Tác chiến điện tử – Wikipedia tiếng Việt

Tác chiến điện tử (tiếng Anh: electronic warfare – EW), viết tắt TCĐT, là một phương thức tác chiến, gồm tổng thể các hoạt động của quân đội, được tiến hành thống nhất theo mục đích, nhiệm vụ, địa điểm và thời gian nhằm loại trừ, ngăn cản hoặc làm giảm hiệu quả các hệ thống chỉ huy, khả năng điều khiển vũ khí bằng các phương tiện điện tử của đối phương và bảo đảm ổn định tối đa cho hoạt động của các hệ thống đó của mình trước các tác động của đối phương trong chiến tranh.

Học thuyết quân sự hiện đại của Mỹ cho rằng: “Trong chiến tranh, ai khống chế được việc sử dụng phổ điện từ sẽ là người chiến thắng”; “Lịch sử chứng minh rằng chiếm ưu thế trong tác chiến điện tử dẫn đến thắng lợi trong các hoạt động quân sự“. Trong thời đại ngày nay, khi công nghệ điện tử, thông tin, vật liệu mới đang phát triển như vũ bão, và trở thành yếu tố quyết định trong các hoạt động quân sự thì TCĐT trở thành nhân tố sống còn của chiến tranh. TCĐT là phương tiện nhân bội sức mạnh và là một trong 3 nhân tố then chốt của chiến tranh công nghệ cao, bao hàm cả tiến công và phòng thủ, vì thế các quốc gia cần đầu tư ngay từ thời bình và luôn sẵn sàng.

Thành phần của tác chiến điện tử bao gồm trinh sát điện tử, bảo vệ điện tử và chế áp điện tử.

Trinh sát điện tử[sửa|sửa mã nguồn]

Là mô hình trinh thám quân sự chiến lược dùng phương tiện đi lại điện tử, được triển khai từ mặt đất, trên không, trên ngoài hành tinh, trên và dưới mặt nước. Trinh sát điện tử gồm có sáu loại trinh thám sau :

Bảo vệ điện tử[sửa|sửa mã nguồn]

Gồm hàng loạt những hoạt động giải trí làm cho những phương tiện đi lại điện tử thao tác bảo đảm an toàn, không thay đổi, chống đối phương gây nhiễu và đánh phá, chống tự nhiễu lẫn nhau của những phương tiện đi lại điện tử .

• Chống trinh sát điện tử
• Chống chế áp điện tử
• Kiểm soát điện tử
• Dung hòa trường điện từ

Chế áp điện tử[sửa|sửa mã nguồn]

Là hàng loạt những giải pháp và hoạt động giải trí làm tê liệt hoặc hạn chế hiệu suất cao sử dụng những phương tiện đi lại điện tử của đối phương. Gồm hai loại là chế áp cứng và chế áp mềm .

• Chế áp cứng là hành động nhằm cản trở, gây khó khăn hay tiến hành phá huỷ một phần hoặc hoàn toàn phương tiện điện tử đối phương bằng hỏa lực, bằng xung lực hoặc các dạng năng lượng khác.
• Chế áp mềm là sử dụng năng lượng điện từ trường (kể cả dạng có điều chế ở các mức độ khác nhau; được số hóa theo nhiều tiêu chuẩn khác nhau; được lập trình thành các nhóm như các gói tin (packet) hay các viên đạn điện tử – thông tin trên internet; các phần mềm virut; các câu lệnh truy vấn trên URL;…); được phát xạ, phát ra hoặc phản xạ hay sao chép lại, đánh lừa điện tử để ngăn cản, gây khó khăn hay loại trừ hoặc làm giảm hiệu quả hoạt động các phương tiện ĐT đối phương. Có các biện pháp như gây nhiễu, tạo mục tiêu giả….

Trong những phương tiện đi lại điện tử của đối phương cần chế áp, thì máy tính ( PC, máy tính ) hay mạng máy tính là tiềm năng quan trọng nhất của TCĐT .Có thể nhận thấy, Mỹ và những nước liên minh phương tây là những vương quốc có tiềm lực quân sự chiến lược mạnh nhất lúc bấy giờ, cùng với đó, năng lực tác chiến điện tử của Mĩ được sự tương hỗ của những khoa học kĩ thuật số 1 quốc tế đem lại cho quân đội nước này năng lực lợi thế rất lớn .
Trinh sát điện tử được triển khai từ trên không, trên ngoài hành tinh, trên mặt đất, và cả dưới mặt nước. Các bộ khí tài thám thính và chế áp điện tử, hoàn toàn có thể vô hiệu hóa phần lớn những loại vũ khí có điều khiển và tinh chỉnh như UAV, đạn có điều khiển và tinh chỉnh, máy bay và cả tên lửa hành trình dài .

