Giáo án PTNL bài Bài ca ngắn đi trên cát | Giáo án phát triển năng lực ngữ văn 11 – Tech12h

– Mục tiêu : trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng mới tương quan đến trường hợp / yếu tố học tập nêu ra ở hoạt động giải trí khởi động .- Thể loại : thơ cổ thể, không bò bó về luật, không hạn chế về số câu, gieo vần linh động .- Hoàn cảnh sinh ra : viết trong khi đi thi Hội. Trên đường vào kinh đô Huế, qua những tỉnh miềnTrung đầy cát trắng ( Quảng Bình, Quảng Trị ) .

– Tác giả là người có khí phách hiên ngang, có tư tưởng tự do, ôm ấp hoài bão lớn, mong muốn sống có ích cho đời.

Bạn đang đọc: Giáo án PTNL bài Bài ca ngắn đi trên cát | Giáo án phát triển năng lực ngữ văn 11 – Tech12h

– Cao Bá Quát là người có tài cao, nổi tiếng văn hay chữ tốt và có uy tín lớn trong giới trí thưc đương thời ( thần Siêu thánh Quát ) .+ GV : Từ phần Tiểu dẫn trên, em hãy cho biết thực trạng sinh ra tác phẩm và đặc thù của thể loại hành ?+ GV : Từ phần Tiểu dẫn trên, hãy cho biết những nét chính về tác giả ?

* Thao tác 1 :

Hướng dẫn HS đọc – hiểu văn bản

+  GV: Gọi HS đọc bài thơ, chú thích, thảo luận tìm bố cục bài thơ.

+ GV:  Lưu ý về giọng điệu, nhịp.

+ GV:  đọc lại.

* 1 HS đọc, cả lớp theo dõi .

Thao tác 2: Tìm hiểu văn bản

+ GV:  Hoàn cảnh ra đời của bài thơ ảnh hưởng thế nào đến nội dung của nó?

 + GV:  Hình ảnh bãi cát được miêu tả như thế nào qua 4 câu thơ đầu? Hình ảnh bãi cát là hình ảnh thực hay đó là hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng? Giải thích?

+ GV:  Giải thích thêm.

Là người năng lực nhưng thi hội đậu hạng hai lại bị đanh xuống hạng bét. Cả ba lần vào Huế thi đình đều bị đánh hỏng

+ GV:  Diễn biến tâm trạng của người khách đi trên cát được thể hiện như thế nào ?

– HS : Suy ghĩ và vấn đáp .

a. Hình tượng bãi cát:

– Mang ý nghĩa tả thực :
+ “ Bãi cát dài lại bãi cát dài ”
à Điệp từ : gợi lên hình ảnh những bãi cát tiếp nối đuôi nhau nhau đến vô tận .
+ “ Đi một bước lùi một bước ”
à Đi trên cát nhọc nhằn, khó khăn vất vả, khó khăn vất vả hơn con đường thông thường. Điều mà Cao Bá Quát đã thưởng thức nhiều lần trên con đường đi tìm công danh sự nghiệp .
– Nghĩa ẩn dụ, tượng trưng : con đường đời đầy chông gai mà kẻ sĩ như Cao Bá Quát phải lao vào để mưu cầu công danh sự nghiệp .

b. Hình tượng lữ khách:

– “ Đi một bước như lùi một bước
Lữ khách trên đường nước mắt rơi ”
à Cảnh tượng một người đi trong khoảng trống mù mịt, bát ngát, khó xác lập được phương hướng .
– “ Lữ khách trên đường nước mắt rơi ”
à Lúc mặt trời đã lặn, con người đều tìm chốn nghỉ ngơi, người lữ khách vẫn mải miết trên con đường khó khăn vất vả đến nỗi phải tuôn rơi nước mắt .

Thao tác 2: Tổ chức cho HS thảo luận nhóm:

*Nhóm 1: Đang từ xúc động, đau khổ (nước mắt rơi), dòng tâm trạng và suy nghĩ của nhà thơ chuyển biến như thế nào?

