Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

TÓM TẮT:

Doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, để phát huy hơn nữa vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, cần nhiều giải pháp, đặc biệt là những giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp này. Thực tế cho thấy, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam thực sự còn có nhiều hạn chế, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài viết tập trung phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho khu vực doanh nghiệp này.

Từ khóa: năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp nhỏ và vừa, Việt Nam.

1. Đặt vấn đề

Năng lực cạnh tranh quyết định sự tồn tại và phát triển của bất kỳ doanh nghiệp nào. Sự hạn chế về năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa xuất phát từ nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan. Trong bối cạnh toàn cầu hóa, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nhỏ và vừa càng đóng vai trò quan trọng. Ở mỗi quốc gia, quan niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa có sự khác nhau, nhưng sự nhìn nhận về vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế là khá đồng nhất. Phân tích, đánh giá đúng thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp này trong thời gian tới hết sức cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay.

Bạn đang đọc: Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.1. Quan điểm về doanh nghiệp nhỏ và vừa

Quan niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa ở mỗi vương quốc có sự khác nhau nhất định về những tiêu chuẩn pháp luật doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ở Nước Ta, việc phân loại doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực thi theo Nghị định số 39/2018 / NĐ-CP ngày 11/3/2018 của nhà nước về việc lao lý cụ thể 1 số ít điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo những tiêu chuẩn đơn cử :
– Theo lao động và lệch giá ( Bảng 1 )

– Theo lao động và vốn
Theo lao động và vốn, doanh nghiệp nhỏ và vừa ( Bảng 2 )

Số liệu những bảng trên cho thấy, lao lý về doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Nước Ta ngày càng tương thích hơn với thực tiễn và khuynh hướng tăng trưởng của doanh nghiệp .

2.2. Thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

Trong những năm qua, doanh nghiệp nhỏ và vừa đã có sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê, tính đến ngày 31/12/2019, cả nước có 449.031 doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ, chiếm 67,2 % số doanh nghiệp cả nước, tăng 10,0 % so với cùng thời gian năm 2018 ; có 179.319 doanh nghiệp quy mô nhỏ, chiếm 26,8 %, tăng 8,6 % ; có 22.788 doanh nghiệp quy mô vừa, chiếm 3,4 % ; tăng 10,0 % ; có 17.367 doanh nghiệp quy mô lớn, chỉ chiếm 2,6 %, tăng 3,6 % so với cùng thời gian năm 2018 [ 3 ] .

Bình quân quy trình tiến độ năm nay – 2020, khu vực doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa chiếm 96,2 % trong tổng số doanh nghiệp của cả nước. Khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng vai trò rất là quan trọng trong việc kêu gọi những nguồn lực trong xã hội cho góp vốn đầu tư tăng trưởng, xử lý những yếu tố xã hội như xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, tân tiến hóa quốc gia và là lực lượng nòng cốt trong hội nhập kinh tế tài chính quốc tế của Nước Ta, đơn cử :
– Về tạo việc làm và nâng cao mức sống cho người lao động. Theo đo lường và thống kê của Tổng cục Thống kê, tiến trình năm nay – 2019, trung bình mỗi năm khu vực doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ lôi cuốn 1,5 triệu lao động, tăng 48,8 % so với trung bình quá trình 2011 – năm ngoái ; khu vực doanh nghiệp quy mô nhỏ lôi cuốn 2,7 triệu lao động, tăng 13,1 % ; khu vực doanh nghiệp quy mô vừa lôi cuốn gần 1,4 triệu lao động, tăng 13,2 % [ 1 ]. Điều đáng nói là khu vực doanh nghiệp tư nhân ( hầu hết là doanh nghiệp nhỏ và vừa, chiếm tới 96 % ) có tỷ suất góp vốn đầu tư trung bình cho 1 chỗ làm thấp hơn nhiều so với khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa .
– Góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng nhanh hội nhập kinh tế tài chính quốc tế. Trong những năm qua, doanh nghiệp nhỏ và vừa đã trở thành đội quân nòng cốt trong kế hoạch tăng nhanh xuất khẩu của Nước Ta, biểu lộ những doanh nghiệp nhỏ và vừa đã chiếm tỷ trọng chính trong 1 số ít loại sản phẩm xuất khẩu nòng cốt của Nước Ta như thủ công bằng tay mỹ nghệ, chế biến nông sản, món ăn hải sản, may mặc, giày dép … Tính đến nay, số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia kinh doanh thương mại xuất, nhập khẩu chiếm khoảng chừng 90 % tổng số doanh nghiệp tham gia kinh doanh thương mại xuất nhập khẩu trên cả nước .
– Đóng góp vào ngân sách Nhà nước. Khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa ngày càng chiếm tỷ trọng cao trong thu ngân sách của cả nước. Đặc biệt, khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa góp phần cho ngân sách có vận tốc tăng tương đối cao, trung bình hàng năm đạt trên 20 % quá trình năm nay – 2020 .