Trinh sát bằng vệ tinh[sửa|sửa mã nguồn]

Mĩ hiện là vương quốc đứng đầu về số lượng vệ tinh trên quốc tế và đang chiếm lợi thế trong hoạt động giải trí thám thính nhằm mục đích mục tiêu quân sự chiến lược, gồm có những vệ tinh địa tĩnh thám thính tín hiệu SIGINT, những vệ tinh phát hiện những cuộc phóng tên lửa, những vệ tinh trinh thám chụp ảnh KH và những vệ tinh thám thính bằng ra-đa. Các vệ tinh gián điệp mới nhất của Mĩ hoàn toàn có thể nhìn thấy những đường phố ở Bắc Kinh, thậm chí còn khi thời tiết đẹp hoàn toàn có thể thấy tuyến đường dây cao áp của thành phố này, vệ tinh đem lại năng lực tình báo rất cao cho quân đội Mĩ. Tuy nhiên hạn chế của phương pháp này là độ đúng chuẩn thấp, đa phần dùng thám thính những tiềm năng kế hoạch, cố định và thắt chặt ; nhờ vào điều kiện kèm theo khí hậu, thời tiết ; do bay theo những quỹ đạo có quy luật, dễ bị phán đoán, đề phòng trước ; chỉ tối ưu trong báo động sớm nhưng hạn chế trong tích lũy tin tức tình báo ; dễ bị gây nhiễu và mất tính năng .

Trinh sát bằng máy bay[sửa|sửa mã nguồn]

Mỹ đặc biệt quan trọng góp vốn đầu tư tăng trưởng những máy bay trinh thám có và không người lái, hoạt động giải trí ở những độ cao khác nhau với trách nhiệm và mục tiêu khác nhau, được hiện đại hoá về cả những phương tiện đi lại trinh thám, tiếp thị quảng cáo cũng như năng lực tự vệ, gồm :

• MBTS và gây nhiễu EA-6B;
• Các MBTS báo động sớm AWACS (E-A3);
• MBTS tầm cao U-2, TR-1;
• RC-135 trinh sát chiến lược;
• Các MBTS chiến thuật EF-111, RF-4C, MBTS không người lái Predator, Global Hawk…

Hạn chế : phụ thuộc vào điều kiện kèm theo thời tiết, khí hậu ở khu vực tác chiến ; dễ bị đối phương phát hiện làm lộ ý đồ trinh thám hoặc bị tàn phá, cản phá ; những MBKNL thường có đường bay không thay đổi, nhờ vào nhiều vào địa hình, hoàn toàn có thể bị đối phương đoán biết, hủy hoại hoặc đề phòng …

Trinh sát trên tàu[sửa|sửa mã nguồn]

Trinh sát trên tàu là thế mạnh của Mỹ. Với lực lượng Hải quân hùng hậu, có trang bị tân tiến và có nhiều địa thế căn cứ trên biển, Mỹ hoàn toàn có thể tiếp cận được vào mọi bờ biển trên quốc tế. Trên biển Đông và thái bình dương, tiếp tục Hạm đội 7 của Mỹ hoạt động giải trí, trong đó có trinh thám quân sự chiến lược so với Nước Ta, trong cuộc chiến tranh Nước Ta. Các tàu chiến đa phần của Mỹ đều được trang bị những mạng lưới hệ thống chặn bắt tín hiệu, xác định và TCĐT, giúp phát hiện những hoạt động điện tử của những tàu tuần tiễu, tàu tên lửa, tàu quét mìn của thủy quân đối phương trong khu vực tác chiến. Hạn chế : Khu vực hoạt động giải trí và cự ly phát hiện những tiềm năng trên biển bị tác động ảnh hưởng của độ cong Trái Đất ; khi tiếp cận vào thám thính đối phương thường lệ thuộc vào điều kiện kèm theo khu vực biển, năng lực vào được gần bờ …

Trinh sát trên mặt đất[sửa|sửa mã nguồn]

Mỹ và liên minh có những trạm thám thính SIGINT đặt tại những địa thế căn cứ mặt đất dùng chặn bắt từ xa những tín hiệu tên lửa, tín hiệu đặc biệt quan trọng khác trong khoảng trống và những trạm trinh thám ra-đa dùng phát hiện những đài ra-đa đối phương, đặt trên đất liền hòn đảo những nước thân Mỹ .Mỹ hoàn toàn có thể sử dụng hàng loạt thiết bị trinh thám và gây nhiễu sử dụng một lần, được nguỵ trang dưới những dạng thực vật, rải vào khu vực tác chiến bằng máy bay những loại. Thông tin thu được sẽ truyền về TT chỉ huy hoặc tự chúng lựa chọn giải pháp gây nhiễu theo chương trình đã được thiết lập trước .