Phân tích 6 câu tiếp theo để lí giải tâm trạng của họ Cao. Vì sao ông lại có tâm lý và tâm trạng ấy ?
Em hiểu cụm từ đường danh lợi như thế nào trong thực trạng chính sách phong kiến ?

Nhóm 2: Người đang đi bỗng dừng lại gọi hỏi bãi cát. Những câu hỏi liên tiếp thể hiện tâm trạng gì của ông?

Hình ảnh vạn vật thiên nhiên lại được miêu tả có dụng ý gì ? Em hiểu khúc đường cùng ( cùng đồ ) là thế nào ?

Nhóm 3: Nhận xét cách xưng hô và dụng ý nghệ thuật của nó trong bài thơ.

Nhóm 4: Mâu thuẫn trong tâm trạng của người đi trên cát có ý nghĩa gì?

* Nhóm 1

– Hai câu : Không học … lội suối, giận khôn vơi dẫn từ tích cổ. Ở đây, tác giả tự cảm thấy giận mình vì không có năng lực như người xưa, mà phải tự mình hành hạ thân xác mình, chán nản, stress vì công danh sự nghiệp – danh lợi .
Hai câu tiếp : Xưa nay … đường đời nói về sự cám dỗ của cái bả công danh sự nghiệp so với người đời. Vì sự nghiệp – danh lợi ( danh vọng đi với quyền lợi và nghĩa vụ ) mà con người phải bôn tẩu – tất tả xuôi ngược, khó nhọc mà vẫn đổ xô vào. Hai câu thơ đã thể hiên sự chán ghét, khinh bỉ của Cao Bá Quát so với phường danh lợi. Ông muốn đứng cao hơn bọn ấy, không muốn đi theo con đường đau khổ ấy, nhưng chưa biết tìm lối rẽ nào và đi về đâu, theo hướng nào .
Hai câu tiếp : Đầu gió … tỉnh bao người liên tục biểu lộ tâm trạng chán ghét danh lợi và phường danh lợi như kẻ say sưa trong quán nhậu, thấy quán nhậu ngon, rượu thơm thì đua tìm đến và say sưa chiêm ngưỡng và thưởng thức một cách tầm thường. Danh lợi cũng là một thứ rượu ngon dễ cám dỗ, làm say người. Câu hỏi của nhà thơ như trách móc, như khó chịu, như lay tình người khác nhưng cũng chính là tự hỏi bản thân. Ông đã nhận ra đặc thù không có ý nghĩa của lối học khoa cử, con đường sự nghiệp đương thời là không có ý nghĩa, tầm thường .

* Nhóm 2

– Câu cảm và những câu hỏi tu từ tiếp theo chứng tỏ tâm trạng do dự, day dứt và có phần bế tắc .
– Khúc đường cùng ( cùng đồ ) ờ đây trọn vẹn chỉ có nghĩa hình tượng. Nỗi vô vọng trùm lên cả bãi cát dài, cả người đi. Ông chỉ còn hoàn toàn có thể hát lên bài ca về con đường cùng của mình, về sự bế tắc, vô vọng của mình trước cuộc sống .
– Tư thế dừng lại nhìn bốn phía mà hỏi vọng lên trời cao, lại hỏi chính lòng mình bộc lộ khối xích míc lớn đang đè nặng trong tâm lý nhà thơ .

* Nhóm 3

Ba đại từ nhân xưng khác nhau : khách – lữ khách, anh ấy : đại từ nhân xưng ngôi thứ 3 số ít ; quân : anh, ông : đại từ nhân xưng ngôi thứ 2, số ít ; ngã – tôi, ta : đại từ nhân xưng ngôi thứ 1, số ít. Tác giả muốn đặt mình vào những vị trí khác nhau, những điểm nhìn khác nhau để có những cách nói khác nhau thể hiện tâm trạng của chính mình, đối thoại với chính mình, biểu lộ xích míc hiện tồn trong tâm lý mình .