2.3. Thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa

Sự góp phần của những doanh nghiệp nhỏ và vừa so với tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của quốc gia là rất lớn, nhưng năng lực cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp này còn sống sót một số ít hạn chế :
– Doanh nghiệp nhỏ và vừa có trình độ công nghệ tiên tiến và khoa học kỹ thuật thấp. Điều này làm hạn chế năng lực thay đổi mẫu sản phẩm, tăng trưởng mẫu sản phẩm mới … Nhìn chung, doanh nghiệp nhỏ và vừa có dây chuyền sản xuất sản xuất đơn thuần, hạn chế về năng lực công nghệ tiên tiến, hầu hết vận dụng những phương pháp kinh doanh thương mại truyền thống cuội nguồn và sử dụng những công nghệ tiên tiến lỗi thời, những chủ doanh nghiệp thường không nhận thức vừa đủ vai trò thay đổi công nghệ tiên tiến. Nếu có nhận thức đúng về vai trò của công nghệ tiên tiến thì cũng rất khó hoàn toàn có thể thay đổi công nghệ tiên tiến do hạn chế về năng lực kinh tế tài chính, cũng như trình độ quản trị .
– Năng lực điều tra và nghiên cứu và tiến hành ( R&D ) yếu kém. Đây là năng lực bộc lộ năng lực tiến hành, tăng trưởng những mẫu sản phẩm mới, quy trình tiến độ mới. Ngân quỹ dành cho R&D của những doanh nghiệp nhỏ và vừa còn ít, do vậy những doanh nghiệp rất khó hoàn toàn có thể tạo ra những cải tiến vượt bậc về năng lực cạnh tranh mẫu sản phẩm. Nguyên nhân là do doanh nghiệp chưa quen với cạnh tranh toàn thế giới, năng lực kinh tế tài chính hạn chế, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, đặc biệt quan trọng không ít doanh nghiệp còn có nhận thức chưa đẩy đủ về vai trò của R&D .
– Năng lực kinh tế tài chính hạn chế. Thực tế cho thấy, hầu hết vốn của những doanh nghiệp nhỏ và vừa của Nước Ta rất thấp nên đã hạn chế nhiều trong thay đổi công nghệ tiên tiến, lan rộng ra quy mô sản xuất – kinh doanh thương mại. Công nghệ lỗi thời kéo hiệu suất cao sử dụng vốn thấp, năng lực cạnh tranh thấp. Vốn ít đã khiến những doanh nghiệp chưa thể kiến thiết xây dựng kế hoạch kinh doanh thương mại dài hạn. Doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều khó khăn vất vả trong việc vay tín dụng thanh toán ngân hàng nhà nước để lan rộng ra sản xuất – kinh doanh thương mại. Các doanh nghiệp hiện hầu hết phải sử dụng vốn vay thương mại, do vậy thường phải chịu sức ép rất lớn về kinh tế tài chính .
– Mức độ link, hợp tác trong sản xuất, kinh doanh thương mại của những doanh nghiệp chưa cao. Khả năng link, hợp tác trong sản xuất – kinh doanh thương mại kém nên đã hạn chế năng lực cạnh tranh của những doanh nghiệp .
– Trình độ quản trị, điều hành quản lý và kỹ năng và kiến thức kinh doanh thương mại trên thị trường quốc tế kém. So với những doanh nghiệp lớn, năng lực quản trị, quản lý của những chủ doanh nghiệp nhỏ và vừa rất hạn chế, những chủ doanh nghiệp chưa được đào tạo và giảng dạy chuyên nghiệp về quản trị doanh nghiệp, marketing, kiến thức và kỹ năng kinh doanh thương mại, đàm phán, … Hoạt động quản trị doanh nghiệp vẫn đa phần dựa trên kinh nghiệm tay nghề nên rất khó trong việc lan rộng ra quy mô sản xuất – kinh doanh thương mại .
– Khả năng chớp lấy thời cơ thị trường hạn chế. Hầu hết những doanh nghiệp nhỏ và vừa rất khó tận dụng những thời cơ cũng như vượt qua những thử thách. Nguyên nhân là do những hạn chế về vốn, công nghệ tiên tiến, trình độ quản trị .