Hạn chế: các thiết bị này có độ phân biệt thông tin thật, giả kém, dễ bị gây nhiễu và vô hiệu hoá khi bị phát hiện.

Mặc dù mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, vì vậy hiện nay Mĩ và các đồng minh, cũng như các nước có khoa học quân sự tiên tiến khác như Nga, Trung Quốc, Ấn Độ thường sử dụng tổng hợp nhiều thiết bị trinh sát gián điệp để chụp ảnh trên không, trinh sát trên biển, theo bám thiết bị hồng ngoại, theo dõi thay đổi từ trường, trinh sát tín hiệu điện tử… Việc tiến hành trinh sát và thu thập tin tức tình báo không những tập trung vào lĩnh vực quân sự mà còn mở rộng ra cả các lĩnh vực chính tri, kinh tế, khoa học công nghệ cả các góc độ cuộc sống của dân chúng.

Trinh sát điện tử được tương hỗ bởi những công nghệ tiên tiến văn minh nhất lúc bấy giờ, nhưng không phải cứ tân tiến là hoàn toàn có thể giành thắng lợi, lấy ví dụ trong đại chiến xung đột Israel – Hecbola vừa mới qua sự kiện tên lửa đối hạm C-802 của Hecbola bắn chìm tàu hộ tống Eliat Saaz 5 của Israel đã đặt ra nhiều câu hỏi, tại sao những phương tiện đi lại trinh thám tân tiến của Israel không phát hiện vị trí tên lửa C802, cũng như thời gian phóng tên lửa. Bất cứ phương tiện đi lại nào, dù tân tiến đến đâu đều có điểm yếu riêng và việc nghiên cứu và điều tra tìm ra những điểm yếu của đối phương để triển khai phòng chống vô hiệu những thiết bị trinh thám là rất quan trọng .Xu hướng tăng trưởng của những hình thức trinh thám và tác chiến điện tử nói chung :

a) Xu hướng chung:

• Hiện đại hoá trang thiết bị gây nhiễu nhiều chủng loại, công suất lớn, gây nhiễu trên mọi phổ tần (phổ tần rộng, đa phổ), nhiều đối tượng chế áp.
• Kết hợp các phương tiện tiến công đường không hiện đại; dùng kỹ thuật bức xạ điện từ, hồng ngoại, lazer, nhiệt, vật liệu mới huỷ diệt các thiết bị điện tử của đối phương; tiến hành đồng bộ với cuộc chiến tranh không tiếp xúc.
• Trong CD “Sức mạnh đồng minh” chống NT, các hoạt động tác chiến cho thấy:
• Các phương tiện TCĐT không chỉ có khả năng phá hoại các hệ thống VTĐT mà cả các hệ thống cung cấp năng lượng bao gồm cả đường dây truyền tải…
• Mục tiêu của TCĐT và VKCNC ngoài hệ thống điều khiển chiến tranh còn cả hệ thống quản lý nhà nước, phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống năng lượng…

b) Một số hướng phát triển mới:

Chiến tranh thông tin và chiến tranh tâm lý
Phá hoại cơ sở truyền tin, phát thanh của đối phương, cắt các đường thông tin qua vệ tinh. Dùng các phương tiện phát sóng AM,FM và truyền hình với nội dung xuyên tạc sự thật, gây hoang mang cho quân đội và nhân dân, giảm lòng tin và ý chí chiến đấu cho đến thắng lợi cuối cùng.

Chiến tranh mạng

• Áp dụng công nghệ mới như công nghệ nano, vật liệu mới.
• Sử dụng các vũ khí phi sát thương.

c) Các biện pháp chủ yếu chống tác chiến điện tử của địch

• Chuẩn bị đối phó chiến tranh không tiếp xúc, bảo toàn lực lượng, làm thất bại kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của địch, bảo vệ các phương tiện điện tử quân sự để đánh lâu dài.
• Đầu tư vào CN-KT mới có chọn lọc, cải tiến và nâng cấp VK-TB.
• Đầu tư về con người về cả tinh thần, ý chí chiến đấu, trình độ KH-KT và chuyên môn.