* Nhóm 4

Đó là mâu thuẫn giữa khát vọng sống cao đẹp với hiện thực đen tối, mù mịt, giữa tinh thần xông pha vì lí tưởng của kẻ sĩ với thói cầu danh lợi của người đời và những khó khăn gian khổ trên con đường đi tìm chân lí

Xem thêm: Review Trường Doanh Nhân Pti có lừa đảo khách hàng và dính phốt? – Review Việt

GV: Nhận xét giá trị nghệ thuật trong bài thơ?

Qua nghiên cứu và phân tích bài thơ em hãy nêu ý nghĩa của bài thơ ?

HS trả lời cá nhân

B. Đọc hiểu văn bản

   I. Đọc- bố cục

– Giải nghĩa từ khó
– Thể thơ : cổ thể – hành ca -> Một thể loại thơ cổ Trung Quốc có phần tự do về số tiếng, số câu, vần, nhịp điệu .
– Bố cục : 3 phần
+ Bốn câu đầu : tiếng khóc cho cuộc sống bể dâu .
+ Tám câu tiếp : tiếng thở dài, oán trách bởi ý thức thâm thúy về xích míc giữa khát vọng, tham vọng của mình và trong thực tiễn cuộc sống trớ trêu, ngang trái .
+ Ba câu cuối : tiếng kêu bi phẫn, vô vọng

  II. Tìm hiểu văn bản

1. Nội dung :
– Bốn câu đầu : Tiếng khóc cho cuộc sống dâu bể : Hình ảnh bãi cát dài bát ngát, tiếp nối đuôi nhau nhau, hình ảnh con đường như bất tận, u ám và sầm uất, tình cảnh của người đi đường .
+ Đi một bước như lùi một bước, vừa là cảnh thực vừa là tượng trưng cho con đường sự nghiệp gồ ghề của tác giả .
– Hình ảnh bãi cát : Tượng trưng cho môi trường tự nhiên xã hội, con đường đời đầy chông gai, khó khăn, nhọc nhằn
– Hình ảnh người đi trên cát : Tượng trưng cho con người buộc phải lao vào trong cuộc sống để mưu cầu sự nghiệp, sự nghiệp cho bản thân, cho mái ấm gia đình, dòng họ
+ Mặt trời lặn mà vẫn còn đi, nước mắt rơi lã chã, tâm trạng đau khổ .
=> Nhà thơ nhìn thấy con đường danh lợi đáng chán đáng buồn, đầy chông gai .
– Tám câu tiếp : Tiếng than vãn, oán trách bởi ý thức thâm thúy về xích míc giữa khát vọng, tham vọng của mình và thực tiễn cuộc sống trớ trêu ngang trái .
+ Nỗi chán nản vì tự mình hành hạ thân xác, theo đuổi sự nghiệp và mong ước trở thành ông Tiên có phép ngủ kĩ .
+ Sự cám dỗ của cái bả sự nghiệp so với người đời .
+ Nỗi do dự, trăn trở : đi tiếp hay từ bỏ con đường công danh sự nghiệp ?

– Ba câu cuối : tiếng kêu bi phẫn, bế tắc, vô vọng. Hình ảnh vạn vật thiên nhiên trở lại : Phía Bắc, phía Nam đều đẹp hùng vĩ nhưng cũng đầy khó khăn vất vả hiểm trở. Đi mà thấy phía trước là đường cùng, là núi là biển khó xác lập phương hướng
=> Tư thế dừng lại nhìn bốn phía mà hỏi vọng lên trời cao, lại hỏi chính lòng mình biểu lộ khối xích míc lớn đang đè nặng trong tâm lý nhà thơ .

 2. Nghệ thuật:

    – Sử dụng thơ cổ thể, hình ảnh có tính biểu tượng.

Xem thêm: Tổ Chức Giáo Dục Pti Lừa Đảo, Đánh Giá Trường Doanh Nhân Pti Có Lừa Đảo Không – Thánh chiến 3D

– Thủ pháp trái chiều, phát minh sáng tạo trong dùng điển tích .

  3. Ý nghĩa văn bản:

Khúc bi ca mang đậm tính nhân văn của một con người đơn độc, vô vọng trên đường đời bộc lộ qua hình ảnh bãi cát dài, con đường cùng và hình ảnh người đi cùng .