Những hạn chế về năng lực cạnh tranh nên các doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ tập trung vào ngành, lĩnh vực dễ hoạt động như thương mại, dịch vụ, ngành nghề truyền thống, giản đơn như buôn bán nhỏ, may mặc, giày dép và nông sản, thực phẩm.

Xem thêm: 221+ Tranh doanh nhân tạo động lực làm việc hiệu quả

Điều đáng chú ý quan tâm, hiện những doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp nhiều khó khăn vất vả .. Điều này được biểu lộ khá rõ là trong 2 năm qua dịch bệnh do COVID-19 gây ra đã tác động ảnh hưởng rất lớn đến những doanh nghiệp, đặc biệt quan trọng là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các ngành bị tác động ảnh hưởng nặng nề nhất là : du lịch, dịch vụ, vận tải đường bộ, những doanh nghiệp sản xuất tại những khu công nghiệp. Thống kê trong năm 2021 có hơn 100.000 doanh nghiệp đã phải ngừng hoạt động, giải thể .
Quá trình toàn thế giới hóa đang diễn ra rất là can đảm và mạnh mẽ, đặc biệt quan trọng trong điều kiện kèm theo Nước Ta tham gia những hiệp định thương mại song phương, đa phương, thế cho nên, việc cạnh tranh giữa những doanh nghiệp càng diễn ra nóng bức. Để hoàn toàn có thể hội nhập thành công xuất sắc, những doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh .

3. Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.1. Giải pháp đối với Nhà nước