Từ thực tiễn những cuộc cuộc chiến tranh gần đây, cần đi sâu điều tra và nghiên cứu, nghiên cứu và phân tích, tìm ra quy luật của cuộc chiến tranh để chỉ huy kịp thời, tương thích với thực tiễn cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Nếu biết phát huy tác nhân con người và truyền thống cuội nguồn dân tộc bản địa thì không có máy móc nào hoàn toàn có thể Dự kiến đúng chuẩn được. Những hạn chế của những thiết bị trinh thám, kĩ thuật thám thính cần được điều tra và nghiên cứu một cách đơn cử, trên cơ sở đó tìm ra những giải pháp đối phó có hiệu suất cao như :

• Vận dụng tổng hợp các biện pháp chống TSĐT.
• Thực hiện “im lặng VTĐ”, đồng thời sử dụng các đài nghi binh có thể làm cho hoạt động trinh sát không thể thực hiện hoặc bị rối loạn.
• Phát sóng, bộc lộ lực lượng đúng thời cơ.
• Biện pháp chiến thuật: Cơ động phòng tránh, đánh trả.

Một số thiết bị gây nhiễu[sửa|sửa mã nguồn]

Trong cuộc diễn tập chung Nga – Belarus ” Lá chắn Liên minh năm ngoái “, những đơn vị tác chiến điện tử quân khu phía Tây sử dụng tổng hợp gây nhiễu tự động hóa ” Zhitel ” chế áp những máy bay không người lái của đối phương giả định. Các trắc thủ xác lập tần số điều khiển và tinh chỉnh và truyền tải thông tin của UAV, chế áp kênh thông tin bằng giải pháp gây nhiễu. Tổ hợp ” Zhitel “, khi thực thi chế áp mạng lưới hệ thống tinh chỉnh và điều khiển UAV đối phương, trọn vẹn không gây nhiễu cho không quân của quân ta. Quy trình sử dụng UAV có một điểm yếu kém quan trọng là nhu yếu mạng lưới hệ thống tiếp thị quảng cáo trao đổi thông tin phải liên tục liên tục với những đài chỉ huy và quản lý và điều hành tác chiến trên mặt đất, giải pháp đơn thuần nhất để vô hiệu hóa UAV là gây nhiễu cắt đứt liên lạc, tổng hợp Zhitel được phong cách thiết kế cho trách nhiệm này .Zhitel thực chất là tổng hợp tự động hóa gây nhiễu R-330Z, mục tiêu nhu yếu trách nhiệm : tìm kiếm, phát hiện, theo dõi và chế áp điện tử những đài thông tin vệ tinh, chế áp mạng tiếp thị quảng cáo cơ động chuẩn liên kết GSM và GPS. Tín hiệu sẽ bị gây nhiễu trong nửa đường kính khoảng chừng từ 20 – 30 km từ đài phát tín hiệu. Trong khu vực này, khi khởi động chế áp điện tử, những đài thông tin liên lạc của quân ta cũng bị gây nhiễu, thế cho nên khi mở màn sẵn sàng chuẩn bị tiến công chế áp điện tử. Các đài thông tin và truyền thông online quân ta được lệnh đưa về chính sách câm, không liên lạc và tắt nguồn. Tổ hợp ” Zhitel ” có năng lực cơ động cao do sau khi chế áp trang thiết bị đối phương nó cần phải nhanh gọn cơ động rời trận địa, do tín hiệu radar và sóng vô tuyến hoàn toàn có thể thể hiện vị trí của nó. Cơ động nhanh chính là nguyên tắc của Tác chiến Điện tử .Hiệu quả tác chiến của ” Zhitel ” đã được vật chứng trong những trận chiến ở Chesnia, khi đó mới là những phiên bản tiên phong, đài trinh thám vô tuyên đã xác lập được những cuộc gọi của nhóm chiến binh khủng bố và chuyển tọa độ vị trí cho những khẩu đội pháo binh – tên lửa. Chính tổng hợp ” Zhitel ” đã đóng vai trò quan trọng trong việc hủy hoại Dzhokhar Dudayev, xác lập được tọa độ điện thoại thông minh liên lạc vệ tinh của Dudayev và dẫn bắn tên lửa. Tổ hợp cũng biểu lộ năng lực tác chiến can đảm và mạnh mẽ trong xung đột ở Nam Ossetia, gây nhiễu khiến những UAV của Gruzia lạc hướng .Tháng 3/2014, ở Crimea, UAV của quân đội Mỹ, sản xuất từ Israel – MQ-5 B đã bay trên khung trời Sevastopol để tích lũy thông tin, chụp ảnh quay video, tổng thể tài liệu được chuyển về cho những phi công UAV ở địa thế căn cứ trinh thám quân sự chiến lược Mỹ khu vực Kirovograd ( Ukraine ). Đột nhiên, chiếc MQ-5B biến mất khỏi màn hình hiển thị radar đồng thời cũng mất liên lạc. Tổ hợp tác chiến điện tử ” Avtobaza ” đã gây nhiễu cắt đứt liên lạc của chiếc drone với TT chỉ huy, sau đó chiếm quyền điều khiển và tinh chỉnh chiếc UAV và ra lệnh hạ cánh xuống chủ quyền lãnh thổ nước Nga. Một trường hợp tương tự như như vậy cũng đã xảy ra ở Syria, khi đó người Mỹ cho rằng chiếc drone bị quân đội cơ quan chính phủ Syria bắn rơi. Nhưng trong thực tiễn drone Mỹ đã bị bộ khí tài ” Avtobaza “, do nước Nga cung ứng cho Syria, chiếm quyền điều khiển và tinh chỉnh và bắt hạ cánh .

