tổng quan về chuyển hóa năng lượng trong cơ thể

Thực phẩm cung cấp năng lượng cho cơ thể chúng ta dưới dạng glucid, lipid, protein. Sau khi vào cơ thể, Thức ăn được chuyển hóa thành năng lượng, các acid amin, acid béo, vitamin và các chất cần thiết để phát triển và duy trì các hoạt động cơ thể. Vì vậy, chúng ta cần có những hiểu biết cơ bản về chuyển hóa năng lượng cơ thể để có thể duy trì cân nặng giữ sức khỏe và phòng tránh bệnh tật.

1.     Năng lượng trong cơ thể là gì?

Năng lượng là nhiên liệu cần thiết cho quá trìnhsống, tăng trưởng, vận động và tiêu hóa thức ăn. Các chất sinh năng lượng sẽ tham gia vào các chu trình chuyển hóa khác nhau bên trong tế bào, thực chất làphản ứng oxy hóa các chất sinh năng lượng để tạo nên các chất chuyển hóa và kèm theo đó là các dạng năng lượng khác nhau, thường nhất là ở dạng nhiệt năng. Năng lượng này dùng làm cơ sở cho hoạt động tế bào, từ đó là cơ sở cho hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.

2.     Các dạng năng lượng trong cơ thể

Bạn đang đọc: tổng quan về chuyển hóa năng lượng trong cơ thể

– Nhiệt năng : duy trì thân nhiệt, phần nhiệt năng dư thừa thải ra ngoài bằng quy trình thải nhiệt .- Động năng : giúp cho những cơ quan hoạt động giải trí .- Điện năng : do dòng ion hoạt động qua màng, tạo điện thế màng tế bào .- Hóa năng : Năng lượng tích góp trong những link hóa học. Quan trọng nhất là ATP và creatin phosphat .

3.     Đơn vị đo năng lượng

Năng lượng được đo bằng đơn vị chức năng calo hoặc đơn vị chức năng joule .- Đơn vị calo : do quá nhỏ nên hay dùng kilocalo, viết tắt là kcal .

–        Đây là hệ thống đơn vị đo năng lượng được dùng thông dụng hiện nay trên thế giới. 1Kcal là số năng lượng cần thiết để                 làm 1g nước tinh khiết  tăng lên 10C

–        Đơnvị Joule:  4.184J = 1calo

4.     Nhu cầu năng lượng cơ thể

Nhu cầu năng lượng là số năng lượng thiết yếu để đảmbảo quy trình sống, hoạt động giải trí và tăng trưởng của cơ thể. Mỗi người, mỗi độ tuổi, mỗi giới tính, mỗi mô hình lao động … đều có nhu yếu dinh dưỡng khác nhau. Thậm chí cùng một độ tuổi, cùng một mô hình lao động, cùng một giới tính … nhưng 2 thành viên khác nhau hoàn toàn có thể phân phối khác nhau với cùng một chính sách dinh dưỡng .

5.    Cơ thể tiêu hao năng lượng như thế nào.

Mức năng lượng mà cơ thể hấp thu được cần phải cân đối với năng lượng tiêu tốn cho việc duy trì sự sống và hoạt động giải trí. Sự hấp thu và tiêu tốn năng lượng ở ngườitrưởng thành khỏe mạnh về cơ bản là cân đối, được bộc lộ hầu hết ở mức cố định và thắt chặt tương đối về khối lượng cơ thể .Nếu hấp thu năng lượng lớn hơn tiêu tốn thì khối lượng cơ thể sẽ tăng lên. Nếu hấp thu năng lượng nhỏ hơn tiêu tốn thì khối lượng sẽ giảm xuống .Cơ thể hàngngày tiêu tốn năng lượng vào 3 mục tiêu :- Những hoạt động giải trí sinh nhiệt : là năng lượng sử dụng cho quy trình tiêu hóa, sự hấp thụ của đường ruột, chứa thức ăn của dạ dày … Phần này chỉ chiếm khoảng chừng 10 % trên tổng số năng lượng tiêu thụ của cơ thể .- Những hoạt động giải trí cơ bản của cơ thể : là năng lượng cung ứng cho những hoạt động giải trí như hít thở, hoạt động giải trí của những cơ quan, tế bào … Chúng chiếm tới 60 – 70 % năng lượng tiêu thụ của cơ thể .- Những hoạt động giải trí vật lý : đây là năng lượng dùng cho những hoạt động và sinh hoạt hàng ngày của tất cả chúng ta như đi lại, chơi thể thao, thao tác … 20 – 30 % là năng lượng mà dành cho những hoạt động giải trí này. Chúng ta chỉ hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động vào phần này để cân đối lượng năng lượng cho cơ thể .

Sinh nhiệt

Quá trình phản ứng sinh nhiệt từ thức ăn được màn biểu diễn dưới chính sách phản ứng sau :

Glucid,protein, lipid + O2  =  Nhiệt năng + H2O + CO2

 Giá trị sinh nhiệt một số chất dinh dưỡng cơ bản

Thành phần dinh dưỡng	Năng lượng (Kcal)
Protein	4,1
Lipid	9
Protid	4,1

 Chuyển hóa cơ bản của cơ thể

Chuyển hóa cơ bản (cơ sở) là năng lượng cơ thể sử dụng tiêu hao trong điều kiện nghỉ nghơi đó  là năng lượng cần thiết để duy trì các chức năng sống của cơ thể như tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, tiêu hóa, duy trì tính ổn định các thành phầncủa dịch thể bên trong và bên ngoài tế bào.