– Tạo môi trường tự nhiên sản xuất – kinh doanh thương mại thuận tiện. Nhà nước cần tăng cường cải cách thủ tục ĐK kinh doanh thương mại xây dựng doanh nghiệp, thực thi tốt chính sách “ một cửa liên thông ” trong ĐK kinh doanh thương mại. Tiếp tục lan rộng ra những hình thức ĐK kinh doanh thương mại như ĐK kinh doanh thương mại trực tuyến để tạo điều kiện kèm theo cho doanh nghiệp sớm gia nhập thị trường và giảm những ngân sách không thiết yếu cho doanh nghiệp. Cải cách hành chính trong thủ tục, quá trình nộp thuế và hoạt động giải trí của những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, …
– Phát triển đồng độ những loại thị trường như thị trường kinh tế tài chính, tiền tệ, sàn chứng khoán, , khoa học, công nghệ tiên tiến và thị trường lao động để giúp những doanh nghiệp thuận tiện tiếp cận những nguồn lực nguồn vào cũng như xử lý những yếu tố đầu ra .
– Đa dạng hóa những kênh tiếp cận vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trong thực tiễn, doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng tiếp cận vốn từ những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán vẫn là kênh chính và quan trọng so với khu vực doanh nghiệp này. Do vậy, để tháo gỡ khó khăn vất vả, nhà nước cần tăng cường tương hỗ việc phân phối thông tin, tình hình hoạt động giải trí và năng lực chi trả của doanh nghiệp. Từ đó, khuyến khích những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán link, tạo nên một mạng lưới hệ thống tài liệu về doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như minh bạch những tiêu chuẩn thiết yếu về tiếp cận tín dụng thanh toán cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đồng thời, có chính sách khuyến khích so với những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán triển khai hiệu suất cao tương hỗ tín dụng thanh toán cho doanh nghiệp nhỏ và vừa .
– Tăng cường tương hỗ thông tin thị trường và thực thi thương mại cho những doanh nghiệp. Do hạn chế về kinh tế tài chính và nhân lực nên những doanh nghiệp nhỏ và vừa rất khó hoàn toàn có thể tự mình nghiên cứu và điều tra thị trường và triển khai thương mại, do vậy Nhà nước cần có những giải pháp, chủ trương phân phối thông tin thị trường, thực thi thương mại .

3.2. Giải pháp đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

– Hoàn thiện cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai của doanh nghiệp thích ứng với điều kiện kèm theo hội nhập. Đây là yếu tố rất là quan trọng nhằm mục đích phát huy và sử dụng tốt nguồn nhân lực cũng như những nguồn lực khác của doanh nghiệp, trên cơ sở đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Chỉ có cơ cấu tổ chức, tổ chức triển khai hài hòa và hợp lý thì doanh nghiệp mới có điều kiện kèm theo lan rộng ra tăng trưởng sản xuất – kinh doanh thương mại một cách hiệu suất cao .
– Tăng cường nâng cao trình độ trình độ nguồn nhân lực. doanh nghiệp vừa phải tăng cường đào tạo và giảng dạy, tu dưỡng phát huy nguồn nhân lực hiện có, vừa phải tạo môi trường tự nhiên thuận tiện để lôi cuốn nguồn nhân lực có chất lượng cao từ bên ngoài, song song với việc làm này là cần tổ chức triển khai sắp xếp cỗ máy quản trị của doanh nghiệp một cách gọn nhẹ, hoạt động giải trí hữu hiệu .
– Tăng cường thay đổi khoa học – công nghệ. Cần nâng cao nhận thức về vai trò của khoa học – công nghệ trong nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Tập trung ứng dụng văn minh khoa học – công nghệ trong sản xuất – kinh doanh thương mại. Định vị rõ được vị thế của doanh nghiệp trong chuỗi giá trị và kiến thiết xây dựng, lựa chọn được khuynh hướng, tiềm năng và kế hoạch tăng trưởng công nghệ tiên tiến của doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tăng cường chuyên môn hóa, tích cực tham gia những chuỗi gia công, chế biến toàn thế giới để nâng cao trình độ quản trị cũng như năng lực vận dụng công nghệ tiên tiến .
– Đẩy mạnh góp vốn đầu tư cho những hoạt động giải trí điều tra và nghiên cứu thị trường, thực thi thương mại và kiến thiết xây dựng tên thương hiệu. Doanh nghiệp cần hình thành, thiết kế xây dựng bộ phận marketing có cán bộ trình độ trình độ cao, có kinh nghiệm tay nghề tìm hiểu và dự báo thị trường, trên cơ sở đó giúp chủ doanh nghiệp hoạch định kế hoạch kinh doanh thương mại một cách có hiệu suất cao. Tập trung thiết kế xây dựng tên thương hiệu doanh nghiệp để lôi cuốn những nguồn lực từ bên ngoài như vốn, công nghệ tiên tiến, nhân lực cũng như dễ ràng hơn trong lôi cuốn những đối tác chiến lược, lan rộng ra thị trường, trên cơ sở đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp .
– Tăng cường liên kết kinh doanh, link. Trong toàn cảnh lúc bấy giờ việc liên kết kinh doanh, link trong hoạt động giải trí sản xuất – kinh doanh thương mại đóng vai trò quan trọng. Do vậy, để nâng cao năng lực cạnh tranh, lan rộng ra thị trường những doanh nghiệp cần phải tăng cường liên kết kinh doanh, link. Theo đó cần xác lập đúng điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp, xác lập đúng những hình thức, phương pháp liên kết kinh doanh, link để phát huy tốt hiệu suất cao từ liên kết kinh doanh, link .
– Cần tăng cường thiết kế xây dựng văn hóa truyền thống doanh nghiệp nhằm mục đích tạo ra sự độc lạ, trên cơ sở đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp .

