh giá này .
– Có công cụ đánh giá thích hợp nhằm mục đích đánh giá tổng lực, công minh, trung thực, có năng lực phân loại, giúp giáo viên và học sinh kiểm soát và điều chỉnh kịp thời việc dạy và học .

Việc đổi mới công tác đánh giá kết quả học tập môn học của giáo viên được thể hiện qua một số đặc trưng cơ bản sau:

a ) Xác định được mục tiêu đa phần của đánh giá hiệu quả học tập là so sánh năng lực của học sinh với mức độ nhu yếu của chuẩn kỹ năng và kiến thức và kĩ năng ( năng lực ) môn học ở từng chủ đề, từng lớp học, để từ đó cải tổ kịp thời hoạt động giải trí dạy và hoạt động học .
b ) Tiến hành đánh giá tác dụng học tập môn học theo ba quy trình cơ bản là tích lũy thông tin, nghiên cứu và phân tích và giải quyết và xử lý thông tin, xác nhận tác dụng học tập và ra quyết định hành động kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí dạy, hoạt động học. Yếu tố thay đổi ở mỗi quy trình này là :
( i ) Thu thập thông tin : thông tin được tích lũy từ nhiều nguồn, nhiều hình thức và bằng nhiều chiêu thức khác nhau ( quan sát trên lớp, làm bài kiểm tra, loại sản phẩm học tập, tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau, … ) ; lựa chọn được những nội dung đánh giá cơ bản và trọng tâm, trong đó chú ý quan tâm nhiều hơn đến nội dung kĩ năng ; xác lập đúng mức độ nhu yếu mỗi nội dung ( nhận ra, thông hiểu, vận dụng, … ) địa thế căn cứ vào chuẩn kiến thức và kỹ năng, kĩ năng ; sử dụng phong phú những loại công cụ khác nhau ( đề kiểm tra viết, câu hỏi trên lớp, phiếu học tập, bài tập về nhà, … ) ; phong cách thiết kế những công cụ đánh giá đúng kĩ thuật ( câu hỏi và bài tập phải đo lường và thống kê được mức độ của chuẩn, cung ứng những nhu yếu dạng trắc nghiệm khách quan hay tự luận, cấu trúc đề kiểm tra khoa học và tương thích, … ) ; tổ chức triển khai tích lũy được những thông tin đúng mực, trung thực. Cần tu dưỡng cho học sinh những kĩ thuật thông tin phản hồi nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo cho học sinh tham gia đánh giá và nâng cấp cải tiến quy trình dạy học .
( ii ) Phân tích và giải quyết và xử lý thông tin : những thông tin định tính về thái độ và năng lực học tập thu được qua quan sát, vấn đáp miệng, trình diễn, … được nghiên cứu và phân tích theo nhiều mức độ với tiêu chuẩn rõ ràng và được tàng trữ trải qua sổ theo dõi hàng ngày ; những thông tin định lượng qua bài kiểm tra được chấm điểm theo đáp án / hướng dẫn chấm – hướng dẫn bảo vệ đúng, đúng mực và phân phối những nhu yếu kĩ thuật ; số lần kiểm tra, thống kê điểm trung bình, xếp loại học lực, … theo đúng quy định đánh giá, xếp loại phát hành .

(iii) Xác nhận kết quả học tập: xác nhận học sinh đạt hay không mục tiêu từng chủ đề, cuối lớp học, cuối cấp học dựa vào các kết quả định lượng và định tính với chứng cứ cụ thể, rõ ràng; phân tích, giải thích sự tiến bộ học tập vừa căn cứ vào kết quả đánh giá quá trình và kết quả đánh giá tổng kết, vừa căn cứ vào thái độ học tập và hoàn cảnh gia đình cụ thể. Ra quyết định cải thiện kịp thời hoạt động dạy của giáo viên, hoạt động học của học sinh trên lớp học; ra các quyết định quan trọng với học sinh (lên lớp, thi lại, ở lại lớp, khen thưởng,…); thông báo kết quả học tập của học sinh cho các bên có liên quan (Học sinh, cha mẹ học sinh, hội đồng giáo dục nhà trường, quản lý cấp trên,…). Góp ý và kiến nghị với cấp trên về chất lượng chương trình, sách giáo khoa, cách tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục,…

Xem thêm: 221+ Tranh doanh nhân tạo động lực làm việc hiệu quả

Trong đánh giá thành tích học tập của học sinh không riêng gì đánh giá tác dụng mà chú ý quan tâm cả quy trình học tập. Đánh giá thành tích học tập theo quan điểm phát triển năng lực, không số lượng giới hạn vào năng lực tái hiện tri thức mà chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong việc xử lý những trách nhiệm phức tạp .
Cần sử dụng phối hợp những hình thức, giải pháp kiểm tra, đánh giá khác nhau. Kết hợp giữa kiểm tra miệng, kiểm tra viết, bài tập thực hành thực tế ; tích hợp giữa trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan. Kiểm tự luận thường yên cầu cao về tư duy, óc phát minh sáng tạo và tính lôgic của yếu tố, đặc biệt quan trọng là sự bộc lộ những quan điểm cá thể trong cách trình diễn, tuy nhiên không bao quát được hết kỹ năng và kiến thức chương trình giáo dục phổ thôngc và hiệu quả kiểm tra nhiều khi còn phụ thuộc vào vào năng lực của người chấm bài. Kiểm tra trắc nghiệm khách quan với ưu là thích hợp với quy mô lớn, học sinh không phải trình diễn cách làm, số lượng câu hỏi lớn nên hoàn toàn có thể bao quát được kỹ năng và kiến thức tổng lực của học sinh, việc chấm điểm trở nên rất đơn thuần dựa trên mẫu đã có sẵn, hoàn toàn có thể sử dụng máy để chấm cho tác dụng rất nhanh, bảo vệ được tính công minh, độ đáng tin cậy cao. tuy nhiên điểm yếu kém của hình thức này là không biểu lộ được tính phát minh sáng tạo, lôgic của khoa học và năng lực biểu cảm trước những yếu tố chính trị, xã hội, con người của quốc gia, nhiều khi sự lựa chọn còn mang tính như mong muốn. Do đó việc phối hợp hai hình thức kiểm tra này sẽ phát huy được những ưu điểm và hạn chế bớt những điểm yếu kém của mỗi hình thức kiểm tra .