Năm 2014, một máy bay cường kích Su-24 tiếp cận khu trục hạm USS Donald Cook của Mỹ. Thay vì tên lửa chống tàu, chiếc Su-24 mang dưới cánh bộ khí tài tác chiến điện tử Khibiny. Khi kích hoạt, khu trục hạm Mỹ mất hoàn toàn khả năng chiến đấu của tất cả các hệ thống radar, hệ thống điều khiển hỏa lực, hệ thống thông tin liên lạc, nếu trong tình huống chiến tranh thì nó coi như mất khả năng chiến đấu và sẽ bị chiếc Su-24 tiêu diệt dễ dàng. Sau đó, chiếc khu trục hạm được lệnh phải quay về Rumani.

Ngoài những tổng hợp khí tài ” Zhitel ‘ “, ” Avtobaza ” ” Khibiny “, Nga còn sản xuất rất nhiều những loại trang thiết bị, khí tài tác chiến điện tử khác nhau, có năng lực chiến đấu hiệu suất cao không riêng gì chống lại những lực lượng quân sự chiến lược là đối thủ cạnh tranh tiềm năng, mà còn có năng lực vô hiệu thông tin liên lạc những lực lượng, tổ chức triển khai khủng bố, bạo loạn, tội phạm khác nhau. Lực lượng đổ xô đường không được trang bị bộ khí tài nhỏ gọn ” Infauna ” Khi setup trong xe bọc thép, tổng hợp sẽ gây nhiễu vô tuyến trong dải tần HF và VHF, vô hiệu những khối nổ tự chế hoặc nhập từ quốc tế điều khiển và tinh chỉnh vô tuyến .Ngoài ra, những bộ khí tài quang điện tử gây nhiễu có năng lực xác lập chớp lửa của vũ khí và tự động hóa dựng màn khói trùm kín tiềm năng cần bảo vệ. Trang thiết bị bảo mật thông tin thông tin liên lạc ” Judoka “, có năng lực phát hiện và vô hiệu những thiết bị điện tử thứ ba liên kết vào mạng lưới hệ thống truyền tải đầu cuối của những kênh tài liệu. Tổ hợp ” Borisoglebsk-2 ” gồm có một trạm trấn áp tự động hóa và bốn loại thiết bị làm nhiễu – hoạt động giải trí theo một thuật toán duy nhất, phát hiện, xác lập những nguồn thu phát sóng radio ngoại lai và chế áp tự động hóa. Tổ hợp không chỉ rất cơ động, mà năng lực tác chiến điện tử cũng rất mạnh – theo tầm xa ảnh hưởng tác động lên trang thiết bị đối phương cũng như năng lượng tác chiến. Bộ khí tài TCĐT này hoàn toàn có thể chế áp điện tử cả máy bay lẫn tên lửa hành trình dài .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://vh2.com.vn
Category: Điện Tử