Làm thuê hay làm chủ

Tôi không thích câu truyện thành công xuất sắc, vì người thành công xuất sắc nói gì cũng đúng. Tôi thường muốn nghe chuyện thất bại .Tôi là cựu học sinh chuyên toán. Ngày bé, nhà nghèo, ngay từ khi học đại trà phổ thông tôi đã muốn sau này sẽ theo con đường ” phi thương bất phú “. Hai mươi tuổi, tôi bước chân vào trường kinh tế tài chính và mở màn hành trình dài .Tôi từng khởi nghiệp nhiều lần. Suốt ba năm làm sinh viên, tôi mua sim điện thoại thông minh theo lô về kinh doanh bán lẻ. Số tiền kiếm được tuy không nhiều nhưng nó làm tôi cảm thấy đam mê và thú vị. Ra trường được một năm, tôi và hai người bạn chung tiền mở quán cafe trong ngõ. Sau sáu tháng, do không nhiều vốn, kỹ năng và kiến thức quản trị kém và đặc biệt quan trọng ba bạn bè không trực tiếp làm mà thuê hai nhân viên cấp dưới, vốn bị thất thoát và càng làm càng thiệt. Ba ” nhà đầu tư ” mỗi người không những mất số tiền bắt đầu mà còn phải bỏ ra thêm một chút ít để bù lỗ .

Sau ba năm đi làm, tôi lại cùng người bạn mở công ty kinh doanh hàng tiêu dùng, nhập và phân phối cho các đại lý. Nhưng chỉ một năm, công ty phải đóng cửa gấp vì mấy lý do: tiền thuê cửa hàng cao do chọn mặt bằng trung tâm, không lấy được hàng với giá gốc vì nhập qua trung gian, kỹ năng quản lý nhân sự và dòng tiền kém. Nhưng rồi, một năm sau, tôi lại cùng hai ông anh mở dịch vụ cho thuê ô tô. Chúng tôi ký hợp đồng với công ty nước ngoài ở Bắc Ninh, cho họ thuê xe bảy chỗ chở các chuyên gia. Vốn của mấy anh em mỏng nên chúng tôi phải đi vay ngân hàng. Và kết quả, chúng tôi làm chỉ để trả nợ ngân hàng.

Tôi còn nhiều ” phi vụ làm ăn ” nữa, thất bại nhiều hơn thành công xuất sắc. Sau này, tôi như mong muốn được thao tác với những chuyên viên quốc tế. Họ vẫn thường nói, một start-up cần tuân thủ sáu bước chuẩn hóa để hoàn toàn có thể thành công xuất sắc, gồm : xác lập kế hoạch, xác lập quy mô kinh doanh thương mại, xác lập quy mô hoạt động giải trí tương thích, thiết kế xây dựng cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai, quy đổi văn hóa truyền thống và thực thi. Nhưng tôi thấy còn nhiều bài học kinh nghiệm không có trong sách vở .

Là người khởi nghiệp nhiều năm và tham gia cố vấn cho một số start-up non trẻ, tôi nhận thấy những ai muốn lập start-up nên đi làm thuê từ 5 đến 10 năm. Tại sao? Bởi chỉ đi làm thuê mình mới hiểu cách một cỗ máy kinh doanh vận hành, rằng khách hàng, đối tác và nhân viên cần gì ở mình. Không thể có chuyện chưa đi làm thuê đã đòi làm chủ. Cũng có những trường hợp như Bill Gates, nhưng đó chỉ là những cá thể xuất chúng của nhân loại. Làm thuê chính là một bài kiểm tra thực sự về sức mạnh và sự nhẫn nại của bản thân. Mình đã đủ kiến thức, kinh nghiệm, đủ trải nghiệm trong công việc và quan trọng hơn, đủ bản lĩnh đương đầu với sóng gió khi làm chủ một doanh nghiệp hay chưa. Làm thuê thành công thì mới có thể làm chủ. Thương trường là chiến trường mà ở đó anh phải bản lĩnh, sáng tạo và hết sức bền bỉ. Tất nhiên không phải cứ giỏi kiến thức sẽ thành công, nhưng tôi chưa thấy ai thành công mà không giỏi cả.

