Giáo án PTNL bài Sóng | Giáo án phát triển năng lực ngữ văn 12 – Tech12h

– Chủ đề : Mượn hình tượng sóng để diễn đạt tình yêu của người phụ nữ. Sóng là ẩn dụ cho tâm hồn người phụ nữ đang yêu .- Được viết tại biển Diêm Điền ( Tỉnh Thái Bình ) năm 1967 .- Đặc điểm hồn thơ : lời nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khao khát niềm hạnh phúc đời thường, bình dị ; nhiều âu lo, day dứt, trăn trở trong tình yêu .

Kết quả chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền, Thái Bình (cuối 1967), đưa vào tập thơ Hoa dọc chiến hào – tập thơ riêng đầu tiên của Xuân Quỳnh (1968).

Bạn đang đọc: Giáo án PTNL bài Sóng | Giáo án phát triển năng lực ngữ văn 12 – Tech12h

Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu vượt trội nhất của thế hệ những nhà thơ trẻ thời chống Mĩ … thơ Xuân Quỳnh … về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ .+ HS đọc mục Tiểu dẫn, nêu cảm nhận về cuộc sống và phong thái thơ Xuân Quỳnh .? Bài thơ của Xuân Quỳnh có phải chỉ nói về sóng biển ?* GV đặt câu hỏi : Dựa vào Tiểu dẫn, hãy trình làng đôi nét về tác giả XQ ?=> Xuân Quỳnh đã liên hệ tình yêu tuổi trẻ với con sóng đại dương. Cũng như sóng, con người đã đến và mãi mãi đến với tình yêu. Đó là quy luật muôn đời. => Yêu là tự nhận thức, là vươn tới miền bát ngát, vô tận .à Tình yêu là khát vọng lớn lao, vĩnh hằng của tuổi trẻ và quả đât .à sự vĩnh cửu của sóng trước thời hạn : vẫn dạt dào, sôi sục .+ Quy luật của sóng : Sóng : rất lâu rồi, ngày sau : vẫn thế=> Hành trình “ tìm ra tận bể ” của sóng cúng chính là quá trình tự tò mò, tự nhận thức, chính bản thân, khát khao sự đồng cảm, đồng điệu, dữ thế chủ động trong tình yêu .à Con sóng mang khát vọng lớn lao : Nếu “ sông không hiểu nổi mình ” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp để “ tìm ra tận bể ”, tìm đến nơi cao rộng, bao dung .à mở màn bằng 4 tính từ : Miêu tả trạng thái trái chiều của sóng và liên tưởng đến tâm lí phức tạp của người phụ nữ khi yêu ( khi sôi sục, mãnh liệt khi êm ả dịu dàng, sâu lắng ) .a. Sóng là đối tượng người dùng để nhận thức tình yêu :1 / Sóng và em – những nét tương đương :- Cũng như khát vọng tình yêu mãi mãi rung động, xao xuyến, bồi hồi trái tim tuổi trẻ. Nhận xét được nói lên thẳng thắn, trẻ trung và tràn trề sức khỏe và chân thành .- Nhận xét về sóng : đó là quy luật hoạt động của tình yêu, của muôn đời, vĩnh hằng .- Hơn nữa, sóng sông khác sóng biển. Có ra đến biển, có gặp sóng trên biển lớn mới trải hết mọi cung bậc của sóng .+ Sông và sóng chứ không phải sóng và sóng vì đó là nguyên bản của tác giả .- Cách mở màn bài thơ bằng nhận xét diễn đạt trực tiếp những đặc tính của vạn vật thiên nhiên – những phẩm chất và quy luật của con người khiến người đọc ngỡ ngàng, kinh ngạc và mê hoặc .- Đó cũng là tính khí thất thường, rắc rối của những cô gái mới lớn khi sắp khởi đầu một mối tình. Đó là quy luật của sóng nước, sóng biển cũng là quy luật tâm lí của thiếu nữ .- Các đặc thù trái ngược và thống nhất của sóng theo khoảng trống, theo thời hạn .Khổ thơ thứ hai, nêu nhận xét gì mới về sóng và về tình yêu tuổi trẻ ?Quan niêm về tình yêu gắn liền với sông và sóng có ý nghĩa gì ?Vì sao câu trên là sông ? câu dưới là sóng ?Những tính từ kinh hoàng và dịu êm, ồn ào và lặng lẽ nói lên điều gì ? của cái gì ? nghĩa đen và nghĩa bóng ( ẩn dụ ) ?+ GV chú ý quan tâm khi đọc : nhịp thơ khá đều đặn và biến hóa : 3 / 2 ; 2/1/2, 2/3 … giọng thơ suy tư, chiêm nghiêm và không kém phần do dự, day dứt và nồng nhiệt, chân thành .