Các bộ phận cơ thể	Chuyển hóa cơ bản (%)
Gan	27
Não	19
Tim	8
Thận	10
Cơ	18
Các bộ phận khác	18

Chuyển hóa cơ bản chịu rất nhiều ảnh hưởng tác động của những tác nhân : cân nặng, giới tính, tuổi tác. Cơ quan trong cơ thể : mạng lưới hệ thống thần kinh TW, mạng lưới hệ thống nội tiết và men, …. Tuổi tác, giới tính :

Tuổi	Chỉ số chuyển hóa cơ bản của cơ thể (KJ)
	Nam	Nữ
1	221,8 ( 53,0 )	221,8 ( 53,0 )
3	214,6 ( 51,3 )	214,2 ( 51,2 )
5	205,0 ( 49,3 )	205,5 ( 48,4 )
7	197,9 ( 47,3 )	192,0 ( 45,4 )
9	189,1 ( 45,2 )	179,1 ( 42,8 )
11	179,9 ( 43,0 )	175,7 ( 42,0 )
13	177,0 ( 42,3 )	168,6 ( 40,3 )
15 Xem thêm: [Bảng giá] Điện mặt trời, giá cập nhật 2022, DAT Solar	174,9 ( 41,8 )	166,1 ( 39,7 )
17	170,7 ( 40,8 )	151,9 ( 36,3 )
19	164,0 ( 39,2 )	148,5 ( 35,5 )
20	161,5 ( 38,6 )	147,7 ( 35,3 )
25	154,0 ( 37,5 )	147,3 ( 35,2 )
30	154,0 ( 36,8 )	146,9 ( 35,1 )
35	152,7 ( 36,5 )	146,4 ( 35,0 )
40	151,9 ( 36,3 )	146,0 ( 34,9 )
45	151,5 ( 36,2 )	144,3 ( 34,5 )
50	149,8 ( 35,8 )	141,8 ( 33,9 )
55	148,1 ( 35,4 )	139,3 ( 33,3 )
60	146,0 ( 34,9 )	136,8 ( 32,7 )
65	143,9 ( 34,3 )	134,7 ( 32,2 )
70	141,4 ( 33,8 )	132,6 ( 31,7 )
75	134,7 ( 32,2 )	131,0 ( 31,3 )
80	129,3 ( 30,9 )	129,3 ( 30,9 )

Chuyển hóa cơ sở của trẻ nhỏ cao hơn ở người lớn tuổi. Ở người trưởng thành, năng lượng cho chuyển hóa cơ sở vào lúc 1 kcal / kg cân nặng / 1 giờ .Phụ nữ có thai : chuyển hóa cơ bản tăng và cao nhất ở những tháng cuối, trung bình ở chuyển hóa cơ bản tăng 20 % .Khi một người bị thiếu dinh dưỡng hay bị đói, chuyển hóa cơ sở cũng giảm, hiện tượng kỳ lạ đó sẽ mất đi khi nào cơ thề được cung ứng đủ nhu yếu năng lượng .Cấu trúc cơ thể của một người có ảnh hưởng tác động đến chuyển hóa cơ sở, so sánh người cócùng khối lượng, người có khối mỡ nhiều chuyển hóa cơ sở thấp hơn so với ngườicó khối nạc nhiều .Nhiệt độ cơ thể tương quan với chuyển hóa cơ sở, khi cơ thể bị sốt tăng lên 1 ºC thì chuyển hóa cơ sở tăng 7 %. Nhiệt độ môi trường tự nhiên cũng có tác động ảnh hưởng tới chuyển hóa cơ sở tuy nhiên không lớn lắm, thường khi nhiệt độ môi trường tự nhiên tăng thì chuyển hóa cơ sở cũng tăng lên và ngược lại nhiệt độ thiên nhiên và môi trường giảm chuyển hóa cơ sở cũng giảm .Sau một bữa ăn chuyển hóa cơ sở tăng lên từ 5 % đến 30 %, người ta gọi đó là công dụng động lực đặc hiệu, trong đó Protid tăng tới 40 %, lipid 14 %, gluxit 6 % .

Hoạt động thể chất

Ngoài năng lượng tiêu tốn để duy trì những hoạt động giải trí của cơ thể, lao động thể lực càng nặng thì tiêu tốn càng nhiều năng lượng. Năng lượng tiêu tốn do lao động thểlực nhờ vào vào cường độ lao động, thời hạn lao động .Dựa vào đặc thù, cường độ lao động thể lực người ta xếp những loại nghề nghiệpthành nhóm như :

– Lao động nhẹ: Nhân viên hành chính, các nghề laođộng trí óc, nghề tự do, nội trợ, giáo viên.

-Lao động trung bình: Công nhân xây dựng, nông dân,nghề cá, quân nhân, sinh viên.

-Lao động nặng. Một số nghề nông nghiệp, công nhâncông nghiệp nặng, nghề mỏ, vận động viên thể thao, quân nhân thời kỳ luyện tập.

Xem thêm: Máy nước nóng năng lượng mặt trời Kangaroo GD1616 160 lít – chính hãng

– Lao động đặc biệt: Nghề rừng, nghề rèn.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Năng Lượng