Các start-up ở Nước Ta đa số nhỏ lẻ, tính nâng tầm chưa cao, số thành công xuất sắc thực sự như Foody, Cốc cốc, Momo, Topica, Luxstay, Tiki không nhiều trong khi số người khởi nghiệp rất lớn. Thống kê chưa không thiếu, mỗi ngày ở Nước Ta có tối thiểu trên 300 doanh nghiệp ĐK xây dựng, chưa kể những dự án Bất Động Sản khởi nghiệp không ĐK. Nhưng hầu hết những người chủ chưa có nhiều kinh nghiệm tay nghề về quản trị công ty, thiếu những kiến thức và kỹ năng quản trị nhân sự, quản trị dòng tiền, bài toán ngân sách và rất nhiều những yếu tố không tên khác. Đó là nguyên do nhiều người vẫn khởi nghiệp theo trào lưu và theo cảm tính, bỏ ra số tiền lớn và bao sức lực lao động nhưng vẫn thất bại. Đa phần những start-up đều đốt tiền trong mấy năm đầu mà doanh thu hầu hết không có. Đó là nguyên do tôi hay khuyên những bạn xem xét kỹ và chọn cho mình con đường hài hòa và hợp lý để dù thành công xuất sắc hay thất bại cũng không hụt hẫng, và quan trọng là không tác động ảnh hưởng đến ai. Nếu bạn không có năng lực làm chủ, mình đi làm thuê cũng được. Làm thuê vẫn có nhiều người giàu sang, thành công xuất sắc. Làm chủ nếu không đủ năng lượng thì quả là tai ương .

Có một vấn đề tôi nhận thấy, nhiều start-up ở Việt Nam thường không trung thực. Tôi theo dõi một số chương trình về khởi nghiệp, nghe các “shark” nói người khởi nghiệp che giấu số liệu báo cáo tài chính và các khoản nợ. Họ đâu biết rằng đối mặt với mình là những chuyên gia đầu ngành, những CEO lão luyện thương trường – người đã trải qua biết bao thất bại cay đắng. “Shark” Dũng và tôi cùng quê miền trung, anh hơn tôi bảy tuổi, là “bà đỡ” mát tay cho nhiều start-up tại Việt Nam. Một lần, anh phát biểu rằng sau khi nhận đầu tư vào một số dự án khởi nghiệp, khi làm việc, anh thấy các bạn trẻ ở công ty đó không trung thực. Được đào tạo bài bản ở Nhật, anh đọc các chỉ số tài chính và nhận ra ngay họ nói chính xác không.

Vì thế, theo tôi những ai muốn khởi nghiệp, tiên phong sẵn sàng chuẩn bị cho mình kiến thức và kỹ năng về đạo đức kinh doanh thương mại, rồi mới tới quản trị nhân sự, ngân sách, dòng tiền, nghiên cứu và phân tích ngành. Sự học ở đời không khi nào là thừa cả, cả cuộc sống luôn luôn phải học hỏi nếu không muốn tụt hậu. Nếu bạn nghĩ mình giỏi nhưng chưa thành công xuất sắc, tôi xin vấn đáp luôn là bạn chưa giỏi đâu. Người giỏi hơn bạn trong xã hội quá nhiều. ” Nếu bạn chưa thành công xuất sắc chứng tỏ có những cái bạn còn kém “, tôi đã nói thẳng với một số ít bạn để họ bớt tự tin đi một chút ít .Tất nhiên, nếu muốn khởi nghiệp, bạn cứ mạnh dạn thử. Nhưng vừa làm vừa nhìn lại mình cẩn trọng mỗi ngày. Nếu thấy không đi đến đâu thì dừng lại, chuyển qua làm cái khác bớt mất mát hơn. Thế mới là ” giỏi “. Chỉ thất bại có hiểu biết mới biến bạn trở thành một người có giá trị hơn .

Nguyễn Ngọc Tú

Source: https://vh2.com.vn
Category : Khởi Nghiệp