* Thao tác 1 :

Hướng dẫn HS đọc – hiểu văn bản

Tổ chức cho HS thảo luận nhóm:

 

+ Nhóm 1, 2 thảo luận khổ 3, 4 ?

GV: Cái hay của đoạn thơ là sự đầu hàng của nhận thức, là sự bất lực của lí trí: em cũng…..ta yêu nhau.

GV: Thơ Xuân Diệu: “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu”

Nhà toán học Pascan : “ trái tim có những lí lẽ riêng mà lí trí không thể nào hiểu nổi ”
? Nỗi nhớ trong tình yêu được miêu tả như thế nào ?

+ Nhóm 3, 4 thảo luận khổ 5, 6, 7

 GV: Nỗi nhớ trong tình yêu là cảm xúc tự nhiên của con người, đã được miêu tả rất nhiều trong thơ ca xưa cũng như nay:

Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than ( Ca dao )
Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời ( Chinh phụ ngâm )
Anh nhớ tiếng, anh nhơ hình, anh nhớ ảnh. Anh nhớ em, anh nhớ lắm. Em ơi !. ( Xuân Diệu )
? Tìm những giải pháp tu từ được sử dụng để tác giả bộc lộ nỗi nhớ ?

* 1 HS đọc, cả lớp theo dõi .

* HS đại diện nhóm trả lời

* Nhóm 1, 2

Hai khổ 3, 4 :
Nghĩ về sóng và cội nguồn tình yêu lứa đôi .
+ Điệp từ : “ em nghĩ ” và câu hỏi : “ Từ nơi nào sóng lên ”
à quay về lòng mình, nhu yếu tìm hiểu và khám phá, nghiên cứu và phân tích, tò mò tình yêu
– Khổ 4 : Đi tìm câu hỏi tu từ cho câu hỏi ở khổ 3 :
Câu hỏi tu từ :
Gió mở màn từ đâu ?
Khi nào ta yêu nhau ?
à XQ dựa vào quy luật tự nhiên để săn lùng khởi nguồn của tình yêu nhưng nguồn gốc của sóng cũng như tình yêu đều giật mình, đầy huyền bí, không hề lí giải .

Nhóm 3, 4 :

– Vẫn mở màn xúc cảm và tâm lý từ hình tượng sóng để nói về em .
– Tình yêu khi nào cũng được thử thách trong sự xa cách trong khoảng trống và trong thời hạn. Và nỗi nhớ thương, trăn trở, khao khát được gặp gỡ là phẩm chất đặc biêt thường trực của tình yêu .
– Cái hay của khổ thơ là lại liên hệ đến sóng, nhân hóa sóng : con sóng nào cũng thao thức vỗ mãi suốt đêm ngày vì nhớ bờ không nguôi, không ngủ .

-Còn nỗi nhớ của em còn hơn thế: cả trong mơ còn thức.

Xem thêm: 221+ Tranh doanh nhân tạo động lực làm việc hiệu quả

– Nỗi nhớ thường trực, không khi nào chịu yên. Cách nói nhấn mạnh vấn đề đến cái phi lí trong tâm lí mà có lí trong tình em : nhớ cả trong mơ, càng trong mơ càng dậy lên nỗi nhớ .
– Nhớ và hướng về anh, thủy chung như nhất với anh. Phẩm chất tình cảm này của em được diễn đạt bằng cách nói tưởng chừng phi lí : xuôi bắc, ngược nam và cái phương anh đã chứng tỏ tấm lòng son sắt của trái tim cô gái đang yêu thời hiên đại ..
– Sóng nào chẳng cố hướng vào bờ để tìm sự ngơi nghỉ, dừng chân ? cũng như tình em chỉ hướng về anh, chỉ nghĩ về anh, không biết mêt mỏi, không nghĩ về mình, đầy sự san sẻ, hi sinh .

   Nhóm 5,6: cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu khổ 8, 9?

? Em hiểu như thế nào về khổ thơ này ?
Cuộc đời tuy dài thế
…………………………..
Mây vẫn bay về xa
? Lo âu, trăn trở tất yếu dẫn đến khát khao gì ở XQ ?
* HS đọc diễn cảm 2 khổ thơ sau cuối .