3.3. Giải pháp đối với hiệp hội

– Các hiệp hội, nhất là hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa cần tăng cường sự link, tương hỗ những hoanh nghiệp nhỏ và vừa để giúp hội viên phát huy được thế mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh .
– Phát huy vai trò trong tập hợp những yêu cầu của những hội, yêu cầu những cơ quan có thẩm quyền để tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quy trình hoạt động giải trí sản xuất – kinh doanh thương mại của những doanh nghiệp nhỏ và vừa .
– Xây dựng, xác lập những phương hướng link, liên kết kinh doanh và hợp tác trong sản xuất và tiêu thụ loại sản phẩm trên cơ sở tự nguyện của những doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó phát huy sở trường, thế mạnh, bảo vệ quyền hạn chính đáng của những doanh nghiệp nhỏ và vừa trên thương trường. Tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa những hiệp hội doanh nghiệp nhằm mục đích nâng cao vị thế và uy tín của hội đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa .
– Hỗ trợ những doanh nghiệp nhỏ và vừa trong giảng dạy, tu dưỡng nguồn nhân lực, nhất là đào tạo và giảng dạy về công tác làm việc quản trị doanh nghiệp, marketing, kỹ năng và kiến thức đàm phán, …

4. Kết luận

Doanh nghiệp nhỏ và vừa là một bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế tài chính, góp phần ngày càng lớn trong tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội. Do vậy, việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho khu vực doanh nghiệp này là rất là thiết yếu. Để nâng cao năng lực cạnh tranh cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa cần phải có sự vào cuộc của Nhà nước, sự nỗ lực vươn lên của chính doanh nghiệp và sự tương hỗ trợ giúp của những hiệp hội .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Trương Thu Hương & Đỗ Văn Chúc (2021), Giải pháp để doanh nghiệp nhỏ và vừa trụ vững trong đại dịch Covid 19. Tạp chí Tài chính, kỳ 2 tháng 6.
2. Trần Thị Thanh Tâm (2015), Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đối với DNNVV. Tạp chí Tài chính, kỳ 2 tháng 12.
3. Tổng cục Thống kê (2021), “Sách trắng – Doanh nghiệp Việt Nam 2021”, tập 1, 2, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội.
4. Tổng cục Thống kê (2020), “Niên giám thống kê”, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội.

Improving the competitiveness of small and medium-sized enterprises in Vietnam

 Ph.D Le Manh Hung

Trade Union University

Abstract:

Xem thêm: Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn tuyển dụng | HR Network

Small and medium-sized enterprises ( SMEs ) play an important role in socio-economic development. However, it needs many solutions to further promote the role of SMEs, especially solutions that improve the competitiveness of these businesses. The fact shows that the competitiveness of Vietnamese SMEs is quite low due to many reasons. This paper focuses on analyzing the current competitiveness of SMEs, and proposes solutions to improve the competitiveness of this business sector .

Keywords: competitiveness, small and medium-sized enterprises, Vietnam.

[Tạp chí Công Thương – Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 15, tháng 6 năm 2022]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nhân