Nhóm 5,6:

– Từ những tâm lý về tình yêu, hi sinh, và chung thủy suốt đời, nhà thơ lan rộng ra hơn, nghĩ về mối quan hê giữa cái hữu hạn và cái vô hạn, giữa cuộc sống mỗi người, tình yêu mỗi lứa đôi và cuộc sống chung, và vạn vật thiên nhiên thiên hà và thời hạn vô cùng .
– Câu hỏi day dứt thể hiên khao khát tình yêu cao quý và bất tử và tìm cách thực hiên chính là mong ước được tan ra, được hóa thân và hòa nhâp thành trăm ngàn con sóng nhỏ giữa biển lớn tình yêu của nhân dân và quả đât .

   b. Sóng là đối tượng để suy tư về nguồn gốc và nỗi nhớ trong tình yêu đôi lứa:

– Khổ 3 : Suy tư về tình yêu

à quay về lòng mình, nhu yếu tìm hiểu và khám phá, nghiên cứu và phân tích, tò mò tình yêu
– Khổ 4 : Đi tìm câu hỏi tu từ cho câu hỏi ở khổ 3 :
=> Đây là cách cắt nghĩa tình yêu rất chân thành và đầy dịu dàng êm ả .

– Khổ 5 : Nỗi nhớ của sóng và em
+ Bao trùm cả khoảng trống : dưới lòng sâu, sóng trên mặt nước
+ Thao thức trong mọi thời hạn : ngày đêm không ngủ được
à Phép đối, phép điệp, nhân hóa, giọng thơ dào dạt, náo nức, mãnh liệt : diễn đạt nỗi nhớ da diết, không thể nào nguôi, cứ cuồn cuộn, dào dạt như sóng biển triền miên .
+ Sóng nhớ bờ mãnh liệt, tha thiết, còn em nhớ anh đắm say hơn bội phần :
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
à Cách nói cường điệu nhưng hợp lý : nhằm mục đích tô đậm nỗi nhớ ( choáng ngợp cõi lòng không riêng gì trong ý thức mà thấm sâu vào trong tiềm thức ) .
=> Bày tỏ tình yêu một cách chân thành, tha thiết mà mạnh dạn, mãnh liệt .
– Khổ 6 : Lòng chung thủy
+ Cách nói khẳng định chắc chắn :
+ + em : dẫu xuôi – phương bắc ; dẫu ngược – phương nam ,
+ + em : vẫn Hướng về anh một phương
→ Lời thề thủy chung tuyệt đối trong tình yêu : dù đi đâu về đâu vẫn hướng về người mình đang thương nhớ đợi chờ .
+ Các điệp ngữ : dẫu xuôi về, dẫu ngược về + điệp từ phương, cách nói ngược xuôi Bắc, ngược Nam
à Diễn tả hành trình dài khó khăn vất vả của sóng nhằm mục đích khẳng định chắc chắn niềm tin đợi chờ trong tình yêu .
– Khổ 7 : Bến bờ niềm hạnh phúc .
+ Mượn hình ảnh của sóng :
« Ở ngoài kia đại dương » – « Con nào chẳng tới bờ »
à quy luật tất yếu .
+ Sóng tới bờ dù cách trở : Tình yêu là sức mạnh giúp em và anh vượt qua gian lao, thử thách để đạt đến bến bờ niềm hạnh phúc .

=> XQ thể hiện cái tôi của một con người luôn có niềm tin mãnh liệt vào tình yêu.

3. Những suy tư, lo âu, trăn trở trước cuộc đời và khát vọng tình yêu:

– cuộc sống tuy dài > < năm tháng vẫn đi qua . - Biển dẫu rộng > < mây vẫn bay về xa . -> Đó là sự nhạy cảm và lo âu, trăn trở của XQ về sự hữu hạn của đời người và sự mong manh của niềm hạnh phúc .
+ Làm sao … .. khao khát sẻ chia và hòa nhập

     Thành trăm       vào cuộc đời.

Xem thêm: Lý Do Nhiều Học Phí Trường Doanh Nhân Ceo Việt Nam Tuyển Sinh 2021

+ Giữa biển … .. khát vọng được sống mãi
Để ngàn … .. trong TY, bất tử với TY

=> khát vọng khôn cùng về tình yêu bất diệt